Elemento ng Tekstong

Impormatibo
 Ang Tekstong naratibo ay may mga elementong
kinabibilangan ng tauhan, tagpuan, suliranin, at
mahahalagang pangyayaring tulad ng simula,
kasukdulan, kakalasan, at wakas, ang Tekstong
impormatibo ay mayroon din mga element.
 Mga Elemento ng Tekstong Impormatibo
 Layunin ng may-akda – maaring magkakaiba-iba ang layunin ng may-akda
sa pagsulat niya ng tekstong impormatibo. Maaring layunin niyang mapalawak
pa ang kaalaman ukol sa isang paksa; maunawaan ang mga pangyayaring
mahirap ipaliwanag; mailahad ang mga yugto sa buhay ng iba’t ibang uri ng
insekto; at iba pa. gayunpaman, anuman ang layunin ay mapapansing
kaugnay ito lagi ng pagbibigayo paglalahad ng impormasyon.

 Pangunahing Ideya – di tulad ng tekstong naratibo na hindi agad inihahayag

ng manunulat ang mga mangyayari upang mapaabot ang interes ng
mambabasa sa kasukdulan ng akda, sa tekstong impormatibo naman ay
dagliang inilalahad ang mga pangunahing ideya sa mambabasa.
 Pantulong na kaisipan – mahalaga rin ang paglalagay ng mga angkop
mga pantulong na kaisipan o mga detalye upang makatulong mabuo sa
isipan ng mambabasa ang pangunahing ideyang nais niyang matanim o
maiwan sa kanila.

 Mga estilo sa pagsulat, kagamitan/sangguniang magtatampok sa

mga bagay na binibigyang-diin – makatutulong sa mga mag-aaral na
magkaroon ng mas malawak na pag-unawa sa binabasang tekstong
impormatibo ang paggamit ng mga estilo o kagamitan/sangguniang
magbibigay-diin sa mahahalagang bahagi tulad ng sumusunod:
 Paggamit ng mga nakalarawang representasyon – makatutulong
ang paggamit ng mga larawan, guhit, diagram, tsart, talahanayan,
timeline, at iba pa upang higit na mapalalim ang pang-unawa ng mga
mambabasa sa mga tekstong impormatibo.

 Pagbibigay-diin sa mahahalagang salita sa teksto – nagagamit ditto

ang mga estilong tulad ng pagsulat nang nakadiin, nakahilis,
nakasalungguhit, o nalagyan ng panipi upang higit na madaling Makita o
mapansin ang mga salitang binibigyang-diin sa babasahin.

 Pagsulat ng mga talasanggunian – karaniwang inilalagay ng mga

manunulat ng tekstong impormatibo ang mga aklat, kagamitan, at iba
pang sangguniang ginamit upang higit na mabigyang diin ang
katotohanang nagging basehan sa mga impormasyong taglay nito.
Mga uri ng Tekstong impormatibo

Ang pangunahing layunin ng tekstong

impormatibo ay makapaghatid ng impormasyong
hindi nababahiran ng personal na pananaw o
opinion ng may akda.
 Tatlong uri ng Tekstong Impormatibo

1. Paglahad ng totoong Pangyayari/Kasaysayan – sa uring ito ng teksto

inilalahad ang mga totoong pangyayaring naganap sa isang panahon o
pagkakataon. Maaaring ang pangyayaring isasalaysay ay personal na
nasaksihan ng manunulat tulad ng mga balitang isinusulat ng mga reporter ng
mga pahayagan o maaari ding hindi direktang nasaksihan ng manunulat kundi
mula sa matotohanang nasaksuhan at pinatunayan ng iba tulad naman ng
salitang pangkasaysayan o historical account. Ang uring ito ng teksto ay
karaniwang sinisimulan ng manunulat sa isang mabisang panimula o
introduksiyon, sinusundan ito ng iba pang detalyeng nasa bahagi naman ng
katawan, at nagtatappos sa isang kongklusyon.
2. Pag-uulat pang-impormasyon – sa uring ito nakalahad ang mahahalang
kaalaman o impormasyon patungkol sa tao, hayop, iba pang bagay na
nabubuhay at di nabubuhay, gayundin sa mga pangyayari sa paligid. Ang
ilang halimbawa ay mga paksang kaugnay ng teknolohiya, global warming,
cyberbullying, mga hayop na malapit nang maubos, impormasyong kaugnay
ng mga halaman, at iba pa. ang pagsulat ng ganitong uring teksto ay
nangangailangan ng masusing pananaliksik sapagkat ang mga impormasyon
at detalyeng taglay nito ay naglalahad ng katotohanan ukol sa paksa at hindi
dapat samahan ng personal na panananaw o opinion ng manunulat.
3. Pagpapaliwanag – ito ang uri ng tekstong impormatibong nagbibigay
paliwanag kung paano o bakit naganap ang isang bagay o pangyayari.
Layunin nitong makita ng mambabasa mula sa mga impormasyong
nagsasaad kung paano humantong ang paksa sa ganitong kalagayan.
Karaniwang itong ginagamitan ng mga larawan, dayagram, o flowchart na
may kasamang mga paliwanag.
Halimbawa ng tekstong Impormatibo

Cyberbullying
 Sa makabagong panahon kung saan laganap ang paggamit ng
teknolohiya, isang uri ng pambu-bully ang nabigyang-daan nito: ang
cyberbullying o pambu-bully sa kapwa gamit ang makabagong
teknolohiya. Ang ilang halimbawa nito ay ang pagpapadala ng mensahe
ng pananakot, pagbabanta, o pagtataglay ng masasamang salita maging
sa text o e-mail; pagpapalaganap ng mga nakasisirang usap-usapan,
larawan, video, at iba pa sa e-mail at sa social media; pag-bash o pagpo-
post ng mga nakasisira at walang basehang komento; paggawa ng mga
pekeng account na maylayuning mapasama ang isang tao; pag-hack sa
account ng iba upang magamit ang sariling account ng tao; at iba pang
uri ng harassment sa pamamagitan ng teknolohiya, ang mga ito’y
karaniwang nagbubunga ng pagkapahiya, pagkatakot, o kawalan ng
kapayapaan sa nagiging biktima nito.
Paano naiiba ang cyberbullying sa harapang
pambu-bully?
 Napakalaking tulong ang naibibigay ng cellphone, tablet, computer, at
internet sa tao. Ang social media ay isa ring malaking biyaya lalo na kung
pakikipag-ugnayan sa napapalayong kapamilya o kaibigan ang pag-uusapan.
Ang internet ay isa sa pinakamahalagang kagamitansa ikadalawampu’t isang
siglo sapagkat sa pamamagitan nito’y “lumiliit” ang mundo. Napaglalapit nito
ang magkakalayong magkakapamilya, napupunan nito ang kasabikang
Makita at makausap ang isang minamahal, at nakatutulong ito upang
magawa ang maraming bagay tulad ng pagbili ng mga bagay-bagay, pag-a-
apply sa trabaho, paggawa ng transaksiyon sa bangko, at iba pa kahit ika’y
nasa bahay lamang at hindi na kailangang lumabas. Nakakatulong din ito
nang Malaki na paghahanap ng anumang impormasyong mahalaga sa tao.
 Subalit sa kabilang banda, napadadali rin ng internet ang paggawa ng iba’t
ibang krimen, panloloko sa kapwa, at paggawa ng maraming hindi mabubuting
bagay tulad ng cyberbullying. Para sa isang biktima mas mahirap at mas matindi
ang cyber bullying kaysa sa harapang pambu-bully. Ang harapang pambu-bully
ay nangyayari sa isang lugar at isang panahon. Kapag hindi magkaharap ang
bully at ang biktima ay walang pambubully na nagaganap. Samantala, ang
cyberbullying ay maaaring mangyari nang 24/7. Ibig sabihin, kahit hindi
magkaharap ang biktima at ang bully, o kahit natutulog ang biktima, o nasa loob
ng kanilang tahanan, ang cyberbullying ay patuloy na nangyayari. Minsa’y
mahirap malaman o matrace kung sino ang nagpasimula ng pagpapakalt nito.
Kapag nai-post o naipadala na sa iba ang mga bagay na ito, napakahirap nang
mawala o mahinto ang pagkalat ng mga nakakasirang bagay sapagkat wala ng
control ang pag-post sa puwedeng gawin ng bawat makatanggap o makakita
ng kanyang post.
Epekto ng Cyberbullying.
 Depresyon – ang sugat sa emosyon ay mas matindi pa kaysa pisikal na sugat, kapag
matindi ang emosyon na trauma dahil sa mga nakakasirang post sa internet, ang
biktima ay makararanas ng mga sintomas ng depresyon, tulad ng kawalan ng
ganang kumain pananakit sa sarili at pag-iisip na wakasan na ang sariling buhay.

 Pag-inom ng alak o paggamit ng ipinagbabawal na gamot – ito ay nagiging paraan

ng biktima upang makalimot o magkaroon ng tapang o lakas ng loob harapin ang
bully at ang mudo.

 Pagliban o pag-iwas sa pagpasok sa paaralan – ito’y isang paraan upang makaiwas

sa taong nambu-bully.

 Pagkakaroon ng mababang marka sa paaralan – ang madalas na pagliban at

kawalan ng konsentrasyon sa pag-aaral dahil kakaisip sa nangyayaring pambu-bully
ay nagreresulta sa mababang marka sa paaralan.
 Pagkawala ng tiwala sa sarili o pagkakaroon ng mababang self-esteem –
ang alaala ng panunukso o pananakit ay nagdudulot ng kawalan ng
tiwala sa sarili o mababang pagpapahalaga sa srili.

 Pagkakaroon ng problema sa kalusugan – karaiwan ang mga biktima ng

bullying ay nakararanas o nagsasabing sila ay may sakit tulad ng
karaniwang ubo, sipon, sakit sa ulo, sakit ng tiyan at iba pa.

 Pagiging biktima rin ng harapang bullying – minsan bago pa mangyari o

kapag nangyari na ang cyberbullying, ang biktima ay karaniwan ding
nagiging biktima ng harapang bullying dahil nawawala ang tiwala niya sa
sarili at ang kakayahang gawin ang nararapat upang maipagtanggol ang
kanyang karapatan.
Ano na ba ang sitwasyon ng cyberbullying sa
Pilipinas?
 Ayon sa ulat ng Google Trends, ang ikaapat sa mga bansa sa buong mundo
kung saan may pinakamaraming nghanap ng impormasyon ukol sa
cyberbullying noong 2013 ay ang Pilipinas. Isa itong indikasyon na ang isyu ng
cyberbullying ay isa ng realidad sa ating bansa. Bagama’t sa kasalukuyan ay
wala pang opisyal na estadistika ang Pilipilinas patungkol sa cyberbllying, sa
bansang Amerika ay lumalabas na nasa 9% ng mga mag-aaral sa Grade 6
hanggang 12 ang nakaranas ng cyberbullying noong 2010 at 2011 at noong
2013, tumaas sa 15% ang mga mag-aaral sa Grade 9 hanggang 12 na
nakaranas ng cybebullying.

 Sa sarbey na isinagawa ng www.stopcyberbullying.org, ang sumusunod ang

isinagawa ng mga nagiging biktima ng cyberbullyng:
 36% ang nagsabi sa bully na huminto sa pambu-bully
 34% ang gumawa ng paraan upang mahadlangang ang komunikasyon sa
bully
 34% ang nagsabi sa mga kaibigan ukol sa pambu-bully
 29% ang walang ginawang anuman ukol sa pambu-bully
 28% ang nag-sign-offline

 11% lang ang nagsabi sa magulang ukol sa nangyaring cyberbullying

Ano ang Maaaring Gawin ng Isang Taong
Nabiktima ng Cyberbullying?
 Ang cyberbullying tulad din ng iba pang uri ng bullying ay nagkakaroon ng
matitinding epekto sa buhay at pagkatao ng biktima kaya ipinapayo ng
mga ekspertong hindi dapat basta manahimik lang ang sinumang
nakararanas ng ganitong pangyayari sa buhay. Ipinapayo ni Sonnie
Santos, isang eksperto sa cyberbullying ang pagsasagawa ng alinman sa
sumusunod, depende sa sitwasyon o pangangailangan.
 Laging kunan ng screenshot ang mga
nakasisirang mensahe at i-save ito para
magamit bilang ebidensiya o katibayan sa
ginawang pambu-bully.
 Ipaalam sa mga kapamilya ang mga
pangyayari o pag-atake.
 I-report sa awtoridad tulad ng guro o Guidance
Counselor kung sa paaralan ito nangyari o sa
Human Resources kung ang pambu-bully ay
nangyari sa trabaho.
 I-report sa pamunuan ng social media (tulad ng
Facebook o Twitter) ang nangyayari upang
magawan nila ng karampatang hakban.

 Magpalit ng numero ng telepono kung cell phone ang ginagamjit sa pag-atake o

pambubully.
 I-deactivate ang lahat ng social media account at huwag munang mag online
pansamantala. Gayunpaman, magtalaga ng kapamilya o kaibigang magmo-
monitor sa pangyayari online.
 Sumangguni sa propesyonal na tagapayo kung kinakailangan.
May pag-asa pa bang makabangon mula sa
cyberbullying?

 Ang pagiging biktima ng cyberbullying ay hindi katapusan ng mundo. Maraming

biktima ang nagtagumpay na malampasan ang ganitong kalagayan sa sarili nilang
pagsisikap, matibay na pananalig sa Diyos, at sa tulong ng mga taong
nagmalasakit upang sila’y muling makabangon mula sa masakit na karahasan.
Maging aktibo lamang sa simbahan at manalig sa diyos at lahat ng ito ay ating
malalagpasan dahil isa lamang itong pagsubok na binigay ng diyos, wag mawalan
ng pag-asa kung ikaw ay nagging biktima na din ng cyberbullying. Isipin mo mas
marami pang nabiktima ng cyberbullying at mas Malala pa sa dinanas mo pero sila
ay lumaban at nakabangon at sila’y nabigyang-pagkakataong ipagpatuloy ang
kanilang buhay.