AKTI JURIDIK NOCIONI I

PERGJITHSHEM I AKTIT JURIDIK

 Nocioni i aktit juridik
 Akti juridik eshte shprehje e vullnetit, shprehje e arsyes, i cili perban normen
juridike apo paraqet kushtin per zbatimin e ndonje norme juridike
 Akti juridik eshte edhe akt psikik sepse ka te bej me marrjen e vendimit te
caktuar
 Aktet juridike, sipas asaj sa merren me krijimin e se drejtes dhe cilat jane
elementet e tyre, ndahen ne dy lloje: 1. aktet juridike me te cilat krijohen normat
juridike-me te cilat krijohen rregullat e sjelljes, 2. aktet me te cilat krijohen disa
fakte juridike qe paraqesin supozime te normes juridike te parapara si kusht per
zbatimin e normes juridike (p.sh., deklaratat e ndryshme, lutjet, ankesat etj)
 Akt juridik, ne anen tjeter, eshte edhe nje lloj veprimi fizik dhe psikik i njeriut.
Sepse akti juridik si akt psikik ngel i paverejtur nga te tjeret, i padukshem, i
pajete, andaj si i ketill duhet te materializohet nepermjet veprimeve njerezore.
P.sh., deklarimi i tatimit eshte akt juridik, por duke u pershkruar me disa veprimi
materiale gjer te marrja e nje vendimi apo aktgjykimi nga organet e autorizuara
shteterore. Mirepo, per ta realizuar kete vendim patjeter na nevojiten veprime
njerezore-fizike-materiale, si bie fjala, sipas aktgjykimit duhet bere
demshperblimi, dergimi ne burg, konfiskimi i pasurise etj
 Raporti ndermjet aktit psikik dhe
materializimit te tij
Akti juridik perbehet prej pjeses psikike dhe pjese tjeter- qe paraqet
materializimin e tij, perban vullnetin ne baze te te cilit nxirret vendimi i
cili perban normen juridike apo kushtin per zbatimin e normes juridike.
Pra, kemi nje harmoni logjike ndermjet elementeve te aktit juridik-
krijimit dhe zbatimit
Qellimi i se drejtes eshte qe ky raport te jete i shendosh dhe te paraqes
nje ecuri te harmonizuar dhe logjike, nga do te dalin edhe pasojat
juridike te deshiruara per ruajtjen dhe zhvillimin e metejm te rendit
juridik
Shprehja e jashtme e aktit ne menyre te sakte duhet te pasqyroje aktin e
brendshem, pasataj ne menyre te sakte duhet te njihet shprehja e jashtme
dhe ne fund duhet siguruar mundesia e kontrollit qe dukja e jashtme a
thua shpreh ne menyre te perpikte esencen (brendine) e aktit juridik
Faktore te natyres se brendshme te cilet ndikojne ne
mosperputhshmerine e elementeve te aktit juridik jane: gabimi dhe
lajthitja (vetemashtrimi), ndersa faktore te natyres se jashtme jane :
mashtrimi dhe shtrengimi
Gabimi - paraqet gjendjen e ketille: elementi i brendshmen ekziston
plotesisht i caktuar-vullneti shprehet nepermjet vendimit-por e meta
qendron ne shprehjen e jashtme-kjo s’eshte shprehje e sakte e vullnetit.
P.sh., hartuesi i aktgjykimit ne vend qe te shpreh dispozitivin e tij me
shenjen 3, qe do te tregonte se NN eshte denuar me tre vjet burg-shenon 30
vjet. Ky gabim mund te jet prudukt i hartuesit, por edhe i ndonje subjekti
tjeter teknik ne shrbimin perkates. Gabimi i ketille mund te korrigjohet
shume lehte
Lajthitja – (vetemashtrimi apo mashtrimi) eshte gjendje kur krijuesi i aktit
juridik e sjell veten ne situate te atille duke menduar se i ka te njohura te
gjitha faktet relevante juridike per te marre nje vendim te arsueshem
Lajthitja mund te jete: lajthitje ndaj personave, 2. lajthitje mbi bazen
juridike dhe 3. lajthitje ndaj sendeve
Mashtrimi – paraqet faktorin imponues i cili ndikon ne elementin e
brendshem- te subjekti i cili krijon aktin psikik-ne procesin e krijimit te
vullnetit, sipas ndikimit te faktorit te jashtem-nga personi tjeter. Ne
mungese te ketij imponimi mesiguri krijuesi nuk do te nxirrte nje akt te
ketille
• Shtrengimi – gjithashtu eshte faktor I jashtem I cili ndikon ne
mosperputhshmerine e elementeve te aktit juridik. Shtrengimi mund te
veproje ndaj hartuesit te aktit juridik ne menyre fizike (me force fizike) dhe
psikike. Rrethanat e ketilla prodhojne efekte juridike, cfare I ka deshiruar
subjekti I cili ka ushtruar kercenimin per te perdorur forcen fizike
• Te gjitha rastet e krijimit te akteve te ketilla, prodhojne pasoja juridike te cilat
rendi juridik I njeh dhe I mbron
• Aktet e ketilla juridike vlejne derisa te pushojne faktoret te cilet
drejteperdrejte kane ndikuar ne nxjerrjen e tyre
• Nismen per anulimin e aktit ne fjale e ben vet krijuesi I aktiti cili e ka krijur
aktin nen kercenim nepermjet procedures per anulimin e aktit ( ankeses,
padise, kerkeses etj)
• Ne kete menyre rendi juridik do te stabilizohet dhe do te mbrohet prej
shkljeve dhe parregullsive te cilat cenojne normen juidike-rendin jurdik dhe
vet et drejten
 Elementet e aktit juridik
• Cdo akt juridik ka formen dhe perbajtjen
• Forma e aktit juridik- elementet te cilat e percaktojne formen e aktit juridik
jane : komptenca, 2. procedura dhe 3. permbajtjen e aktit juridik
• Aktet juridike redhiten sipas fuqise qe kane, me fuqi me te madhe dhe te
ulet
• Kjo radhitje e akteve juridike sips fuqise krijon nje vije vertikale te te
ndertuarit te rendit juridik , qe ne fakt paraqet parimin e njohur te cilin e
quajme hierarki
• Kompetenca paraqet autorizimin qe ka subjekti shteteror per te krijuar nje
norme apo nje akt juridik
• Kompetenca mund te jete lendore dhe territoriale
• Aktet me te rendesishme I nxjerrin organet me te rendesisht te shtetit siq
jane Kushtetuta, ligji etj
• Procedura e nxjerrjes se aktit juridik- paraqet nje lement te rendesishem per te percaktuar
formen e aktit juridik
• Ekziston mendimi jo shume I drejte se procedura ngadalson pengon nxjerrejn e akteve juridike
dhe me kete ngadalson zgjidhjen e ceshtjeve terendesishme shoqerore
• Burokratizmi praqet pengese
• Shpesh hasim paligjshmerin ne rerspektimin e procedurave
• Nese akti juridik ne aspektin material mund te jete I drejte ( I ligjshem) por nese ana formale ka
te meta akti mund te –anulohet
• Procedura e nxjerrjen jane te caktuara varesiht prej aktit te nxjerrjes p.sh., procedur a e nxierrjes
se kushtetutes, ligjit, procedura gjyqesore, kontestimore-civile etj
• Materializimi I aktit juridik paraqet shprehjen e jashtme te tij . Mund te behet me fjale (me te
folur), dhe me te shkruar, por mund te te materializohen edhe me heshtje, dhe me levizje
trupore

• Materializimi me se shumti behte ne foorme te shkruar siq jane kushetuta ligji, aktgjykimi etj.
Forma e shkruar ndihmon relizimin e ligjshmerise dhe stabilitteit te rendit juridik
 Brendia (permbajtja) e aktit juridik
• Brendia e aktit juridik eshte ajo qe vet akti perban
• Per nga brendia aktet juridike ndahen: 1. akte me te cilat krijohen normat juridike
(merret vndim qe paraqet shprehjen e vullnetit dhe te vetedijes se njeriut qe nxit
pasoja juridike, sipas tij krijohen, ndryshohen dhe shuhen disa te drejta dhe obligime
te subjekteve ne te drejtendhe 2. akte me te cilat parashihen kushtet per zbatimin e
normes apo te aktit juridik (parahihet ne supozimin e ndonje norme juridike per ta
zbatuar ate, psh., akte te ketilla jane: ankesa lutja, padia, te cilat krijohen ne baze te
ndonje norme juridike.p.sh., indexin studenti e fiton ne baze te statutit te
universitetit, por indeksi nuk eshte akt juriik por eshte akt material I cili paraqet nje
fakt relevant(kusht) per t’u aplikuar ndonje norme juridike –statuti I universitetit
• Akti juridik vepron ne kohe dhe hapsire
• Akti juridik duhet te ket shenjat e identifikimit, bie fjala, cili organ e ka nxjerr, data dhe
viti I nxjerrjes, baza juridike e nxjerrjes se aktit, , ne baze te ciles procedure eshte
nxjerr, vendi dhe koha e nxjerrjes se aktit juridik
 Nxjerrja e aktit juridik
• Aktet juridike rregullojne menyren e nxjerrjes. Aki juridiki fuqise
me te larte rregullon menyren e nxjerrjes se aktit me te ulet
• E drejta parasheh edhe subjektet se cilat do te merren me
krijimin e akteve juridike dhe proceduren e nxjerrjes se akteve
• Per aktet me te rendesishme jane kompetente organet me te
rendesishme , p.sh., per kushtetuten parlamenti
• Te gjith aktet burojne nga njeri tjetri , bazohen ne akte te tjera
he keshtu krijohet ligjshmeria e kteve
 Nocioni formal dhe nocioni material I aktit
juridik

• Nocioni formal perfshin elementet e aktit juridik

nders nocioni material perfshin brendin apo
perbajtjen e aktit juridik
• Nocioni formal perfshin ne vete elementet e
aktit juridik qe mundesojne nxjerrjen e tij, sic
eshte kompetenca e subjektit per nxjrrejn e
aktit dhe procedura e nxjerrjes se aktit juridik