BỆNH VIỆN ĐÀ NẴNG

GÃY CỔ XƯƠNG ĐÙI

 I. ĐẠI CƯƠNG

 Là gãy nội khớp

 Xãy ra ở mọi lứa tuổi

 Tỉ lệ liền xương thấp

 Gián đoạn mạch máu nuôi

 Thoái hóa khớp thứ phát, hoại tử

chỏm
 II. LỊCH SỬ
2.1. giải phẫu khớp gối

 400 Năm trước Astley Couper cho biết đây là gãy nội
khớp, không liền
 Năm 1902, Whitman nắn bó bột, kết quả đạt 30%
 Năm 1931, Smith Peterson dùng đinh có 3 cánh mổ KHX
 Năm 1941, nẹp DHS
 Năm 1941 chỏm Moore

Company Logo
 III. GIẢI PHẪU BỆNH
Giải phẫu DCCT

1. Cấu tạo xương đầu trên xương đùi

 Các bè xương hình quạt
 Các bè xương hình vòm

có điểm yếu, dễ gãy,

tam giác Ward
2. Chất lượng xương
Người trẻ, chất lượng xương tốt, khó
gãy
Người già, người có chất lượng xương
kém, thường ở hệ vòm, dễ gãy
Company Logo
www.themegallery.com

 Dự a trên Xquang khung chậ u thẳ ng, sự hiện diện củ a cá c bè xương

vù ng cổ xương đù i để đá nh giá mứ c độ loã ng xương. Theo chỉ số củ a
Singh chia là m 6 độ . Độ 6 là xương bình thườ ng, độ 1 là loã ng xương
rấ t nặ ng

Company Logo
 III. GIẢI PHẪU BỆNH
Giải phẫu DCCT

3. Mạch máu nuôi

Cổ xương đùi nằm trong khớp, không tạo
được cal, hoạt dịch gây tiêu máu tụ và
hủy quá trình liền xương thứ phát
Nguồn máu nuôi chính
-Các mạch máu trong xương
ở cổ xương
-Động mạch dây chằng tròn
-Các động mạch mũ đùi ngoài và
Mũ đùi trong

Company Logo
 III. GIẢI PHẪU BỆNH
Giải phẫu DCCT

4. Hình thể giải phẫu

Gãy cổ chính danh
Gãy nền cổ
Gãy liên mấu chuyển
Các góc độ của cổ xương đùi
Góc cổ thân 135⁰
Góc nghiêng trước 15-20 ⁰

Company Logo
 IV. PHÂN LOẠI
www.themegallery.com

1. Phân loại theo đặc điểm bệnh nhân

Gẫy cổ xương đùi ở người già
Gãy ở người trẻ
Gãy bệnh lý
Gãy ở trẻ em…
2.Theo vị trí gãy Linton
Gãy cổ chính danh
Gãy dưới chỏm
Gãy nền cổ

Company Logo
 IV. PHÂN LOẠI
www.themegallery.com

3. Phân loại theo hướng của đường gãy, dựa trên góc tạo
bởi mặt phẳng diện gãy với mặt phẳng ngang, Pauwels,
có 3 độ:

Company Logo
 IV. PHÂN LOẠI
www.themegallery.com

4. Phân loai theo sự di lệch của đường gãy: Garden (1961), có 4

độ

Company Logo
 IV. PHÂN LOẠI
www.themegallery.com

3. Phân loại theo góc cổ-thân xương

Gãy dạng cài nhau ( coxa valga):
- Góc cổ thân xương đùi mở rộng, đôi khi lên đến 150 độ,
hai đầu gãy cài chặt, cổ xương đùi phần xa giạng, phần
gần cắm sâu vào
- Lâm sàng đôi khi khó phát hiện, không ngắn chi
- 90% xương liền sau 6-8 tuần
- 10% biến thành gãy khép
Gãy khép ( Coxa vara):
- Góc cổ thân nhỏ lại, thường < 110 độ
- XQ thẳng khó phát hiện đường gãy, phim nghiêng sẽ
cho thấy di lệch rõ Company Logo
 V. CHẨN ĐOÁN
Triệu chứng đứt DCCT

- Cơ chế chấn thương

- Lâm sàng : trường hợp điển hình
Đau vùng háng
Bàn chân xoay ngoài
Ngắn chi
Ấn trực tiếp hoặc gõ dồn gây đau
Đôi khi đau xuất hiện tại gối mà không phải ở háng
Cận lâm sàng
XQ qui ước tốt nhất, bàn chân xoay trong 15 độ
MRI, CT
 V. CHẨN ĐOÁN
Triệu chứng đứt DCCT

- Các bệnh kèm theo

-Đánh giá chất lượng xương dựa trên XQ:
Chỉ số Singh là một trong những dấu hiệu sớm, có giá trị
chẩn đoán và dễ áp dụng ,dựa trên sự thay đổi của những bè
xương ở vùng cổ xương đùi và được chia thành 6 độ:
+ Độ VI: Tất cả Các bè xương đều rõ trên X-quang, các
bè xương nén ép và căng giãn giao nhau rõ, thậm chí trong tam
giác ward vẫn thấy các bè xương mỏng tuy không rõ ràng.
+ Độ V: Giảm các bè xương ở nhóm 2, lộ rõ tam giác
Ward, bè xương nén ép phụ không rõ.
+ Độ IV: Không có các bè xương ở nhóm 2, bè xương
căng giãn chính giảm bớt số lượng, tam giác ward mở rộng ra
ngoài.
 V. CHẨN ĐOÁN
Triệu chứng đứt DCCT

- Đánh giá chất lượng xương dựa trên XQ:chỉ số Singh

+ Độ III: Mất liên tục của bè xương căng giãn chính ở mấu
chuyển lớn, chỉ thấy bè xương này ở phần trên của chỏm. Ở
mức độ này mới xác định rõ độ loãng xương.
+ Độ II: Trên X-quang mất hoàn toàn các bè xương ở nhóm
chịu lực căng, lực nén ép chính, tất cả đều mất gần như
hoàn toàn.
+ Độ I: Tiếp tục mất các bè xương, ngay cả bè xương nén ép
cũng không nhìn thấy trên X-Quang.
Trên hình ảnh X-quang: chỉ số Singh ≤ 3 thì xác định có
loãng xương.
 V. CHẨN ĐOÁN
Triệu chứng đứt DCCT

- Đánh giá chất lượng xương dựa trên XQ:chỉ số Singh

 V. ĐIỀU TRỊ
www.themegallery.com

- Gã y di lệch
- Gã y khô ng di lệch
- Gã y cổ xương đù i ngườ i lớ n tuổ i
- Gã y cổ xương đù i trẻ em : bó bộ t
- Gã y cổ xườ ng đù i ngườ i trẻ tuổ i

Company Logo
 V. ĐIỀU TRỊ
www.themegallery.com

Kết hợp xương bên trong

 Kết hợp xương bên trong
 Phương phá p kế t hợ p xương bê n trong đượ c thự c hiện rộ ng
rã i từ nă m 1931 nhưng theo bá o cá o củ a Fielding thì tỷ lệ
khô ng là nh xương là 18% và hoạ i tử chỏ m là 29% sau kết hợ p
gã y cổ xương đù i.
 Hiệ n nay nhiều phẫ u thuậ t viên chủ trương chỉ kế t hợ p xương
bên trong cho bệnh nhâ n trẻ tuổ i bị gã y cổ xương đù i di lệch ít.
 Cá c loạ i phương tiện kết hợ p xương bên trong như:
 - Kết hợ p xương bằ ng vít xố p
 - Kết hợ p xương bằ ng DHS
 - Kết hợ p xương bằ ng Lamp plats
Company Logo
 V. ĐIỀU TRỊ
www.themegallery.com

Kết hợp xương bên trong

Kết hợp xương bên trong bằng nẹp vít DHS

Company Logo
 V. ĐIỀU TRỊ
www.themegallery.com

Kết hợp xương bên trong

Kết hợp xương bên trong bằng vít xốp

Company Logo
 V. ĐIỀU TRỊ
www.themegallery.com

Kết hợp xương bên trong

Kết hợp xương bên trong cà ng sớ m cà ng tố t
Mổ trướ c 12 tiếng, tỉ lệ hoạ i tử chỏ m 25%
Mổ trướ c 12 -24 tiếng, tỉ lệ hoạ i tử chỏ m 30%
Mổ trướ c 24-48 tiếng, tỉ lệ hoạ i tử chỏ m 40%
Mổ sau 1 tuầ n, tỉ lệ hoạ i tử chỏ m 100%

Company Logo
 V. ĐIỀU TRỊ
www.themegallery.com

Thay khớp nhân tạo

Thay khớp
Khớ p há ng nhâ n tạ o gồ m 2 bộ phậ n chính chuô i và ổ cố i
Khớ p Bipolar: gọ i là khớ p lưỡ ng cự c
có 2 khớ p vậ n độ ng cù ng mộ t lú c khi khớ p há ng vậ n độ ng.
Khớ p bên ngoà i giữ a cú p bê n ngoà i vớ i ổ cố i xương chậ u,
khớ p bên trong giữ a chỏ m nhỏ kim loạ i củ a khớ p nhâ n tạ o
gọ i là (head) vớ i tấ m đệm bằ ng Polyetylen, khớ p Bipolar là m
giả m sự bà o mò n củ a ổ cố i.
Bệnh nhâ n đỡ đau trong quá trình vậ n độ ng.

Company Logo
 V. ĐIỀU TRỊ
www.themegallery.com

Thay khớp nhân tạo

Thay khớp

Company Logo
 V. ĐIỀU TRỊ
www.themegallery.com

Thay khớp nhân tạo

Company Logo
 V. ĐIỀU TRỊ
www.themegallery.com

Thay khớp nhân tạo

Company Logo
 V. ĐIỀU TRỊ
www.themegallery.com

Thay khớp nhân tạo

Company Logo
 V. ĐIỀU TRỊ
www.themegallery.com

Thay khớp nhân tạo

Company Logo
 V. ĐIỀU TRỊ
www.themegallery.com

Thay toàn bộ khớp háng

Company Logo
 V. ĐIỀU TRỊ
www.themegallery.com

Thay khớp nhân tạo

Thay khớp

Company Logo
 V. ĐIỀU TRỊ
www.themegallery.com

Thay khớp nhân tạo

Company Logo
 V. ĐIỀU TRỊ
www.themegallery.com

Kỹ thuật thay khớp

Company Logo
 V. ĐIỀU TRỊ
www.themegallery.com

Kỹ thuật thay khớp

Company Logo
 V. ĐIỀU TRỊ
www.themegallery.com

Biến chứng thay khớp

Trật khớp
Nhiễm trùng
Mòn khớp nhân tạo
Lỏng khớp
Gãy xương quanh khớp nhân tạo

Company Logo