Davranış Bilimleri 7.8. Hafta Kültür

Davranış Bilimlerine Giriş
Davranış ve Kültür
Kültür nedir?
• Toplumsal incelemelerde önemli konuların başında kültür gelir.
• Kültür öğrenilen bir değerdir.
• İnsanın çocukluğundan başlayarak olgunluk ve yaşlılık dönemlerine kadar yaşadığı değişimlerin
tümü, onun kültürel etkileşim sonucunda kültürlenmesini gösterir.
• Bu kültürlenme bir öğrenme etkinliği sonucunda oluşur.
• Bununla birlikte sosyal bilimlerin bu kadar önemli ve önemli olduğu kadar da karmaşık olan
kavramının ne anlama geldiğini tespit etmek neredeyse imkânsızdır.
• Kültür, geçmiş davranışların ve alışkanlıkların bugüne aktarılan şekilleri olarak görüldüğü gibi
geleneksel sorun çözme davranışlarında olumlu etkisinden dolayı benimsenen davranış kalıpları
olarak görülür.
• Kültür, insanın hazır bulduklarının yanında doğaya sonradan eklediği herşeydir. İnsanın doğaya
bıraktığı miras köprü vs
• Kültür belli bir toplumun yaşam tarzıdır.
Kültürün anlamı ve toplum içindeki yeri
• Bilinçli veya bilinçsiz olsun, kişinin yaşadığı gündelik deneyimleri, onun belli davranışlar
ve alışkanlıklar kazanmasını sağlar. Alışverişte kolay gelsin denmesi, selam verilmesi gibi
• Bu süreçte kişi çeşitli kurumlarla, anlayışlarla, inanç ve değerlerle karşılaşır. Bunları
benimser ve bu sayede ailesinin bir ferdi, toplumun bir üyesi, kurumların bir elemanı
haline gelir.
• Her toplum gündelik yaşamında karşılaştığı sorunları çözmek, ihtiyaçları karşılamak için
belirli davranış modelleri, alışkanlıklar ve kurumlar geliştirmişlerdir.
• Kültür üzerine yapılan tanımlar genellikle, insan gruplarının üretimlerini de içeren belli
başlı kazanımlarını, deneyimlerini, tarihi süreç içerisinde geliştirdikleri sembolleri,
kuşaktan kuşağa aktarılan davranış kalıplarını içermektedir. BIGCHEFS
• Kültür, insanın bir toplum üyesi olarak edindiği bilgi, inanç, sanat, ahlâk, hukuk ve
törelerle her türlü beceri ve alışkanlıklarını içeren karmaşık bir bütündür.
Türkiye’de kültüre bakış
• Ülkemizde kültür kavramını sistemli bir şekilde ilk inceleyen Ziya Gökalp
olmuştur. Gökalp’a göre kültür, bir toplumun bütün fertlerini birbirine bağlayan
ve aralarında dayanışma meydana getiren kurumlardır
• Gökalp kültürü, soyut değerler ve somut eserler bütünü olarak görmektedir.
• Mümtaz Turhan’a göre kültür, bir toplum içerisinde mevcut her türlü bilgiyi,
alışkanlıkları, değer ölçülerini, genel tutum, görüş ve zihniyet ile her tür
davranış şekillerini içine alan, o toplumun üyelerinin çoğunluğunda ortak olan,
onu diğer toplumlardan ayırt etmeye yarayan ve üyelerine yaşama tarzı sunan,
maddî ve manevî değerlerden oluşan bir bütündür. (BATI GÖRÜŞÜ)
• BOZKURT GÜVENÇ: Japonlarla ve kültürle ilgili çalışmalar yapmış
Kültür üzerine tanımlamaların uzlaşısı;
• Kültür dinamik bir anlam taşır;
• Kültür kavramının varlığı için ön koşul, az sayıda da olsa bir insan topluluğunun bulunmasıdır.
Aynı zamanda söz konusu insan topluluğunun bir “yığın” veya “kalabalık” değil bir topluluk veya
toplum olarak yaşaması gerekir.
• Nasıl suyun olmadığı yerde denizden veya ırmaktan söz edilemezse toplumun olmadığı yerde de
kültürden söz edilemez.
• Kültürü boyutlandırmak;
• Yapılan kültür tanımlarına bakıldığında, kavramı anlamanın ve boyutlarını ortaya koymanın kolay
olmadığı görülmektedir.
• Kültür kavramını kimileri fonksiyonel açıdan, kimileri değere dayalı olarak, kimileri ise kavramın
somut sonuçlarını dikkate alarak tanımlamışlardır.
• Kültürün fiziksel varlığı yoktur, açık değildir. Boyutları kesin olarak ortaya konmuş değildir; ancak
her kurum ve kavram gündelik işleyiş sırasında davranışları yönlendiren bir dizi varsayımlar,
kavrayışlar ve kesin kurallarla birlikte ortaya çıkar.
KÜLTÜRÜN ÖZELLİKLERİ
• Kültür her şeyden önce bir soyutlamadır. Toplumun yüceltilmiş, idealize edilmiş veya karşı kültürle
eleştirilen, değiştirilmesi önerilen genel değerler ve davranışlar dizgesini dile getirir.
• Evrensellik: Kültürü tanımak, tanımlamak çabasına girdiğimiz zaman, “kültür” ile değil, farklı “kültürler” ile
karşılaşırız
• Toplumsallık: Kültürü ortaya çıkaran bireyler değil, toplumdur.
• Süreklilik: Kültürün önemli bir özelliği de moda gibi gelip geçici bir heves veya alışkanlık olmaması, tarihsel bir
sürekliliğinin olmasıdır. Her toplum kendi kültürüne sahiptir ve toplum var oldukça, kültür de var olmaya devam
eder.
• Tarihsellik: Kültürel niteliği belirleyen diğer bir faktör, kültürel niteliğin tarihsel oluşudur.
• Öğrenilirlik: Kültür genetik faktörlerle değil, adet ve alışkanlıkların gelenekselleşmesi yoluyla kuşaktan kuşağa
aktarılır.
• Devingenlik ve değişkenlik: Evrende var olan her şey tarihsel bir akış içindedir. Hiçbir şey hareketsiz değildi. Mutlak
değişim, teknoloji,ekonomi gibi şeylerle değişebilir ve kesintiye uğramaz
• Yayılma: Kültür insana ve topluma ait değerler olduğu için yayılma özelliği gösterir.
• Kültür semboliktir. Kültür kendini davranışlarla, simgelerle, sembollerle, kısaca maddî ve manevî unsurlarla gösterir.
• Kültür rasyonel olmak zorunda değildir. Akılcılık yoktur.
KÜLTÜRÜN UNSURLARI
• Kültür; insanlara geçmiş kuşaklardan miras kalan değer, norm,
düşünce, tören, dünya görüşü ve davranış kalıplarını kapsar. Her
toplumun kültürü farklı olduğu gibi toplumların kültürleri de farklı
kültür unsurlarından oluşur
• Aile
• Dil
• Eğitim
• Ekonomi ve teknoloji
• Adetler
• İnaçlar
Kültür Türleri
• Kültür sınıflaması farklı ölçütlere göre yapılır. Kültürün yaygınlık derecesi, kültür öğelerinin birleşimi,
kültürün oluşum biçimi, toplumların yaşam tarzları, dilleri, folklorları, bölgesel dağılımları, hatta
bireylerin ekonomik durumları kültür sınıflandırmalarında etkili olur
• Bireysel Kültür ve Toplumsal Kültür
• Bireysel kültür, bireyin içine doğduğu genel kültürden aldığı somut ve soyut değerler bütünüdür. Toplumsal kültür veya genel kültür ise
bir toplumu oluşturan bireylerin paylaştıkları duygu, düşünce, davranış ve inançlardan oluşan kalıplar, normlar ve değerlerin toplamıdır
• Genel (Millî) Kültür
• Genel kültür, özel bir toplumun genel alışkanlıkları, değerleri, inançları, sanat ve mimarî şekilleri, kısaca somut ve soyut tüm değerlerini
ifade eder.
• Alt Kültür
• Alt kültür, bir topluma hâkim olan genel kültür veya üst kültürden farklılık gösteren ve azınlık gruplarınca benimsenen kültürdür.
• Maddî Kültür ve Manevî Kültür
• Maddî kültür, toplumun yarar elde etmek amacıyla kullandığı her türlü araçlardan oluşur. Binalar, yollar, ulaşım araçları vb. maddî
kültür unsurlarıdır. Manevî kültür ise toplumsal yaşayıştan kaynaklanan ortak duygu ve düşüncelerdir. Din, ahlâk, inançlar, töre, adet,
örf, sanatlar vb. manevî kültür unsurlarıdır.
• Karşı Kültür
• Hâkim kültürün genel özelliklerini reddeden ve onunla açıkça çatışmaya giren toplumsal grupları nitelendiren kültüre “karşı kültür”
denir
Kültür ve Davranış İlişkisi
• Kültürle davranış arasındaki ilişki, kültürle inanç arasındaki ilişki üzerine kuruldur.
• İnanç kelime anlamı itibarîyle bir düşünceye gönülden bağlı olmak demektir.
• Kişinin inancı gereği değerli gördüğü tüm maddî ve manevî faktörler aynı zamanda onun kültürünün
parçasıdır.
• Kültür, bir bireyin veya bir toplumun sahip olduğu tüm maddî ve manevî değerlerinden oluşur.
• Kültür bir bireyin her tür bilgisini, inancını, değerlerini, alışkanlıklarını, tutum ve davranışlarını içine
alır.
• Her toplumun kendine özgü inançları ve değerleri vardır ve bunlar o toplumun kültürünün
öğeleridir. Ve toplum içindeki davranışları belirler.
• Bir kültür başarı göstermeyi yüceltirken, başka bir kültür adaletli veya kahramanca bir davranışı daha
fazla yüceltebilir.
• Bir kültürde özgürlük serbestlik şeklinde anlaşılırken, başka bir kültürde özgürlük sorumluluk
tarzında anlaşılır ve bütün bu anlayış farklılıkları kişinin inancına yansır.
• İnançlar ise davranışın temelinde yatan en önemli faktörlerden biridir.
16.12.2020
DERREN BROWN–THE PUSH
MANİPÜLASYON

Davranış Bilimleri 7.8. Hafta Kültür

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Davranış Bilimleri 7.8. Hafta Kültür

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Davranış Bilimlerine Giriş

You might also like