Dikenali - suprapenggalan.

Sifat bunyi yang menindihi atau

menumpangi sesuatu fonem.

Suprasegmental hadir bersama-sama

fonem penggalan dengan cara
menumpangi bunyi segmental.
Terdiri daripada ;
• tekanan
• kepanjangan,
• jeda,
• tona
• intonasi.
• ciri lemah atau kerasnya suara
penyebutan sesuatu suku kata

• tekanan biasanya berlaku pada suku

kata dalam perkataan

• tekanan ditandakan dengan

tanda ( ’ )

• tekanan berlaku pada fonem vokal

• bunyi vokal dalam bahasa Melayu disebut
dengan lantang dan boleh dipanjangkan

• tekanan berlaku pada suku kata kedua

seperti dalam perkataan ki ta, ba pa, sa
tu, dan seumpamanya

dalam bahasa asing (bahasa Inggeris), tekanan

boleh membezakan makna perkataan
 pro’gress bermaksud “memajukan” (kata kerja)
„progress bermaksud “kemajuan” (kata nama)

‘ export bermaksud “barang yang dieksportkan”

(kata nama)
ex’port bermaksud “melakukan kerja eksport” (kata
kerja)

( „ )- melambangkan tekanan

Bahasa Inggeris boleh membawa maksud yang berbeza

apabila dipakai tekanan pada suku kata yang berbeza
kepanjangan atau disebut panjang pendek bunyi
merupakan ciri khusus yang terdapat pada
perkataan dalam bahasa tertentu seperti bahasa
Inggeris atau Arab

kepanjangan tidak terdapat dalam bahasa

Melayu

ciri panjang pendek ini ditandakan dengan tanda

titik yang dipanggil mora
satu titik . Kepanjangan bunyinya ialah
setengah mora ;
dua titik : kepanjangannya ialah satu
mora
empat titik :: kepanjangannya ialah dua
mora
Contoh perkataan
sit bermakna “duduk”, si:t bermakna
“tempat duduk”
ship bermakna “kapal”, shi:p bermakna
“kambing biri-biri”
• Jeda - persendian ialah unsur hentian (senyap)
dalam sebutan atau ujaran
• FUNGSI - sebagai tanda memisahkan unsur
linguistik, iaitu perkataan, ayat atau rangkai kata.

Lambang : tanda +.

Dalam bahasa Inggeris unsur jeda ini boleh

membezakan makna. sebutan I scream,

“saya menjerit” dan ice-cream,

“aiskrim”.
 Bunyi sebutannya I scream / ai + skri:m /
sama dan sukar “saya menjerit”
untuk dibezakan
maknanya
sekiranya kita tidak
membezakan ice cream / ais + kri:m
dengan jeda seperti
berikut :
/ “aiskrim”
 Rangkai kata yang boleh mengelirukan makna sekiranya tidak
menggunakan jeda.
 Contohnya sebutan
 beli kantin (belikan tin) dan (belikantin)
(
 Membezakan makna sebutan, rangkai kata itu perlu
ditandai dengan tanda jeda :

1. belikan + tin “membelikan tin = tin yang dibeli”

2. beli + kantin “membeli kantin = kantin yang dibeli”

 Jeda merupakan unsur pembeza dalam bahasa.

bagi membezakan makna sesuatu ayat.
 Tona merupakan naik atau turun suara
dalam pengucapan perkataan

• Tona mendatar,
• Tona meninggi,
• Tona turun-naik
• Tona menurun
Lambang tona
.

• menggunakan tanda
nombor 1 hingga 4
bagi menunjukkan
perbezaan tona.
 Tona

TONA 1 : Nada sangat tinggi (menjerit)

TONA 2 : Nada sederhana ( Bercakap biasa- berbual)
TONA 3 : Nada Perlahan (Merungut)
TONA 4 : Nada Lemah (Berbisik)
 Turun naik atau
tinggi rendah nada lagu bahasa
suara semasa
bercakap

berbeza- beza
Intonasi dan lagu
apabila
bahasa terdapat
dituturkan
dalam ayat
(Ikut situasi)
 4 3

Pelajar i tu eng
2 p 2a was
Frasa subjek pelajar itu ditandai dengan tingkat nada 2-4,
manakala frasa predikat pengawas ditandai denagn
tingkat 2-3.

Pemisahan frasa subjek daripada predikat menjadi jelas

disebabkan nada suara turun daripada tingkat 4 pada
subjek pelajar itu ke tingkat nada 2, iaitu nada permulaan
bagi frasa predikat pengawas.

Tingkat nada 3 pada suku kata akhir menandakan

selesainya pengucapan frasa predikat pengawas.
 4 3
4

Pelajar i tu pengawas?
2

Intonasi ayat tanya dalam bahasa Melayu, biasanya

ditandai dengan tingkat nada 2-42-3.

Tingkat nada 3 pada suku kata akhir ayat naik semula ke

nada 4 sebagai tanda selesainya pengucapan ayat.

Intonasi ayat tanya seperti contoh di atas digunakan

dalam bentuk pertanyaan kepada seorang pendengar
untuk dijawab oleh pendengar berkenaan.
 3
4

Penga was kah pelajar i tu?

2 1

Ayat tanya dapat juga dibentuk dengan meletakkan

partikel- kah pada bahagian predikat ayat.

Melalui keadaan ini, oleh sebab predikat yang disertai

partikel-kah dipentingkan, maka predikat dipindahkan ke
bahagian hadapan ayat menjadi:

Pengawaskah pelajar itu?

 3

Per gi!
2

Dalam ayat perintah, bahagian predikat

lebih dipentingkan
berbanding bahagian subjek.

Sebagai contoh, ayat Pergi! Sebenarnya

terbit daripada ayat Awak pergi! Kata
ganti nama diri kedua, iaitu awak
digugurkan dan meninggalkan predikat
pergi.

Frasa predikat pergi dilafazkan dengan

 3

2
Per gi lah 1
Ayat bahasa Melayu dalam bentuk susunan biasa ialah
Subjek + Predikat.

kerap berlaku susunan ayat yang berlawanan dengan

pola biasa tersebut, iaitu bahagian predikat ayat
mendahului bahagian subjek.

Ayat yang mempunyai susunan sedemikian disebut ayat

terbalik atau ayat songsang.
 Susunan Ayat
biasa songsang

Adik saya + pandai Pandai + adik saya

Pelajar itu + pengawas

Pengawas + pelajar
itu
 Susunan Ayat
biasa songsang

4 3 3
y a a
Adik sa a p n d i Pan dai adik saya 1
2 2 2

4 3 3
Pelajar i tu penga w
a s Penga was pelajar itu 1
2 2
2
 Selain partikel-kah,-lah juga menandakan bahawa bahagian
predikat diberi penekanan.

Oleh sebab kedua-dua partikel ini berfungsi hanya sebagai

tanda bahawa bahagian predikat ayat dipentingkan, maka nada
untuk –kah dan –lah menurun kepada tingkat 1, bersama-sama
keseluruhan subjek ayat berkenaan yang tidak lagi
dipentingkan.

sb

ss
 Ayat pasif
Ayat aktif

Dalam ayat-ayat di atas, bahagian pertama yang mempunyai

tingkat nada 2-4 merupakan subjek, manakala bahagian
kedua yang mempunyai tingkat nada 2-3 pula merupakan
bahagian predikat ayat.
Ayat tanya aktif biasa

Ayat tanya pasif biasa

Wala u bagaimanapun, tingkat nada intonasi berbeza, jika ayat pasif berkenaan
merupakan ayat pasif bagi orang pertama dan kedua.

Sebagai contoh:
(a)Saya membuka bungkusan itu (b)Saya buka bungkusan itu

Dalam contoh di atas, ayat (a) merupakan ayat aktif biasa, manakala ayat
(b)
merupakan ayat pasif songsang. Ayat (b) berasal daripada ayat:

(c)Bungkusan itu saya buka

Dalam ayat (c) di atas, bahagian predikat ayat ialah saya buka. Predikat
sesuatu ayat mempunyai tingkat intonasi 2-3. Oleh itu, intonasi
bagi ayat (b) di atas adalah 2-3-1, seperti yang berikut:
 3
B
Saya bu ka bungkusan itu 1
2

4 3

A Sa ya membuka bungkusan i tu
2 2

4
3
C bungkusan i tu saya bu ka
2 2
Perlu diingat bahawa nada turun naiknya suara
disesuaikan dengan unit-unit frasa. Oleh sebab
itu, walau bagaimana panjang sekalipun sesuatu
ayat, nada intonasinya tetap mempunyai pola
yang sama. Justeru, fungsi intonasi adalah
sebagai pemisah frasa-frasa dalam ayat, seperti
dalam contoh yang berikut:

Para pelajar itu menelaah pelajaran di perpustakaan

Ayat di atas boleh dibahagikan
kepada tiga frasa intonasi
utama, iaitu frasa subjek, frasa
predikat dan keterangan.
Seperti yang telah dijelaskan,
pola intonasi bagi ayat biasa
ialah 2-4-2-3. Oleh hal yang
demikian, pola intonasi bagi
ayat di atas, tanpa keterangan
adalah seperti berikut
 4 3

Pelajar i tu menelaah pelaja ran

2 2

Dalam ayat di atas, frasa di

perpustakaan merupakan keterangan
tambahan dan tidak begitu penting. Oleh
yang demikian, nada yang diterima ialah
nada 1. Maka intonasi bagi keseluruhan
ayat tersebut ialah 2-4-3-1 seperti
berikut:
Ayat di atas berkemungkinan diucapkan dengan
nada 2-3 pada bahagian frasa tambahan yang
menjadi keterangan sekiranya frasa tambahan itu
dipentingkan dan perlu ditegaskan seperti tang
berikut:
Secara keseluruhan, dapat disimpulkan bahawa untuk
mewujudkan fonem suprasegmental, elemen-elemen
seperti tekanan, kepanjangan, jeda, tona, dan intonasi
mesti hadir bersama malah elemen inilah yang akan
menyokong dan mengukuhkan fonem suprasegmental.
Setiap elemen mempunyai fungsi-fungsi tertentu dan
akan memberi maksud sesuatu perkataan yang
disebut.