FILIPINO

MGA BAHAGI NG
PANANALITA
MGA BAHAGI NG
PANANALITA

Panggalan

Panghalip

Pang-uri

Pandiwa

Pang-abay

Pang-angkop

Pangatnig

Pang-ukol
 MGA BAHAGI NG
PANANALITA
1.PANGGALAN 3. PANG-URI
Bahagi ng pananalita na nagsasaad ng Mga salitang naglalarawan o

ngalan ng tao, bagay, pook o lugar, nagbibigay katangian sa isang

hayop, pangyayari, damdamin, kaisipan pangngalan o panghalip.

o ideya.

2. PANGHALIP 4. PANDIWA
Bahagi ng pananalita na inihahali o
Bahagi ng pangungusap na
ipinapalit sa pangngalan upang
nagpapahayag ng kilos, gawa o
mabawasan ang paulit-ulit na pagbanggit
kalagayan.
sa pangngalan na hindi magandang

pakinggan.
 MGA BAHAGI NG
PANANALITA
7. PANG-ANGKOP
5. PANG-ABAY Katagang idinudugtong sa pagitan ng

Mga salitang naglalarawan o

dalawang salita upang maging kaaya-

agbibigay-turing sa pang-uri,
aya ang pagbigkas ng mga ito at

pandiwa, at kapwa pang-abay.

magkaroon ng ugnayang paggramatika

(na, ng, g).

6. PANGATNIG
Mga kataga o lipon ng mga salitang nag-
8. PANG-UKOL
Nag-uugnay sa pangngalan, panghalip,
uugnay sa dalawang salitam parirala sa

pandiwa at pang-abay na pinag-uukulan

kapwa at sugnay sa kapwa upang

ng kilos, gawa, ari, balak o layon.

maipakita ang dalawa o higit pang

kaisipan sa loob ng isang pangungusap.

Panggalan
Uri
Uri ng
ng Pangngalan
Pangngalan
Bahagi ng

pananalita na

nagsasaad ng

ngalan ng tao, 1. PANTANGI 2. PAMBALANA

bagay, pook o
Nagsasaad ng Tawag sa

lugar, hayop,
tanging pangalan karaniwang

pangyayari,
ng tao, hayop at pangalan.

damdamin, kaisipan
bagay at

o ideya. isinusulat sa

malaking titik ang

unang letra o titik

ng salita.

Halimbawa: Halimbawa:
Pilipinas, Blackpink, bansa, grupo, aso, artista
Brownie, Heidi
 PANGHALIP
Uri ng Panghalip

1. Panghalip Panao

2. Panghalip Pamatlig

3. Panghalip na Panaklaw

4. Panghalip na Pananong

5. Panghalip na Patulad

Kaukulan ng Panghalip
 PANGHALIP NA PANAO
- ipinapalit sa ngalan ng taong
TAONG NAGSASALITA
nagsasalita, sa taong kausap, at sa
Isahan: Ako, akin, ko
taong pinag-uusapan. Maaaring isahan,
Dalawahan: Kita
dalawahan, o maramihan.
Maramihan: Tayo, kami natin, namin, atin, amin

TAONG KAUSAP
Isahan: Ikaw, ka

Dalawahan: Kita

PANGHALIP
Bahagi ng pananalita na inihahali o
Maramihan: Kayo, inyo, ninyo

TAONG PINAG-UUSAPAN
ipinapalit sa pangngalan upang
Isahan: Siya, niya, kanya
mabawasan ang paulit-ulit na pagbanggit
Dalawahan: Kita
sa pangngalan na hindi magandang
Maramihan: Sila, kanila, nila
pakinggan.
 PANGHALIP PAMATLIG
- inihahalili sa pangngalang nagtuturo
MALAPIT SA NAGSASALITA
ng lugar na kinallagyan ng pangngalan
Halimbawa:
-- kung malapit o malayo sa
Ito, ire, heto, dito
nagsasalitam kinakausap o nag-uusap.

MALAPIT SA KAUSAP
Halimbawa:

Iyan, hayan, ayan, diyan

PANGHALIP
Bahagi ng pananalita na inihahali o
MALAYO SA NAG-UUSAP
ipinapalit sa pangngalan upang
Halimbawa:
mabawasan ang paulit-ulit na pagbanggit
Iyon, ayun, doon
sa pangngalan na hindi magandang

pakinggan.
 PANGHALIP NA PANAKLAW
- sumasaklaw sa kaisahan at dami o
NAGSASAAD NG KAISAHAN
kalahatan ng kinatawang pangngalan.
Halimbawa:

Isa, iba, bawat isa

NAGSASAAD NG DAMI O

KALAHATAN
Halimbawa:

PANGHALIP
Bahagi ng pananalita na inihahali o
Lahat, tanan, pulos, balana, pawang, madla

ipinapalit sa pangngalan upang

mabawasan ang paulit-ulit na pagbanggit

sa pangngalan na hindi magandang

pakinggan.
PANGHALIP NA PANANONG
- inihahalili sa pangngalan kung
PANGTAO
nagtatanong.
Halimbawa:

Sino, kanino

BAGAY/HAYOP
Halimbawa:

Ano, alin

PANGHALIP
Bahagi ng pananalita na inihahali o BAGAY/HAYOP/LUGAR/TAO
ipinapalit sa pangngalan upang Halimbawa:

mabawasan ang paulit-ulit na pagbanggit Saan, ilan

sa pangngalan na hindi magandang

pakinggan.
PANGHALIP NA PATULAD
- inihahalili sa itinutulad na bagay.
GANITO/GANIRE
Malapit sa nagsasalita

GANYAN
Malapit sa kausap

PANGHALIP
Bahagi ng pananalita na inihahali o GANOON
ipinapalit sa pangngalan upang Malayo sa nag-uusap

mabawasan ang paulit-ulit na pagbanggit

sa pangngalan na hindi magandang

pakinggan.
KAUKULAN NG PANGHALIP KAUKULANG PALAGYO
- panghalip ay ginagamit bilang simuno (subject)

ng pangungusap.

Halimbawa:

Siya ay tatakbo ng presidente sa taong 2021.

KAUKULANG PAARI
- nagsasaad ng pang-aangkin ng isang bagay sa

loob ng pangungusap.

PANGHALIP
Bahagi ng pananalita na inihahali o
Halimbawa:

Ibinigay niya sa akin ang bolpen upang

makapagtala ng boto sa darating na halalan.

ipinapalit sa pangngalan upang

mabawasan ang paulit-ulit na pagbanggit KAUKULANG PALAYON

sa pangngalan na hindi magandang - ginagamit na layon ng pang-ukol o pandiwa.

pakinggan. Halimbawa:

Ang batas na ito ay makasasama para sa madla.

Pang-uri Uri
Uri ng
ng Pang-uri
Pang-uri

Mga salitang

naglalarawan o

nagbibigay
1. PANLARAWAN 2. PAMILANG
katangian sa isang
Halimbawa: Halimbawa:
pangngalan o
a. Matamis ang tinda Napakaraming tao
panghalip.
niyang mangga. ang nawalan ng

b. Rosas at itim ang trabaho ngayong

Kaantasan:
motif ng kanilang pandemya.
1.Lantay - simple o payak na paglalarawan
Halimbawa: kasal.

Si Leni ay masipag.
2. Pahambing - naglalarawan sa dalawang pangalan
o tinutukoy.
Halimbawa:
Mas mataas ang credentials ni Leni sa pagka-
pangulo kaysa kay Bingbong.

3. Pasukdol - sukdulang paglalarawan o katangiang

nakahihigit sa lahat.
Halimbawa:
Pinakamagaling si Leni sa kanilang lahat.
 PANDIWA

Mga Uri ng Pandiwa ayon sa Kaukulan

Mga Aspeto ng Pandiwa

Kailanan ng Pandiwa

MGA BAHAGI NG PANDIWA AYON SA KAUKULAN

PAYAK

- ipinalalagay nito ang simuno (subject).

Hal: Lubos na maghirap ang nangungurakot sa kaban ng

bayan.

KATAWANIN

- may simuno ito ngunit walang layong tumatanggap.

PANDIWA
Bahagi ng pangungusap na
Hal: Ang mabait at magalang ay pinagpapala.
nagpapahayag ng kilos,

gawa o kalagayan.
PALIPAT

- may simuno at tuwirang layon na pinangungunahan ng

mga katagang ng, mga, kay at kina.

Hal: Nagnakaw ng bilyones ang mga Marcos sa kaban ng

bayan.
MGA BAHAGI NG PANDIWA AYON SA KAUKULAN

TAHASAN

- ginaganap ng simuno ang isinasaad ng pandiwa.

Hal: Ang taumbayan ang magtatakda ng kinabukasan ng

PANDIWA
mga susunod na henerasyon gamit ang kanilang

pagboto.

Bahagi ng pangungusap na

BALINTAYAK
nagpapahayag ng kilos,

- hindi ang simuno ang gumaganap sa isinasaad ng gawa o kalagayan.

pandiwa.

Hal: Ang pagtatayo ng gusali ay pinagpasyahan ng

punong-lungsod.
 MGA ASPETO
NG PANDIWA
PANGNAGDAAN/NAGANAP NA O

PANDIWA
PERPEKTIBO

- kilos o gawang tapos na.

Halimbawa: Nagsinungaling si Duturtle sa kanyang pahayag.

Bahagi ng pangungusap na

nagpapahayag ng kilos,

PANGKASALUKUYAN/IMPERPEKTIBO gawa o kalagayan.

- pagkilos na nasimulan na't subali't hindi pa natatapos.

Halimbawa: Nagpapatawa ang tapagsalita ng presidente.

PANGHINAHARAP/KONTEMPLATIBO

- kilos o gawa ay mangyayari pa lamang.

Halimbawa: Magkakaroon ng magandang kinabukasan ang mga

susunod na henerasyon.
KAILANAN NG PANDIWA

ISAHAN
- pandiwa ay nasa payak na anyo.

Hal: Ang guro ay nagtuturo sa

mga bata.
PANDIWA
Bahagi ng pangungusap na

MARAMIHAN nagpapahayag ng kilos,

gawa o kalagayan.
- marami ang simuno at kilos na

isinasaad.

Hal: Nagsisipalakpakan ang mga

manonood ng programa.
 PANG-ABAY
1. Pang-abay na Pamaraan

2. Pang-abay na Panlunan

3. Pang-abay na Pamanahon

4. Pang-abay na Pang-agam

5. Pang-abay na Panang-ayon

6. Pang-abay na Pananggi

7. Pang-abay na Panggaano o Pampanukat

8. Pang-abay na Pananong

9. Pang-abay na Benepaktibo

10. Pang-abay na Kusatibo

11. Pang-abay na Pangkaukulan

12. Pang-abay na Kundisyunal

13. Katagang pang-abay o Inglitik

 PANAPOS
Nagsasaad na malapit nang matapos ang

pagsasalita o nais ipahiwatig (sa wakas, sa lahat

ito, sa bagay na ito).

Hal: Makukuha ko na rin sa wakas ang inaasam

kong hustisya.

PANANHI
Nagsasaad ng kadahilanan para sa natapos na

PANGATNIG kilos (dahil, kasi, palibhasa, sapagkat).

Hal: Sumakit ang ulo niya dahil sa narinig na

balita.
Mga kataga o lipon ng mga salitang nag-

uugnay sa dalawang salitam parirala sa PAMUKOD

kapwa at sugnay sa kapwa upang Ginagamit sa pagbukod o pagtatangi (o, ni,

maipakita ang dalawa o higit pang maging).

kaisipan sa loob ng isang pangungusap. Hal: Kung ikaw o si Pia ang bibigyan ng parangal

na pinakamaganda ay wala akong tutol.

 PANINSAY
Pangatnig na sinasalungat ang naunang parte

ng pangungusap (ngunit, subalit, datapwat,

habang, bagaman).

Hal: Nakatakda siyang umani ng tagumpay

bagaman maraming naninira sa kanya.

PANUBALI
Pag-aatubili o pag-aalinlangan (kung, kapag,

PANGATNIG pag).

Hal: Hindi tayo matutuloy sa sine kapag hindi

umuwi nang maaga ang tatay.

Mga kataga o lipon ng mga salitang nag-

uugnay sa dalawang salitam parirala sa PANIMBANG

kapwa at sugnay sa kapwa upang Pangatnig na gamit kung naghahayag ng karagdagang

maipakita ang dalawa o higit pang impormasyon at kaisipan (pati, at saka, anupa't).

kaisipan sa loob ng isang pangungusap. Hal: Anupa't pinagbuti niya ang kanyang pag-aaral para

makaahon sa kahirapan.
 PAMANGGIT
Pangatnig na gumagaya o nagsasabi lamang ng

iba (raw, di umano).

Hal: Siya raw ang hari ng sabay.

PANULAD
Gumagaya o tumutulad ng mga pangyayari, kilos

o gawa.

PANGATNIG
Hal: Kung ano ang itinanim, siya ring aanihin.

PANLINAW
Mga kataga o lipon ng mga salitang nag-
Gamit ang pangatnig na panlinaw upang ipaliwanag ang
uugnay sa dalawang salitam parirala sa
bahagi o kabuuan ng isang banggit (kaya, kung gayon,
kapwa at sugnay sa kapwa upang
sana).
maipakita ang dalawa o higit pang
Hal: Nahuli na ang tunay na maysala kaya nakamit niya na
kaisipan sa loob ng isang pangungusap.
ang hustisya.
 Pang-angkop
Katagang idinudugtong sa pagitan ng dalawang salita upang maging kaaya-aya

ang pagbigkas ng mga ito at magkaroon ng ugnayang paggramatika (na, ng, g).

NA NG G

Ginagamit kung Ginagamit kung Ginagamit upang

ang nauunang ang unang salita iugnay ang unang

salita ay iuugnay ng iuugnay ay salita sa

sa sinusundang nagtatapos sa sinusundan nito

salita ay patinig. na nagtatapos sa

nagtatapos sa katinig na "n".

katinig, maliban

sa titik na "n".

Halimbawa: Halimbawa: Halimbawa:

malalim - bangin -> malalim na bangin malaya - isipan -> malayang isipan aliwan - pambata -> aliwang pambata
mataas - tao -> mataas na tao malaki - bahay -> malaking bahay balon - malalim -> balong malalim
GINAGAMIT BILANG PANGNGALANG
PAMBALANA
Mga pantukoy na ang layon, gawa, kilos or ari ay para sa

lahat o balana.

Halimbawa:

1. Ang tema ng talakayan ay ukol sa kahalagahan ng

edukasyon.

2. Ang mga donasyong ibinigay ng mga pulitiko ay para

sa mga sunugan. PANG-UKOL

Nag-uugnay sa pangngalan, panghalip,

GINAGAMIT NA PANTUKOY SA NGALAN NG pandiwa at pang-abay na pinag-

TANGING TAO uukulan ng kilos, gawa, ari, balak o

layon.
Mga pantukoy na ang layon, gawa, kilos o ari ay para sa

tanging ngalan ng tao.

Halimbawa:

1. Ang librong kanyang binabasa ay ukol kay Imelda

Marcos.

2. Ayon kay Jose Rizal, ang kabataan ang pag-asa ng

bayan.
 ALMARINES, EDELIE ROSE B.

WAKAS EMAIL ADDRESS

xiaoalmarines@gmail.com

PHONE NUMBER

0968 294 8670