ГРАДБА НА ЖИВОТИНСКА КЛЕТКА

Изработила МИА ЧИЧКАРИЌ II-3

Формата и големината на клетката во човековиот
организам зависи од органот на кој му припаѓа.Во
поголем број случаи дијаметарот на клетките изнесува
13 микрометри.
Секоја ,,типична клетка се состои од два основни
дела,од јадро и цитоплазма.Јадрото е исполнето со
нуклеоплазма (кариоплазма).Од околната цитоплазма
јадрото е одвоено со јадрена мембрана (кариолема),а
цитоплазмата пак од околната течност одвоена е со
клеточна мембрана (плазмалема).
Клетката не претставува само строго ограничен
протор исполнет со течност,хемиски материи и
ензими,тука таа претставува високо
специјализирана единка,која е изградена од
кошне огранизирани физички структури:
►клеточна мембрана
►jaдро
►eндоплазматичен ретикулум
►Голџиев комплекс
►рибозоми
►лизозоми
►пероксизоми
►митохондрии
►гранули
►вакуоли.
 КЛЕТОЧНА МЕМБРАНА

Клеточна мембрана (плазмалема) е леплива материја и во

потполност ја обвиткува содржината на клетката и ја
ограничува цитоплазмата од околната меѓуклеточна течност.

Градба
Физички клеточната мембрана претставува еластична
структура со дебелина од 7,5 до 10 нанометри.Хемиски
таа е изградена од протеини (55%),липиди
(фосфолипиди 25%,холестерол 13% и останати липиди
4%) и јаглехидрати со 3%.
 ЕНДОПЛАЗМАТИЧЕН
РЕТИКУЛУМ

Ендоплазматичниот ретикулум е мембранска

формација изградена од неиспрекинат низ на
тубуларни и сплеснати везикуларни формации што се
наоѓаат насекаде во цитоплазмата.Мембраната му е
изградена од липиден двослој и протеини.Просторот
што се наоѓа во внатрешноста на тубулите и
меурчестите формации се вика матрикс.Тој
претставува течна средина која по состав се разликува
од цитоплазмта.
Постојат два вида на едноплазматичен ретикулум.Тоа
се грануларен ендоплазматичен ретикулум и
агрануларен ендоплазматичен ретикулум.
 Апаратот на Голџи
(ГОЛЏИЕВ КОМПЛЕКС)
Aпаратот на Голџи е изграден од системот на
паралелно поставени елементарни мембрани
кои градат цистерни,меурчиња,каналчиња и
вакуоли.Се среќава кај сите прокариоти и
еукариоти.Исклучок се еритроцитите кај
цицачите.Голџиевиот апарат врши превземање
на материи што се синтетизираат во
агрануларниот ендоплазматичен
ретикулум.Истиот служи за нивно
депонирање,пакување и секретирање во
клеточната цитоплазма.
 Митохондрии
Името доаѓа од грчките зборови –нишка и –зрно.Во однос на
формата се среќаваат во вид на нишка,колбас или
зрно.Мембраната на митохондриумот се состои од две
мембрани надворешна и внатрешна.Помеѓу нив се наоѓа
пермитохондријален простор.

Рибозоми
Во клетката рибозомите се среќаваат
како слободни и сврзани за
мембрабните.Слободните се наоѓаат
во клеточната цитоплазма,а
сврзаните се прикрепени на
површината на ендоплазматичниот
ретикулум.Рибозомите се составени
од мешавина на рибонуклеинската
киселина и протеини.
Лизозоми
Името им доаѓа од зборовите lyseo –
растворува и soma–тело.Се создаваат во
Голџиевиот апарат.Се среќаваат насекаде во
цитоплазмата.Поседуваат двослојна мембрана
и матрикс.
Пероксизоми
Тие се органели кои се наоѓаат во речиси сите
еукариотски клетки. Пероксизомите биле
идентификувани како органели од
белгискиот цитолог Кристијан де Дуве во
1967 година.
 Микротубули
Микротубулите се влакнести, шупливи
прачки, кои првенствено функционираат
за да помогнат во поддржувањето и
обликот на клетката . Тие исто така
функционираат како правци по кои
органелите можат да се движат низ
целата цитоплазма . Микротубулите
обично се наоѓаат во сите еукариотски
клетки и се составен дел на
цитоскелетонот.

Mикрофиламенти
Микрофиламенти се кончести
органели.Изградени се со процесот на
полимеризација на глобуларниот протеин
актин.
Клеточното јадро се наоѓа во сите клетки
што се делат.Јадрото е одделено од околната
цитоплазма со јадрена обвивка или
нуклеонема.

Во јадрената маса,наречена нуклеоплазма или

кариоплазма се наоѓаат хромозомите (хроматин)
и јадренце.Обвивката на јадрото се состои од
внатрешна и надворешна мембрана кои се
разделени со перинуклеарен
простор.Надворешната мембрана преоѓа во
ендоплазматичен ретикулум.

Јадренце (nucleolus)
Поголем дел од клетките во организмот имаат од 1 до 4 јадренца.Во
масата на јадренцето се наоѓаат гранули од RNK.