ANG WIKANG

FILIPINO SA
INFORMATIO
N AGE
Napakaliit ng daigdig. Wala nang mga hangganang
pambansa. Wala nang kalupaan at wala nang
karagatan. Ito’y bunga ng sumisibad na debelopment
ng teknolohiyang pangkapatiran (Information
Technology) sa makabagong panahong sumapit na sa
atin, -- ang Information Age.
- Panayam sa binasa sa Palatuntunan ng ika-3 ng Kongreso ng SANGFIL, Agosto 7 – 9, 1997 sa ISMED, UPD
DAPAT BA TAYO MABAHALA SA
PAGDATING NG INFORMATION
AGE?
Hindi tayo dapat mabahala sa pagdating ng
Information Age. Ito’y magandang kapalaran
para sa atin. Ang lalong mahalaga ngayon ay
matutuhan nating mapakinabangan sa
sukdulan ang Information Technology.
Magtatagumpay tayo sa bisa ng ating
Wikang Filipino habang mayroon tayong
determimasyong manaig sa
nakagulumihanang kalagayan. Tunay,
magagawa natin sa Wikang FIlipino.
Ang Filipinong Wika ay sumapit
na, Ngunit ang Filipinong Tao’y
hindi pa.
Pangunahing balakid upang maging wikang opisyal
ang Filipino ang kahirapang isalin ang mga opisyal na
terminolohiya na kadalasang ginagamit sa
pamamalakad,pangedukasyon, pangangasiwa, at sa
usaping batas
ANG WIKANG FILIPINO SA MGA
PILING DISIPLINA
Magbigay ng mga pangalan ng kagamitan sa
bahay o household appliances.
Subuking isalin sa Filipino
Hal:
Microwave,aircon, electric fan, rice cooker,
electric pot
Subuking sagutin

Anong ginagawa mo sa
wika?
Anong ginagawa ng ating
wika?
Paano gagamitin sa pagtuturo ang
Filipino kung walang mga aklat sa
Filipino na nababagay sa partikular na
paksang aralin?
 TUGON SA TANONG NA AYON
SA ISANG KATHA NOONG 1973
Magsanay o sanaying desididong gumamit o
handang pagamitin ng Filipino
Sabihin sa Filipino ang kaisipang nakuha o
nabuo sa wikang dayuhan
Gamitin ang ekspresyong dayuhan kung
walang katumbas na ekspresyon sa Filipino.
HUWAG MATAKOT!
–MANGHIRAM KUNG
WALANG DIREKTANG
SALIN
MGA MUNGKAHI SA PAGGAMIT NG SALITA
SA PANAHON NG INFORMATION AGE

 Masterin ang wikang Tagalog na batayan ng wikang

Filipino
 Pag-aralang masusi ang sining ng pagsasaling-wika.
 Hiramin sa wikang banyaga ang mga katawagang pang-
agha, panteknolohiya, atbp, at lagumin ito sa sistema ng
ponohiya at ortograpiya ng Filipino.
 Sikaping maging makinis sa pagpapahayag, ngunit huwag
piliting maging dalisay.
TAGLISH: TUNGO SA
SYENTIPIKASYON NG FILIPINO

ANG TEKNOLOHIYA AT
ANG MASA
ANG TUNOG AT ANYO NG WIKANG
FILIPINO SA HINAHARAP: ISANG
TENTATIBONG PAGTATAYA

…samantalang nililinang, ito ay

dapat paunlarin at pagyamanin pa
sa salig sa umiiral na mga wika ng
Pilipinas at sa iba pang mga wika.
1. Mabilisat lansakan an paglaki ng bokabularyong syentipiko-
teknikal ng Wikang Filipino sa hinaharap.
 Itaguyod ang pananaw na “agham para sa lahat” sa pamamagitan
ng paglahad ng diskursong siyentipiko at teknikal sa wika na
maiintindihan ng nakararaming Pilipino
 Magtampok ng isang pagkakataon na magamit ang wikang Filipino
sa talakayang siyentipiko at teknikal.
 Maisulong ang wikang Filipino bilang midyum sa diskurso at
talakayan sa larangan ng agham at teknolohiya.
2. Ang mga sangkap na naangkin sa sinusundang paraan ay malamang na Ingles sa
pasalita at pasulat.
3. Ang mga panlaping produktibo ng Wikang Filipino sa kasalukuyan ay gagamitin
para sa mga salitang hiram/inangkin mula sa iba pang mga wikang katutubo o
dayuhan.
Syntactic-semantic substitution ang nagaganap dahil ang paggamit ng i-, pag-,
mag-, nag-, kaka-, um-, na- ay sadyang naghihintay ng halinhinang mga salitang
banyaga o hiram nagiging structurally flexible sa formang Taglish.
Halimbawa: i-zerox, pag-zerox, mag-zerox, kaka-zerox, i-solve, pag-solve, nag-
solve, kaka-solve ,i-text, pag-text, mag-text, kaka-text, na-text i-equate, pag-
equate, mag-equate, kaka-equate, um-attend, um-increase, um-order, um-answer
4. Ang mga anyong mahigpit na pinili sa iba pang mga wika ng Pilipinas
ay maluwag na sasanib sa leksikon ng Wikang Filipino sa hinaharap.
Hal:
1. Pagtatambal-
Halimbawa:
“Dulawit”- pinagtambal na Dula at Awit
“Balarila”- Bala ng dila
“Bahaghari”- Bahag at Hari
2. Akronim- Hango ito mula sa mga inisyal o mga unang pantig ng
mga salita.
Halimbawa:
“NSO”- National Statistics Office
“LSU”- LaSalle University
“PAL”- Philippine Airlines
“GAD”- Gender and Development
3. Pagbabwas o clipping- ang prosesong ito ay ang pagpapaikli ng
mga salita na kadalasang ginagamit sa pasalitang paraan.
Halimbawa:
“fon”- Telefon
“sel”- Selfon
“dok”- Doktor
“kabs”- Kababayan
4. Pagdaragdag- kung may mga salitang binabawasan, mayroon din namang
dinaragdagan.
Halimbawa:
“boss”- bossing, “sampalin”- sampalilukin
5. Paghahalo o blending- ang paraang ito ay ang pagbabawas at pagtatambal ng
mga salita.
Halimbawa:
“crispylicious”- crispy at delicious
“gravylicious”- gravy at delicious
“banyuhay”- bagong anyo ng buhay
“cha-cha”- charter change
6. Mga salita mula sa Pangalan- sa pagiging malikhain sa pagbubuo
ng mga salita, may mga pangalan ng produkto o brand na nagiging
pandiwa. May ibang brand na kinabitan ng panlapi.
Tulad ng:
“Xerox”- nagseroks, magseseroks, nagpaseroks
5. Kaugnay ng sinusundan, ang mga kaibig-ibig na modelo ng mga
bantog na manunulat sa Wikang Filipino sa hinaharap sa kanilang
mga likhang intelektuwal, kapwa sa piksyon at hindi man.
6. Lalawak ang mga sangkap semantiko; ang mga bagong
debisang retorikal, lalo na sa diskursong siyentipiko-teknikal, ay
mabilis na sisibol. (insert varayti ng wika sa facebook,twitter at
wattpad.
FILIPINO: TUNGO SA SINTESIS
NG KULTURANG PAMBANSA

Dalawang pundamental na tungkulin mg wikang

Filipino
Una: Bilang buklod ng pambansang pagkakaisa; at
Ikalawa: Bilang sagisag ng pambansang
pagkakakilanlan.
Sa pagpapabulas ng Filipino, may
dalawang pangunang pangangailangan

Una, ang pagpapaunlad ng mga

katangiang angkin (corpus) ng wikang
Filipino
Ikalawa, ang pagpapalawak ng saklaw ng
gamiting larang (domain of use) ng
Filipino
Nangangahulugan:

Sa pagpapaunlad ng Wikang Filipino marami ang mga

kaparaanan na maisasagawa tulad ng pagbabasa ng ibat
ibang uri ng printed o electronic media, interbyu sa
pakikihalubilo sa tao sangkot ang kapaligiran na
kinabibilangan, pagdalo sa mga talakayan, symposium,
forum, seminar, paglalakbay na salik na higit na
makatutulong upang lumawak ang kabatiran sa eikang
kinagisnan.
– Ang pagpapaunlad sa mga katangiang angkin ng wika ay may kinalaman sa sumusunod:
A.Katangiang angkin
a. Talasalitaan (lexicon)
b. Balarila (grammar)
1. Palatunugan (phonology)
2. Palabuoan (morphology)
c. Palatitikan (orthopology)
d. Panitikan (literature)
B. Lawak ng gamit
a. Edukasyon (education)
b. Pangasiwaang pambayan (public admin)
c. Lipunan (society)
d. Pamahayagan (mass media)
e. Agham at teknolohiya (science and tech)
– It is useful to go to the journal of the minutes of
the deliberations of the Constitutional
Commission to find the clue to the language
called “Filipino”. Witness the following excerpts
from the Journal of the deliberations on the
language provision of the 1987 Constitution.
 MR. OPLE
– …The development in grammar, syntax, and
the rules of language that have pertained to
Pilipino with capital “P” although amended
to become highly liberalized, will not be
discarded because we are recognizing
Filipino with a capital “F” as the national
language…
 MR. VILLACORTA
It is inevitable… that the starting point would be
Pilipino because that has already been developed
in the past as an evolving national languages, but
then this does not mean that we should limit
ourselves to the syntax the vocabulary of Pilipino
which is based on Tagalog.
BISHOP BACANI
Is Filipino not yet an existent
national language? Is it a
language that is still to be
formed?
 MR. VILLACORTA
It is an existent national language and the nucleus is Pilipino with
a “P”. The contemplation of the committee is that the nucleus is
still Pilipino because it is already a widespread existing language –
Pilipino with a “P”. We also said that there is an existent
broadened, expanded language called Filipino and its
formalization has to be done in the educational system and
others but it does not mean that since it is not yet formulated, it
is non-existent. It is a lingua franca
–Walang masamang
makisabay sa pagbabago
kung tulay ito sa progreso.
sanggunian