Ortograpiyang Filipino 2009

Surian , Linangan,Komisyon ng Wikang Filipino

Pansinin ang mga pamatnubay

Ipinagdiriwang ng Paaralang Elizabeth
Seton ang Linggo ng Wika noong Agosto 23,2011. Ang nasabing pagdiriwang ay idaraos sa gym ng paaralan.

Pansinin ang mga pamatnubay

Kakaiba ang naging ayos ng palatuntunan nitong nakaraang selebrasyon ng Linggo ng Wika. Ang mga patimpalak ay hindi naging tradisyunal ang pagtatanghal,

Pansinin ang mga pamatnubay

Limang Mag-iina ang nasangkot sa sakuna kahapon sa lungsod ng Nueva Ecija, ayon sa mga opisyales ng pamahalaang bayan, wala pang opisyal na pahayag ang Mayor ng Lungsod.

Pansinin ang mga pamatnubay

Dumarami na ang mga kabataan na nalululong sa masamang bisyo. Ayon mismo sa tagapagsalita ng PNP maraming mga kabataan ang addict na sa pinagbabawal na gamot.

Pansinin ang mga pamatnubay

Tapat na Paglilingkod Nagmumula sa Diyos at sa Kapwa. Ito ang naging islogan ng CCF sa kanilang kampanya tungo sa halaga ng pakikipagkapwa.

Pansinin ang mga pamatnubay

Ayon sa buletin na ipinalabas ng paaralan, nararapat na mag-ingat ang mga mag-aaral sa kanilang mga gadyets lalong higit ang mga celpon at Aypad.

Kasaysayan ng Ortograpiya ng Wikang Filipino

Ang Alibata

Ang Abakadang Tagalog

Binuo ni Lope K. Santos nang isulat ni ang

Balarila ng Wikang Pambansa noong 1940 Lima ang patinig : a e i u

Labinlima ang katinig: b

m s

d n t

g ng w

h p y

l r

Ang Bagong Alpabetong Pilipino

Pagdaragdag ng labing-isang letra sa sa

alpabetong Pilipino.
C F J RR N Q V Y

CH LL

1987 Alpabetong Filipino

Ang Alpabetong Filipino

Aa ( ey) Hh ( eych) NGng ( enji) T (ti) U ( yu)

Bb (bi)

Cc (si)

Dd (di)

Ee (I )

Ff ( ef)

Gg (ji)

Jj Kk Ll ( jey) ( key) ( el) Oo ( o) V (Vi) P ( pi)

Mm Nn ( em) ( en) (enye) S (es)

Q R ( Kyu) (ar)

W X Y Z (dobolyu) ( eks) ( way) (zi)

2001 REVISYON NG Alpabetong Filipino

Pinaluwag na 2001 Alpabeto ang gamit ng

walong dagdag na letra. Nangangahulugan na maari ring gamitin sa lahat ng hiram na salita, pormal o teknikal na barayti, o sa mga karaniwang salita

Gabay sa Ortograpiya ng Wikang Filipino

Mga Grapema A. Letra.-Ang serye ng letra ay tinatawag na alpabeto.

binubuo ng 28 letra at binibigkas sa tunog-Ingles maliban sa . Hindi letra Paiwa ( ` ), at pakupya ( ^ ) Tuldik na pahilis ( ) na sumisimbolo sa diin at o/ haba 3. Bantas,gaya ng tuldok ( . ), pananong ( ? ), padamdam ( ! ), kuwit ( , ), tuldok-kuwit ( ; ), tutuldok ( : ), kudlit ( ), at gitling ( - ).
B. 1. 2.

Gabay sa Ortograpiya ng Wikang Filipino

Pasalitang Pagbaybay

Salita

Pasulat boto plano Fajardo

kon trans tsart

Pabigkas /bi-o-ti-o/ / pi-el-ey-en-o/ / kapital ef-ey-jey/key-o-en/ / ti-ar-ey-en-es/ /ti-es-ey-ar-ti/

ey-ar-di-o/ Pantig

Gabay sa Ortograpiya ng Wikang Filipino

Akronim

MERALCO ( Manila Electrical Company ) /em-i-arey-el-si-o/ ARMM ( Autonomous Region of Muslim Mindanao ) ey/ar/em/em

Daglat
Bb ( Binibini )

G. ( Ginoo )
Gng. ( Ginang ) Kgg ( kagalang-galang )

/ kapital bi-bi / / kapital ji / / kapital ji-en-ji/ / kapital key-

ji-ji /

Inisyal ng Tao
MLQ ( Manuel L. Quezon ) /em-el-kyu/

CPR ( Carlos P. Romula )

LKS ( Lope K. Santos )

/ si-pi-ar / / el-key-es/

Simbolong Pang-agham
Fe ( Iron )

H2O ( water )
Lb ( pound )

/ ef-i/ / eych-tu-o/ / key-ji /

Pasulat na Pagbaybay
1. Panatilihin ang orihinal na anyo ng mga salitang mula sa ibang katutubong wika sa Pilipinas . a. vakul ( Ivatan ) b. payyo/payew ( Ifugaw) pangkalahatang tawag sa palayan ng mga Ifugaw. c. bananu ( hudhud ) sa halip na hagdanghagdang palayan ( rice terraces ) d. butanding ( Bikol ) sa halip na whale shark e. cabalen ( Pampango ) kababayan

Pasulat na Pagbaybay
2. Sa pagbaybay ng mga hiram na salita mula sa mga banyagang wika, panatilihin ang orihinal nitong anyo status quo bouquet samurai pizza pie french fries

Pasulat na Pagbaybay
3. Sa pagbaybay ng mga salitang mula sa Espanyol, baybayin ito ayon sa ABAKADA. familia Bano Cheque Maquina pamilya banyo tseke makina

Pasulat na Pagbaybay
4. Sa pag-uulit ng salitang-ugat na nagtatapos sa patinig na e hindi ito pinapalitan ng letrang I. Kinakabitan ng pang-ugnay /linker ( -ng) at gagamitia ng gitling ng salitang-ugat. brde kap karn libr berdeng-brde kapeng-kap karneng-karn libreng-libr

Pasulat na Pagbaybay
5. Sa pag-uulit ng salitang-ugat na nagtatapos sa patinig na o hindi ito pinapalitan ng letrang u. Ginagamit ng gitling sa pagitan ng salitang-ugat. ano sino pito halo ano-ano sino-sino pito-pito halo-halo

Pasulat na Pagbaybay
6. Kapag hinuhulapian ang huling pantig ng salitang-ugat na nagtatapos sa e ito ay nagiging i at ango ay u. krte atke salbah kortihan atakihin salbahihin

Pasulat na Pagbaybay
* Gayunman, may mga salitang nananatili ang e kahit hinuhulipian. sine bote onse sinehan botehan onsehan

Pasulat na Pagbaybay
7. Makabuluhan ang tunog na e at o kapag inihahambing ang mga hiram na salita sa mga katutubo o hiram na salita. msa so tla : so tla msa

: :

Pasulat na Pagbaybay
8.

Gayunman, hindi puwedeng palitan ng i ang e at o ng u. Dapat pa ring gamitin ang baybay na matagl na o lagi nang ginagamit. babe, hindi babi bhos,hindi bhus samp,samp

Ang Panghihiram
Ang mga tuntunin sa panghihiram at pagbabaybay ng mga hiram na salita ay ang sumusunod:
1.

Tumbasan ng kasalukuyang leksikon sa Filipino ang mga salitang hiram o banyaga. rule = tuntnin narrative = salaysay skill = kasanayan

Ang Panghihiram
2. Gamitin ang natatanging mga salita mula sa mga katutubong wika sa Pilipinas at panatilihin ang orihinal na baybay. bana ( Hiligaynon at Sugbuanong Binisiya ) tawag sa asawang lalaki butanding ( Bikol ) whale shark Imam ( Tausug ) panseremonyang sayaw Banhaw ( Visaya ) muling pagkabuhay Chidwai ( Ivatan) biloy ( dimple ) Gahum ( Cebuano, Hiligaynon,Waray ) kapangyarihan

Ang Panghihiram
3. Mga salitang hiram sa Espaol Baybayin ang salita ayon sa ABAKADA vocabulario telefono celebacion bokabularyo telepono selebrasyon

Ang Panghihiram
Sa mga salitang hiram na espaol na may e,

panatihin ange.
estudyante estilo espiritu estruktura desgrasya hindi istudyante hindi istilo hindi ispiritu istruktura hindi disgrasya

Ang Panghihiram
Sa mga salitang Espanyol na may o, panatilihin

ang o.
politika opisina tradisyonal koryete hindi pulitika hindi opisina hindi tradisyunal hindi kuryente

Ang Panghihiram
May mga salitang hiram sa Espaol na

nagbabago ang kasunod na katinig, ang o ay nagiging u sa ilang mga salitang sinusundan ng n o pailong na katinig. At ang n ay nagiging m.
convencion conferencia Convento kumbensiyon kumperensiya kumbento

Ang Panghihiram
Mga salitang Espaol at Ingles : kung hindi tiyak

ang pagtutumbas, hiramin ang orhinal na Espaol at Ingles.

Espaol imagen dialogo prioridad Ingles image dialogue priority Filipino imahen diyalogo priyoridad

Ang Panghihiram
Panghihiram sa Wikang Ingles: kung wikang Ingles at iba pang wikang dayuhan ang pinaghiraman, panatilihin ang orihinal na ispeling kung makalilito ang pagsasa-Filipino ng baybay.

habeas corpus spaghetti bouquet resevoir depot toupee

Ang Panghihiram
Panatilihin ang orihinal na baybay ng mga salitang pantangi,teknikal,pang-agham at mga simbolong pang-agham at matematika. Manuel L. Quezon L. Kezon chemotheraphy x-ray Fe ( Iron) Velocity hindi Manwel

hindi chemoterapi hindi eks-rey hindi ef ey( ayorn ) hindi velositi

Karagdagang Tuntunin
A. Ginigitlingan ang pangalang pantangi at salitang

hiram kapag-unuunlapian. maka-Diyos maka-Ingles pa-Davao

Karagdagang Tuntunin
B. Sa paglalapi at pag-uulit ng mga salitang hiram, idinurugtong ang tunog ng KP sa unlapi. magju-juice magdu-duty magfo-photocopy magfo-ford magdo-drawing

Karagdagang Tuntunin
C. Pangmaramihang anyo ng mga salita sa pagsulat 1. Ginagamit ang mga sa pagsulat ng maramihang anyo ng salita. mga painting mga opisyal mga computer

Karagdagang Tuntunin
2. Hindi ginagamitan ng mga ang salitang hiram na nasa anyong maramihan. paintings opisyal computer hindi mga paintings hindimga opisyal hindi mga computer

Karagdagang Tuntunin
3. Hindi ginagamitan ng pamiling at mga ang mga salitang nasa anyong maramihan. kalalakihan kaguruan kabataan hindi mga kalalakihan hindi limang kalalakihan hindi mga kaguruan hindi sampung kaguruan hindi mga kabataan hindi tatlong kabataan

Karagdagang Tuntunin
Pagbuo ng pang-uri

Ginagamit ang panlaping makauri sa salitang-uri na hindi orihinal na pang-uri. pang-akademya akademiko pangkultura hindipangkultural panligguwistika hindipanlingguwistik hindipang-

Mga Salitang may Digrapo

1.

Sa mga salitang Ingles na nagtatapos sa ct, ang ct ay nagiging k kapag binabaybay sa Filipino. abstract impact addisct abstrak impak adik

Mga Salitang may Digrapo

2. Sa mga salitang hiram na may Ch tatlong paraan ang maaring gamitin. a. panatilihin ang orihinal na anyo chunks chess chat chips

Mga Salitang may Digrapo

b. palitan ng ts ang ch at baybayin sa Filipino chinelas chapter chart tsinelas tsapter tsart

Mga Salitang may Digrapo

c. Palitan ng k ang ch at baybayin sa Filipino machine scholar chemical makina iskolar kemikal

Mga Salitang may Digrapo

3. Mga salitang may sh
a.

Panatilihin ang orihinal na anyo shower shop showcase

Mga Salitang may Digrapo

b. palitan ng sy ang sh at baybayin sa Filipino workshop shooting censorship worksyap syuting sensorsyip

Mga Salitang hiram na may S

4. Mga salitang hiram na nagsisimula sa letrang s ay maaring baybayin sa dalawang paraan.
a.

Panatilihin ang orihinal na anyo scarf slogan script

Mga Salitang hiram na may S

b. Lagyan ng I sa unahan kapag binabaybay sa Filipino schedule sport scout iskedyul isport iskawt

Mga Salitang may magkasunod na parehong katinig

Kinakaltas ang isa sa dalawang magkasunod na parehong katinig. bulletin grammar pattern buliten gramar patern

Mga salitang may Kambal-Patinig

Sa mga salitang hiram sa Espaol na may kambalpatinig
1.

Nananatili ang a + ( e,i,o,u ) at e + ( a,i,o,u) a + ( e,i,o,u )= maestro,aorta,bailarina,baul,laurel e+( a,i,o,u)=teatro,teorya,oleo,beinte,neutral,neurosi s

Mga salitang may Kambal-Patinig

2. Kinakaltas ang unang patinig at pinapalitan ito ng y o w. i ( a,e,o) = barbery( barberia ), akasya ( acacia ) = Disyembre ( Deciembre ), serye ( serie ) = bisyo ( vicio ) ambisyon ( ambicion )

Mga salitang may Kambal-Patinig

3. Sinisingitan ng y o w sa mga sumusunod na posisyon.:
a.

Kung ang kambal-patinig ay nasa unang pantig ng salita, ia = diyabetes ( diabetes ) biyahe ( viaje ) ie = piyesta ( fiesta ), siyete ( siete) io = Diyos ( Dios ) ua = awto( auto ) ue = kuwenta ( cuenta ), kuwerdas ( cuerdas )

Mga salitang may Kambal-Patinig

b. Kung ang kambal-patinig ay sumusunod sa dalawa o mahigit pang mga katinig. ia ie io ua = = = = diperensya ( diferencia ) impeyerno ( infierno ) edipisyo ( edificio ) guwapo ( guapo )

Mga salitang may Kambal-Patinig

ue ui Uo = = = sarsuwela ( zarzuela ) buwitre ( buitre ) oblikwo ( oblique )

Mga salitang may Kambal-Patinig

c. Kung ang kambal-patinig ay sumusunod sa H.
Lohiya ( logia ) Kolehiyala ( collegial ) rehiyon ( region ) kolehiyo ( colegio ) perhuwisyo ( perjuicio )