Εαυτός, Οικογένεια, Εργασία

Ο Εαυτός
• Η ανάπτυξη του ενηλίκου μπορεί να
περιγραφεί στο πλαίσιο τριών συστημάτων
τα οποία αλληλεπιδρούν
• Ο εαυτός ως άτομο
• Ο εαυτός ως μέλος της οικογένειας
• Ο εαυτός ως εργαζόμενος
 Ανθρωπιστική ψυχολογία
• Abraham Maslow (1908-1970) Ανθρωπιστική ψυχολογία. Ο άνθρωπος
εξελίσσεται ικανοποιώντας τις ανάγκες του.
• Στόχος η αυτοπραγμάτωση: η αξιοποίηση και ανάπτυξη όλων των
ταλέντων και ικανοτήτων. Πραγματοποιείται όταν έχουν ικανοποιηθεί οι
βασικές ανάγκες
• Ανθρωπιστική ψυχολογία: οι άνθρωποι κάνουν συνειδητές επιλογές και
προσπαθούν να εκπληρώσουν προσωπικούς και κοινωνικούς στόχους

• Ιεραρχία αναγκών
• Σωματικές ανάγκες (τροφή, στέγη)
• Ανάγκη για ασφάλεια
• Ανάγκη για αγάπη
• Ανάγκη για αυτοεκτίμηση
• Αυτοπραγμάτωση: αξιοποίηση όλων των προσωπικών δυνατοτήτων
• Carl Rogers (1902-1987) ψυχοθεραπευτής
• Αιτίες άγχους, χαμηλής αυτοεκτίμησης,
δυσκολιών στις διαπροσωπικές σχέσεις
• Ο άνθρωπος γεννιέται καλός η κοινωνία τον
διαφθείρει
• Αποδοχή του εαυτού και των άλλων άνευ
όρων
 Εαυτός &Οικογένεια
• Οι άνθρωποι θεωρούν τους οικογενειακούς
ρόλους πιο σημαντικούς στον καθορισμό του
εαυτού.
• Σχετικά με την ταυτότητα τους οι ενήλικες
αναφέρονται στους οικογενειακούς ρόλους
(γονείς, σύζυγοι, αδέλφια)
 Μεταβατικό στάδιο
• Οι νεαροί ενήλικες βρίσκονται σε μεταβατικό
στάδιο (φεύγουν από την οικογένεια
καταγωγής και μεταβαίνουν στην οικογένεια
που μπορεί να δημιουργήσουν)
 Lois Hoffman (1984)
Τέσσερα στάδια στη διαδικασία
ανεξαρτητοποίησης
1. συναισθηματική ανεξαρτησία (λιγότερη
ψυχολογική & κοινωνική στήριξη)
2. Ιδεολογική ανεξαρτησία (διαφορετικές αξίες,
απόψεις)
3. Οικονομική ανεξαρτησία
4. Πλήρης ανεξαρτησία χωρίς ενοχή
 Εαυτός ως εργαζόμενος
Η εργασία καθορίζει
1. Τη θέση, το εισόδημα & το κύρος
2. Το καθημερινό πρόγραμμα
3. Τις κοινωνικές επαφές
4. Τις ευκαιρίες για προσωπική ανάπτυξη
 Τι προσφέρει η εργασία
1. Μέσο επιβίωσης
2. Δυνατότητα δημιουργίας
3. Πρόκληση
4. Προσφέρει αυτοεκτίμηση & σεβασμό
5. Εθισμός - εργασιομανείς
• Εσωτερικοί παράγοντες ικανοποίηση από την
ίδια την εργασία(χαρακτηριστικά εργασίας και
δεξιότητες τους)
• Εξωτερικοί παράγοντες ικανοποίηση από
(μισθός, κύρος, άλλες ανταμοιβές )
• Το τι λεν οι εργαζόμενοι καθορίζεται κυρίως από
τη φύση της εργασίας
• Οι κοινωνικές σχέσεις με συναδέλφους
προσδίδουν νόημα σε εργασίες χωρίς μεγάλο
κύρος
• Συναισθηματικές σχέσεις
 Η τριγωνική θεωρία για τον έρωτα
Robert Sternberg (1986)
• O έρωτας έχει τρεις συνιστώσες
1. Οικειότητα αίσθημα εγγύτητας
2. Πάθος σωματική έλξη, διέγερση
3. Απόφαση/ Δέσμευση βραχυπρόθεσμα η
συνειδητοποίηση ότι κάποιος είναι
ερωτευμένος, μακροπρόθεσμα η δέσμευση
της διατήρησης της σχέσης
 Επιλογή συζύγου
• S. Freud οιδιπόδειο σύμπλεγμα
• Richard Centers Η συντελεστική θεωρία επιλογής
συντρόφου ικανοποίηση αναγκών. Οι άνθρωποι
έλκονται από ανθρώπους με παρόμοιες ή
συμπληρωματικές ανάγκες
• Bernard Murstein θεωρία διέγερση-αξία-
ρόλος.Προσπάθεια να επιτευχθεί η καλύτερη δυνατή
συμφωνία. Τα 3 στάδια του φλερτ 1ο στάδιο κρίνουν
την εμφάνιση, την προσωπικότητα, την ευφυΐα του
άλλου. Προχωρούν και εξετάζουν τα ενδιαφέροντα τις
αξίες και τέλος αποφασίζουν αν μπορούν να
λειτουργήσουν σε συμβατικούς ρόλους.
• Θεωρία οικογενειακών συστημάτων
McGodrick (1988)
• Δημιουργία νέας δομής σχέσης όπου η
διαπραγμάτευση των ορίων είναι σημαντική
και επαναπροσδιορίζεται η σχέση με όλους
τους άλλους
 Μητρότητα/ Πατρότητα
• Οι προκλήσεις και οι απαιτήσεις της μητρότητας και
της πατρότητας είναι σημαντικό αναπτυξιακό στάδιο
για τους γονείς και για το ζευγάρι ως σύστημα
• Αλλαγή ταυτότητας – μεταβολή της αίσθησης εαυτού
• Διαφοροποίηση ρόλων μέσα στο γάμο πίεση για
καταμερισμό εργασιών
• Διαφοροποίηση ρόλων στους ανιόντες επιρροή σε
παππούδες & γιαγιάδες
• Διαφοροποίηση εξωτερικών ρόλων κυρίως για τη
μητέρα
• Νέοι γονεϊκοί ρόλοι
• Ζήλεια ανδρών
• Άφιξη πρώτου παιδιού μετάβαση όχι κρίση
Επιτυχής προσαρμογή εξαρτάται από
1. κοινωνική στήριξη
2. Ποιότητα σχέσης ζευγαριού
3. αυτοεκτίμηση
4. χαρακτηριστικά βρέφους δύσκολο βρέφος
 Στάδια μητρότητας/πατρότητας
(Galinsky,1980)
• Στάδια δημιουργίας μητρότητας/πατρότητας
1. Δημιουργία αναπαραστάσεων (εγκυμοσύνη)
2. Πρωταρχική φροντίδα (0-2) εξισορρόπηση
αναγκών βρέφους με σύντροφο, επάγγελμα
3. Στάδιο κυριαρχίας (2-5) αναρρώτηση για την
ποιότητα τη γονεϊκή (Winnicott)
4. Επεξηγηματικού σταδίου (6-12)αναθεώρηση
πολλών θεωριών
5. Στάδιο αλληλεξάρτησης (εφηβεία)
6. Στάδιο αναχώρησης
 Μονογονεϊκές οικογένειες
• Επικεφαλής μητέρες
• Επικεφαλής πατέρες
• Ομόφυλες οικογένειες
 Επαγγελματικός κύκλος
εφηβεία-συναταξιοδότηση
• Αρχίζει με την αναζήτηση , τις σκέψεις την
επιλογή (εφηβεία)
• Συνεχίζει με την επιδίωξη του επαγγέλματος
• Με πιθανές αλλαγές, αβεβαιότητες, κρίσεις
• Συνταξιοδότηση
• Επηρεάζει: τον τρόπο ζωής, τη σταθερότητα,
τις μετακινήσεις, τις φιλίες, τις
προκαταλήψεις
 Robert Havinghurst (1964)
Στάδια στη διάρκεια του επαγγέλματος
1. Ταύτιση με έναν εργαζόμενο (5-10 ετών)μητέρα, πατέρα
2. Μαθαίνοντας τη συστηματική εργασία (10-15) μαθητές
οργανώνουν τον χρόνο, προτεραιότητες
3. Αποκτώντας ταυτότητα εργαζομένου (15-25)επιλέγουν
επάγγελμα και αρχίζουν να προετοιμάζονται
4. Διαμορφώνοντας έναν παραγωγικό άνθρωπο (25-40)
τελειοποιούν τις απαραίτητες δεξιότητες
5. Διατηρώντας το παραγωγικό καθεστώς. Βρίσκονται στο
απόγειο της σταδιοδρομίας τους και αφιερώνουν χρόνο
και σε υποχρεώσεις πέραν της εργασίας
6. Αποτιμώντας την παραγωγικότητα (70>)
 Επιλογή επαγγέλματος
Γιατί κάποιος επιλέγει ένα επάγγελμα;
1. Κοινωνικό-οικονομικοί παράγοντες
2. Εθνικότητα
3. Φύλο (μαύροι & γυναίκες)
4. Νοημοσύνη
5. Επάγγελμα γονέα

Πώς η κρίση επηρεάζει την επιλογή επ;αγέλματος

 Διαφορές φύλου
• Ζευγάρια με διπλό εισόδημα
• Γυναίκες σύγκρουση ρόλων
• Γονική άδεια
• Οι εργαζόμενες γυναίκες ψυχολογικά και
σωματικά υγιέστερες από τις μη εργαζόμενες