Mga Paraan ng pagpapahayag ng damdamin/Mga uri ng tulang padamdaamin
• Mga pangunngusap na padamdam-ginagamit ito kapag nais magpahayag ng
masidhing damdamin. • Mga sambitla o bulalas-ang mga ito ay mga salitang may isa o dalawang pantig na naibulalas. • Mga salitang tumutukoy sa tiyak na damdamin-ito ay ang mga salitang karaniwang ginagamit natin sa paglalarawan ng damdamin. • Mga malikhaing pahayag-ginagamit ang tayutay, matalinghagang salita o mga idyomatikong pahayag. Mga uri ng tulang padamdamin
• Oda-ay tulang namumuri o naghahandog ng papuri sa isang tao, pangyayari,
karaniwang bagay, relasyon, o tagumpay na nagging inspirasyon ng pagsulat. • Elehiya-ay tulang liriko na nagpapahayag ng pighati para sa mahal sa buhay, kakilala, o kilalang personalidad na pumanaw na. • Soneto-ay klasikong tulang liriko na binubuo ng 14 na taludtod na may sinusunod na tgmaan at espisipikong estruktura. ARALIN 2: ANG KALAYAAN AY KARAPATAN NG BAWAT TAO Pangatnig at transitional na device/Mga kuwentong umiikot sa mga pangyayari at karakter sa pagsasalaysay ng pagkasunod-sunod na mga pangyayari, makatutulong kung magagamit ang wasto ang mga pangatnig at transitional device. Pangatnig-ay kataga o mga salitang ginagamit upang pag-ugnayin ang salita sa kapwa salita, parirala sa isa pang parirala o sugnay sa isa pang sugnay sa isang pangungusap. • Paninsay-ginagamit ito kapag nagsasalungatan ang una at ikalawang bahagi ng pangungusap. • Pamukod-ginagamit ito sa paghiiwalay o pagtatangi ng isa o higit pang tao, bagay, pangyayari, o kaisipan. • Pananhi-ginagamit ito sa pagbibigay ng katuwiran sa mga kinikilos o iniisip ng tao o ng mga dahilan sa mga pangyayari. • Panubali-ginagamit ito kapag nagpapahayg ng pag-aalinlangan. • Panimbang-ginagamit ito upang magdagdag ng impormasyon. • Pamanggit-ginagamit ito sa mga pahayag na ipinasa lamang ng iba, o mga pahayag na hindi tiyak amg Mga transitional device Panapos-isinasaad nito • Panapos-isinasaad nito ang pagwawakas o nalalapit na pagtatapos ng pagsasalita. • Panlinaw-ginagamit ito upang ipaliwanag o linawin ang pahayag. ARALIN 3: ANG PAGPAPAHALAGA NG SARILING PANANAW AY MAY KAAKIBAT NA RESPONSIBILIDAD
Opinyon at mga pang-ugnay na ginagamit sa pagpapahayag nito/Mga kahingian ng
isang sanaysay • Kahulugan ng opinyon-ay tumutukoy sa mga ideya ng mga tao, mga ideyang nakbatay, hindi sa katunayan, kundi sa ipinapalagay lamang na totoo. • Mga pang-ugnay sa pagpapahayg ng opinyon-gumagamit tayo ng mga pang-ugnay upang idiin na tayo ay nagpapahayag ng sariling pananaw. • Mga kahingian ng isang sanaysay-inilahad ni Bienvenido Lumbera 92005) ang kahingian sa pagkabuo ng isang sanaysay, maging pormal man ito o impormal. ARALIN 4: PAGHAHANAP NG KATARUNGAN SA LIPUNANG MAY NAGHAHANAP SA MGA NAWAWALA