1.

Sistemi kendrejte koordinativ ne

rrafsh
 Pozita e cdo pike ne drejtezen numerike eshte
njevleresisht e percaktuar, me numrin e vetem real x, te
quajtur koordinata e pikes dhe zakonisht shenohet
me O.

 Ngjajshem, duke shfrytezuar sistemin kenndrejt koordinativ

do te tregojme se pozita e cdo pike ne rrafsh eshte
njevleresisht e percktuar me cift in e vetem te rregulluar
(x,
y) prej numrave real, te quajtura koordinata te pikes.
Sistemi kendrejte koordinativ ne
rrafsh  Sistemi kendrejte
koordinativ perbehet prej dy
boshteve numerike te
quajtura boshte te
koordinatave.
 Pika te e cila priten te dy
boshtet quhet fillimi i
koordinatave dhe zakonisht
shenohet me О.
 Boshti horizontal quhet boshti
x ose boshti i abshises,
ndersa boshti vertikal quhet
boshti y ose boshti i
ordinates.
Rrafshi me te cilin eshte
percaktuar sistemi kenddrejte
koordinativ qfugi h.1et rrafshi
koordinativ.
Sistemi kendrejte koordinativ ne
rrafsh
 Pika P le te jete cfaredo pike ne rrafshin koordinativ
dhe le te jene M dhe N proeksionet e saja ne boshtin x dhe
boshtin y, perkatesisht. Pikes M ne boshtin x i pergjigjet
sakte nje numer real x. Ngjashem, pikes M ne boshtin x i
pergjigjet sakte nje numer real y. Sipas pozites se pikes P
eshte plotesisht e percaktuar me cift in e rregulluar ( x, y)
prej numrave real, te quajtur koordinata te pikes P.

 Poashtu, x quhet koordinata e pare ose abshisa, kurse

y koordinata e dyte ose ordinata e pikes P dhe
shkruajme P(x, y).
1.Pika P(-3,6) e ka koordinaten e pare x=-3 dhe
koordinaten e dyte y=6.Te konstruktohet, perkatesisht te
vizatohet pika P( x,y), domethene te caktohet pikeprerja e
normaleve te boshteve koordinative te cilat kalojne neper
piken P.

2.Konstrukto piken P(2,3).

Vizatojme normale ne boshtin x
neper piken me koordinate 2.
Ngjashem, vizatojme normale ne
boshtin y neper piken me koordinate

3.Pikeprerja e normaleve
eshte pika e kerkuar (fig. 2). fig.
2
 Sistemi kendrejte koordinativ ne
rrafsh
- Boshtet e koordinatave e ndajne rrafshin e koordinatave ne
kater pjese te quajtura kuadrant. Si kuadranti I merret pjesa
larte djathtas, si kuadranti i II merret pjesa larte majtas, si
kuadranti i III merret pjesa poshte majtas dhe si kuadranti i IV
merret pjesa poshte djathtas.

- Prandaj, cfaredo pike P( x, y) shtrihet: ne kuadrantin I nese x >

0 dhe y > 0; ne kuadrantin II nese x < 0 dhe y > 0; ne
kuadrantin III nese x < 0 dhe y < 0; ne kuadrantin IV nese x > 0
dhe y < 0;
ne boshtin x nese y = 0; ne boshtin y nese x = 0.

- Pasi fillimi i mkoordinatave shtrihet edhe te boshti x edhe te

boshti y te dy koordinatat e saja jane te barabarta me zero,
perkatesisht O(0,0) (fi g. 3).
 Konstruktoi ne rrafsh
pikat
a) A(5,2);
b) B(4,0);
c) C(-3,5);
d) D(0,3);
e) E(-6,-1);
f) F(-2,0);
g) G(2,-
1/2);
h) H(0,-2).
Zgjidhja
а) А(5,2) shtrihet ne kuadrantin I
b) B(4,0) shtrihet ne boshtin x
c)C (-3,5) shtrihet ne kuadrantin II
ç)D(0,3) shtrihet ne boshtin y
d) E (-6,-1) shtrihet ne kuadrantin
III
e) F (-2,0) shtrihet ne boshtin x
f) G(2,-1/2) shtrihet ne kuadrantin
IV
fig.
g) H (0,-2) shtrihet ne boshtin y
4 (fig. 4).