1

Hund Kuralı ve Çokluk (multiplicity)

Spin Çokluğu, eşleşmemiş elektron sayısının bir ölçüsü.

Çokluk = 2S + 1 ( S : toplam ms değeri)

= eşleşmemiş elektron sayısı + 1

eşleşmemiş Çokluk İsim

elektron sayısı
0 1 Tekli (singlet)
1 2 İkili (doublet)
2 3 Üçlü (triplet)

3 4 Dörtlü (quartet)

Hund kuralı: Altkabuklardaki orbitallere, elektronlar maksimum

toplam spin verecek şekilde yerleştirilmelidir.
2
 Maksimum çokluk kavramının temelindeki teoriler

1. elektron-elektron itmesi, c, minimum olmalıdır

Farklı orbitallerde bulunan elektronlar arasındaki itme en azdır.

Electrons in different orbitals feel a greater Z*, thus they are more stable
3
Maksimum çokluk kavramının temelindeki teoriler (devam)

2. Değişim enerjisi (exchange energy), e, maksimum

olmalıdır.

- Kuantum mekaniksel bir etkidir, aynı enerjili ve aynı spinli

sistemleri daha kararlı yapar.

- Değişim ihtimali arttıkça, altkabuktaki elektron dizilişi daha

kararlı olur.

s-orbitalinde (altkabukl) spinler farklı olmalıdır,

bu nedenle değişim mümkün değildir.

4
 p altkabuğunda, aynı enerjili farklı orbitaller bulunur
ve değişim mümkündür.

Zıt spinli iki elektronda, değişim mümkün değildir.

Aynı spinli iki elektronda, üç değişim mümkündür.

Birinci değişim

İkinci değişim

Üçüncü değişim
5
 C

e
c = Coulomb enerjisi
(pozitif enerji)
N

3 e

e = değişim enerjisi
(negatif enerji) O

c + 3 e

6
 Değişim Enerjisi
n(n-1)
n : Paralel spinli elektron sayısı e = κ
2
Bir sabit

n e

1 0 d7 :
2 1
3 3
4 6 için n=5 ve e = 10
5 10 için n=2 ve e = 1

Toplam : 2 c + 11 e
7
SORU : Kromun temel hal elektron dizilişi, Cr: [Ar]4s2 3d4 yerine,
Cr: [Ar]4s1 3d5 dir. Niçin?

4s23d4 6 e

4s13d5 10 e
daha kararlı

Değişim enerjisi, yarı-dolu altkabukların niçin

daha kararlı olduğunu açıklar.

8
SORU : Aşağıdaki çizelgede iyonlaşma enerjisinde
gözlenen sapmayı nasıl izah edersiniz?

Z Atom Electron para- or H°ie

configuration diamagnetic (first / eV)
5 B [He]2s2 2p1 p 8.3
6 C [He]2s2 2p2 p 11.3
7 N [He]2s2 2p3 p 14.5
8 O [He]2s2 2p4 p 13.6
9 F [He]2s2 2p5 p 17.4
10 Ne [He]2s2 2p6 d 21.6