Kuliah 4 - Pengangkutan Dalam Bandar

Kuliah ini akan menfokuskan kepada empat

perkara berikut :-

1.Pola Perjalanan Dalam Bandar

2.Mod Pengangkutan Bandar
3.Pengangkutan Awam Bandar
4.Masalah Pengangkutan Bandar
 Kuliah 4 - Pengangkutan Dalam Bandar
2

1.Memahami Pola Perjalanan

 Kuliah 4 - Pengangkutan Dalam Bandar
3

Pola perjalanan dimaksudkan sebagai tingkah

laku, perlakuan, atau reaksi individu yang
terwujud dalam gerakan yang bukan
dilakukan di tempatnya.
 Kuliah 4 - Pengangkutan Dalam Bandar
4

Pola perjalanan dimaksudkan sebagai

tingkah laku manusia dalam melakukan
perjalanan yang dikaitkan dengan tujuan
perjalanan, waktu perjalanan dan mod
yang digunakan (Tamin 1997)…….
 Kuliah 4 - Pengangkutan Dalam Bandar
5

Setiap individu akan membuat perjalanan untuk

memenuhi keperluan kehidupan seperti perjalanan
rutin (ke tempat kerja atau sekolah) atau perjalanan
untuk keperluan harian yang dikenali juga sebagai
perjalanan penyelenggaraan (membeli-belah,
kedai runcit , rekreasi dan sebagainya).
 Kuliah 4 - Pengangkutan Dalam Bandar
6

Tujuan perjalanan merupakan hasil daripada

tarikan perjalanan untuk menuju ke destinasi.
Tujuan perjalanan yang sering menjadi
keutamaan ialah :-
Ke pejabat,
Pendidikan,
Membeli-belah
Rekreasi.
 Kuliah 4 - Pengangkutan Dalam Bandar
7

Umumnya 9 tujuan perjalanan utama di bandar

yang sering dijadikan kajian iaitu :-
1.Ke tempat kerja
2.Pendidikan
3.Membeli- belah
4.Rekrasi
5.Perniagaan
6.Keluar makan (keluarga)
7.Aktiviti Sosial (kawan2)
8.Lawatan Saudara Mara
9.Percutian
 Kuliah 4 - Pengangkutan Dalam Bandar
8

Pola perjalanan dibahagikan kepada dua

bentuk pola perjalanan, iaitu :-

1.Tempat kerja/sekolah (rutin)

2.Perjalanan penyelenggaraan (keperluan
harian)
Faktor-Faktor Penentuan Corak Perjalanan

Faktor2 yang menentukan pola perjalanan :-

1.Rekabentuk bandar
2.Sosio – demografi/ekonomi penduduk
3.Letakan Pasaran
4.Perindustrian dan Perbandaran

9
Kuliah 4 - Pengangkutan Dalam Bandar
10

1.
Rekabentuk bandar
 Rekabentuk bandar

•Kepadatan rendah
•Kepadatan tinggi
•Bandar baru
•Bandar lama
•Pembangunan campuran
•Pembangunan tidak bercampur
•Infrastruktur (laluan pejalan kaki, basikal)

11
 Kuliah 4 - Pengangkutan Dalam Bandar
12

2.
Sosioekonomi Penduduk
 Sosio-demografi/ekonomi

•Umur
•Pendapatan
•Status Pekerjaan
•Status Perkahwinan
•Jantina

13
 Ciri-ciri Demografik Dan Sosioekonomi Dalam
Pengangkutan
14
Ciri-ciri demografi dan sosioekonomi penduduk :-
a. Saiz penduduk
b. Struktur penduduk, mengikut usia dan jantina

c. Saiz isi rumah, struktur dan kadar pembentukan.

d. Saiz dan struktur tenaga buruh dan paras pendapatan
(diukur melalui pekerjaan dan jumlah hak milik
kenderaan).
e. Status sosioekonomi ketua penyokong ekonomi isi
rumah.
 Ciri-ciri Demografik Dan Sosioekonomi Dalam
Pengangkutan
15
Ciri-ciri demografi dan sosioekonomi penduduk :-
Sekiranya jumlah penduduk meningkat :-
– keperluan akan bertambah seperti peluang pekerjaan,
unit perumahan, komersial, sekolah, hospital dan
sebagainya. Pertumbuhan ini akan meningkatkan
permintaan untuk pergerakkan.
Perubahan baru isi-rumah :-
- Jumlah isi-rumah semakin mengecil, meningkatkan
permintaan perjalanan.
 Ciri-ciri Demografik Dan Sosioekonomi Dalam
Pengangkutan
16
Ciri-ciri demografi dan sosioekonomi penduduk :-
Peningkatan peluang pekerjaan dan kaum wanita lebih
ramai bekerja:-
– penjanaan perjalanan meningkat sekiranya pasangan
memiliki kenderaan yang berasingan.
Peningkatan pendapatan :-
- Memiliki kenderaan persendirian, meningkatkan
penjanaan perjalanan (membeli-belah, bercuti
dsbnya).
 Letakkan Pasaran

•Komersial
•Pejabat Kerajaan
•Pendidikan
•Industri
•Perbandaran

17
 Polisi Kerajaan

1.Kemudahan menggunakan kenderaan

persendirian dan
2.Akses kepada pengangkutan awam.

18
 Kuliah 4 - Pengangkutan Dalam Bandar
19

2. Memahami Peranan Mod

Pengangkutan
 Ciri-ciri Demografik Dan Sosioekonomi Dalam
Pengangkutan
20
POLA PERJALANAN BEKERJA:-
 Menyumbang 1/3 dari keseluruhan aktiviti perjalanan
 71 peratus pekerja akan menetap sekitar 10-km dari jarak rumah
dan hanya 7 peratus yang berjarak melebihi 26km dari jarak
rumah.

 Masa yang diambil antara setengah jam – 1 jam ke tempat kerja.

 Penggunaan pengangkutan awam hanya menyumbang 1/5

daripada semua mod yang digunakan.
 Bagi negara dunia ke tiga, mod yang digunakan untuk ke tempat
kerja samada berjalan kaki atau menggunaan paratransit.
 Kuliah 4 - Pengangkutan Dalam Bandar
21

Oleh kerana pertambahan populasi dan

pergerakkan melebihi keupayaan (ruangan)
menyebabkan pusat bandar memerlukan
sistem pengangkutan yang moden.
 Kuliah 4 - Pengangkutan Dalam Bandar
22

Sistem pengangkutan moden bermula

dengan memahami peranan mod
pengangkutan yang bertindak sebagai
medium pengangkutan
 Kuliah 4 : Pengangkutan Dalam Bandar
23

Umumnya pengangkutan bandar membahagikan mod

pengangkutan kepada 3 katogeri utama iaitu :-

1. Pengangkutan Awam
2. Pengangkutan Persendirian
3. Pengangkutan Barangan
Kuliah 4 : Pengangkutan Dalam Bandar
24
Pengangkutan awam

Untuk orang awam dengan kecekapan berdasarkan

mengangkut sejumlah besar orang. Ia termasuk mod
seperti trem, bas, kereta api, jalan bawah tanah dan
ferryboats.
Kuliah 4 : Pengangkutan Dalam Bandar
25
Pengangkutan persendirian

Pilihan peribadi seperti kereta, berjalan kaki, berbasikal

dan motosikal untuk memenuhi mobiliti asas mereka,
tetapi jumlah ini berbeza mengikut situasi bandar.
Contohnya, 88% pergerakan di Tokyo guna
pengangkutan awam manakala angka ini adalah hanya
3% untuk Los Angeles.
Kuliah 4 : Pengangkutan Dalam Bandar
26
Pengangkutan barang

Aktiviti bandar disertai dengan pergerakan membawa

barang yang kebanyakannya bercirikan trak
penghantaran antara industri, gudang dan aktiviti runcit
dan juga dari terminal utama seperti pelabuhan,
terminal, pusat pengedaran dan lapangan terbang.
 Kuliah 4 - Pengangkutan Dalam Bandar
27

3. Memahami Peranan dan

Pelbagai Mod
Pengangkutan Awam
 Mod Pengangkutan Awam
28

1) Mod pengangkutan awam berkapasiti rendah

2) Mod pengangkutan awam berkapasiti sederhana
3) High-performance modes
4) Transit rail system
 3. Urban Transit

 Taxi system
 Pemilikan individu atau badan pengusaha.
 Perkhidmatan berasaskan keperluan penumpang

 Tambang bergantung kepada fungsi meter mengikut

jarak
 Tiada laluan yang ditetapkan :
 Kecuali kawasan yang telah ditetapkan (contoh airport
dsbnya).
 Perlu dapatkan lesen dari pihak berkuasa.
 Dibenarkan bersaing dengan pengusaha lain.
 3. Urban Transit

Shuttle system
 Biasanya dikendalikan oleh bas kecil atau van.
 Laluan dan ketetapan ditetapkan.
 Memberi perkhidmatan di kawasan tertentu ((shopping mall,
university campus, industrial zone, hotel, etc.).
 Menambah perkhidmatan masa puncak
 Perkhidmatan untuk warga tua dan OKU
Paratransit system
 Lebih fleksibel dan pemilikan persendirian:
 Minibuses, vans or shared taxis.
 Perkhidmatan di kawasan yang berkapasti rendah.
 Door-to-door service,.
 3. Urban Transit

Bus system (berkapasiti sederhana)

 Laluan dan masa telah ditetapkan(45 - 80

passengers).
 Mengambil penumpang unk ke station(feeders).

 Perkhidmatan yang pantas

 2. Urban Transit

 Metro system (High-performance modes)

 Heavy rail system, biasanya di bawah tanah, laluan ditetapkan,
perkhidmatan station.
 Kekerapan laluan yang seragam(peak hours increase).
 Tambang yang telah ditetapkan.

 Transit rail system

 Laluan telah ditetapkan(tram rail system and commuter rail system)
 Kekerapan pada masa puncak.
 Kuliah 4 - Pengangkutan Dalam Bandar
33

4. Memahami Permasalahan
Pengangkutan Masakini
 Pengangkutan di negara membangun
Pengangkutan bandar awam:
 Berasaskan jalanraya(for buses, trolley-buses, trams)

Tiada kemudahan infrastruktur bagi pengguna

kenderaan tidak bermotor (pejalan kaki, penungang
basikal)

Masalah kekurangan kepakaran dan kemahiran

 Pengangkutan Dalam Bandar
35

Pergerakkan melebihi keupayaan (ruangan)

menyebabkan pusat bandar memerlukan
sistem pengangkutan yang moden.
 Urban Transport Problems
36

1. Kesesakan Jalanraya dan Masalah Parking

2. Ketidakberkesanan Pengangkutan Awam
3. Kebergantungan Kenderaan Persendirian
4. Peningkatan Kadar Kemalangan dan Keselamatan
5. Tiada Laluan Pejalan Kaki
6. Kapasiti penumpang lebih banyak (pertambahan
penduduk)
 General Trends in Urban Transport
Sector
Rapid growth of urban areas.

Pertambahan penduduk di negara membangun antara

6-7% setiap tahun menyebabkan keperluan
pengangkutan bertambah.
 Masalah Pengangkutan Bandar
Very rapid increase in motorization.

Pertambahan pemilikan kenderaan melebihi daripada

kadar populasi.

Pertambahan pemilikan ‘lebih laju’ daripada

penyediaan kemudahan infrastruktur yang
menyebabkan berlaku kesesakan dan memberi kesan
pada ekonomi bandar, persekitaran dan masyarakat.
 Masalah Pengangkutan Bandar

 Kebergantungan kepada kenderaan persendirian

 Disebabkan kelebihan yang ada pada kenderaan

persendirian
 Kemudahan keselesaan, privacy, status.
 Pertumbuhan ekonomi.
 Petumbuhan populasi.
 Polisi kerajaan memudahkan pembelian kenderaan.
 Masalah Pengangkutan Bandar

 Disebabkan kelemahan pengangkutan awam

 Bas bersesak
 Tidak mengikut jadual
 Perkhidmatan tidak menyeluruh
 Tiada maklumat perjalanan
 Tidak selesa berada dalam bas
 Masalah Pengangkutan Bandar

Disebabkan kelemahan pengangkutan awam

 Kajian di India mendapati perkhidmatan pengangkutan
awamnya penuh sesak, lewat, tidak selesa, tidak terurus
dan merbahaya (Putcer et al. 2004; Jaiswal dan Sharma
2012).
 Sistem perkhidmatan pengangkutan awam di Nigeria tidak
mencapai tahap yang memuaskan terutama pada faktor
kebolehsampaian sehingga memaksa sebahagian daripada
pengguna berjalan kaki untuk mencapai ke destinasi,
Adetunji (2013).
 Masalah Pengangkutan Bandar
42

Hanoi perkhidmatan pengangkutan awamnya masih

jauh ketinggalan untuk menarik lebih ramai
penumpang kerana terpaksa menunggu lama dan
jarak yang jauh mendapatkan bas (Anh et al. 2005).
 Masalah Pengangkutan Bandar
43

Sepertimana yang dinyatakan oleh Bunting (2004),

kegagalan terbesar pengangkutan awam adalah
kekurangan pasaran dimana bukan sahaja tidak
upaya menarik pengguna kenderaan persendirian,
malahan tidak dapat mengekalkan pengguna sedia
ada.