ANG PAGLAYA NG MGA

BANSA SA SILANGAN AT
TIMOG-SILANGANG ASYA
ARALIN 14

REFERENCES:
KAYAMANAN: ARALING ASYANO-
BINAGONG EDISYON
BY: REX BOOK STORE
www.rexpublishing.com.ph
TAKE YOUR NOTES AND OPEN YOUR BOOK ON
PAGE 405
ANG PAGUNLAD NG NASYONALISMONG TSINO

SA PAGSISIMULA NG TAONG 1900,

Ang China ay Handa na para sa isang rebolusyon sa loob ng
mahabang taong pamamahala ng kanluranin sa kalakaran at ekonomiya
ng bansa, naniniwala ang mga Tsino na Modernisasyon at
nasyonalisasyon lamang ang tanging paraan upang sila ay makalaya mula sa
mga dayuhan.
ANG PAGUNLAD NG NASYONALISMONG TSINO

Nais nilang Palakasing muli ang

kanilang hukbo, makapagpatayo
ng modernong pagawaan, at
mabago ang edukasyon
ANG PAG-UNLAD NG NASYONALISMONG TSINO

Ang AMA ng Republikang Tsina

Si Doctor
Nang siya Sun Yat-sen sa
ay bumalik ayHong
ipinanganak sa Canton ngunit
Kong, nagkaroon nanirahan
si Sun ng higit naatinteres sa
nag-aralbunsod
politika sa Hawaii at nagtapos
ng panlumo sa ng medisinaatsa
katiwalian Hong Kong.
kawalang Nang Matapos
kakayahan ng ay
nagpunta sa Macau
pamahalaang Chingupang magpakadalubhasa,
na ipagtanggol ngunit
ang China sa mga hindi siya
Dayuhan.
pinahihintulutan ng mga Portuges na makapanggamot.
ANG PAG-UNLAD NG NASYONALISMONG TSINO

Ang AMA ng Republikang Tsina

Nang siya ay bumalik sa Hong Kong, nagkaroon si Sun ng higit na interes sa
politika bunsod ng panlumo sa katiwalian at kawalang kakayahan ng
pamahalaang Ching na ipagtanggol ang China sa mga Dayuhan.
ANG PAG-UNLAD NG NASYONALISMONG TSINO

Revive China Society 1895

Noong 1895, itinatag ni Sun ang Samahang Revive China Society,

isang lihim samahang rebolusyonaryong nagbalak na agawin ang
pamahalaang China mula sa pamahalaang Ching.
ANG PAG-UNLAD NG NASYONALISMONG TSINO

Revive China Society 1895

Ngunit ang Balak na ito ay hindi nagtagumpay at
si Sun ay ipinatapon ng mga Ching sa Europa,
Estados Unidos, at Japan.
ANG PAG-UNLAD NG NASYONALISMONG TSINO

Revive China Society 1895

Sa Japan, si Sun ay naging pinuno ng samahang
rebolusyonaryong Tsino. Dahil dito, ,muli siyang
ipinatapon sa sa ….
ANG PAG-UNLAD NG NASYONALISMONG TSINO

Revive China Society 1895

Estados Unidos. Sa pagkakataong ito, napag-
alaman niya ang matagumpay na pag-aalsang
sinimulan ng samahang kanyang itinatag sa
China
ANG PAG-UNLAD NG NASYONALISMONG TSINO

Revive China Society 1895

Muli Siyang bumalik sa China, at inihalal ng mga
rebolusyonaryong delegado mula sa 14 na
lalawigan ng bansa bilang PANGULO ng
pamahalaang probinsyal

SUN YAT-SEN
ANG PAG-UNLAD NG NASYONALISMONG TSINO

Revive China Society 1895

Kaya Noong Enero 1, 1912, opisyal na
iprinoklama ni Sun Yat-sen ang pagiging
Republika ng China. Bago pa man ito, naitatag
na ni Sun ang Partido Nasyonalista o ang tinawag
niyang Kuomintang
ANG REBOLUSYONG REPUBLIKANO

Kuomintang Party

Ang Kuomintang ay naniniwala sa modernisasyon at

nasyonalisasyon bilang kasagutan sa pagtatagumpay ng
Bansang China.
ANG REBOLUSYONG REPUBLIKANO

Kuomintang Party
Ang Kuomintang
Noong Oktubreay10,naniniwala sa modernisasyon
1911, napabagsak at
ng Partido
nasyonalisasyon
Nasyonalista angbilang kasagutan saChing
Dinastiyang pagtatagumpay ng
at Idineklara
Bansang China.
ang Republika ng China.
ANG REBOLUSYONG REPUBLIKANO

Ang AMA ng Republikang Tsina

Ang Pangyayaring ito ay kinilalang Double 10 sa kasaysayan ng Mga Tsino.
Si Sun Yat-sen ang Itinanghal ng Partido bilang unang pangulo at “AMA
NG NASYONALISMONG TSINO”.
ANG REBOLUSYONG REPUBLIKANO

Ngunit, ang republikang itinatag ni Sun ay hindi

nagtagal.
Napag-isip ni Yuan Shikai, ang
pinakamakapangyarihang pinuno ng hukbong
Ching, na makipagsundo sa mga
Rebolusyonaryong Nasyonalista.
ANG REBOLUSYONG REPUBLIKANO

Bunga nito, bumaba mula sa trono si Cixi o Pu Yi,

ang emperador noong panahong iyon at opisyal
nang idineklara ni Sun ang Republika ng China.
Isinalin niya ang pagkapangulo kay Yuan Shikai,
puno ng pinakamalakas na puwersang militar ng
China.

PRESIDENT
ANG REBOLUSYONG REPUBLIKANO

Sa kanyang pamumuno, inasam ni Sun na

makapagtatag ng isnag modernong pamahaalaang
nakabatay sa Three Principles of the People
ANG REBOLUSYONG REPUBLIKANO

Una ay NASYONALISMO na Katumbas ng pag-

iisa ng China at pagwawakas sa pamamahala ng
mga dayuhan
ANG REBOLUSYONG REPUBLIKANO

Ikalawa, ang demokrasya na maglilinang ng isang

pamahalaang nagbibigay-halaga sa Karapatan ng
mga tao
ANG REBOLUSYONG REPUBLIKANO

At ikatlo, ang kabuhayan na maglilinang sa

ekonomiya ng bansa kabilang na ang pagpapatupad
ng mahahalagang reporma sa lupa at
industriyalisasyon.
ANG REBOLUSYONG REPUBLIKANO
ANG REBOLUSYONG REPUBLIKANO

Gayunman, sa kabila ng mahalagang

impluwensiyang naitatak niya sa mga Tsino, hindi
nagtagumpay si Sun na mapag-isa ang China bunga
ng Kakulangan ng suportang militar.
ANG REBOLUSYONG REPUBLIKANO

Sa panunungkulan ni Yuan, daglian niyang

ipinagkulo ang mga mithiin ng rebolusyon at
namuno bilang isang diktador simula noong 1913.

Ito ay nagbunga ng mga pag-aalsa ng taong-bayan.

Nang mamatay si Yuan, noong Hunyo 6, 1916, ang
China ay naiwan sa gitna ng isang digmaang sibil.
MAY FOURTH MOVEMENT

Noong Unang Digmaang Pandaigdig, ang pamahalaan

ng Beijing ay nagdeklara ng pakikidigma sa Germany,
bunsod ng pag-asang ang hakbang na ito ay
makapagpapabalik sa China ng mga lupain sa loob ng
bansang Germany
MAY FOURTH MOVEMENT

Ngunit taliwas sa kanilang inaasahan, ang lahat ng

teritorong hawak ng mga aleman sa China ay
ipinagkaloob sa Japan sa Pamamagitan ng Kasunduan
Teritoryong Hawak ng sa Versailles. Ang kasunduan sa Versailles ang
mga Aleman nagwakas sa unang Digmaang Pandaigdig