Yunit IV: Palarawang Lingwistika

(Descriptive Linguistics)
 Payak

Maylapi
Inuulit
Tambalan
 Binubuo ng salitang-
KAYARIAN NG WIKA
ugat lamang.
Halimbawa:
Anim, dilim, presyo,
 Binunuo ng salitang-
KAYARIAN NG WIKA ugat at isa o higit
pang panlapi.
• Inuunlapian – ang panlapi ay nakakabit sa unahan ng salitang-
ugat
Kasabay- paglikha, marami
• Ginigitalipian – ang panlapi ay nakasingit sa gitna ng
salita
Sinasabi, sumahod, tumugon
• Hulapi – ang panlapi ay nasa huulihan ng salita
Unahin, sabihin, linisan
• Kabilaan – ang panlapi nasa unahan at hulihan ng salita
Pag-isipan, pag-usapan, kalipunan
• Laguhan – ang panlapi ay nasa unahan, hulihan, at sa loob ng
salita
Pagsumikapan, ipagsumigawan, magdinuguan
 Ang kabuuan o isa
higit pang pantig sa
KAYARIAN NG WIKA
dakong unahan ay
inuulit.
• Pag-uulit na Ganap – inuulit ang buong
salitang-ugat
Araw-araw, sabi-sabi, sama-sama
• Pag-uulit na Parsyal – isang pantig o bahagi
lamang ng salita ang inuulit
Aangat, tatakbo, aalis-alis, bali-baligtad
 Binubuo ng dalawang
KAYARIAN NG WIKA salitang pinagsasama
para makabuo ng
isang salita lamang.
• Malatambalan o Tambalang Parsyal – nananatili
ang kahulugan ng dalawang salitang
pinagtatambal. Ginagamitan ito ng gitling sa
pagitan
Bahay-kalakal, habing-Ilok, balik-bayan
• Tambalang Ganap – nakabubuo ng ikatlong
kahulugang iba kaysa sa kahulugang iba kysa sa
kahulugan ng dalawang salitang pinagsama
Hampaslupa, kapitbahay, bahaghari
 Interaksyonal

Regulatoryo Instrumental

GAMIT NG WIKA
Personal Imahinatibo
Heuristiko

Representasyunal
 INTERAKSYONAL
Ang wika ay Instrumental kung ang sinasalita
ay nakikiramay sa pangangailangan ng mga
tao sa paligid lalo na kung may katanungan
na kailangan sagutin. Ginagamit rin ito upang
mangyari o maganap ang mga bagay-bagay
tulad ng paguutos, pagsasalaysay o
pagpapahayag, pagtuturo at pagkatuto sa
karunungang kapaki-pakinabang, pagbibigay
panuto, pangangalakal, paggawa ng liham
pangalakal, at iba pa.
 REGULATORYO
Gumagabay sa kilos at asal ng iba.
Itinuturi ring instruksiyon o ang
pagkokontrol sa anong rapat gawin
tulad ng pagtakda ng mga regulasyon,
direksiyon o proceso sa kung paano
igawa ang isang partikular na bagay,
pag-ayon, pagtutol, at iba pa.
 INTERAKSYONAL
Kung may interaksyon sa isa’t isa o ang
pagkaroon ng kontak sa iba at bumuo
ng pagkakaugnayan sa pamamagitan ng
pakikipagtalakayan ng tao sa kanyang
kapwa. Mga halimbawa wikang
Interaksyonal ay tulad ng pagpapaalam,
pagbibigay-galang o pagbati, paggawa
ng liham para sa isang tao, at iba pa.
 PERSONAL
Kung ito’y tinatamaan sa personal na
damdamin tulad ng pagpapahayag ng
sariling opinion o niramdaman. Ang
wikaing ito ay impormal at walang
tiyak na balangkas. Halimbawa sa mga
gawaing ito ay ang panglalait o
pagmumura, pagsisigaw, pagsusulat ng
editoryal, pagsusulat ng dyaryo at iba
pa.
 HEURISTIKO
Naghahanap ng mga impormasyon at
gamit madalas ay mga impormasyon
makakatiwalaan na makamit sa mga
propesyonal at akademikong libro o
pinanggalingan. Halimbawa sa mga ito
ay ang pagtatanong, pagnanaliksik,
pag-eeksperimento, panonood ng mga
balita sa telebisyon o dyaryo, at iba pa.
 IMAHINATIBO
May kaugnayan sa pag-iisip kahit
anumang imahinatibo na bagay.
Madalas itong kinukwento sa paraang
pagsusulat o pagsasalita na produkto.
Halimbawa sa wikang ito ay ang
pagtula, pagawit, pagkukwento ng
kwento, pagbabasa ng nobela, at iba
pa.
 REPRESENTAYUNAL
Ginagamit sa pagbibigay impormasyon
sa paraang pagsusulat at pasalita.
Halimbawa nito ay ang paggawa ng
mga artikulo tulad ng tesis, research
paper; pagsasaysay o pag-uulat,
pagtuturo, at iba pa.