Sistem Pengurusan Alam Sekitar

Environemental Management System

(EMS-ISO 14000)

Prof Madya Dr. Haryati Shafii

 Perkembangan EMS

• Telah lama wujud – 2-3 dekat dahulu.

• Standard lebih kepada isu pematuhan,
berkaitan dengan had aras buangan dan
bahan pelepasan lain.
• Standard dipakaiguna oleh semua jenis
industri pada masa itu.
• Tetapi standard yang ditetapkan untuk
mengehadkan bahan buangan tertentu
saja, tidak boleh dipakai di alam sekitar
dan impak persekitaran hasil drpd satu2
rancangan.
 British Standard 7750

• Daripada standard dahulu telah

wujudnya BS7750
• Dibentuk pada 1992 oleh British System
Institution (BSI).
• Merupakan satu sistem yg boleh
digunapakai oleh semua jenis saiz org.
• Pada masa yg sama BSI membentuk
BS5750 – untuk sist. Peng. Kualiti
• Pembentukan BS7750 adalah berkait
rapat dgn BS5750.
 Samb..

• Pendekatan asas bawah BS7750 telah

diguna oleh European Union
Environmental Management and Audit
Scheme (EMAS) dan digunakan oleh
International Organization for
Standardization (ISO).
European Union Env. Management & Audit Scheme (EMAS)

• Dibentuk oleh Council Regulation Eropean

Union pada Julai 1993 (no1836-93)
• Merupakan skim sukarela untuk menyokong
orang awam supaya mptingkatan
perlaksanaan persekitaran org.
• Tujuan: menggalakkan penggunaan langkah2
persekitaran yang baik dan membolehkan
peserta untuk mewujudkan pendekatan
proaktif terhadap pengurusan alam sekitar.
• Kalau BS7750 menghuraikan keperluan
pengurusan persekitaran, peserta dalam EMAS
mesti lebih drpd itu, kerana EMAS
diubahsuaikan drpd BS7750.
• Sistem EMAS mengandungi penilaian
awal sesebuah tapak industri utk
mengenalpasti keseluruhan impak
industri tersebut.
• merupakan satu sistem auditing yang
perlu menghantar laporan kepada
institusi yang bertanggunajwab setiap
tahun.
 EMS - ISO 14000

• Siri 14000 muncul oleh perundingan

GATT (General Agreement on Trade &
Tariff)
• WTO sentiasa bincang dgn GATT
• ISO 14000 wujud selepas muncul
Kemuncak Bumi pada 1992.
• Draf awalan ISO 14000 telah diterbitkan
pada Mac 1994 hasil drpd Technical 207
(TC 207)
• Jawatankuasa TC 207 hasil drpd ISO.
• Siri ISO 14000 adalah berdasarkan
BS7750.
 ISO 14001- Sistem Pengurusan Persekitaran

Keperluan ISO 14001

 4.1 Dasar Persekitaran

• Pengurus atasan patut membentuk dasar

persekitaran org. dan memastikan ia
meliputi:
a. aktiviti, produt dan perkhidmatan
bersesuaian dgn persekitaran, skala dan
alam sekitar.
b. Termasuk kewajipan bagi membaiki
berterusan dan mengelakkan dr
pencemaran.
c. Bersesuaian dgn peraturan dan undang2 yg
berkaitan dgn alam sekitar dan keperluan
lain bagi org. tersebut
d. Memperuntukan rangka kerja dan kaji
semula objektif dan targets.
e. Dokumentasi, membtk, berterusan dan
komunikasi dgn semua pekerja.
f. Boleh digunakan oleh pihak awam.
g. Bersesuaian dgn saiz, alam sekitar,
ekonomi syarikat tersebut.
 4.2 Perancangan

4.2.1 Aspek Persekitaran (env. Aspects)

• Org. sepatutnya memantapkan, menjayakan
prosedur produk dan perkhidmatan yg dapat
dikawal ataupun dijangkakan akan
meninggalkan pencemaran dan menentukan
kesan impak drpada aktiviti.
• Org. patut memastikan aspek yg berkaitan
dari impak kesignifikenan tersebut spy
dimasukkan ke dlm objektif persekitaran.
• Org. juga patut sentiasa memastikan
maklumat dikemaskinikan.
 4.2 samb…

4.2.2 Perundangan dan Keperluan lain

• Org. patut memastikan segala aktiviti,
produt dan perkhidmatan mengikut
undang2 serta keperluan lain yg
berkaitan seperti teknologi.
 4.2 samb…

4.2.3 Objektif dan Target

• Org. perlu menetapkan @ menjaga dokumen2
target dan objektif persekitaran yg berkaitan
dgn fungsi dan peringkat dlm org.
• Sewaktu menetapkan dan kajian semula
(review), org. patut memikirkan u2 dan
keperluan lain yg perlu, ia termasuk teknologi,
kewangan pengoperasian dan keperluan
bisnes dan pihak yg berkaitan.
• Target dan objektif patut selaras dgn dasar
persekitaran, termasuklah kewajipan
mengurangkan pencemaran.
 4.2 samb…

4.2.4 Program Pengurusan Persekitaran

• Org. patut menetapkan dan menjaga program
mencapai objektif dan target. Ia perlu
meliputi:
i. tenggungjawab bagi setiap lapisan dan
fungsi dalam org. bagi mencapai target dan
obj. org.
ii. Rangka waktu kerja bagi setiap peringkat
perlu dicapai.
• Jika projek berkaitan dgn pembangunan baru
dan perubahan dalam program aktiviti, produt
atau perkhidmatan, org patut menerapkan
pengurusan persekitaran dalam aktiviti org.
 4.3 Implimentasi dan Operasi

4.3.1 Struktur dan Tanggungjawab

• Peraturan, tenggungjawab dan autoriti
perlu digariskan / disebut,
didokumentasikan dan dikomunikasikan
supaya memudahkan kecekapan
pengurusan persekitaran.
• Pengurusan perlu memperuntukkan
sumber bagi mewujudkan dan
mengawal EMS. Sumber ini termasuklah
sumber manusia, dan skil tertentu,
teknologi dan kewangan.
 4.3 sumb…

• Pengurusna atasan org. patut menyenaraikan

pengurusan tetap cth siapakah yg
bertanggungjawab? Siapakah yg menetapkan
peraturan, tangggjawb, dan autoriti bagi
sesuatu aktiviti
i. memastikan sistem pengurusan diwujudkan
adalah spt yg ditetapkan, diwujudkan, dan
dijaga dgn standard ini.
ii. Melaporkan keadaan kpd pengurus atasan
utk kaji semula dan sebagai asas bagi
memperbaiki EMS.
 4.3 semb.
4.3.2 Latihan, Kesedaran dan Kecekapan
• Org. perlu mberi latihan kpd pekerja dlm bidang
masing2 yg bkaitan dgn psekitaran.
• Supaya memastikan setiap lapisan @peringkat dlm
org sedar bahawa:
i. begitu penting untuk kepastian dgn dasar
persekitaran, prosedur dan yg berkaitan dgn EMS;
ii. Memastikan impak persekitaran, sifat drpd kerja
mereka, dan kebaikan persekitaran demi kebaikan
kejayaan seseorg pekerja;
iii. Peraturan dan tggjwb bg mencapai dasar
persekitaran, prosedur dan berkaitan dgn sistem
pengurusan persekitaran, termasuk persediaan
kecemasan dan keperluan respon;
iv. Keselarasan / keptgan bagi haluan prosedur
pengoperasian semasa.
 4.3 samb…

4.3.3 Komunikasi
• Org. patut menyesuaikan dan
menjayakan prosedur komunikasi bagi:
i. komunikasi dlman
ii. Komunikasi luaran
• Termasuk impak AS dan EMS
• Org. perlu memastikan sewaktu proses
komunikasi luaran adalah direkodkan
keputusannya dan berkaitan dgn aspek
persekitaran luaran tersebut.
 4.3 samb…

4.3.4 Dokumentasi EMS

• Org patut menjaga dan menetapkan
maklumat dlm suratkhabar atau cetakan
elektronik bagi :
i. menerangkan elemen yg berkaitan dgn
EMS dan pembuangan org.
ii. Memberi arahan bagi dokumentasi yg
berkaitan
 4.3 samb…

4.3.5 Kawalan Dokumen

• Org. patut menetapkan dan menjaga prosedur
bgi kawalan kesemua dokumen yg
berdasarkan standard, memastikan:
i. mengetahui tempatnya;
ii. Sebagai bahan rujukan, bacaan teliti jika
perlu, kelulusan bgi syarat bgi org. yg autoriti.
iii. Menerangkan pencapaian semasa.
• Dokumen sepatutnya mudah dibaca,
bertarikh, mudah dikenali, dijaga.
 4.3 samb…

4.3.6 Pengawalan operasian

• Org patut menyenaraikan / memastikan operasian
dan aktiviti yg berkaitan dgn yg tersenarai dlm dasar
persekitaran org, objektif dan target.
• Org sepatutnya merancang aktiviti, termasuklah
pemuliharaan penjagaan spy dpat:
i. Penetapan dan penjagaan prosedur dokumen bagi
mengawal situasi spy tidak menjauhi dasar
persekitaran, obj, dan target.
ii. Penetapan kriteria pengoperasian prosedur.
iii. Penetapan dan penjagaan prosedur yg berkaitan
dgn aspek perekitaran spt perkhidmatan dan
peralatan yg digunakan, prosedur komunikasi dan
keperluan pembekal dan kontraktor.
 4.3 samb…

4.3.7 Kesediaan dan respon terhadap

kecemasan
• Org sepatut
menyenaraikan/penetapan/penjagaan
prosedur bgi tindakan yg diambil jika berlaku
kemalangan dan keadaan yg mencemarkan,
pencegahan, dan pengawalan, impak
persekitaran berkaitan berlaku.
• Org perlu mengkaji semula / semak semula,
membaiki apbl diperlukan, persediaan
kecemasan dan prosedur respon/tindakbalas
perlu dilakukan selepas atau sebelum sesuatu
kemalangan berlaku.
4.4 Pemeriksaan dan Tindakan Pembetulan

4.4.1 Pemonitoran dan Pengukuran

• Org patut menetapkan / mjaga dokumentasi
spy prosedur bgi pemonitoran, pengukuran
berasaskan undang2 dan memastikan
pengoperasian dan aktiviti yang memberikan
kesan kpd persekitaran.
• Pemonitoran perlu ada skala dan penjagaan
serta merekod, mengikut masa, mencatat dlm
prosedur org.
• Org patut menetapkan dan menjaga dokumen
prosedur untuk masa tertentu bgi menilai
kewujudan yg berkaitan dgn undang2
persekitaran.
 4.4 samb…

4.4.2 Ketidakpatuhan dan tindakan pembetulan

dan pencegahan
• Org. mempunyai tggjwab dan autoriti utk
menangani dan menyiasatan ketidakpatuhan,
mengambil tindakan bgi mengatasi masalah
dgn tindakan pembetulan dan pencegahan.
• Org sepatutnya mengambil tindakan
pembetulan dan pencegahan sebelum
ketidakpatuhan betul2 menjadi masalah.
• Org perlu menwujudkan / melaksanakan/
merekod sebarang perubahan dalam
keputusan dokumen daripada tindakan
pembetulan dan pencegahan.
 4.4 samb…

4.4.3 Rekod
• Segala rekod persekitaran perlu disimpan dgn
baik & direkodkan ia termasuk kajian semula
dan audit.
• Rekod persekitaran perlu mudah dibaca,
pengkhususan, mudah dikesan terhadap
aktivit, produt dan servis.
• Rekod persekitaran perlu disimpan spy
digunakan bila2 masa;
• Rekod patut berguna utk menjaga,
bersesuaian dgn sistem yg digunakan, dan
bdasarkan standard yg ditetapkan.
 4.4 samb…

4.4.4 Audit EMS

• Org. perlu menyediakan audit EMS spy:
i. menentukan kehendak EMS, bgi:
a. percgan utk pgurusan persekitaran
tmsuk keperluan standard;
b. menjayakan perlaksanaan &
penjagaan
ii. Menyediakan maklumat keputusan audit utk
pengurusan.
• Program audit termasuklah jadual waktu; memastikan
org berasaskan kpd keptgan persekitaran; prosedur
audit, skop audit, frekuasi dan metodologi yg
digunakan spt tanggunjawab melaksanakan audit dan
melaporkan keputusan.
 4.4 samb…

4.5 Kajian Semula Pengurusan

• Pengurus atasan perlu mengkaji semula
pengurusan, spy memastikan ia secara
berterusan, kecukupan dan kecekapan.
• Kajian semula pengurusan adalah memastikan
sama ada maklumat penting dikutip dan
menilainya.
• Kajian semula perlu didokumentasikan.
• Tujuan: melihat sama ada hak tukar dasar,
objektif atau elemen lain dalam EMS spt dlm
keputusan, audit EMS, tukar keadaan serta
komitmen yg berterusan
Terima kasih!