Wielkie odkrycia

geograficzne 
Jan Wilk
Wielkie odkrycia geograficzne 
Popularne określenie odkryć geograficznych dokonanych na przełomie
XV i XVI wieku, a w szczególności: opłynięcie Przylądka Dobrej
Nadziei przez Diasa w 1488 roku, odkrycie Ameryki przez K. Kolumba
dnia 12 X 1492 roku, a następnie jej podbój, podróż Vasco da Gamy
do Indii w 1498 roku oraz pierwsza podróż dookoła świata Magellana
w latach 1519-1522. 
 Początek ery wielkich odkryć
Za przełomową datę i początek ery wielkich odkryć należy uznać rok
1415, kiedy to Portugalczycy zdobyli port na mauretańskim
wybrzeżu, który był doskonałą bazą wypadową do dalszej ekspansji
w kierunku Atlantyku i wnętrza kontynentu afrykańskiego.
We wczesnej fazie okresu wielkich odkryć pojawiają się dwie
koncepcje dotarcia do Indii. Pierwsza to "droga wschodnia" –
dookoła Afryki, druga to "droga zachodnia" – dookoła świata.
Pierwszym znacznym sukcesem Portugalczyków, aczkolwiek nie
przesądzającym jeszcze niczego, jest podróż Diasa, który w roku
1488 zdołał dotrzeć do południowego przylądka kontynentu
afrykańskiego. W dziesięć lat później, w 1498 roku inny sławny
odkrywca Vasco da Gama opłynąwszy całą Afrykę dopływa do
Kalikatu.
 Odkrycie Ameryki 
Sześć lat przed sukcesem Krzysztof Kolumb udał się w swą pierwszą
wyprawę na zachód, która doprowadziła do odkrycia nowego
kontynentu. Kolumb po krótkiej podróży z Wysp Kanaryjskich dotarł
w 1492 do stałego lądu, który, jak sądził, był wschodnimi
wybrzeżami Indii. W istocie dotarł do Karaibów. Kolumb w czasie
swych czterech podróży, z których ostatnia się odbyła w latach 1502-
1504 odwiedził Haiti, Kubę, Jamajkę, Portoryko, Trynidad. Opłynął
też półwysep Jukatan i dotarł do kontynentu w okolicach Wenezueli i
Panamy.
 Krzysztof Kolumb 
• ur. prawdopodobnie pomiędzy 25 sierpnia
a 31 października 1451 w Genui, zm. 20
maja 1506 w Valladolid
• Europejski żeglarz i nawigator
• Kapitan wyprawy, która płynęła na trzech
okrętach Santa María, Niña i Pinta pod
flagą Kastylii w poszukiwaniu zachodniej
drogi morskiej do Indii. Jako pierwsza
wyprawa w historii nowożytnych odkryć
geograficznych pokonała zwrotnikowy
Ocean Atlantycki i 12 października 1492
dotarła do Indii Zachodnich u wybrzeży
Ameryki - kontynentu nieznanego w
ówczesnej Europie.
 Amerigo Vespucci
• Odkrywca, od którego nazwę wzięła Ameryka. 
• Był kupcem i bankierem z Florencji. Przeniósł się do Hiszpanii i tam,
poznawszy Krzysztofa Kolumba, zainteresował się podróżami. 
• Nikt dokładnie nie wie, ile razy Vespucci przemierzał Atlantyk,
nawet jego własne relacje są niejednoznaczne. 
• Relacje z jego wypraw zawarte w listach do przyjaciół różniły się
między sobą, a dane co do długości i szerokości geograficznych nie
zawsze były zgodne z prawdą. W pierwszą podróż udał się
prawdopodobnie w 1497 roku. Vespucci twierdził później, że to
właśnie wtedy, rok przed Kolumbem, ujrzał Amerykę Południową. 
• W latach 1499 i 1500 z pewnością uczestniczył w hiszpańskiej
ekspedycji żeglarza Alfonso Ojeda. W tej podróży odkrył ujście
Amazonki.
• Dwa lata później znowu znalazł się w Ameryce Południowej, z
portugalską ekspedycją, badając jej linię brzegową w kierunku
południowym. To właśnie podczas tej podróży doszedł do
przekonania, że Ameryka jest oddzielnym kontynentem, a nie częścią
Azji, jak sądził Kolumb. Aby upamiętnić to odkrycie, w 1507 roku
ląd ten nazwano Ameryką.
 Odkrycie drogi morskiej do
Indii
• Wysłany przez króla Manuela Vasco da Gamma jako dowódca trzech
okrętów, mając pod sobą 160 ludzi, wyruszył 8 lipca 1497 . Trasa
wyprawy wiodła koło Wysp Kanaryjskich i Wysp Zielonego
Przylądka oraz Przylądka Dobrej Nadziei. W kwietniu 1498 wyprawa
opuściła wybrzeża dzisiejszej Kenii i ruszyła przez Ocean Indyjski
docierając do wybrzeża indyjskiego w okolicy Kalikat 20 maja.
Gama nie uzyskał od indyjskiego księcia Kalikat zgody na założenie
portugalskiej faktorii, na skutek nieprzyjaznych machinacji Arabów,
obawiających się utraty swego monopolu handlowego. Opuścił
wybrzeże indyjskie 5 października, po trzech miesiącach rejsu
osiągnął wybrzeża afrykańskie, we wrześniu 1499 powrócił do portu
macierzystego.
• W latach 1502-1503 Gama powtórzył
swoją wyprawę do Indii, dowodząc tym
razem flotyllą 13 okrętów wojennych. W
czasie jej trwania założył forty i kolonie
handlowe w Somalii i Mozambiku. W
nagrodę za zasługi dla korony
portugalskiej otrzymał w 1503 tytuł
hrabiego de Vidigueira. W 1524
mianowany wicekrólem wyruszył
ponownie do Indii, gdzie działały już
liczne portugalskie kolonie handlowe.
Zmarł wkrótce po przybyciu na miejsce.
Jego ciało zostało przewiezione do
Portugalii i pochowane w Vidigueira w
1539.
Na czarno
zaznaczon
o trasę
pierwszej
podróży
Vasco da
Gamy do
Indii.
 Vasco da Gama 

• ur. ok. 1469 roku w Sines, zm.

24 grudnia 1524 w Koczinie
• żeglarz portugalski, odkrywca
morskiej drogi do Indii
• W latach 1502-1503 Gama
powtórzył swoją wyprawę do
Indii, dowodząc tym razem
flotyllą 13 okrętów wojennych.
W czasie jej trwania założył forty i
kolonie handlowe w Somalii i
Mozambiku
 Opłynięcie świata
• W 1519 zorganizował wyprawę do Wysp Korzennych drogą
zachodnią. W styczniu 1520 dotarł do La Platy i rozpoczął
poszukiwania cieśniny łączącej Ocean Atlantycki i Spokojny, badając
przy tym całe południowe wybrzeże Ameryki Południowej
• W październiku 1520 wyprawa dotarła do cieśniny, zwanej do dziś
Cieśniną Magellana, i wypłynęła na ocean, który żeglarze nazwali
Spokojnym. Karawele wzięły kurs na Moluki, ale wskutek
nieścisłości ówczesnych map dopłynęły do Marianów, a następnie do
Filipin. Tu Magellan zginął walcząc z tubylcami (27 kwietnia 1521).
Wyprawa była jednak kontynuowana, dzięki czemu przeszła do
historii jako pierwsza wyprawa dookoła świata.
Trasa podróży dookoła świata
 Ferdynand
Magellan 
• ur. wiosną 1480, zm. 27 kwietnia 1521
• żeglarz portugalski w służbie
hiszpańskiej, odkrywca i morski
podróżnik,
• Nazwał Ocean Spokojny (Pacyfik). 20
września 1519 roku wyruszył z
Hiszpanii drogą zachodnią, czyli przez
Ocean Atlantycki, do Wysp Korzennych
w Archipelagu Malajskim. Wyprawa,
która wypłynęła pod jego dowództwem
jako pierwsza opłynęła Ziemię.
Przyczyny odkryć geograficznych
• przyczyny społeczne
• ciekawość świata
• chęć zdobycia sławy i bogactwa
• chęć podbicia lądów w imię szerzenia chrześcijaństwa
• rozwój myśli humanistycznej
• obowiązująca w Europie zasada dziedziczenia
• legendy o bogactwie Lewantu
• przyczyny polityczne
• brak pracy dla rycerstwa
• niekorzystne warunki handlu z państwami Wschodu (Turcy zajęli Konstantynopol,
przez który biegł główny szlak handlowy ze wschodu na zachód)
• dążenie Kościoła do rozszerzenia swoich wpływów
• przyczyny gospodarcze
• poszukiwanie surowców (złoto,
srebro, przyprawy, towary
luksusowe)
• poszukiwanie bezpiecznej drogi do
Indii
• rozwój kartografii
• poszukiwanie nowych
rynków zbytu
 Skutki wielkich odkryć
geograficznych
• skutki gospodarcze
• nowe uprawy i plantacje
• rozwój techniki morskiej
• zwiększenie liczby kupców , nowe rynki zbytu
• spadek cen towarów
• eksploatacja nowych lądów - nowe źródła dochodów
• skutki społeczne
• rozwój oświaty
• zmiana świadomości mieszkańców Europy
• odkrycie, że Ziemia jest większa niż przypuszczano , potwierdzenie tezy, że Ziemia
jest okrągła
• nowe sposoby nawigacji
• skutki polityczne
• niszczenie starych kultur
• rywalizacja morska
• rywalizacja lądowa
• zwiększenie się liczby piratów
• osłabienie pozycji państw nad Morzem Czarnym
Dziękuję za uwagę