Beyond Collapse Archaeological

Perspectives on Resilience
Revitalization and Transformation in
Complex Societies 1st Edition Ronald
K. Faulseit (Ed.)
Visit to download the full and correct content document:
https://textbookfull.com/product/beyond-collapse-archaeological-perspectives-on-resili
ence-revitalization-and-transformation-in-complex-societies-1st-edition-ronald-k-fauls
eit-ed/
More products digital (pdf, epub, mobi) instant
download maybe you interests ...

Good Practice in Archaeological Diagnostics Non

invasive Survey of Complex Archaeological Sites 1st
Edition Cristina Corsi (Auth.)

https://textbookfull.com/product/good-practice-in-archaeological-
diagnostics-non-invasive-survey-of-complex-archaeological-
sites-1st-edition-cristina-corsi-auth/

The Emergence of Premodern States New Perspectives on

the Development of Complex Societies 1st Edition Paula
L. W. Sabloff Jeremy A. Sabloff

https://textbookfull.com/product/the-emergence-of-premodern-
states-new-perspectives-on-the-development-of-complex-
societies-1st-edition-paula-l-w-sabloff-jeremy-a-sabloff/

Global Perspectives on Crime Prevention and Community

Resilience 1st Edition Diana Scharff Peterson

https://textbookfull.com/product/global-perspectives-on-crime-
prevention-and-community-resilience-1st-edition-diana-scharff-
peterson/

Dynamic Perspectives on Creativity New Directions for

Theory Research and Practice in Education Ronald A.
Beghetto

https://textbookfull.com/product/dynamic-perspectives-on-
creativity-new-directions-for-theory-research-and-practice-in-
education-ronald-a-beghetto/
Revitalization and Internal Colonialism in Rural Japan
1st Edition Thelen

https://textbookfull.com/product/revitalization-and-internal-
colonialism-in-rural-japan-1st-edition-thelen/

Promoting Emotional Resilience Cognitive Affective

Stress Management Training 1st Edition Ronald E. Smith

https://textbookfull.com/product/promoting-emotional-resilience-
cognitive-affective-stress-management-training-1st-edition-
ronald-e-smith/

International Perspectives on Climate Change Latin

America and Beyond 1st Edition Walter Leal Filho

https://textbookfull.com/product/international-perspectives-on-
climate-change-latin-america-and-beyond-1st-edition-walter-leal-
filho/

Rural People and Communities in the 21st Century

Resilience and Transformation 2nd Edition David L.
Brown

https://textbookfull.com/product/rural-people-and-communities-in-
the-21st-century-resilience-and-transformation-2nd-edition-david-
l-brown/

The Rise of Legal Graffiti Writing in New York and

Beyond 1st Edition Ronald Kramer (Auth.)

https://textbookfull.com/product/the-rise-of-legal-graffiti-
writing-in-new-york-and-beyond-1st-edition-ronald-kramer-auth/
 Beyond
Collapse
Archaeological
Perspectives
on Resilience,
Revitalization, and
Transformation in
Complex Societies
Edited by
Ronald K. Faulseit

Center for Archaeological Investigations

Occasional Paper No. 42
Beyond Collapse
Visiting Scholar Conference Volumes
Processual and Postprocessual Archaeologies: Multiple Ways of Knowing the
Past (Occasional Paper No. 10) edited by Robert W. Preucel
Paleonutrition: The Die and Health of Prehistoric Americans (Occasional Paper
No. 22) edited by Kristin D. Sobolik
Integrating Archaeological Demography: Multidisciplinary Approaches to
Prehistoric Population (Occasional Paper No. 24) edited by Richard R. Paine
Studies in Culture Contact: Interaction, Culture Change, and Archaeology
(Occasional Paper No. 25) edited by James G. Cusick
Material Symbols: Culture and Economy in Prehistory (Occasional Paper No.
26) edited by John E. Robb
Hierarchies in Action: Cui Bono? (Occasional Paper No. 27) edited by Michael
W. Diehl
Fleeting Identities: Perishable Material Culture in Archaeological Research
(Occasional Paper No. 28) edited by Penelope Ballard Drooker
The Dynamics of Power (Occasional Paper No. 30) edited by Maria O’Donovan
Hunters and Gatherers in Theory and Archaeology (Occasional Paper No. 31)
edited by George M. Crothers
Biomolecular Archaeology: Genetic Approaches to the Past (Occasional Paper
No. 32) edited by David M. Reed
Leadership and Polity in Mississippian Society (Occasional Paper No. 33) edited
by Brian M. Butler and Paul D. Welch
The Archaeology of Food and Identity (Occasional Paper No. 34) edited by
Katheryn C. Twiss
The Durable House: House Society Models in Archaeology (Occasional Paper
No. 35) edited by Robin A. Beck Jr.
Religion, Archaeology, and the Material World (Occasional Paper No. 36) edited
by Lars Fogelin
The Archaeology of Anthropogenic Environments (Occasional Paper No. 37)
edited by Rebecca M. Dean
Human Variation in the Americas: The Integration of Archaeology and Biological
Anthropology (Occasional Paper No. 38) edited by Benjamin M. Auerbach
The Archaeology of Hybrid Material Culture (Occasional Paper No. 39) edited by
Jeb J. Card
Making Senses of the Past: Toward a Sensory Archaeology (Occasional Paper
No. 40) edited by Jo Day
The Archaeology of Slavery: A Comparative Approach to Captivity and
Coercion (Occasional Paper No. 41) edited by Lydia Wilson Marshall
Beyond Collapse
Archaeological
Perspectives on
Resilience, Revitalization,
and Transformation in
Complex Societies

Edited by
Ronald K. Faulseit

Center for Archaeological Investigations

Southern Illinois University Carbondale
Occasional Paper No. 42

Southern Illinois University Press

Carbondale
Copyright © 2016 by the Board of Trustees, Southern Illinois University
All rights reserved
Chapter 6 copyright © 2016 by Scott R. Hutson
No part of this book may be reproduced, stored in a retrieval system, or transmitted in
any form or by any means, electronic, mechanical, photocopying, recording, or other-
wise, except as may be expressly permitted by the applicable copyright statutes or in writ-
ing by the publisher.

Printed in the United States of America

19   18   17   16      4   3   2   1

Library of Congress Cataloging-in-Publication Data

Beyond collapse : archaeological perspectives on resilience, revitalization, and transfor-
mation in complex societies / edited by Ronald K. Faulseit.
pages cm. — (Visiting scholar conference volumes) (Occasional paper ; no. 42)
Includes bibliographical references.
ISBN 978-0-8093-3399-8 (pbk. : alk. paper)
ISBN 0-8093-3399-6 (pbk. : alk. paper)
ISBN 978-0-8093-3400-1 (ebook)
ISBN 0-8093-3400-3 (ebook)
1. Social archaeology. 2. Civilization, Ancient. 3. Social systems—History. 4. Social evolu-
tion. 5. Ethnoarchaeology. 6. Excavations (Archaeology) I. Faulseit, Ronald K., 1970– editor.
II. Series: Occasional paper (Southern Illinois University Carbondale. Center for Archaeo-
logical Investigations)
CC72.4.B46 2015
930—dc232015006390

For information, write to the Center for Archaeological Investigations, Faner 3479, Mail
Code 4527, Southern Illinois University, 1000 Faner Drive, Carbondale, IL 62901; phone
(618) 453-5031; or visit us online at www.cai.siu.edu.

Printed on recycled paper.

The paper used in this publication meets the minimum requirements of American Na-
tional Standard for Information Sciences—Permanence of Paper for Printed Library Ma-
terials, ANSI Z39.48-1992.
 Contents

List of Figures ix

List of Tables xv

Preface xvii

I. Setting the Stage

1. Collapse, Resilience, and Transformation in Complex Societies:

Modeling Trends and Understanding Diversity
Ronald K. Faulseit 3

2. Why Collapse Is So Difficult to Understand

Joseph A. Tainter 27

II. Reframing Narratives of Societal Transformation

3. After Monte Albán in the Central Valleys of Oaxaca: A Reassessment

Gary M. Feinman and Linda M. Nicholas 43

4. New Perspectives on the Collapse and Regeneration of the

Han Dynasty
Tristram R. Kidder, Liu Haiwang, Michael J. Storozum, and Qin Zhen 70

5. Requestioning the Classic Maya Collapse and the Fall of the Roman
Empire: Slow Collapse
Rebecca Storey and Glenn R. Storey 99

6. A Historical Processual Approach to Continuity and Change in

Classic and Postclassic Yucatan
Scott Hutson, Iliana Ancona Aragón, Miguel Covarrubias Reyna,
Zachary Larsen, Katie Lukach, Shannon E. Plank, Richard E. Terry,
and Willem Vanessendelft 124

v
vi Contents

7. The Dangers of Diversity: The Consolidation and Dissolution of

Cahokia, Native North America’s First Urban Polity
Thomas E. Emerson and Kristin M. Hedman 147

III. Resilience Theory and Societal Transformation

8. Release and Reorganization in the Tropics: A Comparative

Perspective from Southeast Asia
Gyles Iannone 179

9. Reestablishment of Complex Societies following Collapse and

Abandonment in Nasca, Peru
Christina A. Conlee 213

10. The Decline and Reorganization of Southwestern Complexity:

Using Resilience Theory to Examine the Collapse of Chaco
Canyon
Jakob W. Sedig 237

11. Transformation without Collapse: Two Cases from the U.S.

Southwest
Andrea Torvinen, Michelle Hegmon, Ann P. Kinzig, Margaret C. Nelson,
Matthew A. Peeples, Colleen Strawhacker, Karen G. Schollmeyer, and
Laura Swantek 262

12. Tres Zapotes: The Evolution of a Resilient Polity in the Olmec

Heartland of Mexico
Christopher A. Pool and Michael L. Loughlin 287

IV. Long-Term Resilience and Adaptive Strategies

13. Finding Resilience in Ritual and History in the Lake Okeechobee

Basin
Victor D. Thompson 313

14. Resilience and Persistent Places in the Mississippi River Delta of

Southeastern Louisiana
Christopher B. Rodning and Jayur M. Mehta 342

15. Political Economy and Craft Production before and after the
Collapse of Mississippian Chiefdoms
Maureen Meyers 380
 Contents vii

V. Postcollapse Resilience and Reorganization

16. Crafting a Response to Collapse: Ceramic and Textile Production in

the Wake of Tiwanaku State Breakdown
Nicola Sharratt 407

17. Collapse, Regeneration, and the Origins of Tula and the Toltec State
J. Heath Anderson, Dan M. Healan, and Robert H. Cobean 431

18. Reconsidering Collapse: Identity, Ideology, and Postcollapse

Settlement in the Argolid
Katie Lantzas 459

19. A Tale of Two Cities: Continuity and Change following the Moche
Collapse in the Jequetepeque Valley, Peru
Kari A. Zobler and Richard C. Sutter 486

20. Household Adaptation and Reorganization in the Aftermath of the

Classic Maya Collapse at Baking Pot, Belize
Julie A. Hoggarth and Jaime J. Awe 504

Contributors 529
 Figures

1-1. Adaptive cycle 13

1-2. Nested adaptive cycles and cross-cycle interaction 14
2-1. Energy-complexity spiral 36
3-1. State and Valley of Oaxaca in southern Mexico 45
3-2. Late Classic/Early Postclassic sites in the Valley of Oaxaca 50
3-3. Sites in the Valley of Oaxaca with genealogical registers 52
3-4. Genealogical registers from Tomb 6 at Lambityeco and Matatlán 53
3-5. Residences and ballcourt of the penultimate surface in the upper
precinct at El Palmillo 54
3-6. Late Classic ballcourt next to elite residence at Monte Albán 55
3-7. Late Classic ballcourts at Atzompa including two associated with
elite residences 56
3-8. Warrior and ballplayer figurines from the Mitla Fortress and El
Palmillo 57
3-9. Obsidian assemblages at the Ejutla site, El Palmillo, and Mitla
Fortress from the Early/Middle Classic to the Late Classic/Early
Postclassic 58
3-10. Postclassic small polities in the Valley of Oaxaca 60
4-1. Historical map of the lower Yellow River Valley in the Western
Han Dynasty 72
5-1. Adaptive cycle model of Roman Empire 102
5-2. Adaptive cycle model of Classic Maya 102
5-3. Three phase maps from the southern Etruria survey indicating
the distribution of archaeological sites before the rise of Rome,
during Rome’s height, and in the early medieval period 105
5-4. Map of the Classic Maya centers with their last Long Count data
and Gregorian calendar equivalents 110
5-5. Stela A of the thirteenth ruler of Copán, the Classic Maya center
with the most elaborate sculpture of rulers 111
5-6. Map of the Postclassic Maya sites in the lowlands 117
5-7. Central temple (Castillo), central area of Tulum, a Postclassic Maya
center in Yucatan 118
5-8. Great Plaza of Tikal, partial view, one of the largest of the Classic
Maya centers 118
ix
x Figures

6-1. Map of the northern Maya lowlands, showing many locations

mentioned in the text 126
6-2. Map of the Ucí-Cansahcab causeway showing the location of sites
researched by the UCRIP 128
6-3. Topographic map of the ballcourts and other structures at the core
of the Santa Teresa site 131
6-4. Map of Santa Teresa ballcourt showing the location of the ninety-
five 50 cm by 50 cm test pits, the large test pits, and the
distribution of ceramics and phosphate concentrations 133
6-5. Plan of block excavations on the north end of Structure 8a, a Santa
Teresa ballcourt, showing location and stone walls 134
6-6. Map of Kancab 138
6-7. Frequency seriation of ceramics from excavation operations with
large proportions of Late Classic, Terminal Classic, and Postclassic
ceramics 139
6-8. Postclassic altar and associated artifacts 140
7-1. Location of the Cahokia, East St. Louis, and St. Louis ceremonial
precincts within Greater Cahokia 149
7-2. Tree-ring-based reconstructions of the Palmer Drought
Severity Index for the Cahokia area for three periods:
1000–2000 c.e., 1000–1275 c.e., and 1050–1200 c.e. 152
7-3. Charts illustrating the projected population growth at .001 and
.005 rates for Cahokia 158
7-4. Mean and range of d13C and d15N isotope ratios derived from bone
collagen 161
7-5. Cahokia 87Sr/86Sr ratios by location 164
8-1. Map of mainland Southeast Asia showing centers mentioned in
the text 186
8-2. Examples of protostate walled enclosures from Sriksetra, Angkor
Borei, and Sambor Prei Kuk 188
8-3. Bagan, Myanmar/Burma 194
8-4. Angkor, Cambodia 196
9-1. Map of Nasca drainage, with sites discussed in the text 216
9-2. Large regional and ceremonial center of Cahuachi 217
9-3. Ojo of the Orcona puquio and the 2005 field crew near the La
Tiza site 218
9-4. Large wall in the western section at the La Tiza site 225
9-5. Small, ridgetop ritual area at La Tiza, with large grinding stone in
the center 227
10-1. Map of the northern Southwest, with the northern San Juan and
Cibola regions outlined 239
10-2. Examples of wall facing in Chacoan great houses 245
10-3. Great house ground plans 245
10-4. Construction history of Chaco Canyon great houses 246
10-5. Hubbard tri-wall structure at Aztec Ruins 249
 Figures xi

10-6. Examples of post-Chacoan sites from the Cibola region, with large
open plazas and hundreds of rooms 251
10-7. Proposed adaptive cycles for Chaco Canyon and the northern San
Juan and Cibola regions 255
11-1. Case study areas of the Long-Term Vulnerability and
Transformation Project 264
11-2. Occupational subregions of the Cibola case study in central New
Mexico and Arizona 268
11-3. Occupational subregions of the Mimbres case study in southwest
New Mexico 269
11-4. Hypothetical examples showing how both the number of
categories and distribution among categories affect the 1-C
diversity measure 271
11-5. Hypothetical data of two idealized distributions of scalar
diversity 273
11-6. Spatial distribution of cooking-technology diversity in the Cibola
and Mimbres regions 275
11-7. Spatial distribution of local ceramic production diversity in the
Cibola region 276
11-8. Photographs of Cibola White Ware and Early White Mountain
Red Ware 276
11-9. Diversity and distribution of Mimbres Black-on-white
representational designs and geometric designs 277
12-1. Map of southern Gulf lowlands (Olman) with archaeological sites 289
12-2. Population trends in the southern Gulf lowlands 291
12-3. Map of the Nestepe group at Tres Zapotes showing basic
components of the Tres Zapotes Plaza Group (TZPG) plan 294
12-4. Stone monuments from Tres Zapotes, with images of Olmec rulers 298
12-5. Plan of Tres Zapotes showing location of plaza groups (Groups
1, 2, 3, and Nestepe) and other mounds 300
13-1. Location of the Lake Okeechobee study area in southern Florida 317
13-2. Meander scar (oxbow lake) along Fisheating Creek across from
the Fort Center site, LiDAR image of Glades Circle, and LiDAR
image of Great Circle complex at the Fort Center site 322
13-3. Example of earthwork complex in the Lake Okeechobee basin 325
13-4. Frequency of earthwork types in study area and frequency of
sites where a particular earthwork type occurs 327
13-5. Sites in the study area with 10 km buffer zones surrounding them 329
13-6. Example of a canal along the southwestern coast of Florida 330
14-1. Culture sequence for southeastern Louisiana 343
14-2. Deltaic lobes and archaeological sites with earthen or shell
mounds in southeastern Louisiana 344
15-1. Location of Southern Appalachian region sites discussed in text 383
15-2. Plan view of Carter Robinson excavations showing Structures
1, 2, 3, and 4 384
xii Figures

15-3. Approximate location of Structure 3 and Mounds A and B at

Toqua and structure-type floor plan 387
15-4. Approximate location of mounds and structures at Little Egypt
site and plan view of Structure 1 390
16-1. Tiwanaku provinces 410
16-2. Tumilaca la Chimba 412
16-3. Tiwanaku kero with feline iconography, recovered from a grave at
Chen Chen 414
16-4. Repeated geometric pattern on two keros recovered from different
graves at Chen Chen 414
16-5. Sun Gate depicting the Staff God, Tiwanaku 415
16-6. Kero recovered from a grave at Tumilaca la Chimba 416
16-7. Ceramic spindle whorl in situ on the surface of a domestic patio,
Tumilaca la Chimba 418
16-8. Mummified subadult wrapped in a multicolored woolen textile
and held in position by a braided fiber rope, Chen Chen 420
16-9. Feet of a juvenile camelid interred with an adult male human at
Tumilaca la Chimba 420
16-10. Fragment of a striped woolen shawl recovered from a grave at
Chen Chen 422
17-1. Locations of sites and regions discussed in the text 434
17-2. Classic (Chingú phase, a.d. 1–550) settlement in the Tula region 437
17-3. Concordance of ceramic chronologies used at Tula, in the Tula
region, in the Basin of Mexico, and at Teotihuacán, along with
period names used in Central Mexico 439
17-4. Epiclassic (La Mesa, Prado, and Corral phases, a.d. 550–900)
settlement in the Tula region 440
17-5. La Mesa site plan 441
17-6. Topographic map of Cerro Magoni civic-ceremonial precinct 442
17-7. Location and internal layout of the Epiclassic site of Tula Chico
and the later Tollan-phase Tula Grande, showing columned halls
encountered in excavation 443
17-8. Early Postclassic (Tollan phase, a.d. 900–1150) settlement in the
Tula region 445
18-1. Map of the Argolid showing sites inhabited during the Late
Bronze Age through the Iron Age 462
18-2. Map of sites identified through surface survey or rescue
excavations 464
18-3. Map of sites identified with evidence for continued occupation or
reoccupation during Iron Age 464
18-4. Map of major sites in the Argolid 466
18-5. Map of the concentrations of mortuary contexts dating to the
study period 469
18-6. Comparison of individual and cumulative mortuary contexts in
the Argolid dating to the LH IIIB 2 period through Early
Geometric period 470
 Figures xiii

18-7. Map demonstrating the chronologically latest inhumations within

chamber tombs relevant to this study 471
18-8. Locations and quantities of vessel inhumations 473
18-9. Comparison of quantities of chamber tombs and vessel
inhumations over time 474
19-1. Map of selected Moche-era archaeological sites on the north coast
of Peru 489
19-2. Traditional central Andean chronology and comparative ceramic
chronologies for the northern and southern spheres of Moche
influence 490
19-3. Map of selected Moche era archaeological sites in the Jequetepeque
Valley, Peru 491
19-4. Multidimensional scaling of the unbiased distance values as
determined from R-matrix analysis for twelve prehistoric north-
coast skeletal samples 494
20-1. Map of the Maya lowlands showing the location of Baking Pot
in western Belize 509
20-2. Proportions of exotic luxury items in noble, high-status commoner,
and low-status commoner house groups during the Late Classic,
Terminal Classic, and Postclassic periods 511
20-3. Proportions of exotic utilitarian items in noble, high-status
commoner, and low-status commoner house groups during the
Late Classic, Terminal Classic, and Postclassic periods 512
20-4. Proportions of local chert, nonlocal chert, and obsidian (to all
chipped stone) in noble, high-status commoner, and low-status
commoner house groups during the Late Classic, Terminal
Classic, and Postclassic periods 514
20-5. Proportions of items used in the production of local goods (to total
sherds) in noble, high-status commoner, and low-status commoner
house groups during the Late Classic, Terminal Classic, and
Postclassic periods 515
20-6. Proportions of items associated with large-scale community feasts
in noble, high-status commoner, and low-status commoner house
groups during the Late Classic, Terminal Classic, and Postclassic
periods 517
20-7. Proportions of faunal remains in noble, high-status commoner,
and low-status commoner house groups during the Late Classic,
Terminal Classic, and Postclassic periods 519
20-8. Proportions of materials with Maya symbols and motifs in noble,
high-status commoner, and low-status commoner house groups
during the Late Classic, Terminal Classic, and Postclassic periods 520
20-9. Multidimensional scaling for similarities between burials in
Settlement Cluster C and the Baking Pot ceremonial center 521
 Tables

3-1. Tendencies in politicoeconomic mechanisms 48

4-1. Population and households of commanderies along the Yellow
River, c.e. 2 81
8-1. Characteristics of the four phases of the adaptive cycle and other
key concepts relevant to the application of adaptive cycles and
panarchy theory 182
8-2. Continua of variation for assessing socioecological resilience in
coupled socioecological systems 184
9-1. Chronology of settlement in the Nasca drainage 214
11-1. Forms of social diversity analyzed and their associated
archaeological data 270
11-2. Local and intraregional ceramics in the Zuni and Silver
Creek subregions of the Cibola case study 272
11-3. Social configurations preceding two cases of noncollapse
transformation 274
11-4. Diversity of cooking technology assessed at multiple spatial
scales 278
11-5. Diversity of local ceramic production assessed at two spatial
scales 278
11-6. Diversity of representational and geometric designs on Mimbres
Black-on-white bowls at two spatial scales 278
11-7. Relative changes in the forms of social diversity following
noncollapse transformations 279
12-1. Adaptive cycles in the Eastern Lower Papaloapan Basin 292
15-1. Vessel types found in Carter Robinson structures 385
15-2. Descriptions of Cherokee townhouses 396
18-1. Chronological divisions of Greek prehistory 461
18-2. Dates for the construction and final inhumation in chamber
tombs relevant to this study 472
18-3. Demonstration of the presence or absence of specific ceramic
shapes throughout the study period 476
18-4. Ceramic assemblages from palatial mortuary contexts at Mycenae
and Prosymna 477

xv
xvi Tables

18-5. Ceramic assemblages from mortuary contexts dating to the

period of palatial instability 478
18-6. Ceramic assemblages from Iron Age mortuary contexts 479
20-1. Ratios of serving vessels to cooking vessels among house groups
in several time periods 518
 Preface

Most of the people reading this are at least marginally aware of the
tumultuous events that have taken place over the past few decades in Central Asia.
I received a personal education in the late fall of 2004, when I was informed that I
would be serving a year in Afghanistan with the U.S. Army National Guard. My
job was to help form, train, mentor, and advise an Afghan National Army kandak
(equivalent to a U.S. Army battalion) as part of the broader “nation building” effort
led by the North Atlantic Treaty Organization (NATO). After training in Kabul for
six weeks, the kandak, along with myself and eight other U.S. advisers, moved to
the Kunar Valley, where we spent the better part of 10 months supporting marines
and other U.S. forces in a variety of operations. In preparation for my deployment,
I introduced myself to the recent history of the region through the writings of
Ahmed Rashid (2006, 2010), a Pakistani journalist who chronicled Afghanistan’s
trajectory from relative stability prior to the Soviet invasion, through the armed
resistance, collapse of the Soviet empire, and Afghanistan’s subsequent descent
into violent, ethnically motivated civil war. Prior to NATO’s involvement, the
Taliban, with support from Pakistan’s government, ended the mujahideen war
and restored relative order to most of the Afghan territory, albeit through brutal
authoritarian control (Rashid 2010).
My role in Afghanistan was related to the attempted reconstruction or regen-
eration of the federal Afghan polity through the development of a nationalized
security apparatus intended to maintain the stability needed for political and
economic growth. Although my experience with the waste, fraud, and abuse that I
witnessed within my own government’s institutions actually forced me to ponder
the declining trajectory of the United States, I became keenly interested in learning
more about the ways in which societies in general transform and reorganize in
the wake of catastrophic events. What lessons could archaeology teach us about
resilience and reorganization, and, conversely, how might modern events help us
understand the archaeological record?
Upon returning to my studies at Tulane University, I planned to address these
questions through archaeological research in the Oaxaca Valley of Mexico. In
particular, I was interested in how secondary communities in the valley adapted
to the political reorganization that occurred after the decline of the Monte Albán
polity in the late first millennium a.d. (see Feinman and Nicholas, chapter 3).
While conducting the initial literature review, however, I became dissatisfied
xvii
xviii Preface

by the limited scholarly attention paid, especially in broad theoretical terms, to

postcollapse societies and sociopolitical reorganization (but see Hegmon et al.
1998; Snodgrass 1971; Whitley 1991). It is apparent that other scholars shared these
feelings, because in the last decade there has been a growing corpus of research
on the topic (e.g., McAnany and Yoffee 2010b; Nelson et al. 2006; Schwartz and
Nichols 2006), including the adoption of several theoretical tenets from resilience
theory (e.g., Redman and Kinzig 2003).
In light of these developments, I envisioned the thematic scope for the twenty-
ninth annual Visiting Scholar Conference at Southern Illinois University Carbon-
dale as an opportunity to expand on these trends by inviting scholars with diverse
regional specializations and philosophical perspectives to contribute new works
toward understanding the processes involved in societal collapse and transforma-
tion. It was not my intent, however, to merely accumulate a comparative group of
regionally diverse case studies but rather to encourage participants to critically
engage recent theoretical positions with their data sets. The response went way
beyond expectations, and the presentations along with the subsequent dialogue
provided some serious intellectual stimulus that bore fruit in many of the chapters
presented in this volume.
The year of the conference, 2013, marked the twenty-fifth anniversary of the
publication of two seminal and still influential books: Joseph A. Tainter’s (1988)
The Collapse of Complex Societies and Norman Yoffee and George L. Cowgill’s (1988)
edited volume The Collapse of Ancient States and Civilizations. These works, along
with the T. Patrick Culbert’s (1973) edited volume, The Classic Maya Collapse, set
the theoretical stage for the following quarter century of research on the subject
of societal collapse, which has received significant scholarly and popular atten-
tion. We are all indebted to these initial works for providing a foundation from
which to build, and their continued importance is demonstrated by the number
of times they are referenced in this volume. One article in particular, Shmuel
Eisenstadt’s “Beyond Collapse,” which appears in the Yoffee and Cowgill (1988)
volume, stood out to me because it considered both collapse and reorganization
as part of a larger process of structuring and restructuring among the political,
social, and economic boundaries within societies. I chose to recall this title because
the idea of going beyond addressing collapse as a stand-alone topic in favor of
developing broader understandings of societal transformation encapsulates the
recent trends in archaeological thought, including the works presented in this
volume, and provides an apt embarkation point from which this conference and
volume progressed.
There are many people to thank for their efforts in making the conference a
success and helping to produce this volume. First, I thank Heather Lapham and
Mark Wagner from the Center for Archaeological Investigations, who not only
sponsored the conference but also aided me greatly in all of my endeavors during
the year I spent at Southern Illinois University. I thank members of the conference
archaeological oversight committee, Izumi Shimada, Paul Welch, and Andrew
Balkansky, for their encouragement and guidance. I am particularly grateful
to Brian Butler for his efforts to ensure that the conference took place and that
it was a success. I am especially appreciative of the efforts made by Mary Lou
 Preface xix

Wilshaw-Watts, who fulfilled a vital role in the development of the conference

and the organization of this book. I also thank Mary Lou Kowaleski (copy editor)
and Wayne K. Larsen (project editor) for their wonderful work copyediting and
preparing the volume for printing.
Of course, an edited volume is only as good as its contributions, and I am
both humbled and honored to have such a distinguished and prolific group of
scholars contribute. The intellectual exchange that took place at the conference
was an absolute delight to experience, and I am grateful to all who participated. I
give special thanks to the distinguished members of the discussion panel, Thomas
E. Emerson, Gary M. Feinman, Dan M. Healan, Rebecca Storey, and Joseph A.
Tainter, who provided thought-provoking and insightful discourse during a lively
interactive session. I also extend added appreciation to Tainter for delivering a
captivating keynote address. Lastly, I thank Stacy Dunn, Jerry Ek, Ashley Heaton,
Trisha Jackson, David Kohrman, Geoffrey McCafferty, Scott Macrae, David Mixter,
Olivia Navarro-Farr, Meaghan Peuramaki-Brown, David Small, Matt Spigelman,
and Kasia Szremski, who made significant contributions to the intellectual ex-
change at the conference with the insightful papers and posters they presented.
In general, I owe a debt of gratitude to all of the presenters and attendees for their
challenging and intriguing contributions toward furthering our understanding
of complex societies.

References cited are listed in chapter 1.

I. Setting the Stage
1. Collapse, Resilience, and
Transformation in Complex
Societies: Modeling Trends and
Understanding Diversity

Ronald K. Faulseit

A recent online article hosted by the British newspaper the Guardian

(Ahmed 2014), highlighting “NASA-funded” research that predicts the imminent
collapse of “industrial civilization,” underscores both the academic and popular
interest in this subject. This is not a new phenomenon, as Gibbon’s (2010 [1776–
1788]) History of the Decline and Fall of the Roman Empire has maintained a high level
of popularity through numerous reprints. Within the discipline of archaeology,
the collapse of complex societies has been an important and sustained research
focus for more than four decades (e.g., Butzer 2012; Culbert 1973; Demarest et al.
2004; Middleton 2012; Railey and Reycraft, eds. 2008; Tainter 1988; Webster 2002;
Yoffee and Cowgill 1988). Conversely, concepts such as resilience, sustainability,
and postcollapse reorganization have only recently gained widespread attention
in the field (e.g., Hegmon et al. 1998; Nelson et al. 2006). In particular, Schwartz
and Nichols’s (2006) volume After Collapse: The Regeneration of Complex Societies set
the stage for expansion of the subject matter to address how societies reorganize
after the decline of sociopolitical complexity.
The field of archaeology has recently seen increased diversification in philo-
sophical orientations and interpretive approaches, yielding a variety of alternative
understandings for societal collapse, resilience, and reorganization (e.g., compare
Storey and Storey with Hutson et al., current volume). As an unfortunate con-
sequence of this diversification, the study of societal collapse is often contrasted

Beyond Collapse: Archaeological Perspectives on Resilience, Revitalization, and Transformation in Com-

plex Societies, edited by Ronald K. Faulseit. Center for Archaeological Investigations, Occasional
Paper No. 42. © 2016 by the Board of Trustees, Southern Illinois University. All rights reserved.
ISBN 978-0-8093-3399-8.

3
4 R. K. Faulseit

against the study of societal resilience, based on the favored epistemological focus
of the particular archaeologist. On the one hand, scholars seek to model compara-
tive cross-cultural trends for collapse and reorganization, while, on the other,
scholars seek to understand cultural diversity in particular complex societies.
McAnany and Yoffee (2010:5), who prefer the latter approach, note that “studying
collapse . . . [is] fine when viewed at a distance but dissolves into disconnected
parts when examined up close.” Thus, they suggest that rather than focusing on
how societies collapse, we should be focused on what makes them resilient. This
is an unnecessary dichotomy, because collapse and resilience are part of the same
phenomenon, and one cannot be studied without addressing the other. Rather
than setting up these approaches as foils, it is important to accept that, in general,
cross-cultural trends in prehistory are visible at large spatial and temporal scales,
but cultural diversity becomes more apparent at the smaller scales. In this way,
studies with varying theoretical approaches conducted at different scales should
not be seen in contrast to one another but as complementary, providing a holistic
understanding of these complex phenomena.
This volume builds on both the long-standing research on societal collapse
and the recent focus on societal resilience by engaging concepts such as collapse,
resilience, revitalization, and reorganization on various scales through novel
and exciting theoretical frameworks. The subtitle for this introductory chapter,
“Modeling Trends and Understanding Diversity,” derives from the effort to en-
courage contributions from authors who take a variety of theoretical approaches
to interpreting their data sets. In this introductory chapter, I hope to demonstrate
how the works in this volume build on previous research and combine to advance
our understanding of complex societies.

Definitions and Limitations

Many scholars have identified and discussed the problems associated

with developing a generally accepted nomenclature for the subject of this volume,
i.e., defining terms such as collapse, resilience, reorganization, revitalization, and
transformation (e.g., Cowgill 1988, 2012; Keck and Sakdapolrak 2013; Middleton
2012; Railey and Reycraft, 2008; Tainter 2000). In the second chapter of this in-
troductory section, Joseph A. Tainter provides an extensive and in-depth treat-
ment of this elusive task, highlighting the inherent professional and philosophical
viewpoints and biases incurred over the very long history of study. I do not wish
to rehash any of those arguments here but, rather, briefly discuss and perhaps tie
together the use of three important terms as they specifically apply to the themes
addressed in this volume: collapse, societal transformation, and resilience.

Collapse
Professional archaeologists have long eschewed the popular notions
of societal collapse, which comprise the catastrophic and sometimes mysterious
disappearance of an entire civilization or cultural tradition (e.g., Eisenstadt 1988;
 Collapse, Resilience, and Transformation in Complex Societies 5

Feinman and Nicholas, chapter 3; McAnany and Yoffee 2010; Tainter 1988). Instead,
most scholars recognize that “there are elements of continuity with the succeeding
period” after collapse and that “invariably the progress of research makes the Dark
Age less dark” (Renfrew 1984:367). Therefore, collapse is more aptly viewed as a
rapid (over a few generations) decline in sociopolitical complexity or the demise
of a particular political system (Kidder et al., chapter 4; Railey and Reycraft 2008;
Tainter 1988:4; Yoffee 1988, 2010). Still, within this broad definition there exists a
considerable variety of possibilities.
Renfrew (1984) perhaps provided the most comprehensive and archaeologi-
cally useful definition of collapse. He viewed it as a sudden decline in sociopolitical
complexity marked by four general features: “1) The collapse of central adminis-
trative organization of the state, 2) the disappearance of the traditional elite class,
3) the collapse of centralized economy, and 4) settlement shift and population
decline” (Renfrew 1984:367–369). Within this characterization, he further lists
items that are archeologically detectable, such as the “abandonment of palaces,”
“abandonment of public building works,” “cessation of rich traditional burials,”
“abandonment of elite residences,” “abandonment of settlements,” and a “shift to a
dispersed pattern of smaller settlements” (Renfrew 1984:367–369). This functional
definition and its corresponding physical aspects make up the body of supporting
evidence that is often used to demonstrate societal collapse, including the material
presented in the papers in this volume. Nevertheless, the decline of some modern
cities, such as Detroit, should give us pause when considering the political and
social implications we envision based on this kind of evidence.
Collapse is probably best understood as the fragmentation or disarticulation of
a particular political apparatus (Eisenstadt 1988; Faulseit 2013; Marcus 1998). In this
conceptualization, the extent to which we recognize the spatial and temporal scope
of the attributes defined by Renfrew (1984) (see also Railey and Reycraft 2008) in the
archaeological record relates to both the degree and kind of control and/or influence
that the political entity maintained over other institutions and structures, in other
words, the nature and extent to which political and social boundaries overlapped
prior to fragmentation (Eisenstadt 1988). In this way, a variety of outcomes chart
the degree to which social and political boundaries are integrated, disarticulated,
and reconstructed. Emerson and Hedman (chapter 7) define an extreme case, where
the political entity was unable to integrate diverse social groups over the long term
into a single cultural tradition, while Torvinen et al. (chapter 11) present a more
modest example of community dispersal as an adaptive strategy.

Societal Transformation
Some scholars suggest rejecting the use of the term collapse altogether
because of the popularly conceived connotation of lost or even failed civilizations
(e.g., Hutson et al., chapter 6; McAnany and Yoffee 2010). These scholars argue that
the rapid cultural devolution evoked by this term is not supported by convincing
evidence and can even serve to embolden bigoted perceptions held toward today’s
descendant communities (e.g., Hunt and Lipo 2010; McAnany and Gallareta 2010;
Wilcox 2010). Because of the perceived judgmental nature of the term, McAnany
6 R. K. Faulseit

and Yoffee (2010) suggest more neutral characterizations like social change and
transformation. For archaeologists steeped in four-field anthropological training, it
seems almost natural to gloss over the evidence for the dramatic decline of politi-
cal institutions when witnessing firsthand the inspiring resiliency that exists on
a smaller scale, such as the persistent nature of household organization in Meso-
america (Kowalewski et al. 1984). That being said, it is precisely the larger events
associated with the collapse of political regimes, such as the Roman Empire and
Classic Maya polities (Storey and Storey, chapter 5), that provide the background
for us to recognize and contextualize things like continuity and resiliency in social
structures found in the aftermath.
Instead of a substitute for the term collapse, however, there is potential for the
application of societal transformation as a broadly defined concept encompassing
the full extent of possible outcomes (e.g., collapse, reorganization, revitalization,
etc.) associated with societies in transition. In this way, societal transformation serves
as an umbrella term that covers the range of sociopolitical trajectories, including
those discussed in this volume. For example, Thompson (chapter 13) examines the
long-term social strategies that created stability for societies along the southern
Gulf Coast of the United States, an area subject to episodic and sometimes cata-
strophic environmental disruptions. Torvinen et al. (chapter 11) evaluate noncol-
lapse outcomes in the U.S. Southwest or instances where people facing ecological
stress adopted novel adaptive strategies. Zobler and Sutter (chapter 19) examine
multiple regional responses to the collapse of complex polities in the Andes. Em-
erson and Hedman (chapter 7) present Cahokia, probably the most definitive
example of a community that experienced rapid and dramatic decline without a
subsequent reorganization or regeneration of sociopolitical complexity.
All of these studies relate to one another in that they address both social
and political response to internal and external stresses. As Hutson et al. (chapter
6) note, “in the face of droughts or other challenges, humans have the ability to
adjust (or not adjust) political systems in a bewildering variety of ways, not all of
which lead to collapse.” This application of societal transformation, thus, encap-
sulates what the title of this volume, Beyond Collapse: Archaeological Perspectives on
Resilience, Revitalization, and Transformation in Complex Societies, implies: expanding
the subject matter to incorporate all of the inherent variation in studies of societal
collapse, resilience, and transformation to address all possible alternative outcomes
when societies encounter social, political, economic, or environmental stresses.

Resilience
The concept of resilience has recently fostered growing attention in a
number of academic disciplines, and like societal transformation and collapse,
scholars have had difficulty identifying a single widely applicable definition for the
term (see Keck and Sakdapolrak 2013). Instead, resilience is often vaguely concep-
tualized by characterizing the vulnerability of a particular unit and its ability to
adapt to, cope with, or transform when facing both acute (e.g., tsunamis, invasions,
etc.) and chronic (e.g., environmental degradation, long-term drought, economic
stagnation, etc.) stresses (Keck and Sakdapolrak 2013). Within the archaeological
 Collapse, Resilience, and Transformation in Complex Societies 7

literature, resilience carries two distinct characterizations that are directly related
to the range of possibilities associated with societal transformation. While both ap-
plications are important, they have unfortunately also been the source of significant
confusion (Redman and Kinzig 2003), making it necessary to discuss their specific
roles here. On the one hand, Cowgill (2012:304) defines resilience as “the ability to
maintain, or quickly restore, in the face of a challenge, conditions considered highly
desirable.” On the other hand, McAnany and Yoffee (2010) suggest that resilience
involves the maintenance of cultural aspects, such as worldview, kinship, and
language, in civilizations that experience a decline in sociopolitical complexity.
Holling and Gunderson (2002) present an insightful discussion of these con-
ceptualizations as well as their application to modeling ecosystem dynamics; they
distinguish between engineering resilience and ecosystem resilience. The former relates
to Cowgill’s understanding and involves the short-term ability of a particular
unit to maintain homeostasis, or an equilibrium state. This was a major focus for
researchers attempting to model the collapse of complex societies using general
systems theory (see below). Ecosystem resilience, however, relates to McAnany
and Yoffee’s (2010) understanding and involves the long-term ability of a particu-
lar unit to maintain its existence through transforming or adapting when major
disruptions prohibit the maintenance of or quick return to an equilibrium state.
To adopt Holling and Gunderson’s (2002) dichotomy to the study of societal trans-
formation, the short-term engineering application is conceived of here as political
resilience, while the long-term ecosystem application is viewed as cultural resilience.
Although not couched in terms of resilience, Eisenstadt (1993:xlix–lxv) rec-
ognized the dilemma that rulers of empires faced in trying to balance short-term
“differentiated political orientations” with long-term “traditional” social structure.
He posited that societal collapse represents an extreme example of “how social
boundaries are constructed and reconstructed, with particular reference to the
boundaries of political systems” (Eisenstadt 1988:236). If there is one theme that
resonates throughout all of the papers in this volume, it is that social and politi-
cal institutions experience separate trajectories during societal transformation. I
suggest this is because political structures are linked to the charisma and capa-
bilities of particular leaders, while social entities (e.g., moieties, clans, and ethnic
groups) connect more broadly to cultural traditions that develop over multiple
generations. Consequently, political leaders employ short-term strategies (e.g., in-
vest in legitimacy) to react to stresses in order to maintain their control apparatus
(equilibrium), while social institutions incorporate long-term strategies (e.g., ritual
and tradition) intended to reinforce group identity and a shared desire to adapt
and endure in the wake of political change.
Redman and Kinzig (2003) characterize this contrast as the “paradox of re-
silience and adaptive capacity,” suggesting that institutions employing political
resilience strategies are often at odds with those that employ cultural resilience
strategies. Thus, understanding how specific social and political entities intersect
and articulate with economic, environmental, and social structures is important
for modeling societal transformations, as cultural resilience can have stabilizing
or destabilizing effects on political resilience, and vice versa. For example, the cul-
tural resilience of diverse groups that coexisted in Cahokia probably contributed
8 R. K. Faulseit

to intrapolity violence in the region and the ultimate failure of political resilience
(Emerson and Hedman, chapter 7).
Conversely, Conlee, in her discussion in chapter 9 of ayllu organization in the
Nasca region of Peru, provides an example of the role cultural resilience plays in
the regeneration of complex political systems. Ayllus are mostly organized as social
units with an embedded political component. The social boundaries completely
engulf the political boundaries, and leadership is linked to membership in the
social structure. Though the nature of the political organization among ayllus
varies significantly and is also dynamic with respect to any particular ayllu, the
social aspect generally endures, creating a measure of stability for political reor-
ganization and regeneration. Feinman and Nicholas (chapter 3) chart a transition
from Classic period “collective” leadership strategies to Postclassic “autocratic”
strategies that occurred within existing social structures in the Oaxaca Valley of
Mexico. This political transformation took place within a stabilizing background
of culturally resilient structures, evidenced in the archaeological record by persis-
tent economic and religious practices (Faulseit 2013), “in a system which permits
features of inequality of power and status, localization, and descent to be modified
under changing situations without destroying its basic principles” (Whitecotton
1977:156).
The relationship between resilience strategies and the interaction between
social and political boundaries, although not always explicitly discussed, has
played a significant role in previous research on societal transformation. Attempts
to model these phenomena have become increasing complex because of the need
to incorporate the variable conditions and responses outlined in this section.
Societal stresses and the decision-making apparatuses that deal with them have
both acute, episodic and chronic, gradual components that need to be considered
(Marcus 2008). As noted above, one type of resilience strategy could solve acute
stresses while also exacerbating the effects of chronic stresses. In the following
section, I outline some of the prominent previous research on modeling these
phenomena, as well as how the chapters in this volume contribute to the dialogue.

Modeling Societal Transformation

There have been a number of excellent critical reviews and informa-

tive essays concerning previous research on the factors and causes that contrib-
ute to the collapse of complex societies (e.g., Cowgill 1988, 2012; Middleton 2012;
Schwartz 2006; Tainter 1988; Yoffee 1979, 1988). Railey and Reycraft (2008) identify
a dichotomy between internal (e.g., system organization) and external (e.g., war-
fare, drought, etc.) factors, which is informative for developing general models
of societal transformation. With few exceptions, archaeologists have eschewed
monocausal explanations in favor of approaches that account for the interplay of
multiple factors (internal and external); finding conclusions, such as “in the end,
the food and water ran out—and they died” (Gill et al. 2007:299), insufficient to
explain the mechanisms in which societies transform. Instead, it is better to iden-
tify both acute and chronic societal stresses and study how societies cope with,
Another random document with
no related content on Scribd:
„Nu is ’t raadsel opgelost,” roept de heer, die tot geluk van de jongens een
goedmoedig mensch blijkt te zijn en zich bijtijds z’n eigen jongenstijd herinnert.

„Dáár zit de geheimzinnige macht,” lacht hij. „Kom er eens uit bengel, of wil je
liever wachten op een volgend slachtoffer?”

De dame, nog bleek van schrik, is ’t maar half eens met haar echtvriend en kan
zich niet voorstellen dat hij het geval zoo van den komieken kant beschouwt.

„Zulke kwajongens,” zegt ze boos.

„Past u maar op, mijnheer,” roept Ambro overmoedig. „Tusschen alle boomen
in den laan hangt zoo’n draadje.”

En de heer en dame gaan voor alle zekerheid naar de overzijde van de straat,
waar ze in de duisternis vreemde geluiden uit de portieken der huizen hooren
opklinken.

„Als je een beetje bang van aard bent, zou je gauw aan spoken gaan gelooven
en de kluts kwijt raken,” zei de heer lachend.

Dan vervolgt het tweetal zijn weg.

„Ik ga d’r uit,” roept Ambro. „Die man nam ’t zoo koeltjes op, de aardigheid is er
nu vanaf. Ze moeten razen en tieren, dan is ’t echt.”

En rrrtts! daar staat hij weer op den beganen grond. [46]

Wim volgt zijn voorbeeld en klautert ook naar beneden. De jongens zijn weer
bij elkaar.

„Wat gaan we nu doen?” vroeg Paul.

„Nu gaan we jou naar bed brengen en dan stoppen we je fijn onder de wol
enne … dan krijg je een fopspeentje in je mondje,” plaagde Ambro.

Paul durfde Ambro niet aan, anders had hij ’m wel op z’n gezicht geslagen,
maar hij kende de kracht van Ambro’s knuisten.
[Inhoud]
 NETTE MANIEREN … EN ONNETTE JONGENS.

’t Is hartje winter; de tijd van schaatsenrijden, op de prik zitten en

sneeuwballen gooien. Zalige, heerlijke wintertijd!

Voor eenigen der jongens is echter een pretje begonnen, dat ze minder
aangenaam stemt, ze vinden het een zuren appel, waar je maar doorheen
moet bijten.

De ouders van Ambro en Karel hebben n.l. besloten, teneinde hun jongens
wat nettere manieren te laten leeren, ze op dansles te doen bij juffrouw
Hesterman.

Deze juffrouw nu, was een toonbeeld van netheid, wat ook geen wonder
was, want ’t goede mensch deed immers zaken in „nette manieren”.

Ik vrees, dat de jongens van haar artikel niets willen weten.

We zullen zien!

De jongens sputterden vreeselijk tegen het plan van hun ouders en Ambro
beweerde, dat ie, als [47]’t er op aankwam, nog liever naar school ging.

En zoo zien we dan op een kouden winteravond, waarop de sneeuw ’n paar

voet hoog ligt, Karel, met zijn dansschoenen in een wit-flanellen zakje
gepakt, onder den arm, zich door de donkere straten naar de dansles
begeven.

Achter hem loopt een klein heertje, dat plotseling naast hem komt loopen en
met een eenigszins vreemde stem vraagt of hij zich hier in de Tuinderstraat
bevindt.

„Neen, Mijnheer,” zegt Karel, die ’t gezicht van ’t heertje in ’t donker niet
goed kan onderscheiden.

„Dan moet U eerst rechtuit en dan bij den hoek rechts afslaan.”
„Dank u wel,” zegt het heertje op denzelfden krakenden toon en blijft naast
hem voortloopen.

„’t Is koud vanavond,” zegt hij dan en al pratend loopen ze samen voort in de
richting van de dansles.

Bij een lantaarn gekomen, kijkt Karel eens even naar het gezicht van zijn
begeleider, geeft dan een schreeuw van verbazing en barst in een
schaterlach uit, als hij in het heertje Ambro herkent.

„Wel verdraaid!” giert Karel, „Ambro in een lange, met een kaasbol op z’n
hersens!”

„Hoe is ie?” vraagt Ambro, terwijl hij zich trotsch als een pauw opricht en
zich van alle kanten door Karel laat bewonderen. Ambro ziet er potsierlijk uit
en ’t is hem aan te zien, dat broek noch hoedje hem toebehooren. [48]

De broek is hem een eind te groot, zoodat de stof bij de pijpen als een
harmonika op z’n schoenen ineen valt; daarentegen is het hoedje hem veel
te klein en balanceert heel mal op z’n ronden kaaskop.

Maar de twee jongens vinden ’t prachtig en zien die kleine gebreken wel
over ’t hoofd.

Als Karel eindelijk uitgekeken is vraagt hij: „Hoe kom je er aan?”

„Van me neef geleend,” zegt Ambro blij. „Thuis weten ze er niets van, ik ben
me stiekum even bij hem gaan verkleeden en na de dansles ga ik het goed
weer verwisselen.”

„’n Reuze-bak,” zegt Karel en samen verkneuteren ze zich in de pret.

Onder al dit praten en lachen zijn ze eindelijk genaderd aan ’t huis van
juffrouw Hesterman.

Ze schellen vrij onzacht aan en worden open gedaan door een kittig
dienstmeisje, met tullen muts met lange banden.
Direct trekt Ambro aan de uitdagende lange slierten en roept:
„Tingelingeling, wie is daar?”

Het meisje is woedend en zegt smalend: „Dat draagt een lange broek!!”

Ambro schaamt zich wel een beetje over het feit dat zijn gedrag niet in
overeenstemming is met de lengte van z’n broekspijpen en loopt haastig
door.

Het meisje wijst ze daarop de kleedkamer en verdwijnt.

„Wij zijn de eersten,” zegt Karel. [49]

Een tweede meisje verschijnt en wijst hun de plaats waar hun schoenen
bewaard moeten worden.

De jongens ontdoen zich van hun schoenen.

Dan komen vier nieuwe gezichten binnen, alle jongens van ongeveer
denzelfden leeftijd als Ambro en Karel.

„Goeden avond, heeren,” zegt Ambro. „Moeten jullie ook springen leeren?”
De jongens, weinig toeschietelijk, brommen iets terug, waarop Karel
minachtend zegt:

„Kunnen jullie niet antwoorden? Wat een kevers.”

Op hetzelfde oogenblik vliegt er een laars naar hem toe, die een groote
moddervlek nalaat op de muurvlakte van z’n hoogen witten boord.

„Dàt laat je je niet doen,” zegt Ambro woedend. „Geef pit, Boekie, knok ’m
op z’n kanes!”

Rang, pats!

Eenige welgeraakte meppen volgen en dan werpt Karel zich op den langen
roodharigen slungel die z’n boord, z’n glorie zoo gemeen bedierf. [50]

„Ik zàl je! rooje vuurtoren!” schreeuwt Karel woedend.

De vechtersbazen maken een helsch kabaal.

Ambro meent de zaak te kunnen redden door het electrisch licht uit te
draaien. Maar in ’t donker wordt de strijd voortgezet en timmert Karel met
een spiksplinternieuwe dansschoen op z’n beleediger los.

Plotseling gaat de deur open en hoort men angstige vrouwenstemmen

vragen wat er toch gebeurt en waarom het licht uit is.

Dan wordt het licht opgedraaid en staat juffrouw Hesterman midden in de

kamer.

Het is een lange dame, met een scherp vogelgezicht. Ze is heel deftig
gekleed, in een ruischende zijden japon, die haar eenigszins wesp-achtige
gestalte nauw omsluit.

„Wat is dat hier voor een kabaal,” zegt ze boos.

„Ze maken kennis met mekaar, juffrouw,” lacht Ambro.

„Schandelijk, schandelijk,” zegt de juffrouw verontwaardigd.

„’t Wordt tijd dat jullie nette manieren leert, men zou bijna zeggen, dat jullie
uit een achterbuurtje kwaamt.”

„Kalm maar, juffrouw,” sust Ambro.

„’t Is al gedaan.”

De beide ruziemakers laten elkaar los en zien er, nu fel beschenen door ’t
electrisch licht, zeer onbetamelijk en gehavend uit. [51]

„De rooie vuurtoren” vertoont een blauw oog, zoodat met de kleur van zijn
haar zijn gelaat wel een veelkleurig schilderspalet gelijkt.

De met zooveel zorg gefabriceerde scheiding in Karel’s haardos is

verdwenen en z’n bol toont veel overeenkomst met een stoffer.

De mooie boord is in zwijm gevallen en het keurige, lichte dasje bengelt als
een touwtje op zijn rug.

„Jullie ziet er fraai uit,” zegt de juffrouw boos. „Als er ooit weer zoo’n
schandaal in mijn huis mocht plaats hebben, dan zet ik de belhamels die het
veroorzaken voor goed het huis uit.”

„Je hoort ’t,” zegt Ambro met een veelbeteekenend, kwasi-ernstig gezicht.

De vechtersbazen doen angstige pogingen om hun toilet weer eenigszins in

orde te brengen.

„Nu voortmaken, jongeheertjes, de les gaat beginnen,” zegt de juffrouw en

verlaat de kamer.

„Tòch lag je onder,” zegt Karel sarrend tegen den langen slungel.

„Nou niet weer beginnen,” komt Ambro tusschenbeide.

Dan gaan ze allen te zamen, achter de juffrouw aan naar de danszaal.

Ambro, die geen rekening houdt met den gladden parket-vloer der danszaal,
glijdt uit en komt vrij onzacht op z’n zitvlak terecht.
„Bèns!” gilt hij door de zaal. „’t Lijkt waarachies wel ijs.”

„Ik heb spijkers onder m’n schoenen,” zegt Karel heel kalm. „Ik kan niet
vallen.” [52]

Juffrouw Hesterman, die dit hoort, komt hard aangehold, in grooten angst
voor haar mooien vloer.

Doch dan ziet ze dat de bengel dansschoenen aan heeft, en boos over z’n
plagerij, dreigt ze hem met een spitsen vinger.

Aan den wand der zaal staan aan één kant lange banken met fluweelen
zittingen, aan den anderen kant vele stoeltjes op een rij.

Op de banken zitten ongeveer veertien meisjes, ook van den leeftijd der
jongens, in aardige, witte jurkjes gekleed, breede witte linten in het haar,
kousen en schoentjes in dezelfde kleur.

„Net een rij opgeprikte kapellen,” smaalt Ambro.

De jongens moeten op de stoelen plaats nemen.

Eensklaps roept Karel hardop: „Kijk es, Ambro, de zittingen van die stoelen
kan je omkeeren.”

Met draait hij de houten zitting om en komt een mooie, rood-satijnen zitting
boven.

„Veel zachter,” zegt Karel en wil er op gaan zitten.

Maar de juffrouw, die het alweer zag, komt naar hem toe en zegt nijdig:

„Wil je dit wel eens laten! Die zittingen mogen jullie niet gebruiken, die
worden alleen gebruikt als er feestjes zijn.

„En nu wil ik verder geen last van jullie hebben, denk erom.”

Juist als de juffrouw de les wil beginnen, wordt er op de deur geklopt en op

haar „binnen” betreden twee jongens de zaal.
Ze zijn van een heel ander slag dan de andere jongens en zullen zeker ’t
hart van de juffrouw [53]stelen, want ’t zijn toonbeelden van netheid.

„’t Is vast een tweeling,” zegt Ambro. „Ze lijken precies op elkaar.”

En dan tot de jongens: „Zeg, jij moet een rood strikje aandoen, en jij een
blauw, anders kunnen we jullie niet uit elkaar houden.”

Het keurig-nette tweetal zegt boe noch ba, ze kijken alleen met verachtelijk
opgetrokken neusjes naar den kleinen man in den langen pantalon die zoo
staat op te scheppen.

BERG en DAL DAL en BERG

Dit zwijgen prikkelt Ambro.

„Wacht even,” zegt hij. „Jullie zijn tòch te onderscheiden, jij hebt een puist op
je neus en jij een pitje in je kin! Jongens, gezicht op Berg en Dal!!” en
schaterend wendt Ambro zich af van de twee parkietjes. [54]

Juffrouw Hesterman gaat midden in de zaal staan, klopt met haar spitse
vingertoppen tegen elkaar en commandeert:

„Stilte, meisjes en jongens.”

„’t Spul gaat beginnen,” roept Karel.

De juffrouw stampvoet van woede: „Stilte heb ik gezegd! Heb je ’t verstaan?”

En dan gaat ze kalm verder:

„Nu komen de jongenheertjes op een rij voor me staan. Luister nu goed naar
wat ik je zeg en doe precies na wat ik je voor doe.”

Ambro trekt tot groot vermaak van de jongens net zoo’n pruimenmondje als
de juffrouw en zet z’n lichaam precies in de houding van de gecorsetteerde
dame.

„Ik zal beginnen jullie de buiging te leeren.”

Tegelijkertijd neemt ze, om goed te laten zien hoe ze de voeten moeten

zetten, met twee nuffige vingers aan weerskanten een tip van haar toch al
niet langen rok op, plaatst haar hooggehakte schoentjes naast elkaar en
verzoekt ze hetzelfde te doen. [55]

Ambro, ondeugend als hij steeds is, trekt ook vol gratie z’n beide
broekspijpen een eind omhoog.

Nijdig zegt de juffrouw: „Dàt hoeft niet, mijnheertje Verbrugge, en u moet me

nu niet meer lastig vallen, want ik wensch u niet nogmaals te verbieden, u
staat hier niet als clown.”

„Zij wel,” fluistert Ambro in Karel’s oor.

De heele rij jongens staat nu volmaakt naar den zin van juffrouw Hesterman.
 „Heel goed is ’t zoo,” zegt ze
voldaan.

„Wanneer we nu het lichaam

doorbuigen, blijven de armen
ongedwongen omlaag
hangen, zoo ook de handen.
Kijk, flauw gebogen.”

Bij de heeren-buiging blijkt het

corset van de juffrouw haar
parten te spelen en ze blijft
halverwege steken.

De heele rij buigt nu. Maar ’t

lijkt meer op jongens die
haasje-over gaan springen,
uitgezonderd natuurlijk Berg
en Dal, die voor buigen in de
wieg zijn gelegd.

„Héél goed, jongenheertjes

Otto en Eugène,” zegt ze
waardeerend. „Jullie hebt me
volmaakt begrepen.”

„Ik krijg pijn in m’n rug,” zegt

Ambro, die nog altijd gebukt
staat.

Nu worden ze een voor een

onder handen genomen en na
korten tijd buigen ze allen als
volleerde saletjonkers.

„Nu gaan de jongenheertjes weer zitten en komen een voor een ’n buiging
voor mij maken. En ik zeg jullie eens en voor altijd, dat ’t mijn wensch is, dat
jullie bij komen en gaan steeds op die [56]manier je compliment voor me
komt maken.”

„Wat een flauwe kul,” fluistert Karel met een scheefgetrokken mond Ambro
in.

Na deze proeve van wellevendheid komen de meisjes aan de beurt.

Ze zijn veel gemakkelijker te regeeren dan de jongens … tenminste … op de

dansles.

Op één wenk van de juffrouw kwamen alle witte kappelletjes van de bank
gevlogen.

„Groot ballet bij Carré,” spot Ambro.

De jongens moeten nu wachten tot de veel moeilijker dames-buiging is

geleerd. En als dat afgeloopen is, is ook de eerste dansles voorbij.

„De volgende week verwacht ik jullie op hetzelfde uur, en ik hoop, dat de

verschillende jongenheertjes zich dan wat fatsoenlijker zullen gedragen, de
eerste indruk was verre van beschaafd. Jullie kunt gaan.”

„Berg en Dal” stappen te zamen naar de juffrouw en maken voorbeeldig de

pas-geleerde buiging.

Vijf andere jongens doen het hen zeer onbeholpen na.

Ambro is al bij de deur, als hij door de juffrouw teruggeroepen wordt. Ze wijst
hem erop, dat hij haar nog niet gegroet heeft.

Hij kijkt even om het hoekje van de deur en terwijl hij haar amicaal toewuift,
roept hij: „Dag juffrouw, houdt u maar haaks.” En weg is de bengel.

Het schoenen-verwisselen geschiedt deze keer zonder hindernissen.

Kareltje en de Vuurtoren [57]hebben blijkbaar vrede gesloten, want ze zitten
broederlijk naast elkaar te babbelen.
„Berg en Dal” zijn nog niet in de kleedkamer verschenen, zij hebben
toestemming van de juffrouw gekregen zich te verkleeden in een kamertje
aan den anderen kant der danszaal.

Eindelijk zijn de meesten klaar en ze moeten zich door een haag van
dienstboden werken die allen in den corridor staan om hun respectievelijke
jongejuffrouwen af te halen.

Buiten ligt als een wit tapijt, de verschgevallen sneeuw.

„Dat belooft wat,” zegt Ambro, vergetend dat hij een hard hoedje op heeft.

„Zeg dàt wel,” antwoordt Karel en tegelijkertijd vliegt Ambro’s kaashoed door
een welgemikten bal van Karel door de lucht.

„Had ik nou dat lamme ding maar niet op,” zucht Ambro.

„Ik breng ’m vast niet heel thuis en dan zal je me neefie hooren.”

„Stil, jong, de deur gaat open,” zegt Karel zacht.

Ingepakt als twee bakerkinderen verschijnen Berg en Dal op de stoep.

„Pats! Midden in hun facie,” roept Ambro.

De twee slachtoffers loopen in vollen draf langs de huizen der stille straat
voort.

Nadat Ambro en Karel al wat uit de deur kwam bekogeld hadden, namen ze
afscheid van elkaar en ging elk zijns weegs.

Ambro versnelt zijn pas, want hij bedenkt met [58]schrik, dat hij z’n huiswerk
nog moet maken en ook nog het geleende goed terug moet brengen.

Daar passeert hij de brug bij de Westersingel. Een plotselinge rukwind … en

z’n hoed ligt in ’t water.

„Die is naar de maan,” mompelt hij in zichzelf.

Beteuterd kijkt hij ’t hoedje na, dat vol loopt en zinkt.

„Niets aan te doen,” bedenkt hij. „Daar gaat voor een paar maanden m’n
weekgeld aan,” en bedroefd vervolgt hij zijn weg, nog uitgelachen door een
paar straatbengels die hem naroepen:

„Hij komt weer boven!”

Zoo eindigde Ambro’s eerste dansles.

[Inhoud]
 WIE EEN KUIL GRAAFT VOOR EEN ANDER …

De jongens zaten allen bij elkaar in het hol. Het was winter en het hol was niet
zoo dicht begroeid als anders, doch door al het gewir-war van takken waren
ze toch moeilijk te ontdekken.

„Wat zijn we hier in langen tijd niet geweest,” zei Ambro.

„Als ze ons maar niet door de takken heen zien,” zei Puckie Voortman, die na
een lange ongesteldheid zich weer bij de roovers had aangesloten.

„Wat is de grond hier vochtig,” vond Piet Kaan.

„Nou ja, ’t is geen zomer,” zei Ambro.

„Waarom was jij vanmorgen niet op school?” vroeg Wim aan Ambro. [59]

„Ik heb zitten teekenen langs den Overschieschen Weg. Den molen heb ik
gemaakt.”

„’t Zal wat moois zijn,” spotte Wim.

„Nou, hier heb ik ’m,” zei Ambro.

De jongens verdrongen zich om Ambro, teneinde de teekening goed te

kunnen zien.

„Verduiveld, dat ’s aardig,” zei Puckie bewonderend.

De andere jongens waren ook vol lof en Piet Kaan voorspelde, dat Ambro nog
eens een beroemd schilder zou worden.

Ambro lachte. „Kan je denken!” zei hij.

„Ik word koekebakker, kan je fijn taartjes voor noppes eten.”

„Meen je het heusch?” vroeg Paul ongeloovig.

„Neen hoor,” zei Ambro en dan liet hij er ernstig op volgen:

„Ik zou ’t liefst clown in een circus worden.”

„Valt geen spat mee te verdienen,” meende Chris.

„Met het schilderen zeker wel,” spotte Ambro.

„En een clown gaat twintig jaar voor z’n tijd dood.”

„Dat lieg je! August de Domme werd zeventig.”

„Dat zegt niks,” hield Chris vol. „Als ie kruidenier was geweest, zou ie de
honderd gehaald hebben.”

„Clown of detective zou ik willen worden,” zei Ambro peinzend.

„Geen klein verschil,” meent Karel. „Ik wil officier worden.”

„Ajakkes!” zegt Paultje. „Dat doe je nou ook om het mooie pakje.” [60]

En dan laat hij er waanwijs op volgen:

„Mijn oom is ook officier en die zegt, dat ie er al spijt van had, een jaar nadat
hij ’t geworden was. Hij is in Indië geweest, zie je, en daar maken ze een boel
mee.”

„Je lijkt wel een oud mannetje, Paul,” lachte Karel. „Ik vind ’t toch wàt een fijn
leven. Vol avonturen is het en iederen dag wat anders.”

„Dat zeg je nu, als jongen, maar oom zegt, dat je daar naderhand heel anders
over denkt, vooral, als je een oorlog hebt meegemaakt.”

„Ik heb al lang genoeg van jullie gezwam,” viel Ambro de twee praters wat ruw
in de rede.

„Ik ga bootje varen bij de ronde bank.”

Dat vonden alle jongens best, ze hadden ’t meer gedaan en ’t gaf altijd
reuzen-pret. Ze gingen een zeil-wedstrijd houden. Daartoe maakte ieder z’n
eigen bootje.
De romp van het schip bestond uit een stuk boomschors, het zeil met den
mast werd voorgesteld door een eendenveertje.

„Effe kijke of er niemand aankomt,” en ze gluurden voorzichtig door de takken.

„Ja warempel, daar heb je Willem van de beeren.”

Willem reed voorbij met een wagen vol bloederig vleesch waarmee hij z’n
pleegkinderen ging voeren.

„Kom maar, jongens,” zei Ambro. „Het terrein is nu veilig.”

En achter elkaar slopen de jongens het boschje uit.

De groote bank was dichtbij en stond vlak bij den grooten vijver. [61]

„De wind is gunstig,” zei Ambro, die z’n nat gemaakte vinger omhoog stak. Nu
haalden ze hun zakmessen te voorschijn en begonnen kerven te maken in de
mooie, dikke platanen. Heele stukken schors haalden zij er op die manier af.

In het gras vonden ze bij hoopjes de eendenveertjes liggen. Het voornaamste

was nu, om de juiste grootte te vinden van schors en veertjes, alsook de
plaats waar het veertje op het schip bevestigd moest worden.

„Zijn jullie klaar?” vroeg Ambro.

Allen waren gereed en zes bootjes werden gelijktijdig te water gelaten en

kregen nog een laatste duwtje van den maker. Dan was ’t een feest voor de
jongens om te kijken wat er ging gebeuren met hun vaartuigjes.

„Wie zou ’t eerst aan den overkant zijn?”

„Ik zie ’t al,” zei Ambro. „Die van Karel gaat ’t hardst. Net als de vorige keer.
Hij is de beste bootenmaker van ons allen.”

’t Scheepje van Paul draaide als razend in ’t rond.

„Jij hebt je mast verkeerd gezet.”

De wind was de bootjes inderdaad gunstig. Langzaam dobberden ze al verder

en verder van den kant en met kleine rukjes staken ze ’t breede water over.
Vol spanning keken de jongens naar de liliput-vloot.

„Ik ben jullie al drie meter voor,” riep Karel, die trotsch was op z’n schuitje.

„De mijne doet niets dan draaien,” klaagde Paul. [62]

„Jij kan beter een malle-molen maken dan een schip,” plaagde Chris hem.

Midden op den vijver aangekomen, kreeg de vloot het hard te verduren en

twee bootjes werden door een rukwind omver geworpen en vergingen met
man en muis.

Een ander bootje werd aangevallen door een eendje, dat nog nooit in z’n
leven zoo’n vreemdsoortig ding in zijn gebied zag ronddrijven.

De mast werd weggepikt en ’t afgetuigde schip nu door den stroom

meegevoerd.

„Ik ben er bijna,” riep Karel en liep naar den overkant van den vijver.

Daar aangekomen haalde hij zegevierend zijn scheepje naar binnen.

„Lang leve „de Karel Boekers”,” riepen de jongens. „De snelste zeiler van het
land, hiep hôj!”

Plotseling roept Karel: „Jongens, daar komt de lange Loese, hij is vast weer
op vangst uit.”

In vollen draf rende hij terug naar zijn makkers aan den overkant, die op ’t
hooren van dien naam hun spel in den steek lieten en gingen beraadslagen
wat ze zouden doen, nu hun aardsvijand, de Lange Loese, in aantocht was.

Die „Lange Loese” was veel grooter en sterker dan een van hen allen en zijn
grootste amusement bestond in plagen van kleinere jongens, ze gevangen te
nemen en als slaven uit den ouden tijd te behandelen.

Zijn koninklijk verblijf (want hij voelde zich heelemaal vorst) was gelegen in het
beneden rotshol, [63]dat voor jong en oud toegankelijk was en waaraan de
sombere legende verbonden was, dat daar eens een oude water-Chinees den
hongerdood gestorven was.
„Hij heeft er nog drie bij zich,” riep Ambro, die achter een boom het naderend
onheil bespiedde.

„We kunnen ze met ons zessen toch niet aan,” zei Paul.

„Hij zit alweer in de piepzak,” plaagde Karel.

„Net doen of we ze niet zien, dan zullen ze ons misschien niets doen,” stelde
Paul voor.

„Ik zal mijn leven duur verkoopen,” zei Ambro op gezwollen toon. „Niet dan
over mijn lijk komen ze ’t rotshol binnen.”

Van beenen maken, was geen kwestie, want de „stelten” van de lange Loese
deden de jongens denken aan de zevenmijlslaarzen van den reus.

Enkele kleinere jongens hadden den wedloop wel eens gewaagd, maar in
minder dan geen tijd hadden zij den ijzeren greep in hun nekvel gevoeld, om
daarna als gevangen slaaf meegevoerd te worden naar lange Loese’s paleis.

„Had ik nou me boksbeugel maar bij me,” zuchtte Ambro. „Maar die heeft
vader me gisteren afgepakt. Daar is-t-ie, jongens, gewoon doorloopen, niet
naar ’m kijken.”

De lange Loese was zich volkomen bewust van den grooten indruk die hij op
de kleinere jongens maakte.

Nu kreeg hij ze in de gaten, en een kwaadaardige grijns kwam om z’n

wreeden mond. [64]

„Bereidt u voor op den dood,” schreeuwde hij den jongens toe. „Uw laatste uur
heeft geslagen.”

Kleine Paul verstopte zich achter Ambro, die, nu er niets meer te redden viel,
besloot zich dapper te verdedigen.

„Van jou ben ik niet bang, lange lijs,” riep hij overmoedig.

Op hetzelfde oogenblik werd hij bij den kraag gepakt, Paul incluis, terwijl de
drie helpers van lange Loese de andere jongens overmeesterden.