KAPITULLI III : SISTEMI I

KALKULIMIT TE KOSTOS

KONTABILITETI I KOSTOS
05/26/2022 Dr Eliona Gremi Kontabiliteti i Kostos
 CESHTJET
 Kuptimi, qellimi dhe rendesia e sistemit te
kalkulimit te kostos
 Kushtet dhe Parimet per nje sistem
efektiv te kalkulimit te kostos
 Llogarite kalkuluese te kostos dhe
menyrat e percaktimit te saj
 Problemet kryesore te kalkulimit te kostos
 Pyetje, Shembuj dhe Ushtrime
05/26/2022 Dr Eliona Gremi Kontabiliteti i Kostos
 Objektivat
 Diskutimi rreth kuptimit dhe i rendesise se sistemit
te kalkulimit te kostos
Pershkrimi i kushteve dhe i parimeve kryesore per
nje sistem efektiv te kalkulimit te kostos.
 Diskutimi dhe shpjegimi I llojeve te llogarive
kalkuluese qe perdoren per nje sistem te kont te kostos.
Argumentimi i menyrave te organizimit te sistemit te
llogaritjes se kostos
 Trajtimi i problemeve me te pergjithshme qe
shoqerojne procesin e funksionimit te sist te kalulimit
te kostos
05/26/2022 Dr Eliona Gremi Kontabiliteti i Kostos
3.1 Kuptimi, qellimi dhe rendesia e sistemit te kalkulimit te kostos

• Sistemi i kalkulimit te kostos- “Teresia e

veprimeve sistematike qe synojne te
grumbullojne, klasifikojne, rregjistrojne dhe te
ndajne shpenzimet ne menyre te duhur per te
mundesuar percaktimin e kostos se nje
produkti( ose te nje procesi prodhues ose te nje
sherbimi qe ekziston brenda njesise) dhe qe
pasqyron vecorite teknike dhe organizative te
njesise ekonomike.”
•
05/26/2022 Dr Eliona Gremi Kontabiliteti i Kostos
3.1 Kuptimi, qellimi dhe rendesia e sistemit
te kalkulimit te kostos…vazhdim
 Sa me i gjere e sa me analitik eshte sistemi i
grumbullimit dhe i evidentimit te te dhenave per
kalkulimin e kostos, aq me mire do te njihet menyra e
formimit te kostos se prodhimit si edhe perberja e tij
dhe aq me i sakte do te jete percaktimi i kostos
 Sistemi i kalkulimit te kostos varion jo vetem midis
kompanive te degeve te ndryshme, por edhe midis
kompanive brenda se njejtes dege ( shkak
shumllojshmeria e produkteve – menyrat e ndryshme
te prodhimit te tyre)

05/26/2022 Dr Eliona Gremi Kontabiliteti i Kostos

 3.1 Kuptimi, qellimi dhe rendesia e
sistemit te kalkulimit te kostos…vazhdim
• Qellimi primar i ekipeve drejtuese te
kompanive eshte qe ta drejtojne ate ne menyre
rezultative dhe me efikasitet. Kjo gje realizohet
kur disponohen sa me shume te jete e mundur
informata qe lidhen me faktoret qe ndikojne
mbi kompanine. Te tille faktore mund te jene:
• 1. Tregu, dmth mundesite e tregut per te
thithur produktet qe perputhen me preferencat
e kerk konsumatore.
05/26/2022 Dr Eliona Gremi Kontabiliteti i Kostos
3.1 Kuptimi, qellimi dhe rendesia e sistemit
te kalkulimit te kostos..vazhdim
• 2. Mundesia konkuruese e kompanise, dmth
cmimi dhe cilesia eprodukteve te kompanise ne
raport me prod analoge qe ofrojne komp e tjera.
• 3. Ambjenti ekonomik_ tendencat e # te
treguesve ek, sist financiar ai fiskal etj
• 4. Kushtet e prodhimit_ kualifikimi i personelit,
teknologjia e prodhimit,aftesia prodhuese etj
• 5. Kostoja _ Info e detajuar per te gjitha kostot
per ndjekjen e kontrollij e tyre.
05/26/2022 Dr Eliona Gremi Kontabiliteti i Kostos
 3.2 Kushtet dhe Parimet per nje sistem
efektiv te kalkulimit te kostos
• Ne kontabilitet eshte perpunimi i informacionit
kontabel.
• Ne perdorimin e perditshem perdoren pothuaj ne
kuptim te njejte informacion dhe te dhena.
• Te dhenat paraqesin fakte shifrore per cdo lloj
transaksioni apo situate.
• Informacioni, nuk mund te kuptohet vetem me
elementin numerik, por nje paraqitje e te dhenave
shoqeruar me komente apo percaktime cilesore apo
meopinione konkretembi situaten.
05/26/2022 Dr Eliona Gremi Kontabiliteti i Kostos
 3.2 Kushtet dhe Parimet per nje sistem
efektiv te kalkulimit te kostos…vazhdim
• Cdo tregues mbi shitjet eshte nje e dhene e cila mund te
skedohet si informacion vetem nese shoqerohet me komente
informuese.
• Informacioni mund te merret nga vezhgimi i drejtperdrejte ose
nga komunikimi.
• Kontabiliteti lidhet me sigurimin e informacionit qe eshtei
vlefshem per perdoruesin per marrjen e vendimeve
ekonomike.
• Kontabilistet gjate hartimit te raporteve financiare filtrojne e
menjanojne informacionin e panevojshem ne lidhje me
diskutimin e nje situate te caktuar.
05/26/2022 Dr Eliona Gremi Kontabiliteti i Kostos
 3.2 Kushtet dhe Parimet per nje sistem
efektiv te kalkulimit te kostos…vazhdim
• Informacioni kontabel i grumbulluar dhe i perpunuar nga
sistemi informativ kontabel duhet tu komunikohet
perdoruesve te tij.
• Nje sistem komunikimi konsiston ne transmetimin e
mesazhit midis dhenesit dhe marresit
• Objektivi eshte qe informacioni i dhenesit te mesazhit te
ndikoje ne veprimin e marresit te tij.
• Transmetimi i mesazheve kryhet nga njesite e
transmetimit te burimeve te informacionit dhe sonjalet
kapen nfa njesite e marrjes, te cilat e deshifrojne sinjalin
nje mesazh me destinacion.
05/26/2022 Dr Eliona Gremi Kontabiliteti i Kostos
 3.2 Kushtet dhe Parimet per nje sistem
efektiv te kalkulimit te kostos…vazhdim
• Transmetimi dhe marrja e informacionit jane
te lidhura nepermjet kanalit te komunikimit.
• Skema

Mesazh Sinjal Sinjal Mesazh

Njesi Kanal
Burimi I Njesi
transm komuni Zbatuesi
inf marrese
etimi kimi

Zhurmat

05/26/2022 Dr Eliona Gremi Kontabiliteti i Kostos

3.2 Kushtet dhe Parimet per nje sistem efektiv
te kalkulimit te kostos…vazhdim
• Burimi i informacionit prodhon nje mesazh, i cili komunikohet
nga nje njesi transmetimi nepermjet nje kanali.
• Kanali eshte mjeti qe perdoret per te transmetuar sinjalin qe
kapet nga njesia marrese dhe shnderrohet ne mesazh per
marresin.
• Kanali i komunikimit eshte objekt i interferencave ose i
*zhurmave* te cilat mund te sjellin qe sinjali i kapur nga
marresi te ndryshoje nga sinjali i transmetuar ne kete menyre
nuk arrihet qellimi i dhenesit te informacionit.
• Zhurmat ekzistojne ne te gjitha sistemet informative,ato nuk
mund te eliminohen por mund te kufizohen, ne kete menyre
mund te permiresohet qartesia e mesazheve.

05/26/2022 Dr Eliona Gremi Kontabiliteti i Kostos

3.2 Kushtet dhe Parimet per nje sistem efektiv
te kalkulimit te kostos…vazhdim
• Burimi i informacionit ne nje sistem kontabel perbehet
nga ngjarjet ekonomike, te cilat normalisht reflektohen ne
sinjalin e marresit ne formen e fatures, konfermes
bankare, listepageses dhe dok te tjera.
• Kontabilisti vepron si njesi transmetuese duke vezhguar
ngjarjet dhe faktet ekonomike, si edhe duke i koduar ato
ne menyre qe ti paraqese ne raportet ose pasqyrat
kontabel.
• Raportet kontabel paraqesin kanalin e komunikimit duke
siguruar informacionin per marrjen e vendimeve,
shpjegimin e planeve dhe vleresimin e arritjeve.
05/26/2022 Dr Eliona Gremi Kontabiliteti i Kostos
3.2 Kushtet dhe Parimet per nje sistem efektiv
te kalkulimit te kostos…vazhdim
• Zhurmat ne nje sistem kontabel ndodhin kur
transmetohen gabim ose kur behen gabime ne
kalkulime. Kjo e kufizon saktesine dhe
besueshmerine e rezultateve te sistemit.
• Minimizimi i zhurmave ne sistemin kontabel
mund te arrihet duke siguruar vetekontrollin dhe
nderkontrollin e njesive kur analizohen te dhenat
dhe grumbullohen per te pergatitur pasqyrat
kontabel.
05/26/2022 Dr Eliona Gremi Kontabiliteti i Kostos
Kushtet qe duhet te plotesoje nje sistem efektif i kalkulimit
te kostove

• 1. Struktura e sistemit duhet te jete e tille qe ti

pershtatet sist te organizimit te kompanise.
• 2. Duhet te percaktohen qarte dhe me kujdes te
gjitha karakteristikat e kompanise dhe nen-
njesive te saj para se te projektohet hartohet dhe
zbatohet sistemi i kalkulimit te kostos.
• 3. Bashkepunimi midis personave qe perdorin
sistemin e kalkulimit te kostos dhe atyre qe japin
te dhenat fillestare eshte i domosdoshem.

05/26/2022 Dr Eliona Gremi Kontabiliteti i Kostos

 Kushtet qe duhet te plotesoje nje sistem
efektif i kalkulimit te kostove
• 4. Duhet te jete i percaktuar qe me pare niveli analitik i
sistemit te kalkulimit te kostos. Sistemi duhet te jape
informatat qe deshirohen por qe duhet te shmanget niveli
teper analitik e i panevojshem.
• 5. Punojnesit qe grumbullojne e yransmetojne te dhenat
fillestare per kalkulimin e kostos duhet ge konsumojne sa
me pak pune per te shkruar. Dmth te dhenat fillestare per
kalkulimin e kostos duhet te jepen ne pasqyra standarte
dhe ne to te jepen te gjitha udhezimet e nevojshme per
plotesimin e tyredhe menyren e vleresimit te secilit
element perberes te tyre.
05/26/2022 Dr Eliona Gremi Kontabiliteti i Kostos
 Parimet e Pergjithshme te ndertimit dhe
vleresimit te sist te llogaritjes se kostos
1- Kostot duhet te konsiderohen te lidhura ngushte me
aktivitetet qe i shkaktojne ato, si edhe ne funksion te objektit
apo qendres sekostos pasi ky relacion shpreh varesine shkak
(aktiviteti qe realizohet) - pasoje (kostot e konsumuara per
realizimin e aktivitetit) ( Shembull – paga e pergjegjesit te
repartit te qepjes – nuk mund te rendoje objektin e kostos ne
rep e prerjes etj
2- Shpenzimet evidentohen dhe perfshihen ne koston e
llogaritur vetem kur ato konsumohen. Ky parim edhe pseduket
I qarte shpesh here harrohet. Shembull nje objekt I
paperfunduar I kostos nuk mund te rendohet me shpenzime te
cilat nuk jane konsumuar.
05/26/2022 Dr Eliona Gremi Kontabiliteti i Kostos
 Parimet e Pergjithshme te ndertimit dhe
vleresimit te sist te llogaritjes se kostos
3- Te gjitha kostot qe formohen duhet te merren parasysh
pavaresisht se sa te vogla jane apo duken ne momentin e
implementimit te sistemit, por ato mund te rriten dhe te kene
ndikime te rendesishme.
4- Kostot jonormale e jotezakonshme nuk duhet te rendojne
koston e periudhes ,por ato duhet te evidentohen ne menyre te
vecante.
5- Kostot e periudhave te kaluara nuk duhet te rendojne kostot e
periudhave te ardshme. Nese nje kosto e periudhave te kaluara
do te sjelle perfitime ne periudhat e ardshme, ai nuk eshte me
kostoe periudhave te kaluara por kosto e periudhes ushtrimore
ne momentin qe ai sjell perfitime dhe duhet te merret parasysh.
05/26/2022 Dr Eliona Gremi Kontabiliteti i Kostos
 3.3 Llogarite kalkuluese te kostos dhe
menyrat e percaktimit te saj
• Llogaria – mjeti me te cilin pasqyrohen
sistematikisht sipas radhes kronologjike dhe ne
terma monetare gjendja fillestare dhe ndryshimet
e elementeve te aktivit , pasivit dhe rezultatit te
nje njesie ekonomike.
• Llogaria- mjeti kryesor i grumbullimit,
klasifikimit, rregjistrimit, lidhjes dhe pasqyrimit
te informacionit kontabel.

05/26/2022 Dr Eliona Gremi Kontabiliteti i Kostos

 3.3 Llogarite kalkuluese te kostos dhe
menyrat e percaktimit te saj
• Cdo llogari qe perdoret per te rregjistruar ne te
dhenat qe lidhen me krijimin e kostos se
prodhimit, shitjes ose me koston e funksionimit
te kompanise ne teresi, ose te nennjesive te saj
do ta quanim “ Llogari Kalkuluese te Kostos”
• Llogarite Kalkuluese te Kostos ndahen per
shume arsye , nder te cilat me kryesore jane:

05/26/2022 Dr Eliona Gremi Kontabiliteti i Kostos

 3.3 Llogarite kalkuluese te kostos dhe
menyrat e percaktimit te saj…vazhdim
1- Per te analizuar dhe rregjistruar ne keto llogarite
gjitha shpenzimet qe lidhen me funksionet e
kompanise dhe produktet e prodhuara.
2-Qe te percaktohet kosto e prodhimit te cdo njesie
te produktit ,cdo punimi, funksioni ose procesi,cdo
reparti ose sherbimi. Ne kete menyre mundesohet
llogaritja e rezultatit financiar analitik si edhe
grumbullohet inf i nevojshem per procesin e
planifikimit e kontrollit.

05/26/2022 Dr Eliona Gremi Kontabiliteti i Kostos

 3.3 Llogarite kalkuluese te kostos dhe
menyrat e percaktimit te saj…vazhdim
3- Qe ti tregohet ekipit menaxhues niveli I
efektivitetit te funksionimit te tij si edhe humbjet
qe mund te kete ne materiale, ne kohe dhe ne
shpenzimet e pergjithshme.
4-Qe te jepen te dhenat e kalkulimit te kostos te
cilat jane te domosdoshme per te plotesuar
llogarite perfundimtare te rezultateve jo vetem per
kompanine ne teresi por edhe per cdo nen-njesi
organizative prodhuese.

05/26/2022 Dr Eliona Gremi Kontabiliteti i Kostos

 3.3 Llogarite kalkuluese te kostos dhe
menyrat e percaktimit te saj…vazhdim
5- Qe te disponohen rezultatet e sakta te cilat duke I
krahasuar me ato te parashikuara ( buxhet) do te
ndihmojne ne parashikimet e ardshme te kostos si
edhe ne percaktimin e cmimit te produktit
6-Qe te perdoren arshiva te cilat do te japin ne cdo
kohe drejtimit informata mbi realizimin e kostosne
periudhat e kaluara, per nivele te ndryshme te
veprimtarise, ne menyre qe te lehtesoje sa me shume
programimin dhe kontrollin e veprimtarise se
ndermarrjes.
05/26/2022 Dr Eliona Gremi Kontabiliteti i Kostos
 3.3 Llogarite kalkuluese te kostos dhe
menyrat e percaktimit te saj…vazhdim
7- Qe te ndihmoje drejtimin ne rastet kur ai duhet
te marre vendime kur behet fjale per nje ose me
shume prodhime te cilat prodhohen nga vete
kompania, te rritet numri i tyre etj..
8- Qe te shpjegohet ne menyre sa me analitike
rezultati ekonomik per nje periudhe ushtrimore I
cili ne pasqyren e rezultateve te komp paraqitet ne
total.

05/26/2022 Dr Eliona Gremi Kontabiliteti i Kostos

 3.3 Llogarite kalkuluese te kostos dhe
menyrat e percaktimit te saj…vazhdim
1- Sistemi ekstra kontabel

2- Sistemi kontabel i evidentimit te shpenzimeve

sipas natyres

3- Sistemi kontabel i evidentimit te shpenzimeve

sipas funksionit

05/26/2022 Dr Eliona Gremi Kontabiliteti i Kostos

 3.3 Sistemi ekstrakontabel
-Llogarite sipas ketij sist te kalkulimit te shpenzimeve
funksionojne brenda kuadrit te pergjithshem te llog qe
permban sistemi kontabel I nje njesie ek, te cilat
mundesojne ndertimin e PF.
- Ato jane te grupuara ne klasen e shpenzimeve te
klasifikuara sipas natyres ekonomike ( grupe
homogjene te shpenzimeve) dhe funksionojne brenda
sistemit te kontabilitetit financiar me gjithe llogarite e
tjera te aktivit, detyrimeve e te kap (SKK2)

05/26/2022 Dr Eliona Gremi Kontabiliteti i Kostos

 3.3 Sistemi ekstrakontabel
-Shpenzimet ne momentin e evidentimit rregjistrohen nga
pikpamja kontabel sipas llojit homogjen te tyre pavaresisht
desatinacionit te tyre.
- Psh rregjistrimi
Shpenzime materiale
tek
Materiale …. Ose
Shpenzime amortizimi
tek
Amortizimi i Akumuluar

05/26/2022 Dr Eliona Gremi Kontabiliteti i Kostos

 3.3 Sistemi ekstrakontabel
-Per te mundesuar llogaritjen e kostos sipas funksioneve ( apo
destinacioneve) si edhe per te percaktuar koston e prod apo
sherbimeve ne cdo faze te krijimit te tyre eshte e nevojshme
te kalohet ne nje etape te dyte – rievidentimin e shpenzimeve.

-Npmj ketij procesi mundesohet riklasifikimi dhe evidentimi i

shpenzimeve sipas destinacionit apo funksionit per te cilen
ato jane realizuar, pra duke grupuar shpenzimet qe lidhen me
proc e prodhimit, te shitjes dhe te administrimit me qellimin
kryesor kalkulimin e kostos totale te produkteve.

05/26/2022 Dr Eliona Gremi Kontabiliteti i Kostos

 3.3 Sistemi ekstrakontabel
-Ky proces eievidentimi i shpenzimeve realizohet
ne menyre ekstrakontabel, pra nuk perdoret sistemi
i regjistrimit te dyfishte kontabel
Fig.3.1 Pasqyra e llogaritjes se kostos
Prodhimi Shp. shitje Shp.administ
Totali A B C Te pergj
Sh.materiale
Sh.page
Sh.energjie
Sh.amortizimi
………….
Sh.sigurimi

05/26/2022 Dr Eliona Gremi Kontabiliteti i Kostos

 3.3 Sistemi ekstrakontabel
- Kjo eshte nje menyre e thjeshte e pak e
kushtueshme, por nuk ofron garanci te plota per sa
iperket saktesise dhe plotesise se informatave qe
ajo ofron, sepse riregjistrimi i zerave te kostove
mund te shoqerohet me gabime e harresa.
- Per kete qellim keshillohet qe kolona totali te
perdoret si shifer kontrolli per totalin e
shpenzimeve te regjistruara ne sist e kont financiar.

05/26/2022 Dr Eliona Gremi Kontabiliteti i Kostos

 3.3 Sistemi kontabel i evidentimit te shpenz
- Sistemi Kontabel i evidentimit te shpenzimeve sipas
natyres dhe sipas funksionit te organizimit te llogarive
te klakulimit te kostos. Sipas kesaj menyre pervec
rregjistrimeve kontabel ( trajtuar ne KF) do te
perdoren e llogarite e sistemit te kalkulimit te kostos,
qe do te thote se happen llogari te vecanta per cdo
objekt kosto.
-Kesht nese njesia ekonomike prodhon 3 prdukte A, B
dhe C si dhe realizon 3 aktivitete kryesore ( funksione)
: prodhimin, shitjen dhe administrimin atehere do te
ndertohen 6 llogari kalkuluese te kostos.
05/26/2022 Dr Eliona Gremi Kontabiliteti i Kostos
 3.3 Sistemi kontabel i evidentimit te shpenz
- Do te happen 6 llogarite :
1- “Prodhimi Prod A” ; ( ku do te evidentohen ko
2- “Prodhimi Prod B”; stot direkte MD,PD etj)
3- “Prodhimi Prod C”;
4- “ Shpenzime te Pergj te Prodhimit”
5- “ Shpenzimet e Shitjes”
6- “ Shpenzimet e administrimit”

05/26/2022 Dr Eliona Gremi Kontabiliteti i Kostos

 3.3 Sistemi kontabel i evidentimit te shpenz
sipas funksionit
- Sipas kesaj menyre te gjitha llog kalkuluese te kostos
grupohen ne nje sistem dhe funksionojne ne menyre te
pavarur nga llogarite e shpenzimeve sipas natyres
ekonomike.
- Sipas kesaj menyre llogarite “Prodhimi Prod A,B,C”, “
Shpenz e Pergj te Prodh” e “Shp.Shitje e Administrimi”
do te debitohen duke kredituar llog e aktivit,detyrimeve
apo kapitalit.
- Psh nese nga fletedalja e magazines percaktohet shuma
monetare e konsumit te MD te konsumuara per
prodhimin e prod A, atehere rregjistrimi kontabel do jete:
05/26/2022 Dr Eliona Gremi Kontabiliteti i Kostos
 3.3 Sistemi kontabel i evidentimit te shpenz
sipas funksionit
-Psh nese nga fletedalja e magazines percaktohet
shuma monetare e konsumit te MD te konsumuara
per prodhimin e prod A, atehere rregjistrimi
kontabel do jete:
-Debi : Prodhimi prod A ( llog sipas destinacionit)
-Kredi: Materiale ( llog e aktivit)
-Kjo menyre eshte me e plote dhe krijon mundesine
e nje info me te plote I cili ndihmon ne proc e
planifikimit dhe mundeson ndermarrjen e
studimeve mbi problemet e eficences.
05/26/2022 Dr Eliona Gremi Kontabiliteti i Kostos
 3.4 Problemet kryesore te kalkulimit te kostos

1- Klasifikimi si nje shpenzim direkt qe ne pamje te

pare duket direkt po ne fakt mund te jete shpenzim
indirekt
2- Percaktimi I disa kostove direkte te materialeve
qe ose kane vlere te vogel ose eshte e veshtire te
percaktohet – ato klasifikohen si Shpenz indirekte.
3- Shpenzimet e energjise edhe pse ne fakt jane
kosto direkte eshte e pamndur te percaktohen
sakte per cdo produkt – per kete arsye ato
klasifikohen si shp.indirekte.
05/26/2022 Dr Eliona Gremi Kontabiliteti i Kostos
 3.4 Problemet kryesore te kalkulimit te kostos

4- Veshtiresi ne percaktimin e koeficientit te

rendimit te objekteve te kostove me SHPP
5- Veshtiresi ne percaktimin e kostos paraqet e
menyra si KF I evidenton shpenzimet.
6- Gabimet njerzore ne sistemin e kalkulimit te
kostos.
7- Mosperputhja ne kohe e periudhes kontabile me
periudhen e kalkulimit te kostos

05/26/2022 Dr Eliona Gremi Kontabiliteti i Kostos

 PYETJE !?

05/26/2022 Dr Eliona Gremi Kontabiliteti i Kostos