Kasaysayan ng

Pagsasalin
Sa Daigdig
Ayon kay Jacobsen (1959), ang pagsasalin ay
inembento ng mga Romans

Sinagap ng husto ng Latin mas mayamang

kulturang Griyego sa pamamagitan ng
pagsasalin
Livius Andronicus- isang alipin Griyego na
nagsalin ng Odyssey ni Homer sa Latin nuong
240 BC

Itinuturing itong pinakamatandang nakaulat na

salin
Cicero- bukod sa itinuturingbna isang dakilang
manunulat, kinilala rin siya bilang isang
mahusay na tagasalin

Kasama si Horace ( 1st Century B.C.) ang

kauna-unahang teorista na tumukoy sa
kaibahan ng salita-sa-salitang pagsasalin sa
sense-for sense na pagsasalin
Ang mga sentrong pang-negosyo ay naging lugar
din ng palitan ng kultura

Alexandria (332 BC)- naging sentro ng Hellinismo at

karunungang Semitiko at nagtampok ng
pinakamataas na pag-unlad ng saliksik at agham na
Griyego

Nakapag-impok sa aklatan ng mahigit 500,000 tomo

at dito ginawa ang salin Septuagint mula Hebrew
tungo sa Griyego ng Lumang Tipan
Baghdad (8-9th Century)

Sityo ng pakikinabang sa dakilang pamana ng

kulturang Griyego

Pagsulong ng karunungang Arabe bunga ng mga

salin tungo sa Arabe- sa mga sinulat nina Aristotle,
Plato, Galen, Hippocrates

Nakilala ang lungsod ng Baghdad bilang isang

paaralan ng pagsasaling-wika
Toledo, Spain

Naganyak ang maramin iskolar na maging

tagasaling-wika sa mga aklatan

2 ang napatanyag:

Adelard- nagsalin sa Latin ng mga sinulat ni Euclid

na noon ay naisalin na sa Arabic;

Retines- nagsalin sa Latin ng Koran (1114)

1200AD nakaabot na sa Toledo ang mga
orihinal na teksto ng mga literaturang nasusulat
sa wikang Griyego. Dahil dito, nagkaroon ng
pagkakataon ang mga tagasaling-wika na
magsalin nang tuwiran sa Latin mula sa Griyego
12th Century

Pinakataluktok ng pagsasalin (Savory)

Dito rin nagsimula ang pagsasalin sa Bibliya at

mga akdang panrelihiyon
Pagsasalin ng Bibliya

Nasa wikang Aramaic ang kauna-unahang

teksto ng Matandang Tipan na naging
malaganap ng mga unang siglo

Pinaniniwalaan na dito buhat ang salin ni Origen

sa wikang Griyego noong ika-3 siglo na nakilala
sa tawag na Septuagint
Si Jerome ang isa sa kinikilalang pinakamahusay na
tagasalin ng Bibliya

ang Latin Vulgate ni Jerome ay matagal ding naging popular

Tagapanguna si King Alfred na sinundan ng ibang iskolar na

Ingles at iba pang pagsasalin sa Italyano at Aleman

Unang salin sa Ingles ay ginawa ni John Wycliffe lumabas

noong 1382

Punakamatingkad na salin sa Aleman ang ginawa ni Martin

Luther (1522 at 1534)
Ayon kay Savory, tatlo ang dinadakilang salin
ng Bibiliya--

Jerome sa Latin

Luther sa Aleman

King James sa Ingles (Inglatera) na lalong kilala

sa taguring "authorized version"
Kasaysayan ng Pagsasalin
sa Pilipinas
 Panahon ng Kastila
(1853-1898)

Doctrina Cristiana en Lengua Español y Tagala

Corregida por los Religioso de ls Ordenas

Pagsasalin ay nakatuon sa mga doktrina, aklat

panalangin, aklat sa moralidad at wastong
pagkilos
Salin para sa Tanghalan
at Aliwan

Ang awit at kurido ay malinaw na salin o hango

mula sa mga panitikang Espanol at sa
Kristianong Europa, noong panahong Midyibal
 Salin para sa bagong
Kamulatan

Nang mabuksan ang Suez Canal, dumami at

bumilis ang pagdagsa ng mga bago at ideang
liberal mula Europa
 Jose Rizal

Isinalin mula sa orihinal na German ang

Wilhelm Tell ni Schiller.

Limang kuwentong pambata ni Hans Christian

Andersen
Pagsasalin ng mga akda
ng Filipino

Amor Patrio ni Rizal, isinalin sa Tagalog ni M.H.

Del Pilar, na “Pag-ibig sa Tinubuang Lupa”
Ang Karamptan ng Tawo

Polyetong pampolitikang lihim na kumalat sa

Maynila

Salin ito ng Declaration of the Rights of Man

and of the Citizen

Bumubuod ito sa diwa ng Rebolusyonaryong

Pranses
 Panahon ng Amerikano
(1900-1940)

Akdang makabayan ng mga nasyonalista tulad

nila Rizal, Palma, F. Ma Guerrero, atbp

Ang mga sikat na manunulat ay siya ring mga

tagasalin tulad nina Lope K Santos, Julian Cruz
Balmaceda, Jose Corazon de Jesus
 Panahon ng Amerikano
(1900-1940)

laganap ang pagsasalin ng mga akdang banyaga mula

Ingles ng mga sikat na manunulat tulad nina Longfellow,
Ralph Waldo Emerson, Edgar Allan Poe at Rudyard
Kipling

Ang mga akdang Pranses tulad ng kay Maupassant at

Ruso tulad ng kay Tolstoy ay isinalin mula sa Ingles
patungong Filipino
 Panahon ng Amerikano
(1900-1940)

Mga klasikong nobela tulad ng Les Miserables,

Konde ng Montekristo ni Dumas at Ana
Karenina ni Tolstoy

May mangilan-ngilan pa ring pagsasa ng mga

akdang panrelihiyon
 Panahon ng Hapon
(1941-1945)

malaganap pa din ang pagsasalin ng akdang

Kastila patungo sa Tagalog

Karaniwang manwal sa pagsaalita ng Nippongo

tulad ng mga karaniwang usapan sa wikang
Hapon para sa iba't ibang okasyon
Kasalukuyang Panahon

Antolohiyang "Katipunan" (1971)- pagsasalin ng

mga tula mula sa mga wika sa Asya tulad ng
Vietnam, China, Indonesia, Korea, atbp

PEN: Mga bagong akda ng mga manunulat na

Aleman (1973)
Kasalukuyang Panahon

Salin ng mga kwentong pandaigdig ng National Bookstore

(1971)

Proyekto ng MECS-LEDCO-PSPW sa pagtataguyod ng

Ford Foundation (1987) na nagsagawa ng pagsasalin
mula bernakular patungong Tagalog

Proyekto ng Toyota Foundation at Solidarity Foundation,

Inc- pagsasalin ng mga nobela