BALIK-

ARAL
PANAHON NG PALEOLITIKO
• Paglitaw ng makabagong tao noong 100,000
MIDDLE taon ang nakalilipas
PALEOLITHIC • Umusbong ang pagiging artistiko ng mga
tao sa pagpipinta sa katawan at pagguhit sa
bato.
• Nabuhay ang TAONG NEANDERTHAL na
natuklasan sa Germany ang mga labi nito.
PANAHON NG NEOLITIKO
Ayon sa mga arkeyologo ang CATAL-HUYUK ay isa sa mga matatandang
pamayanang Neolitiko na kung saan umusbong 7 libong taon na ang
nakakalipas.
PANAHON NG PALEOLITIKO
LOWER Pinakamaagang pananatili ng tao sa daigdig.
PALEOLITHIC Hindi pa lumilikha ng mga kasangkapan.

Sinasabing sa panahon na ito nabuhay ang

Homo Habilis at Homo Erectus.
AUSTRALOPITHECINE
PANAHON NG BRONSE
 HOMO SPECIES NA
NAKATATAYO NG TUWID
HOMO SPECIES NA
NAKAPAG-IISIP
HOMO SPECIES NA
TINAGURIANG
“ABLE MAN”
PANAHON NG PALEOLITIKO
UPPER • Dakong 40,000 – 8500 taon ang nakararaan.
Nagkaroon na ng mga unang pamayanan sa
PALEOLITHIC anyong mga CAMPSITE na kadalasang
matatagpuan sa mga lambak.

Ang mga Taong

Neanderthal Lumitaw ang
ay nawala sa mga
panahong ito at komplikadong
napalitan ng mga pagpapangkat
TAONG CRO- sa lipunan.
MAGNON.
 KABIHASNANG
MESOPOTAMIA

KABIHASNANG
INDUS
KABIHASNANG
MESOPOTAMIA
KABIHASNANG MESOPOTAMIA

“Ang
Lunduyan
ng
Kabihasnan”
MESOPOTAMIA ay nagmula sa salitang
Griyego na
“MESO” o pagitan at “POTAMOS” o
ilog.

Samakatuwid, ito ay nangangahulugang

lupain sa “PAGITAN NG DALAWANG
ILOG”
Ang lungsod-estado ng Uruk ay siyang
sinasabing kauna-unahang lungsod sa
daidig.
Si William Loftus isang arkeologist na nakatuklas ng
lungsod ng Uruk.
 Ang malawak na
lupain kung saan
dumadaloy ang mga
Ilog ng Tigris at
Ilog Euphrates ay
pinag-usbungan ng
mga kauna-unahang
lungsod sa daigdig.
Ang Mesopotamia at
matatagpuan sa Iraq.

Ang mga lupain ay

mataba at mayaman.

Bahagi ng isang
rehiyon na tinatawag
na FERTILE CRESCENT.
 FERTILE CRESCENT
Sa rehiyon na ito
matatagpuan ang
Mesopotamia.
Ito ay isang paarkong
matabang lupain
mula Persian Gulf
hanggang Mediterean
Sea.
 Sa pag-apaw ng
Tigres at Euphrates
ay nagdudulot ng
baha na nag-iiwan
ng banlik (silt) na
nagging dahilan kung
bakit mataba ang
lupa dito.
Sa hindi inaasahang pangyayari, ang mga banlik na naiwan sa pagtaas ng tubig ng
dalawang ilog ay nagsilbing pataba sa lupa dahilan upang magtayo sila ng kanilang
permanenting tirahan sa tabi nito. Ang maliit na pamayanan na ito ay unti-unting
lumago at kinalaunan ay tinawag na KABIHASNAN.
MGA KABIHASNAN SA MESOPOTAMIA

SUMERIAN ASSYRIAN

AKKADIAN CHALDEAN

BABYLONIA LYDIANS
MGA KABIHASNAN SA MESOPOTAMIA

PHOENICIAN HITTITE

HEBREO PERSIAN
 SUMERIAN
(3500-2340 BCE)

Ang pagdating ng mga Sumerian ay ang simula ng

KABIHASNAN SA DAIGDIG.

ZIGGURAT CUNIEFORM GULONG SEXAGESIMAL KALENDARYONG

Ang estrukturang Ang paraan ng Sa pagkakatuklas Sistemang pagbilang LUNAR
nagsilbing tahanan pagsulat na nito, nagawa nila na nakabatay sa 60,
paghahati o fraction, Gumagamit ng 12
at templo ng mga ginagamitan ng ang unang buwan
gayundin ang
diyos na makikita stylus at clay o karwahe. squareroot.
sa bawat lungsod. luwad.
SUMERIAN
(3500-2340 BCE)
SUMERIAN
(3500-2340 BCE)
AKKADIAN
(2700-2230 BCE)
 AKKADIAN
(2700-2230 BCE)

Pinamunuan ito ni Haring Sargon I,

ang nagtatag ng kauna-unahang
imperyo sa daigdig.

Siya ay mula sa lungsod ng

Akkad o Agade.
AKKADIAN
(2700-2230 BCE)

.
BABYLONIA
(1790-1595 BCE)
 BABYLONIA
(1790-1595 BCE)

Pinamunuan ni Haring Hammurabi ang

lungsod ng Babylon.
Nakilala siya sa kanyang
“KODIGO NI HAMMURABI”
-Binubuo ng 282 na batas na
nagsisilbing pamantayan ng
kabihasnang Babylonia.
BABYLONIA
(1790-1595 BCE)
ASSYRIAN
(1813-605 BCE)
ASSYRIAN
(1813-605 BCE)
 ASSYRIAN
(1813-605 BCE)

ASHURBANIPAL

Pinakakilalang
lider ng mga
Assyrian.
Siya rin ang
kauna-unahang Halimbawa ng
nakapagtatag ng silid-aklatan na
silid-aklatan. naitatag.
ASSYRIAN
(1813-605 BCE)
 CHALDEAN
(612-539 BCE)

HARING
NABOPOLASSAR
HARING
NEBUCHADNEZZAR
Ang nagtatag ng
bagong imperyo
Siya ang pinuno ng
ng Babylonia
mga Chaldean
matapos
nang matamo nito
pangunahan ang
ang rurok ng
isang pag-aalsa
tagumpay.
laban sa mga
Assyrian.
 CHALDEAN
(612-539 BCE)

Kinilala ito ng mga

Griyego bilang isa sa
Seven Wonders of
the Ancient World.

Pinagawa ni
Nebuchadnezzar ito
para sa kanyang
asawa na si Luminang ng
HANGING GARDEN konsepto ng Zodiac
Amethyst.
OF BABYLON Sign at Horoscope
CHALDEAN
(612-539 BCE)
 LYDIANS
(680-547 BCE)

Kauna-unahang
konsepto ng
paggamit ng barya
BARTER sa
Sistema ng kalakalan sa pakikipagkalakalan
pamamagitan ng palitan ng
mga produkto sa ibang
estado o bansa.
 PHOENICIAN
(1200-800 BCE)

Sa Phoenician nalinang ang konsepto

Pakikipagkalakan ng ALPABETO.
sa pamamagitan Tinaguriang “Tagapagtala ng Kabihasnan”
Dahil hindi lamang produkto ang kanilang
ng BARKO naibahagi kundi ang pamumuhay din ng
mga tao sa kanilang lugar na napuntahan.
 HEBREO
(1000-722 BCE)

HARING SAUL HARING DAVID HARING SOLOMON

HEBREO
(1000-722
(1200-800 BCE)
BCE)
 HITTITE
(1600-12 BCE)

• Pagkatuklas ng bakal
• Paggalang sa iba’t ibang wika
• Pagkakaroon ng titulo ng lupa
at mga talaan nito
PERSIAN
(539-330 BCE)

HARING DARIUS I

Mas lalo niyang pinalawak ang

kanyang nasasakupan na
umabot hanggang India.
 PERSIAN
(539-330 BCE)

y
Hinati ang imperyo sa mga
lalawigan at pinamahalaan
ng isang gobernador o
satrap.
PERSIAN
(539-330 BCE)

Ang relihiyong ipinakilala

ng mga Persiano na itinatag
ni Zoroaster.

Tinaguriang “SUPERPOWER
NG ANCIENT WORLD”
KABIHASNANG
INDUS
 PANAHON NG VEDIC (15000-500 BCE)

ARYAN
Dinala ang wikang Indo-European ang Sanskit, ang
wkikang klasikal ng panitikan ng India ay mula sa
wikang ito.

“Arya” ay nangangahulugang “marangal” sa wikang

Sanskrit.
PANAHON NG VEDIC (15000-500 BCE)

Naging batayan ng mga

Aryan ang apat na
sagradong aklat- ang Vedas:
(1) Rig Veda
(2) Sama Veda
(3) Yajur Veda
(4) Athrava Veda.
PANAHON NG VEDIC (15000-500 BCE)
PANAHON NG VEDIC (15000-500 BCE)

Nabuo ang tinatawag na

sistemang caste sa India.

Ang terminong ito ay

hango sa salitang casta na
nangangahulugang “lahi” o
“angkan”.
IMPERYONG MAURYA

MAHALAGANG PANGYAYARI
• Ang kabisera ay nanatili sa
Pataliputra.
• Si Kautilya, ay ang tagapagpayo ni
Chandragupta. Isinulat niya ang
Arthasastra na tungkol sa
pangangasiwa at estratehiyang
pulitikal.
• Ashoka o Asoka- pinakamahusay
na pinuno ng Maurya, at isa sa
mahuhusay na pinuno sa
kasaysayan ng daigdig.
IMPERYONG MAURYA

Nasakop ni
Chandragupta Maurya
ang dating kaharian ng
Magadha at tinungo ang
mga lupaing nasakop ni
Alexander.
IMPERYONG GUPTA
 IMPERYONG GUPTA

MAHALAGANG PANGYAYARI:
• Nakontrol muli ni Chandragupta II ang hilagang India, at
muling naging kabisera nito ay nasa Pataliputra.
Itinuturing itong “Klasikal na Panahon” sa India.
Si Kalidasa, ang kinilalang pinakamahusay na manunulat at
makata ng India, na nabuhay sa panahong ito.

Ang dulang Sakuntala na tinatayang isinulat niya noong ikaapat

o ikalimang siglo (CE) ay hango mula sa kaisipang Hindu.
 IMPERYONG MONGUL

MAHALAGANG PANGYAYARI:
• Nakontrol muli ni Chandragupta II ang hilagang India, at
muling naging kabisera nito ay nasa Pataliputra.
Itinuturing itong “Klasikal na Panahon” sa India.
Si Kalidasa, ang kinilalang pinakamahusay na manunulat at
makata ng India, na nabuhay sa panahong ito.

Ang dulang Sakuntala na tinatayang isinulat niya noong ikaapat

o ikalimang siglo (CE) ay hango mula sa kaisipang Hindu.
 IMPERYONG MONGUL

Itinatag ang Mogul nang masakop ni Babur ang hilagang India at

Delhi noong 1526.

MAHALAGANG PANGYAYARI:
• Sa pamumuno Akbar, narating ng Imperyong Mogul ang
tugatog nito noong 1556-1605 sa hilagang bahagi ng India.
• Ilan pang magagaling na pinuno ang humalili kay Akbar tulad
nina SHAH JAHAN na nagpatayo ng Taj Mahal at AURANGZEB na
nagbawal ng sugal, alak, at (suttee) o pagsunog ng buhay sa mga
biyuda.
 ARTHASASTRA
AYURVEDA o “Agham ng Buhay” ay
-kauna-unahang akda o treatise
isang mahalagang kaisipang
hinggil sa pamahalaan at
pangmedisina ng sinaunang India.
ekonomiya.
MAHABHARATA ay salaysay
hinggil sa matinding tunggalian
ng dalawang pamilya na
magkakamag-anak- ang Pandava
na kumakatawan sa kaguluhan
at kasamaan.

RAMAYANA ay salaysay tungkol

sa buhay ni Prinsipe Rama at ang
pagsagip niya kay Prinsesa Sita,
ang kaniyang asawa na sapilitang
kinuha Ravana, isang demonyong
hari.
Iba pang kontribusyon:

• Pamantayan ng bigat at sukat

• Decimal System
• Halaga ng pi (3.1416)
ANSWERS
ONLY
GAWAIN 1: TAMA o MALI
Panuto: Isulat ang TAMA kung ang salitang may salungguhit ay angkop
at isulat naman ang MALI kung ang salitang may salungguhit ay di wasto at
subukang ibigay ang tamang kasagutan.

________1. Ang kinaroroonan ng Mesopotamia sa kasalukuyan ay ang bansang

Iraq.
________2. Ang kauna-unahang imperyo ay itinatag ni Haring Sargon I ng
Akkadian.
________3. Ang Mesopotamia ay nangangahulugang “lupain sa pagitan ng
dalawang ilog”
________4. Ang Taj Mahal ay matatagpuan sa China.
________5. Pinalaganap ang relihiyong Budismo sa panunungkulan ni Asoka.
________6. Ang Hinduismo ay ang relihiyong may pinakamaraming taga
sunod.
________7. Ang mga Aryan ay ang kauna-unahang taong nanirahan sa
Panahon ng Vedic sa India.
________8. Aklat sa pulitika ni Kautilya, ang Arthasastra (The Science of
Material Gain) na tungkol sa pagpapalawak at paggamit ng kapangyarihan.

________9. Ang dalawang kambal na ilog na pinag-usbungan ng kabihasnang

Indus ay ang Tigris at Euphrates.
 
_________10. Ang lupain ng Indus ay di hamak na mas malawak kaysa sa
sinaunang Egypt at Mesopotamia.