Karbohidratet dhe

sheqernat .
Roli I tyre ne
organizmin e njeriut.

Karbohidratet dhe sheqernat .

Roli I tyre ne organizmin e
njeriut
Cfare jane karbohidratet ?

Karbohidratet jan komponime organike q gjenden n t gjitha gjallesat

por m s shumti tek bimt.
jane produkte te perbere nga karboni,hidrogjeni dhe oksigjeni ku raporti
mes oksigjenit dhe hidrogjenit sht si te uji (2:1).
Karbohidratet me te thjeshte perbehen nga nje unaze e vetme dhe quhen
monosakaride
Shembuj te monosakarideve:sheqeri i frutave(fruktoza) dhe nje nga
sheqernat e qumeshtit (galaktoza)
Kur 2 monosakaride lidhen se bashku ato formojne disakaridet.
Shembuj te disakarideve:shqeri i zakonshem i prodhuar nga kallami i
sheqerit (surkoza) dhe sheqeri kryesor i qumeshtit(laktoza).
Polisakaridetprbhen nga m shum se 10molekulat monosakarideve.
Mehidrolizshprbashkohen n shum molekula monosakaridesh.
Shembuj te polisakarideve:amidoni,celuloza dhe glikogjeni.
Perdorimi I karbohidrateve

Bimet dhe kafshet I perdorin karbohidratet si nje burim I

rendesishem energjie,ndersa sasite e teperta I depozitojne ne
brendesi te qelizave.
Duke qene se karbohidratet kane veti te terheqin shume
molekula uji afer vetes atehere ruajtja e tyre ne tipin mono dhe
di-sakaride do te ishte shume e papershtatsheme per arsye
sepse qeliza do te thithte aq shume uje sa do te bymehej deri
ne shperthim.
Keshtu karbohidratet depozitohen ne formen e polisakarideve
per te eliminuar shperthimin e qelizes nga uji I tepert.
Karbohidratet ne bime

Ne rastin e bimeve ,polisakardiet qe perdoren per ruajtjen e

karbohidrateve jane amilaza dhe amilopektina.
Amilaza eshte nje polisakarid I organizuar ne forme vargu
ndersa amilopektina ne forme degesh.
Karakteristika me e rendesishme qe e dallon karbohidratet me
te shendetshme ne ato me pak te shendetshme varet pikerisht
nga fakti nese produkti qe konsumohet ka permbajtje te larte
amilize apo amilopektine.
Sa me te degezuara te jene polisakaridet ne ushqim aq me I
shendetshem eshte ai pasi shperbehet lehte ne veprimin e
enzimave dhe perthithet me mire nga organizmi jone.
Karbohidratet tek njeriu

Tek njeriu karbohidratet depozitohen ne formen e glikogjenit.

Glikogjeni eshte nje polisakarid I degezuar ,jashtezakonisht I
pershatur per mbijetesen,sepse ne rast renie te nivelit te
glukozes ne gjak,organizmi arrin te zbertheje molekulat
kompekse te glikogjenit dhe te garantoje nivelin e duhur te
glukozes ne gjak.
Depozitat me te medha te glikogjenit ne organizem jane ne
melci dhe muskuj.
Roli I tyre ne trup

Ne cfaredo forme qe te jene karbohidratet ato gjithmone do

te shperbehen ne formen e tyre me te thjeshte kur treten
ne trupin e njeriut.
Karbohidratet perdoren nga trupi si burimi kryesor I
energjise.
Format me te shendetshme te tyre vijne nga perimet dhe
frutat sidomos kur ato kane nivel te larte fibre ne to.
Kur karbohidratet perdoren me shumice ato demtojne
receptoret e isulines ne trup duke I bere ato me rezistent
ndaj isulines dhe kjo mund te shkaktoje diabetin si rezultat.
Me shume se gjysma e popullsise konsumon me shume
karbohisdrate se sa duhen ne dite.
Avantazhet e karbohidrateve:Karbohidratet
-karburantime I mire per trupin tone !

Sheqernat apo
niseshteja,karbohidratet e
thjeshta dhe
karbohidratet e perbera
treten ne glukoze per te
prodhuar lende
djegese.Marrja e sasise te
rekomanduar te
karbohidrateve eshte
teper e nevojshme per
organizmin e njeriut pasi
mundeson kryerjen e
aktiviteteve te ndryshme
si te trupit po ashtu edhe
te trurit. Burrat dhe grat
duhet t konsumojn 130
gram karbohidrate n dit,
ose t marrin 45 deri 65
prqind e kalorive t tyre
t prditshme nga
karbohidratet.
Perfitime te shendetshme nga fibrat..

Burimet kryesore t fibrave

jan frutat, perimet,
drithrat dhe fasulet. T
gjitha keto prmbajn t
dyja llojet e fibrave te
tretshme dhe t patretshme
- por n prmasa t
ndryshme. Fibra nuk tretet
pr energji, por ajo siguron
prfitime t tjera
shndetsore. Te gjitha
llojet e fibrave ulin rrezikun
e zhvillimit t smundjeve
kardiovaskulare dhe duke
ulur kolesterolin. Instituti i
Mjeksis rekomandon nj
konsum ditor prej 25 gram
pr femrat dhe 38 gram pr
meshkujt.
Disavantazhet e karbohidrateve Shtimi ne peshe

Nese kalohet limiti I

karbohidrateve qe duhet te
konsumojme ne dite atehere
kjo sjell shtimin e kalorive
dhe si rezultate shtimin ne
peshe.Nje kercenim I madh
tjeter per shtimin ne peshe
eshte perdorimi me shume
sec duhet I sheqerit.Femrat
nuk duhet te konsumojne me
shume se 6 luge caji sheqer
ne dite ndersa meshkujt jo
me shume se 9 luge caji
sheqer ne dite.