Pojęcia:

Karawela - Statek zbudowany przez Portugalczyków u schyłku

średniowiecza(Nina,Pinta)
Karak - Statek zbudowany przez Portugalczyków u schyłku średniowiecza. Karaka
Santa Maria była największym spośród statków, którymi dysponował Kolumb.
Majowie - grupa ludów indiańskich, zamieszkujących południowo-wschodni Meksyk.
Przypisuje im się najbardziej znaczące osiągnięcia.
Aztekowie - Jest najsilniejszym państwem pod względem politycznym i militarnym.
Ten wojowniczy lud przybył w XII w z północy do środkowego Meksyku, podbił wiele
plemion, w tym częściowo Majów.
Inkowie - Osiągnęli najbardziej zaawansowany poziom rozwoju w Ameryce
Południowej. Stworzyli wielkie imperium obejmujące znaczną część górzystej,
zachodniej części kontynentu.
Konkwistadorzy - Dowódcy wypraw zbrojnych hiszpańskich i portugalskich, które
były podejmowane w celu podboju nowo odkrytych terenów.
Korsarstwo - Uprawiali je piraci angielscy, francuscy oraz Holendrzy. Napadali na
hiszpańskie statki za zgodą władców.
Złoty trójkąt - Nowy model handlu, którego trzema wierzchołkami były Europa,
Afryka i Ameryka. Różnego typu wyroby rzemieślnicze z Europy dostarczano
statkami do Afryki. W zamian za nie nabywano czarnych niewolników.
Urbanizacja - Proces rozwoju miast, wpływały także zmiany gospodarcze.
System nakładczy - Organizowanie produkcji. Polegał on na tym, że chłopi bądź
ubodzy rzemieślnicy, pracując chałupniczo, czyli w swoich domach, wytwarzali
proste półfabrykaty, z których później wykonywano gotowe wyroby.
Manufaktura - Zakłady produkcyjne grupujące wielu rzemieślników jednej lub kilku
różnych specjalności, którzy wspólnie wytwarzali produkty.
Dualizm gospodarczy - Podział Europy na dwie strefy ekonomiczne, których
symboliczną granicą była rzeka Łaba w Niemczech.
Gospodarka intensywna - system ekonomiczny, w którym wzrost uzyskiwany jest
przede wszystkim przez: wzrost wydajności pracy. oszczędzanie surowców.
Mecenat - Finansowanie twórczości pisarzy i artystów przez Szlachtę.
Humanizm - Skupienie uwagi na człowieku, uznanym za najwyższą wartość, oraz
podkreślenie znaczenia jego rozwoju
Renesans - Epoka od poł. XVw. Odrodzenie kultury antycznej, która w okresie
średniowiecza popadła w zapomnienie
Teoria heliocentryczna - Teoria według, której Ziemia wraz z innymi planetami
Układu Słonecznego porusza się wokół Słońca porusza się wokół Słońca, a nie
odwrotnie, jak sądzono początkowo na podstawie Biblii.
Reformacja - ruch religijno-polityczno-społeczny zapoczątkowany przez Marcina
Lutra w XVI wieku, mający na celu odnowę chrześcijaństwa.
Kontrreformacja - miała na celu wzmocnienie pozycji kościoła, przeprowadzenie
szeregu reform w kościele, odzyskanie wpływów w tych państwach, w których
pojawiła się reformacja.
Inkwizycja - Instytucja, która w średniowieczu zwalczała herezje. Jednak za główny
cel postawiono jej zapobieganie rozwojowi reformacji oraz tropienie i karanie
naukowców głoszących teorie niezgodne z nauczaniem Kościoła.
Indeks ksiąg zakazanych - Wpisywano do niego pisma zawierające nie
prawowierne treści. Książki uznane za heretyckie i niezgodne z nauką Kościoła były
publicznie palone. Wykaz miał powstrzymać szerzenie za pomocą druku nowych idei
religijnych.
Jezuici - Towarzystwo Jezusowe, zakon założony przez Ignacego Loyolę. Prowadzili
z protestantami polemiki na tematy teologiczne. Zakon posiadał własne drukarnie i
wydawał publikacje skierowane przeciwko reformacji.
Pierwszy akt supremacji - ustawa uchwalona przez parlament angielski, która
przyznała władcy Anglii tytuł głowy Kościoła anglikańskiego oraz uniezależniła
angielskie duchowieństwo od papiestwa.
Wielka Armada - Potężna hiszpańska flota wysłana na wojnę z Anglią. Miała
przeprowadzić desant i podbić ten wyspiarski kraj. Jednak Wielka Armada została
pokonana.
Sobór Trydencki - Reformy, które miały przywrócić Kościołowi dawną świetność.
Zostały wprowadzone podczas zwołanego soboru w Trydencie. Tylko przez krótki
czas uczestniczyła w nim reprezentacja protestantów. Porozumienia nie osiągnięto.

Postacie:

Bartolomeu Dias - Odkrywca portugalski, który w 1488 r opłynął południowy kraniec

Afryki, nazwany najpierw Przylądkiem Burz, a później Przylądkiem Dobrej Nadziei.
Vasco da Gama - Portugalski żeglarz, który w latach 1497-1498 opłynął Afrykę,
pokonał Ocean Indyjski i jako pierwszy Europejczyk dopłynął do indii. Na miejscu
został wrogo przyjęty, lecz udało mu się nawiązać stosunki handlowe z władcą
miasta Kalikat.
Krzysztof Kolumb - Włoski żeglarz, odkrywca Ameryki. Uważał, że można dopłynąć
do leżących na wschodzie Indii zachodnią drogą, przez Ocean Atlantycki. Nie
wiedział, że Europę i Azję oddziela inny kontynent - Ameryka.
Ferdynand Magellan - Portugalski żeglarz. Wyruszył w 1519 r z Hiszpanii żeglował
on w kierunku południowym, wzdłuż wybrzeży Ameryki Południowej. Wyprawa, która
wypłynęła pod jego dowództwem, jako pierwsza opłynęła Ziemię.
Hernán Cortés - Hiszpański konkwistador. W 1519 r. wkroczył na tereny
dzisiejszego Meksyku. Dysponował jedynie oddziałem ok. 600 żołnierzy . Został
jednak gościnnie przyjęty przez plemię tubylców.
Francisco Pizarro - Hiszpański konkwistador. W 1530 r. wyruszył na czele wyprawy
z zamiarem podbicia imperium Inków leżącego w Andach. Udało mu się wykorzystać
osłabienie państwa Inków po długiej wojnie domowej.
Jan Gutenberg - Niemiecki złotnik, wynalazł druk