ИНВЕСТИЦИОНЕН

МЕНАЏМЕНТ

Проф. д-р Верица Јанеска

Проф. д-р Диана Бошковска
1. Основи на долгорочните вложувања

Капиталот и инвестициите
Реалниот наспроти финансискиот капитал
Поим и опфат на инвестициите
Инвестиционен проект
Класификација на финансискиот капитал
Финансиските пазари и економијата
Процесот на вложувања
Видови на финансиски пазари
Понови трендови во инвестициското окружување

2
КАПИТАЛОТ И ИНВЕСТИЦИИТЕ

1. Поимот капитал во економската наука

а) во најширока смисла - капитален фонд
б) во потесна смисла капиталот има две форми –
паричен и реален
2. Капиталот и инвестициите
а) капиталот е фонд (има физички изглед и
финансиски израз-финансиска нето актива)
б) Инвестициите – зголемување на капиталниот фонд
3. Фиксен и обртен капитал
4. Депрецијација- амортизација на фиксните средства
5. Акумулација на капиталот

Инвестициите се додавање на фондот на

реалните капитални добра
3
РЕАЛНИОТ НАСПРОТИ ФИНАНСИСКИОТ КАПИТАЛ
1. Реален капитал (актива) и финансиски капитал
(акции и обврзници)

2. Два типа на инвестиции

а) инвестиции во реален капитал
б) чисти финансиски инвестиции

3. Со инвестирањето во реален капитал се зголемуваат

капиталните фондови на претпријатието (општеството),
а чистите финансиски инвестиции претставуваат
само сопственички трансфери

4. Во националната економија инвестициите

имаат двојна улога:
а) Влијаат на порастот на агрегатната побарувачка
б) Го поттикнуваат економскиот растеж 4
РЕАЛНИОТ НАСПРОТИ ФИНАНСИСКИОТ КАПИТАЛ

Дали следниот капитал е реален или финансиски?

а) Патенти

б) Обврски по лизинг

в) Добар углед на претпријатието

г) Факултетско образование

д) Новчаница од 1000 денари

5
ПОИМ И ОПФАТ НА ИНВЕСТИЦИИТЕ

Латински израз "инвестицио" (investicio) кој во

најширока смисла означува вложување на средства

Самиот израз "инвестицио" има двострано значење

- Парични вложувања за создавање конкретни
реални добра
- Конкретно добро во физичка смисла, кога тоа се наоѓа
во процес на создавање

Investment (сите видови на инвестирања)

Capital formation (инвестиции во реални капитални добра)

" Инвестициони вложувања" – несоодветна синтагма?!

6
ПОИМ И ОПФАТ НА ИНВЕСТИЦИИТЕ

А) Инвестиции на поединците

Имотот на поединците може да се зголеми на два начини:

- Преку приливите од инвестираните пари
- Преку зголемување на вредноста на имотот кој е
резултат на инвестирањето (купена земја, станови, злато)

Поединците може да бидат:

- Директни инвеститори (купување на акции и други добра)
- Индиректни инвеститори (штедење во банка,
инвестиционен фонд)

7
ПОИМ И ОПФАТ НА ИНВЕСТИЦИИТЕ

А) Инвестиции на поединците

Типови на директни инвестиции

а) Купување на акции или обврзници

б) Инвестиции во недвижен имот (земјиште, станови)

в) Купување злато

г) Колекционерство

8
ПОИМ И ОПФАТ НА ИНВЕСТИЦИИТЕ
Б) Инвестиции во продуктни капитални добра и
финансиски инвестиции

Бројни дефиниции на категоријата инвестиции

а) Дефиниција во потесна смисла – Пјер Масе

(акт на претворање на финансиски средства во реални добра -
капитални вложувања)
б) Дефиниција во поширока смисла – Лудвиг Пак (инвестиции
во фиксни средства, набавка на суровини, материјали,
плаќање на услуги, хартии од вредност)
в) Најширока дефиниција – Депален (која вклучува,
неопходен обем на залихи, усовршување на кадри,
вложувања во истражувања, технички напредок, развој на
трговска мрежа и др.)
9
ПОИМ И ОПФАТ НА ИНВЕСТИЦИИТЕ
Б) Инвестиции во продуктни капитални добра и
финансиски инвестиции

Инвестиции – ангажирани средства за да се оствари

приход

Финансирање и инвестирање
- Современа концепција на инвестициите (сите долгорочни
вложувања, независно дали се инвестиции во реални
капитални добра или финансиски инвестиции, директни или
индиректни)

- Од аспект на националната економија – само вложувања во

пораст на фиксниот капитал и порастот на трајните обртни
средства (капитални вложувања)
10
ИНВЕСТИЦИОНЕН ПРОЕКТ

Современиот деловен систем е соочен со континуирано

движење – развој – перманентно проектирање на развојот
(постојано реализирање на проекти)

Претпријатието и алтернативата за иднината

Појдовна точка за одлука

- Да не се преземе ништо
- Да се напушти бизнисот
- Да се замени старат опрема со нова
- Да се прошири или да се смали капацитетот
- Да се воведе нова технологија

11
ИНВЕСТИЦИОНЕН ПРОЕКТ - Дефиниции

Според Меѓународниот стандард ИСО/ЦД 10006

(Упатство за квалитетот на проектниот менаџмент)
"Единствен процес кој се состои од низа координирани и
контролирани активности, со почетни и завршни датуми,
преземени за постигнување на една цел во согласност со
специфичните потреби, вклучувајќи го ограничувањето на
времето, на трошоците и на средствата"

Според проф. Методија Несторовски

" Инвестициониот проект претставува систем од активности
што ги презема некој инвеститор, на определен простор, во
определено време, под одредени услови и претпоставки за
реализација, а кои се насочени кон остварување на
програмирани ефекти во иднина"
12
ИНВЕСТИЦИОНЕН ПРОЕКТ – типови на проекти

Според односот на инвестициони издатоци – користи

од аспект на времето

- Еднократно вложување во еден момент – остварување

еднократен принос во еден момент
(Point input - point output)

- Повеќекратно вложување – еднократен ефект

(flow input - point output)

- Еднократно вложување – повеќекратен ефект

(point input - flow output)

- Повеќекратно вложување – повеќекратен ефект

13
(flow input -flow output)
ИНВЕСТИЦИОНЕН ПРОЕКТ – типови на проекти
Класификација на проектите според Ј. Дин

- Проекти за зголемување на ефектите на ниво на

претпријатие (смалување на трошоци; зголемување на
приходи; смалување на ризикот и др.)
- Според односот кон конкуренцијата на пазарот
(агресивни; дефанзивни)
- Од аспект на видот на вложувањата (набавка на опрема;
воведување на нови производи; унапредување на методите на
работа и организацијата; подобрување на пазарната позиција)
- Проекти преземени како реакција на техничко-
технолошките промени (вложувања во постојни афирмирани
производи; вложувања во иновации)
- Стратегиски проекти
14
ИНВЕСТИЦИОНЕН ПРОЕКТ – типови на проекти

Според ризикот:

- Агресивни, високоприносни проекти

- Посакувани проекти

- Дефанзивни проекти

- Непожелни проекти

- Нископриносни, но безризични вложувања

15