Kaedah - Kaedah

Menterjemah
 KAEDAH TERJEMAHAN

TERJEMAHAN TERJEMAHAN
LANGSUNG TIDAK LANGSUNG

PINJAMAN TRANSPOSISI

Vinay dan
PENIRUAN MODULASI
Darbelnet
(1958)
LITERAL PERSAMAAN

ADAPTASI
 KAEDAH
KAEDAHTERJEMAHAN
TERJEMAHANLANGSUNG
LANGSUNG

Penterjemahan lebih ditumpukan pada persamaan bentuk teks terjemahan dengan teks
asal. Aspek seperti format, rima rentak, bunga bahasa & ciri-ciri kebahasaan dalam teks
asal cuba dikekalkan supaya terjemahan yang dihasilkan menyamai bentuk teks asal.

Cuba mengekalkan unsur-unsur stilistik seperti rima, rentak, bunga bahasa dan ciri
nahu.

Bahan yang diterjemah menyerupai bentuk ST.

Pinjaman Peniruan Literal

 a)a)Kaedah
KaedahPinjaman
Pinjaman(borrowing)
(borrowing)

Pinjaman ini berlaku hasil daripada pertembungan bahasa &

membenarkan kata/perkataan asal digunakan dalam bahasa
sasaran kerana tiada padanan/unsur yang sesuai dalam bahasa
sasaran. Misalnya dari segi teknik, konsep, peristilahan &
sebagainya.

Cth:
Cth: Teks sumber:Endocraditis is caused by bacteria that enter the
 Teks sumber:Endocraditis is caused by bacteria that enter the
blood.
blood.
 Teks sasaran:Endocraditis berlaku akibat bakteria yang memasuki
 Teks sasaran:Endocraditis berlaku akibat bakteria yang memasuki
darah.
darah.
 CIRI-CIRI TERJEMAHAN

 Meminjam kata yang sekaligus meminjam konsep bahasa sumber

 Terhasil apabila berlakunya pertembungan dua bahasa dan tiada
padanan yang sesuai dalam teks sasaran
 Perkataan SL dipinjam dan dipindahkan ke dalam TL tanpa
sebarang perubahan
 Penyesuaian bunyi dan ejaan boleh berlaku dalam peminjaman
(Norhazlina, 2004)
 Biasanya melibatkan bidang yang mempunyai istilah khusus
seperti sains, perubatan dan undang-undang
 Kaedah ini paling mudah dan merupakan terjemahan terus
Contoh:

ST: I am going to have laser eye surgery today.

TT: Saya akan menjalani pembedahan laser mata pada hari ini.

ST: Pelancong juga berpeluang mengunjungi pasar malam di Bangsar.

TT: Tourists will also have the opportunity to visit the pasar malam
at Bangsar.
 b)b)Kaedah
KaedahPeniruan
Peniruan
(loan
(loantranslation/calque)
translation/calque)

Hanya konsep atau istilahnya sahaja yang ditiru dan diterjemah

 Kata majmuk atau frasa yang terdiri daripada dua perkataan
diterjemahkan secara literal dalam teks sasaran. Terdapat  dua
jenis peniruan iaitu :

Peniruan penyampaian
 Kaedah meniru cara penyampaian sesuatu konsep melalui pemindahan
bahasa mengikut struktur tatabahasa sasaran.
buffet servis servis buffet

electric current   arus elektrik

social science sains sosial

Peniruan struktur
 Meniru konsep SL dengan menggunakan perkataan dalam TL.
 Struktur yang ditiru diterima pakai dalam TL

Prime Minister Perdana Menteri

Head quarters Ibu Pejabat

Carbon dioxide Karbon dioksida

 Penyampaian Struktur

Cold War – Perang Dingin Prime Minister – Perdana Menteri

Cold War Prime Minister

Perang Dingin Perdana Menteri

 b)b)Kaedah
KaedahLiteral
Literal

Terjemahan yang menterjemah terus setiap kata dan makna

teks sumber ke dalam teks sasaran dengan padanannya di
samping memastikan kegramatisan ayat dan persamaan
maknanya dikekalkan

Tanpa melakukan perubahan yang besar terhadap kedudukan

struktur atau susunannya

Lazimnya melibatkan penterjemahan ayat yang mudah

10
 Contoh:

ST: I’m bored.

TT: Saya bosan.

ST: I need you.

TT: Saya perlukan awak/kamu.

We still eat curry, our women still wear saris.

Kami masih makan kari, wanita kami masih memakai sari.

Tribal culture and thinking still dominate in many Arab countries.

Budaya dan pemikiran berpuak-puak masih mendominasi di

kebanyakan negara Arab.

 
 KAEDAH
KAEDAHTERJEMAHAN
TERJEMAHANTAK
TAK
LANGSUNG
LANGSUNG
Penterjemahan lebih mengutamakan reaksi pembaca & kesan terhadap pembaca.
Sambutan, kesan & reaksi/emosi pembaca sasaran mestilah sama dengan apa yang dialami
oleh pembaca asal/sumber.

Kaedah baru ini menitikberatkan persamaan dinamik (dynamic equivalence) & disebut
sebagai terjemahan kaedah dinamik.

Reaksi pembaca TT hendaklah serupa dengan reaksi pembaca ST. Begitu juga dengan
emosi yang dialaminya.

Transposisi Modulasi Persamaan Penyesuaian

 a)a)Kaedah
KaedahTransposisi
Transposisi
(transposition)
(transposition)

Kaedah ini merupakan kaedah terjemahan yang mengubah atau menukar

kedudukan frasa atau klausa & golongan kata dalam bahasa sasaran tanpa
mengubah maksud warta atau maklumat.

Kaedah ini bertujuan untuk menyampaikan maksud dalam bahasa sasaran

secara paling bersahaja & tidak berbau terjemahan untuk memperjelaskan
lagi kandungan maklumat yang mungkin boleh mengelirukan jika kaedah
transposisi tidak digunakan.

Kelas kata sesuatu perkataan berubah apabila kaedah ini digunakan kerana
perubahan kedudukan sesuatu berubah  Perkara yang ditukar hanya kelas
kata dan bukannya makna kata tersebut (Vinay & Darbelnet, 1995)
Perubahan mesej dan makna tidak berlaku apabila kaedah
terjemahan ini digunakan

Boleh dikatakan sebagai kaedah terjemahan yang mengubah

struktur lazim yang digunakan oleh penterjemah

Digunakan apabila struktur tatabahasa BS tidak wujud dalam

BT (Newmark, 1988)
Contoh:
 kata kerja ‘invest’  kata nama ‘pelaburan’
SL : By investing as low as RM5,000, you can stand a
chance to win a holiday trip.
TL : Dengan pelaburan serendah RM5,000, anda
berpeluang untuk memenangi percutian.

 Frasa kerja  frasa kerja / frasa nama / kata nama

SL:After he returns…
TL: **Selepas dia pulang…(frasa kerja)
Selepas kepulangannya…(frasa nama)
Sekembalinya…(kata nama)
 Perubahan kedudukan frasa

Cth:
Cth: 
Teks sumber : Although he is busy (1), he still came (2).
 Teks sumber : Although he is busy (1), he still came (2).
 Teks sasaran : Dia datang juga (2), walaupun dia sibuk (1).
 Teks sasaran : Dia datang juga (2), walaupun dia sibuk (1).
 b)b)Kaedah
KaedahModulasi
Modulasi
(modulation)
(modulation)

Kaedah modulasi digunakan untuk tujuan yang sama seperti transposisi

iaitu untuk menyampaikan maklumat dengan gaya bahasa yang paling
bersahaja dan mudah difahami. Secara amnya, kaedah ini menunjukkan
perbezaan antara dua bahasa dalam situasi yang sama tetapi cara
pemikiran berbeza.

Kaedah terjemahan yang mengubah persepsi pembaca dengan

menyesuaikan kata ataupun mesej BS dengan padanan yang sesuai dalam
bahasa sasaran

Dilakukan untuk memastikan maksud yang terkandung dalam SL

disampaikan dengan gaya TL yang mudah difahami
Boleh berubah dari positif (+ve) kepada negatif (-ve)
atau sebaliknya

Menunjukkan perbezaan antara dua bahasa dalam situasi

yang sama tetapi cara pemikiran yang berbeza

Boleh mengubah persepsi atau pandangan pembaca

 Bahasa Sumber Bahasa Sasaran
Keep Quiet Tolong Diam (+ve)
Tolong Senyap (+ve)
Jangan Bising (-ve)

There’s nothing yucky with our Segalanya seronok dengan Akaun

Children Savings Account. Simpanan Kanak-kanak kami.
 c)c)Kaedah
KaedahPersamaan
Persamaan
(Equivalence)
(Equivalence)

Menurut Nida (1964) dalam karyanya The Theory and Practice

of Translation, persamaan yang perlu dilakukan oleh seseorang
penterjemah ialah persamaan yang paling hampir & persamaan
yang paling lazim (closest and natural equavalent).

Merupakan penggantian situasi BS dengan BT yang setanding

atau yang membawa maksud yang sama.

Sepenuhnya bergantung kepada konteks/norma, gaya dan

budaya Sesuaikan konteks dan budaya TS dengan TT
Banyak digunakan untuk menterjemah peribahasa, perumpamaan, metafora
dan bahasa figuratif.

Contoh:

ST: Better safe than sorry

TT: Ingat sebelum kena, berjimat sebelum habis.

ST: A promise is a promise

TT: Lembu dipegang pada talinya, manusia dipegang pada janjinya.
 Bahasa Sumber Bahasa Sasaran

 woman • wanita, perempuan, betina

 house • rumah
 government • pemerintah, kerajaan
• broad smile • senyum lebar
• as like as two peas • bagai pinang dibelah dua
• go to hell • pergi jahanam/mampus
Terjemahkan
 OLD FRIEND
 OLD MASTER
 OLD WIVES TALE
 OLD MAN
• OLD FRIEND = KAWAN LAMA
• OLD MASTER = PELUKIS AGUNG
• OLD WIVES TALE = CERITA
KARUT
• OLD MAN = ORANG TUA
 d)d)Kaedah
KaedahPenyesuaian
Penyesuaian
(Adaptation)
(Adaptation)

Kaedah penyesuaian merupakan penggantian terhadap perbezaaan budaya

yang terdapat dalam dua bahasa. Kaedah ini dianggap sebagai kaedah
terjemahan yang paling bebas kerana digunakan secara meluas  untuk
menterjemah lakonan (komedi) & puisi. Lazimnya, tema, watak dan plot 
dikekalkan.

Newmark (1981), melalui adaptasi, budaya sumber dialih & ditulis semula ke
dalam bahasa sasaran – padanan yang sudah diterima pakai antara kedua-dua
situasi. Mesej mungkin sedikit berbeza kerana situasi yang terhasil mungkin
sudah dirombak atau diolah mengikut budya & citarasa pembaca terjemahan.

Kaedah ini sering digunakan untuk tujuan kesopanan & pantang larang agama
yang dititikberatkan dalam masyarakat Melayu.
 Bahasa Sumber Bahasa Sasaran

Witch

Let’s have a beer.

Cinderella
 Bahasa Sumber Bahasa Sasaran

Witch Nenek kebayan

Let’s have a beer. Mari kita pergi minum teh tarik/

Menge’teh’

Cinderella Bawang putih bawang merah

Sekian, terima kasih

29