JIB3003

TERMINOLOGI DALAM
PERANCNGAN BM

SEJARAH PERISTILAHAN
PERISTILAHAN PERINGKAT
KEBANGSAAN
PERISTILAHAN PERINGKAT
ANTARABANGSA
 SEJARAH PEMBENTUKAN ISTILAH

Pembinaan Istilah Zaman pra-DBP

1. Persatuan-persatuan bahasa
Melayu di Semenanjung
Malaysia dari Perlis hingga ke
Johor (Asmah,2000).

2. Pembinaan istilah secara

menyeluruh yakni, yang
merupakan usaha bersepadu
bagi keseluruhan penutur
bahasa Melayu baru bermula
dengan penubuhan Dewan
Bahasa dan Pustaka pada tahun
1956.

2
/2
02
/0
1
2
 Pembinaan Istilah Zaman DBP
1. Tugas ini di dipertanggungjawabkan
kepada Bahagian Peristilahan sejak tahun
1957. Bahagian Peristilahan berfungsi
sebagai badan yang mengumpul,
membentuk, memperbanyak dan
menerbitkan istilah bahasa Melayu dalam
pelbagai bidang ilmu, sesuai dengan
kemajuan ilmu pengetahuan serta
keperluan negara dalam bidang
pentadbiran, perdagangan, pendidikan,
dan sebagainya.
2. Zaman ini dibahagikan kepada dua, iaitu
zaman 1956-1974 dan kedua, zaman 1975
hingga sekarang.

/0
1 /2
2
3
02
PEDOMAN PEMBENTUKAN ISTILAH
Dalam tahun-tahun 1959-1975, terdapat 3 pedoman pembentukan istilah yang telah
disusun oleh pihak-pihak yang berkenaan untuk kegunaan pembentukan istilah BM,
iaitu:
PERISTILAHAN 1956-1974
PERISTILAHAN 1956-1974
PERISTILAHAN 1956-1974
 TATAISTILAH DAN TATANAMA

Tataistilah ialah kumpulan peraturan untuk

membentuk istilah (termasuk kumpulan
istilah yang dihasilkannya).

Tatanama ialah kumpulan peraturan

untukmenentukan nama dalam bidang ilmu
(termasuklah kumpulan namayang
dihasilkannya).

2
/2
02
/0
1
8
 BENTUK ISTILAH

Bentuk akar bebas ialah bentuk yang boleh berdiri sendiri

sebagai istilah atau menjadi dasar pembentukan istilah
yang lebih luas. Misal: daya, tenaga, serap, pecut, sisa, loji,
gelincir, isih

Bentuk berimbuhan ialah bentuk istilah yang mengandungi

imbuhan. Misal : keberkesanan, serapan pengionan,
larutan, kebolehdengaran, kebersihan, pemboleh ubah

2
/2
02
/0
1
9
 BENTUK ISTILAH

Bentuk gabungan ialah bentuk istilah yang terdiri

daripada dua kata atau lebih. Misal : tiub elektron,
taburan normal, kadar kematian, keluaran negara
kasar, tenaga kinetik, kos berubah, titik pulang modal,
kuasa elektrik.

Bentuk gandaan ialah bentuk istilah yang seluruh atau

sebahagian daripada bentuk dasar diulang. Misal :
rerambut, jejari, pepasir, bebola, kekuda, pepijat,
kekacang, bebuli, pepasir

2
/2
02
/0
1
10
 SUMBER ISTILAH
Pertama, kita membentuk istilah itu daripada bahasa kita
sendiri, kedua, kita meminjam istilah atau perkataan
daripada bahasa lain, iaitu bahasa Inggeris atau bahasa
lain, dan juga bahasa serumpun (Hassan Ahmad, 1983).
Sumber istilah ialah bahasa Melayu, iaitu bahasa Melayu
baku yang digunakan di Malaysia.

Ini termasuk kata umum misal : larut, telap, abadi, pinggir.

Sumber istilah juga boleh didapati daripada dialek daerah
atau negeri misal : kelui (Kedah), sut (Kelantan).

2
/2
02
/0
1
11
 SUMBER ISTILAH

Kedua, sumber istilah juga boleh diperoleh daripada

bahasa serumpun, iaitu bahasa sekeluarga dengan
bahasa Melayu seperti bahasa Jawa, Sunda,
Minangkabau, Aceh, Bugis, Banjar dan lain-lain
misal:

gambut (Banjar) - peat , nyeri (Sunda) – pain,

engkabang (Iban) – elipenut.

2
/2
02
/0
1
12
 SUMBER ISTILAH

Ketiga, sumber istilah juga daripada bahasa asing, iaitu

bahasa yang di luar daripada rumpun bahasa Melayu seperti
bahasa Inggeris, Arab, Cina, Jepun, Latin, Yunani dan lain-
lain.

Walau bagaimanapun, bahasa Inggeris lebih diutamakan

kerana sifatnya sebagai bahasa antarabangsa, bahasa yang
telah maju, bahasa ilmu pengetahuan, dan bahasa
diplomatik.

2
/2
02
/0
1
13
 PENULISAN ISTILAH

Penulisan istilah hendaklah mengutamakan bentuk visual atau

ejaan dalam bahasa sumber dan penyebutannya mengikut
sistem bunyi bahasa Melayu misal:

•atom - atom
•Electron - elektron
•professional - profesional
•psychology - psikologi
•Structure - struktur

2
/2
02
/0
1
14
 KAEDAH PEMBENTUKAN ISTILAH

Langkah 1
Kata dlm. Bahasa Melayu

Langkah 2
Kata serumpun dlm.Bahasa Melayu –
penyesuaian ejaan.

Langkah 3
Kata dalam Bahasa Inggeris

Langkah 4
Kata dalam bahasa-bahasa lain

2
/2
02
/0
1
15
KAEDAH PEMBENTUKAN ISTILAH (2005)
Konsep
Kata yang tepat
Kata yang tidak
berkonotasi
Langkah 1 buruk atau
sebutannya
sumbang
Kata dlm. Kata yang
Bahasa Melayu paling singkat

Langkah 2

Kata serumpun ISTILAH

dlm.Bahasa Penyesuaian ejaan
Melayu

Langkah 3
Penyerapan dengan
menyesuaikan ejaan dan
Kata dlm. sebutan
Bahasa Inggeris Penyerapan tanpa
perubahan
Terjemahan hendaklah
Langkah 4 tepat,singkat dan
memudahkan
Makna umum yang
bersistem
Kata dlm.
1/ Bahasa lain
22
02
/0 16
 Pemantapan

Konsep
 PUPI MENGGARISKAN BEBERAPA
PERKARA YANG PERLU DIPATUHI DALAM
PEMINJAMAN ISTILAH ASING INI (PUPI,
1992:5).

1. Demi keseragaman , bahasa yang paling internasional,

(iaitu bahasa Inggeris) menjadi sumber, melainkan
konsep yang berkenaan tidak ada dalam bahasa
Inggeris.

2
/2
02
/0
1
18
 SAMB.

Penulisan istilah ini hendaklah mengutamakan bentuk

ejaannya dalam bahasa sumber (yakni disesuaikan,
seperlunya), dan penyebutannya hendaklah mengikut
sistem bunyi bahasa Melayu. Istilah asing tertentu yang
lafaz dan ejaannya kekal dalam semua bahasa,
digunakan juga dalam bahasa Melayu dengan syarat
diberi garis bawah atau dicetak miring

(Misal: bona fide, espirit de corps, fait accompli)

2
/2
02
/0
1
19
 SAMB.
Istilah asing yang sudah lazim atau sudah lama
digunakan akan terus diguna walaupun
menyalahi peraturan untuk menjauhkan
kekacauan (misal : campaign – kempen,
custom – kastam, pension – pencen, grant –
geran).

Istilah asing boleh dipinjam atas dasar istilah ini

sesuai maknanya, lebih singkat daripada
terjemahan bahasa Melayunya, istilah asing
yang diserap itu mempermudahkan
penyelarasan, sekiranya istilah bahasa
Melayunya mempunyai banyak sinonim.

2
/2
02
/0
1
20
 SAMB.
Kata yang diambil daripada bahasa asing terdiri daripada
bentuk akar atau terbitannya bergantung kepada konteks
situasi dan pemakaiannya dalam ayat, kemudahan
mempelajari bahasa dan keparaktisannya. Pada
prinsipnya bentuk tunggal diambil kecuali bentuk
jamaknya yang lebih biasa dipakai (misal : spektrum,
maksimum, minimum).

2
/2
02
/0
1
21
 KERJA PERISTILAHAN

1. Mengumpul dan merekodkan istilah yang

dipadankan kepada konsep satu bidang
subjek yang khusus.

2. Mencari, mencipta, atau menstandardkan satu

sistem konsep bagi satu bidang subjek.

3. Mencari atau menstandardkan satu padanan

konsep – istilah, iaitu memadankan satu
istilah kepada satu konsep atau sebaliknya.

2
/2
02
/0
1
22
 KERJA PERISTILAHAN

4. Memerihalkan konsep dengan cara memberikan

keterangan atau definisi/takrif, atau penstandardan
definisi/takrif tersebut.

5. Merekodkan data terminografi (data peristilahan dan

yang bertautan (associated). Data peristilahan ialah
istilah, definisi/takrif, keterangan,
konteks,hubungan konsep, padanan dalam bahasa
yang lain, dll. Data yang bertautan ialah sumber
yang bertautan dengan setiap data, data
pengekodan dll.

2
/2
02
/0
1
23
 KERJA PERISTILAHAN

6. Selain itu, dalam kerja peristilahan pelbagai,

perbandingan konsep bahasa yang berlainan,
penentuan darjah kesamaan konsep dan
pencarian istilah yang setara juga dilakukan.

Item 2 hingga 4, dan 6 menitikberatkan kerja

peristilahan yang sebenar.

Butiran 1 dan 5 menitikberatkan terminografi.

2
/2
02
/0
1
24
 PERISTILAHAN DESKRIPTIF

Peristilahan deskriptif ialah perekodan data peristilahan

bagi konsep yang terpencil dalam satu bahasa atau
sekali gus dalam beberapa bahasa, berserta sumbernya.

Data istilah konsep individu diumpukkan (assinged)

kepada satu subkelas pengelasan bidang subjek.

Jenis peristilahan ini banyak dilakukan oleh agensi

peristilahan dan bank data istilah yakni dokumentasi
terminografi. Hasil ialah kamus istilah jenis kamus.

2
/2
02
/0
1
25
 PERISTILAHAN DESKRIPTIF

Kaedah peristilahan deskriptif canggih dicirikan oleh penyelidikan

peristilahan yang memerlukan pengetahuan khusus dalam subjek
berkenaan,iaitu pakar bidang atau kerjasama mereka.

Hasil kegiatan ini ialah struktur satu sistem konsep berdasarkan

jenis ciri yang jelas. Istilah disusun mengikut tertib kelas atau
setidak-tidaknya dalam kelompok konsep yang luas yang
mencerminkan sistem konsep.

Hasilnya ialah kosa kata atau bank data istilah jenis kosa kata.

2
/2
02
/0
1
26
 Peristilahan Deskriptif

Walau bagaimanapun, pengunaan istilah pada masa ini didaftarkan

tanpa penyetaraan dan penggunaan sumber istilah. Justeru,
kadang-kadang terdapat dua kosa kata atau lebih yang berkaitan
dengan bidang subjek dan bahasa yang sama sedangkan terdapat
kekurangan dalam bidang subjek dan gabungan bahasa yang lain.

Sebahagian besar usaha ini menghasilkan kamus terjemahan.

Banyak kamus yang tidak andal (reliable). Ini amat berbahaya bagi
bank data istilah yangmenggabungkan isi kamus tersebut.

2
/2
02
/0
1
27
 Peristilahan Preskriptif (Pembakuan)
Perhubungan tidak taksa dalam erti kata sebenar mensyaratkan
bahawa bagi satu konsep – laitu satu unsur pemikiran – hanya satu
istilah sahaja patut wujud dan sebaliknya.

Justeru, tidak ada istilah yang sama untuk mewakili beberapa

konsep (homonim atau polisem) atau beberapa istilah untuk satu
komsep (sinonim). Hakikatnya amalan ini memang tidak dapat
dipenuhi.

Penstandardan merupakan kaedah bagi memastikan padanan satu

konsep satu istilah.

2
/2
02
/0
1
28
 Peristilahan Preskriptif (Pembakuan)

Penstandardan istilah bertujuan untuk menyatukan konsep dan

sistem konsep bagi mentakrif konsep, mengurangkan homonim,
mengelakkan sinonim, dan mencipta istilah baharu jika perlu.

Piawaian istilah mestilah disebarkan dan disyorkan penggunaanya.

Penciptaan istilah secara bebas akanmengelirukan dan tidak dapat

diterima. Justeru, pakar iatilah menubuhkan suruhanjaya
peristilahan supaya dapat menyatukan dan menstandardkan istilah
dan konsep.

2
/2
02
/0
1
29
 PERISTILAHAN PRESKRIPTIF (PENSTANDARDAN
Peristilahan Preskriptif (Pembakuan)
PERISTILAHAN)

Garis panduan yang disatukan untuk menyelaraskan kerja

peristilahan melaui dua standard peristilahan, iaitu:

1.Piawaian atau penstandardan peristilahan dan kaedah

terminografi. Keperluan mendesak membawa kepada
penubuhan Committee 37 Terminology dalam International
Federation of National Standardizing Association (ISA) pada
tahun 1936. Penggunaan penstandardan antarabangsa
merupakan antara fasa penting dalam penyebaran istilah.

2.Piawaian atau standard kosa kata (standard peristilahan).

2
/2
02
/0
1
30
 APAKAH HASIL KERJA PERISTILAHAN?

Secara umumnya hasil kerja peristilahan ialah:

1.Kosa kata peristilahan – alat yang perlu bagi perhubungan pakar.

2.Kamus terjemahan berabjad – yang boleh diterbitkan daripada

kosa kata peristilahan.

3.Dokumentasi tesaurus – alat untuk mengindeks dan memperoleh

semula ilmu pengetahuan, yang disimpan dalam sistem dan
rangkaian maklumat.

2
/2
02
/0
1
31
 APAKAH HASIL KERJA PERISTILAHAN?

Secara umumnya hasil kerja peristilahan ialah:

4.Berkaitan memindahkan ilmu pengetahuan subjek atau

teknologi ke dalam bahasa lain - kosa kata istilah pelbagai
bahasa yang bersistem dengan sistem konsepnya disatukan
bagi bahasa yangd imaksudkan digambarkan oleh istilah
pelbagai bahasa termasuk dalam kosa kata itu.

Konsep yang diterangkan menerusi takrif dan kosa kata

mempunyai fungsi sama ada untuk merekodkan kegunaan
istilah (kosa kata khusus) atau untuk memiawaikannya
(standard istilah)

2
/2
02
/0
1
32
 APAKAH HASIL KERJA PERISTILAHAN?

Untuk kerja amali, alat asas yang diperlukan ialah:

1.Berkaitan dengan kerja subjek - kosa kata istilah bersistem dan eka
bahasa. Kosa kata ini menghuraikan konsep menerusi takrif dan berfungsi
untuk merekodkan penggunaan istilah atau menstandardkan istilah.

2.Berkaitan dengan pemindahan ilmu - kamus terjemahan berabjad bagi

istilah yang disenaraikan dalam susunan abjad, padanan istilah dalam
bahasa lain yang diberikan.

3.Bagi maksud dokumentasi dan maklumat - tesaurus ekabahasa atau

berbilang bahasa untuk mengindekskan dokumen dan pemerolehan semula
maklumat.

2
/2
02
/0
1
33
SIAPAKAH YANG MENYEDIAKAN PERISTILAHAN?

Kerja peristilahan moden memerlukan suruhanjaya peristilahan yang terdiri daripada :

1.Pakar daripada bidang subjek yang berkaitan bertanggungkawab terhadap sistem

konsep, takrif dan istilah bidang subjek yang disdiakan.

2.Pakar bagi penerapan prinsipperistilahan dankaedah terminografi - pakar

peristilahan profesional. Menasihati pakar bidang tentang bagaimana mengelolakan
kerja peristilahan dengan cara yang terbaik dan menggunakan kaedah pembinaan
sistem konsep, pemilihan atau pembentukan istilah baharuyang dipadankan dengan
konsep dalam sistem itu.

2
/2
02
/0
1
34
 Terdapat dua tanggapan antara ahli bahasa dan ahli
terminologi/peristilahan, iaitu :

1.Ahli bahasa berbicara tentang makna sedangkan ahli

terminologi berbicara tentang konsep. Pemahaman ini amat
penting bagi pengkaji bidang terminologi/ peristilahan kerana
inilah asas penting dalam bidang ini.

2
/2
02
/0
1
35
 2. Terminologi/peristilahan bermula dengan konsep
dan hubungan konsep dalam sistem konsep bidang
khusus perlu difahami oleh pakar bidang agar
perkembangan terminologi/peristilahan dalam bidang
ilmu terancang dengan baik.

2
/2
02
/0
1
36
 Sistem Kerja Peristilahan
Peringkat Kebangsaan

/0
1 /2
2
37
02
SISTEM KERJA PERISTILAHAN
PERINGKAT KEBANGSAAN

Penggubalan
Pengesahan
Penyelarasan
Pemanuskripan
Penyebaran
1. PENGGUBALAN

DBP mengumpul dan menggubal istilah dalam

bidang/subbidang ilmu pengetahuan kelompok bidang
sains asas/sains gunaan dan kelompok sains
kemasyarakatan/
kemanusiaan; dan istilah budaya tempatan.
1. PENGGUBALAN
Senarai entri istilah yang terkumpul akan
dimesyuaratkan dalam satu mesyuarat
pengesahan.

Perkara pertama yang perlu diteliti pada peringkat

ini ialah penentuan bidang berdasarkan keperluan
istilah antarabangsa dan keperluan semasa yang
mendesak.
 1. PENGGUBALAN
Pemilihan istilah dibuat untuk membezakan istilah
dengan kata umum berdasarkan konsep. Istilah baru
dalam subbidang tersebut akan disenaraikan.

Daftar istilah ini kemudiannya dikemaskinikan

sebelum dibawa ke mesyuarat pengesahan entri istilah.
Hasil daripada penyemakan asal, hanya istilah yang
dipilih berdasarkan pemilihan di atas sahaja yang
akan dimesyuaratkan.
 2. PENGESAHAN

Pengesahan istilah, padanan, dan takrif yang dihuraikan

oleh pakar bidang/pengumpul istilah tersebut tepat dan
sesuai dengan penggunaannya dalam bahasa Melayu.

Mesyuarat ini akan bergerak sebagai satu jawatankuasa

bidang yang dinamakan Jawatankuasa Istilah Bidang
(mengikut bidang yang ditetapkan) DBP.
 2. PENGESAHAN

Terdapat tiga jenis jawatankuasa istilah DBP, iaitu

JKI Majlis Bahasa Indonesia–Malaysia
(MABBIM/JKTBM), Jawatankuasa Istilah Bidang,
dan Jawatankuasa Istilah Penyelarasan
Istilah/Penyemakan Istilah.
2. PENGESAHAN
JKI Bidang memesyuaratkan terminologi bagi kelompok Sains Asas
dan Sains Gunaan dan kedua, kelompok Sains Kemanusiaan dan
Kemasyarakatan.

JK Penyelarasan Istilah menyelaraskan istilah antara

bidang/subbidang, misalnya istilah dalam kelompok Sains Asas
(Fizik, Kimia, Biologi dan Matematik).

JKI MABBIM memutuskan perbahanan terminologi yang telah

ditetapkan untuk dibawa ke Sidang tahunannya di Malaysia,
Indonesia atau Brunei Darussalam.
 2. PENGESAHAN

Bagi JKI MABBIM terdapat kategori tertentu bagi istilah yang telah
dimesyuaratkan, iaitu:

Kategori A : Disetujui sama atau berbeza sebahagiannya : berbeza dari segi

ejaan atau salah satu unsur morfologi

Kategori B : Disetujui berbeza : berbeza dari segi ejaan, morfologi dan unsur
frasa walaupun konsepnya sama

Kategori C : Digugurkan

Kategori D : Ditangguhkan
 3. PENYELARASAN

Penyelarasan istilah bermakna istilah-istilah yang

sama konsepnya tetapi berbeza padanannya
digunakan oleh pelbagai bidang diselaraskan dalam
satu pertemuan antara jawatankuasa istilah bidang.
Hal ini berlaku bagi istilah sepunya yang dipinjam
daripada bahasa Inggeris tetapi diberikan padanan
yang berbeza dalam bahasa Melayu.
3. PENYELARASAN

Tugas ini dijalankan oleh Jawatankuasa Istilah Penyelarasan

yang ditubuhkan oleh Bahagian Peristilahan, DBP.

Jawatankuasa ini dibahagikan kepada dua kelompok, iaitu

Jawatankuasa Penyelarasan Istilah Sains Asas dan Sains
Gunaan dan Jawatankuasa Istilah Sains Kemanusiaan dan
Kemasyarakatan.

Pengerusi bagi Jawatankuasa ini ialah salah seorang ahli

JKTBM yang merupakan pakar bahasa.
3. PENYELARASAN

Ketakselarasan Istilah

Ketakselarasan istilah sepunya baik antara bidang mahupun subbidang

sememangnya wujud, tetapi peratusnya rendah berbanding dengan
beratus ribu istilah yang dihasilkan.

Hal ini tidaklah terlalu membimbangkan kerana masalah ketakselarasan

istilah ini dialami di mana-mana sahaja dan amat sukar untuk dielakkan.
 3. PENYELARASAN
Bahasa Sumber Bahasa Sasaran Bidang

assignment penempatan Biologi

umpukan Fizik

penentuan/penetapan Kimia

umpukan Matematik
3. PENYELARASAN

Pemilikan Istilah
Istilah sepunya ini seharusnya diberi kata padanan yang
sama untuk setiap bidang. Perbezaan istilah yang
diwujudkan ini mungkin berpunca daripada sifat keegoaan
ahli-ahli yang terlibat dalam pembentukan istilah.
Anggapan sesuatu bidang itu dianggap unik, berbeza dan
tidak adanya kaitan dengan bidang-bidang lain
menyebabkan ada jawatankuasa yang mencanangkan
hanya mereka yang berhak membentuk sesuatu istilah
tertentu.
Pada hal sesuatu kata itu tidak mungkin merupakan milik
bidang tertentu secara khusus kerana terdapat bidang-
bidang lain yang menggunakannya.
3. PENYELARASAN

Penggunaan Kata Umum

Banyak kata umum telah digunakan sebagai istilah.

Kata seperti kitar, serap, susut, dan tambah
digunakan dalam bidang sains untuk memberi makna
khusus.

Namun begitu timbul juga kemungkinan pemahaman

terhadap istilah tersebut disandarkan kepada makna
umum sedangkan pemahaman tersebut mungkin
bercanggah daripada tujuan sains.
3. PENYELARASAN

Contoh:

crab – ketam
lion – singa
little dog - anjing kecil
3. PENYELARASAN
Pengkhususan Makna Atau Penggunaan Istilah

Kata umum yang dijadikan istilah sukar diterima

sebagai istilah asas disebabkan anggapan kata
umum tersebut tidak dapat memberi makna yang
tepat dalam penggunaan khusus. Hal ini
menyebabkan kecenderungan ahli jawatankuasa
istilah mengkhususkan makna atau penggunaan
sesuatu istilah.
3. PENYELARASAN

Contoh:
fibre muscle - otot gentian
fibre tracheid - trakeid serabut

natural rubber – getah asli

natural water – air semula jadi
3. PENYELARASAN

Pengambilan Kata Akar

Tiada ketetapan dalam pengambilan kata akar
bagi kata serapan; sama ada mengambil kata
akarnya daripada kata nama, kata sifat ataupun
kata kerja untuk membentuk istilah terbitan,
menyebabkan berlakunya ketakselarasan istilah.
3. PENYELARASAN

Contoh:

Bahasa Sumber Bahasa Sasaran Bidang

conjuctive segment segmen konjungtif Biologi
conjunctive order tertib konjungtif Kimia
conjuntive normal bentuk normal Matematik
form konjungsi
4. PEMANUSKRIPAN

Penyediaan manuskrip bersih yang telah disemak

melalui minit mesyuarat daripada penyemakan terakhir
bersama-sama ahli-ahli JKI serta penyediaan
prelim/prakata penerbit untuk diterbitkan sebagai buku
istilah.
5. PENYEBARAN

Penyebaran istilah yang tergubal kepada masyarakat

pengguna secara lebih luas dan dengan menggunakan
saluran penyebaran yang lebih besar; dan untuk
meningkatkan kefahaman masyarakat tentang istilah.

Penyebaran istilah dalam media cetak – DBP

berkerjasama dengan NST dan BERNAMA untuk
menyiarkan istilah yang difikirkan sesuai untuk
penggunaan semasa.
PERISTILAHAN PERINGKAT
ANTARABANGSA

01/02/22 59
 ISO (THE INTERNATIONAL ORGANIZATION FOR
STANDARDIZATION)

Badan ini terdiri daripada 72 ahli kebangsaan dan 17 ahli

koresponden dan merupakan gabungan hampir kesemua
pertubuhan profesional dan teknikal antarabangsa yang
menyediakan piawaian istilah di Urus Setia Pusat ISO di
Geneva.

Urus setia Jawatankuasa Teknikal individu dan Jawatankuasa

Kecil dan Jawatankuasa Kerja masing-masing dianggotai oleh
salah satu daripada ahli kebangsaan yang lain. Malaysia
diwakili oleh SIRIM.

2
/2
01
/0
2
60
 JAWATANKUASA TEKNIKAL

Jawatankuasa Teknikal ini terdiri daripada ahli kebangsaan, ahli

pemerhati, dan ahli gabungan. Hanya ahli kebangsaan yang
mempunyai hak untuk mengundi dan ahli kebangsaan juga bebas
menyertai sebarang ISO/TC sebagai ahli kebangsaan atau
pemerhati sahaja.

Hampir semua ISO/TC mempunyai jawatankuasa kecil atau

Jawatankuasa Kerja yang berurusan dengan hal-hal peristilahan.

2
/2
01
/0
2
61
 PEMIAWAIAN ISTILAH

Pada masa ini terdapat 12,000 piawaian istilah

dalam kira-kira 60 buah negara dan 35 bahasa. Ini
termasuk juga piawai antarabangsa.

Pada tahun 1955, UNESCO menerbitkan bibliografi

kosa kata yang telah dipiawaikan yang disediakan
oleh Wuster. Versi kemas kini diterbitkan sebagai
Infoterm Series 2 pada tahun 1979.

2
/2
01
/0
2
62
 INFOTERM

UNESCO telah berhasil menubuhkan sebuah badan

antarabangsa bagi menyeragamkan kegiatan peristilahan
yang bermula selepas Perang Dunia Kedua.

Badan ini ialah INFOTERM. Infoterm singkatan daripada

“The International Information Centre for Terminology”
ditubuhkan pada tahun 1971 di Vienna, Austria dan badan
ini berkerjasama dengan ISO (The International
Organization for Standardization) yang menjalankan
penyelidikan yang tuntas dalam peristilahan.

2
/2
01
/0
2
63
 FUNGSI

Menyelaraskan kegiatan peristilahan di seluruh dunia.

Infoterm dibiayai oleh Kementerian Pembinaan dan
Teknologi Austria (Austrian Ministry for Construction and
Technology), Dewan Ekonomi Austria (Austrian Economic
Chamber) dan Institut Piawai Austria (Austrian Standard
Institute). Projek khusus yang dikendalikan oleh Infoterm
dibiayai oleh sumbangan daripada UNESCO.

2
/2
01
/0
2
64
 FUNGSI

Pada tahun awal penubuhannya, Infoterm

menumpukan kegiatannya pada peringkat
antarabangsa dengan menghubungi semua
agensi di seluruh dunia yang berkaitan dengan
peristilahan dan pengumpulan bahan rujukan
peristilahan.

2
/2
01
/0
2
65
 FUNGSI
Infoterm bertindak sebagai pusat penyelarasan agensi
peristilahan antarabangsa dan badan yang menyediakan
satu rangkaian peristilahan untuk menghadapi masalah
peristilahan. Rangkaian ini dinamakan TermNet.

Pada tahun 1975, Infoterm memulakan kerja persediaan

yang perlu untuk pembangunan TermNet. Penilaian yang
positif terhadap kajian TermNet oleh pakar dikumpulkan
oleh UNESCO di Vienna pada tahun 1977, telah
menghasilkan dasar pembangunan TermNet.

2
/2
01
/0
2
66
 TERMNET (TERMINOLOGY NETWORK)

Termnet merupakan forum bagi membincangkan

kerja peristilahan yang saintifik dan pertukaran
maklumat pengetahuan amali tentangnya.

Dari segi lain pula, TermNet merupakan rangkaian

yang bertujuan memupuk kerjasama dalam
kalangan pertubuhan saintifik, teknikal dan
profesional.

2
/2
01
/0
2
67
 TERMNET (TERMINOLOGY NETWORK)

TermNet memainkan peranan penting dalam penyediaan

peristilahan, perekodan data peristilahan dalam bentuk yang
boleh dibaca oleh komputer, perekodan data bibliografi
tentang kepustakaan peristilahan, dan penyebaran maklumat
peristilahan.

2
/2
01
/0
2
68
 KESIMPULAN

Pelaksanaan perancangan peristilahan

melibatkan banyak pihak dan DBP memainkan
peranan yang penting dalam melaksanakan
perancangan korpus bahasa khususnya
pengumpulan terminologi dalam bidang khusus
demi menjadikan bahasa Melayu sebagai bahasa
ilmu dan bertaraf antarabangsa.
 KESIMPULAN

Malaysia mempunyai hubungan terminologi peringkat

antarabangsa melalui INFOTERM di Vienna.

Keahlian Malaysia melalui penyertaan DBP sebagai ahli

gabungan dan DBP mendapat kemudahan jalinan
kerjasama terminologi dalam kalangan negara-negara
membangun.

2
/2
01
/0
2
70