TOPIK 2

Organisasi dan Pengurusan Makmal

1.Keperluan dan kepentingan makmal

sains

2.Organisasi makmal sains

?

Carta Organisasi Kedudukan

Ketua Bidang Sains & Matematik

Carta Organisasi Jabatan Sains

AKTIVITI 1
1. Nyatakan tiga tugas utama Ketua
Panitia Sains, Guru Sains dan
Pembantu Makmal Sains dalam
pengurusan makmal sains.
2. Senaraikan aktiviti-aktiviti yang
boleh dilakukan oleh pembantu
makmal semasa cuti sekolah.

Sumber Kewangan
Bantuan Per Kapita (Per Capita Grant, PCG)
PCG merupakan satu bantuan kewangan yang
diperuntukkan kepada setiap murid sekolah kerajaan dan
sekolah bantuan kerajaan
Ia merangkumi PCG prasekolah, PCG mata pelajaran dan
PCG bukan mata pelajaran
Sumber kewangan bagi belanja mengurus bilik sains dan
makmal sains boleh diperolehi daripada PCG bagi Mata
pelajaran Teras (MP Teras).
PCG ini hendaklah digunakan untuk membeli peralatan dan
bahan sains bagi tujuan pengajaran dan pembelajaran.

Sumber Kewangan
Kadar Bantuan PCG
Kadar Bantuan PCG Mata pelajaran Teras bagi Sekolah
Rendah Harian/ Sekolah Rendah Sukan Mengikut Surat
Pekeliling Kewangan Bil 5, 2006, bertarikh 31 Julai 2006.

Sumber Kewangan
Kadar Bantuan PCG
Kadar Bantuan PCG Mata pelajaran Teras bagi Sekolah
Rendah Kurang Murid Mengikut Surat Pekeliling
Kewangan Bil 5, 2006, bertarikh 31 Julai 2006.

Sumber Kewangan
Rujukan Tambahan:
Kementerian Pelajaran Malaysia (2010). Pengurusan dan
Keselamatan Makmal Sains Sekolah. Putrajaya: Bahagian
Pembangunan Kurikulum.

m.s. 51 57 (Bab 5)

Perancangan Perbelanjaan

Pengagihan ini hendaklah berdasarkan

keutamaan berikut:
a. Membeli peralatan dan bahan Sains untuk penilaian
amali
b. Mengganti peralatan dan bahan Sains yang rosak,
pecah atau hilang
c. Menambah bilangan peralatan dan bahan Sains
d. Membeli peralatan baru termasuk bahan bantu
mengajar
e. Memperbaiki dan menyelenggara peralatan

Perancangan Perbelanjaan
Perancangan pembelian yang baik dengan
mengambil kira
jumlah peruntukan PCG yang diperoleh
keperluan tahunan makmal sains sekolah
berkenaan

Ketua Bidang Sains dan Matematik perlu

mengetahui jumlah PCG Sains yang diperoleh
bagi tahun berkenaan termasuk baki pada tahun
lepas supaya agihan perbelanjaan dapat
dirancang.

Perancangan Perbelanjaan

PCG juga boleh digunakan untuk perbelanjaan

berikut:
a. Pembelian peralatan kecil dan bahan habis guna
(termasuk kertas Braille) bagi tujuan P&P.
b. Pembelian buku rujukan, ensiklopedia, perisian,
video tape dan lain-lain yang bersesuaian untuk
tujuan P&P.
c. Keceriaan berunsurkan pendidikan seperti taman
sains, taman herba dan lain-lain yang boleh
memberi pengukuhan kepada program P&P.
d. Program berunsurkan pendidikan yang boleh
memberikan pengukuhan kepada proses P&P sama
ada semasa cuti persekolahan atau hari
persekolahan.

Perancangan Perbelanjaan
Tatacara Perolehan Dan Pembelian
Satu senarai keperluan tahunan perlu dibuat
pada akhir tahun dengan mengambil tindakan
berikut:

Menyemak stok makmal

Berbincang dengan guru mata pelajaran
Dibuat pada oktober setiap tahun
Berpandukan buku teks dan buku kerja yang
digunakan
Senarai mengikut turutan amali/
penggal/semester
Gunakan borang (Lampiran 6-8) dan hantar

Perancangan Perbelanjaan
Tatacara Perolehan Dan Pembelian
Senarai keperluan tahunan ini perlu disenaraipendekkan,
dan dihantar kepada syarikat pembekal untuk mendapatkan
senarai harga.
Ketua Bidang Sains atau Ketua Pembantu Makmal perlu
membuat Anggaran Belanjawan dan senarai keutamaan
berpandukan jumlah peruntukan (PCG) yang diterima.

Anggaran perbelanjaan disediakan pada bulan

Oktober setiap tahun.
Ini memberi masa yang cukup untuk membuat
pertimbangan awal ke atas anggaran ini dengan
mengurangkan atau menambahkan jenis dan
bilangan peralatan dan bahan Sains yang hendak
dibeli.

Perancangan Perbelanjaan
Tatacara Perolehan Dan Pembelian
Ketua Bidang Sains atau Ketua Pembantu Makmal
perlu membuat permohonan pembelian kepada
Pengetua/Guru Besar menggunakan borang
Nota Minta berpandukan senarai harga yang
diperoleh dari syarikat pembekal untuk tujuan
kawalan pembelian.
Apabila kelulusan diberikan oleh Pengetua/Guru
Besar, Pembelian boleh dibuat dengan
mengeluarkan borang pesanan tempatan (LO) dan
terus dihantar kepada syarikat pembekal.

AKTIVITI 2
1. Berikan takrif PCG (Per Capita
Grant). Bagaimanakah kaedah
pengiraan PCG bagi pelajar sekolah
rendah kerajaan ditentukan.

4.Pembekalan dan pembelian

Peraturan Perolehan Dan

Pembelian
Kontrak Pusat
Jika Pembelian peralatan dan bahan sains terdapat
dalam kontrak pusat atau kontrak Kementerian
Pelajaran Malaysia ianya hendaklah dibeli terus
daripada syarikat yang disenaraikan dalam kontrak
berkenaan.
Maklumat terperinci mengenai sesuatu Kontrak Pusat
seperti nama pembekal, jenis barangan, spesifikasi,
tempoh kontrak dan lain-lain biasanya dimaklumkan
kepada agensi melalui Pekeliling Kontrak Pusat.
Kini maklumat berkenaan boleh didapatkan secara
elektronik melalui ePerolehan.
Agensi yang menggunakan ePerolehan hanya perlu
membuat carian dan maklumat tersebut akan dapat
diakses secara automatik.

Peraturan Perolehan Dan

Pembelian
Kontrak Pusat
Bagi peralatan dan bahan sains yang tidak
disenaraikan dalam kontrak berkenaan, pembelian
hendaklah dibuat daripada pembekal yang
mengenakan harga yang berpatutan dan berkualiti
tertakluk kepada nilai bekalan tersebut.

Peraturan Perolehan Dan

Pembelian
Pembelian Terus
Sehingga RM 50,000 setahun bagi setiap jenis item
pembelian terus dari mana-mana
pembekal/syarikat tidak kira sama ada berdaftar
atau tidak dengan Kementerian Kewangan dan
sama ada bertaraf Bumiputera atau bukan
Bumiputera
Kajian pasaran supaya harga berpatutan dan
menguntungkan kerajaan
Perolehan tidak tertumpu kepada pembekal
tertentu
Rujukan: Surat Pekeliling Perbendaharaan Bil. 12/2007

Peraturan Perolehan Dan

Pembelian
Sebut Harga
Rujukan: Surat Pekeliling Perbendaharaan Bil. 5/2009

Peraturan Perolehan Dan

Pembelian
Pembelian Harta Modal
Pembelian Harta Modal perlu mematuhi perkeliling
pembelian harta modal yang sedang berkuatkuasa:
i) Menggunakan peruntukan LPBT/ LPK sekolah
Tidak melebihi RM10,000.00 adalah dibenarkan di
peringkat sekolah.
Amaun melebihi RM10,000.00 perlu mendapat
kelulusan Ketua PTJ.

Peraturan Perolehan Dan

Pembelian
Pembelian Harta Modal
Pembelian Harta Modal perlu mematuhi pekeliling
pembelian harta modal yang sedang berkuatkuasa:
ii) Menggunakan peruntukan PCG
Sekolah Rendah nilai keseluruhan harta modal yang
dibeli tidak melebihi RM5,000.00 setahun atau 30%
daripada jumlah peruntukan keseluruhan PCG mata
pelajaran dan buka mata pelajaran(tidak termasuk
LPBT/ LPK) yang mana lebih rendah. Bagi Sekolah
Kurang Murid (SKM) nilai harta modal yang dibeli tidak
mrlebihi 30% daripada peruntukan keseluruhan PCG.

Penentuan pembelian harta modal hendaklah

dibuat oleh Jawatankuasa Khas Peringkat Sekolah
yang dipengerusikan oleh Pengetua/Guru Besar.

Peraturan Perolehan Dan

Pembelian
Carta Alir Pembelian Bahan/ Peralatan Makmal Sa
ins

Rujukan:
Kementerian Pelajaran Malaysia (2010). Pengurusan dan
Keselamatan Makmal Sains Sekolah. Putrajaya:
Bahagian Pembangunan Kurikulum.

m.s. 65 (Bab 6)

5. Penyimpanan dan penyenggaraan

stok

Prosedur Penerimaan Pembekalan Pusat

Prosedur Penerimaan
Pembekalan Pusat
Rujukan Tambahan:
Kementerian Pelajaran Malaysia (2010). Pengurusan dan
Keselamatan Makmal Sains Sekolah. Putrajaya: Bahagian
Pembangunan Kurikulum.

m.s. 58 61 (Bab 6)

Prosedur Penerimaan
Sila Rujukan:

Pekeliling Perbendaharaan Bil. 5 Tahun 2007 Bab A

Pekeliling Perbendaharaan Bil. 5 Tahun 2009 Bab A

Pengurusan Aset Alih dan

Stok
Pengurusan Aset Alih
Rujukan:
Pekeliling Perbendaharaan Bil. 5 Tahun 2007

Pengurusan Stor
Definisi Stok: Stok bermaksud barang-barang belum
guna dan perlu disimpan untuk tujuan operasi atau
penyelenggaraan termasuk bekalan pejabat, ubatubatan, alat ganti, keselamatan, makmal, bengkel,
dapur, sukan, pertanian, latihan, penyiaran,
domestik, dokumen atau buku yang dikawal dan
sebagainya.
Rujukan:
Pekeliling Perbendaharaan Bil. 5 Tahun 2009

6. Hapus kira dan pelupusan

Pelupusan dan Hapus Kira

Sila Rujukan:
Kementerian Pelajaran Malaysia (2010). Pengurusan dan
Keselamatan Makmal Sains Sekolah. Putrajaya: Bahagian
Pembangunan Kurikulum.

m.s. 206 226 (Bab 12)

AKTIVITI 3
1. Anda telah selesai menjalankan amali melibatkan
beberapa bahan seperti;
Larutan asid hidroklorik cair
Larutan Natrium hidrksida cair
Hablur sulfur
Terangkan kaedah pelupusan bagi bahan sisa
tersebut.

2. Nyatakan proses pelupusan bagi asid nitrik pekat
yang telah tamat tempoh penggunaannya.

7.Perancangan dan reka bentuk makmal

sains

Concepts of Science
Laboratory
General Science Laboratory
Fixed design for bench and cabinet
Preparation room
1 size of an ordinary classroom
Science room
No preparation room
Size of ordinary classroom
No fixed design

Infrastruktur Makmal dan Bilik

Sains
Sila Rujukan:
Kementerian Pelajaran Malaysia (2010). Pengurusan dan
Keselamatan Makmal Sains Sekolah. Putrajaya: Bahagian
Pembangunan Kurikulum.

m.s. 23 39 (Bab 3)

Pengudaraan Makmal dan Bilik

Sains
Pastikan cermin tingkap atau langsir berwarna
hitam atau berwarna gelap.
Pastikan tingkap makmal dan bilik sains sentiasa
terbuka untuk pengudaraan dan pencahayaan
yang sempurna.
Jika berlaku kerosakan yang menjejaskan
pengudaraan makmal, sila laporkan segera
kepada pihak sekolah untuk tindakan selanjutnya.
Alat pengedar udara hendaklah sentiasa
dipasang terutama di bilik penyimpanan bahan
kimia.