Развојот и кризатана

социјализмот во балканските
држави
Организирање на еднопартицкиот систем
• Во поќето балкански држави од 1945 год се инсталира
еднопартицки систем. Така Албанија на изборите за
уставотворно собрание гласале дури 93 проценти од
Албанската партија на трудот (порано КПА). Веќе од првиот
конгрес на Албанската партијаво 1948 год. Почнал
интензивен процес на социјалистичка преобраза, односно
процес на индустријализација на земјата со планирање на
производството надвор од пазарна логика.
 • Тодор Живков (1911-1998)
Комунистички лидер на Буграија
• Во НР Бугарија, со доаѓањето на власт на
Отечествениот фронт на Бугарија, тој постави влада
која беше предолжена од Бугарската комунистичка
партија (БКП). Всушност и во Бугарија ништо не се
случуваво без Комунистичката партија. Под нејзиното
раководство се одвивале економските и политичките
текови во државата.
• Југославија во 1945 год. Поради системот на
комунистичкото уредување, со тешкотии била
меѓународно призната од западните земји. Тоа
се одвивало со тешкотии, бидејќи постоела
желба од западните земји во незјината влада
да влезт припадници и на други политички
партии од змејата, а не само на Комунистичката
партија на Југославија.
• Меѓутоа, со донесувањето на уставот од 1946 год. Бил
воспоставен систем на административно-централистичко
управување во сите области, а особено во стопанството под
надзор на партијата. Се создале гоолемипретрпенија, кои ги
раководеле главни, односно генерални дирекции.
Планирањето на производството било централизирано од
едно место, средствата се слевале во буџетот, а од него се
делеле полати на работиниците според исти критериуми,
без оглед на тоа кој колку заработил.
• Од балканските змеји единствено Грција останалацврст сојузник со
западните земји, кои ја помагале економски и политички со цел да не
дојде до политички промени како кај НАТО, Грција станала негова членка,
а подоцна и членка на Европска Унија. Истовремено, членка на НАТО
станала Турција. Во земјите кои како свое државно уредување го
прифатиле социјалистичкото (комунистичко) уредување биле вршени
повремени промени, но тие често биле од формална природа. Така, на
пример, во Југославија биле извршени неколкѕу уставни промени, но тие
не донесувале некои битни промени во општеството. Напротив нејзината
Комунистичка партија, одржала неколку конгреси на оки се донесувале
разни резолуции, програми и слично, но во практиката никој нив не ги
почитувал.
• КПЈ, која подозна се претворила во сојуз на
комунистите на Југославија, својата раководна улога
во општеството и натаму ја здржала, Таа се изборила
дури да си обезбеди водечка и раководна улога во
државата, имала доминација во сите области од
живототЧ во стопанство, образованието, културат,
здраственото и слично. Речиси не се случувало без
да се донесе решение најпрво во партиските, а потоа
во државните раководства. Така развојот на земајата
се одвивал доста бавно.
 Незадоволството и распадот на комунистичкото
уредување

• Поради економското застанување на земјите што го прифатиле

еднопартискиот систем на комунистичкото уредување, се јавиле големи
незадоволств. Но незадоволствата се појавиле и поради немње на
демократија каква што била во западните земји, па се јавувала потреба
за забрзана демократизациј. Кон крајот на осумдесетите и почетокот на
дваесетите години во сите земји од балканскиот полуостров биле
извршени промени. Постепеносе формирале политички партии и се
воведувал повеќепартискиот систем. Со тоа се извршиле промени во
целиот општествен систем.
• Напуштањето на комунистичкото уредување во одделните
балкански држави имало одделни, но не така каратеристики.
На пример во Албанија, како симболика и револт кон
минатото, бил урнат споменикот на Енвер Хоџа, со што
симболично бил означен крајот на комунизмот во Албанија.
Промената на системот во Бугарија се манифестирал со
отстранување на политичкото раководство и уништување на
мавзолејот на Георги Димитро, а во Романија со
извршувањето на смртната казна на претседателот Николае
Чаушеску и неговата сопруга Елена.
 Чаушеску со сопругата
Елена
• Најболни промени биле во Југославија која била составена од повеќе
нации. Поради економските проблеми се зголемила националната
нетрпеливост и желбата за осамостојување. Републиките почнале
меѓусебно се обвинуваат за проблемите, економското заостанување и
паѓањето на животниот стандард. По смртта на водачот и твортецот на
СФР Југославија, Јосип Броз Тито, пораснале процесите за
осамостојување на републиките клои ја сочинуваат југословенската
федерација. Во некои делови од Југославија се случило воени судири,
во периодот од 1080 год. До 1990 се распаднале федерацијата. Првиот
референдум за осмаостојување од југословенската федерација бил
организиран во Словенија на 23 декември 1990 год; граѓанитре со
огромно мнозинство се изјасниле за самостојност и независност.
Погреб на Јосип Броз Тито
Изработил:
- Марко Крлевски