EGE 102

ARALIN B :
Iba’t Ibang GENRE
na nakasulat sa
TEKSTO
LAYUNIN :

1. Nalalaman ang kahulugan at kahalagahan ng ibat-ibang

Genre ng panitikan.
2. Natatalakay ang ibat-ibang akdang pampanitikan tulad
ng pabula, alamat, maikling kweno, parabula, nobela at
iba pa.
3. Nakagagawa/nakabubuo ng pansariling talambuhay at
talambuhay ng iba.
4. Nakapagtatanghal ng isang talumpati.
Sinasabing noon pang ika-anim na siglo bago isilang si
Kristo naririnig na ang mga pabula. Sa mga panahong iyon
naging bukambibig ang Griyegong pabulistang
nagngangalang Aesop o Esopo.
Si Aesop ay kinikilala sa pagsulat ng mahigit anim na raang
pabula, na mga maikling kwento na nagtuturo ng moral o
aral. Ang mga tauhan ay mga hayop na may katangian ng
tao. Ang ilan sa kanyang mga sikat na pabula ay ang The
Ant and the Grasshopper at The Hare and the Tortoise.
Ang pabula na simpleng kwento ng mga hayop ay
binabasa sa buong daigdig sapagkat nakapagtuturo
ito ng kabutihang asal.
Binabanggit ito ng mga pari at pastor sa pulpito;
ng mga guro at propesor sa klase; ng mga
brodkaster at host sa radyo at telebisyon; ng mga
kolumnista at editor ng pahayagan at ng mga puno
ng bansa sa kani-kanilang talumpati.
 Alamat ang tawag sa pasalitang literatura na ipinamana
pa sa atin ng ating mga ninuno. Mga simpleng istorya ito na
nagsasalaysay kung saan nanggaling ang maraming bagay
bagay sa ating kapaligiran. Karaniwang nagsasalaysay ang
mga ito ng mga pangyayari hinggil sa tunay na mga tao,
pook, at mayroong pinagbatayan sa kasaysayan. Ang ilan sa
mga sinaunang tao sa Pilipinas ay naniniwala na ang mga
alamat ay totoong nangyari samantalang ang iba naman ay
sinasabing kathang-isip lamang ang mga ito.
Ilan sa klasipikasyon ng alamat ay tumutukoy kay Bathala,
sa kalikasan, sa kultura, at sa pinanggalingan ng mga hayop
 10 Pinakasikat na Alamat sa Pilipinas
1. Alamat ng Pinya
2. Alamat ng Pilipinas
3. Alamat ng Saging
4. Alamat ng Ampalaya
5. Alamat ng Mangga
6. Alamat ng Sampaguita
7. Alamat ng Lansones
8. Alamat ng Rosas
9.Alamat ng Bayabas
10. Alamat ng Butiki
• Ang maikling kwento ay isang anyo ng panitikan na may
layuning magsalaysay ng mga pangyayari sa buhay ng
pangunahing tauhan. Nag-iiwan ito ng isang kakintalan sa isip
ng mga mambabasa.
• Ayon kay Edgar Allan Poe, ang tinaguriang Ama ng Maikling
Kuwento, ay isang akdang pampanitikang likha ng guniguni at
bungang – isip na hango sa isang tunay na pangyayari sa
buhay.Ito ay nababasa sa isang tagpuan, nakapupukaw ng
damdamin, at mabisang nakapagkikintal ng diwa o damdaming
may kaisahan.
SALIK o SANGKAP NG MAIKLING KUWENTO
Ang epiko ay tulang pasalaysay na nagsasaad ng kabayanihan ng pangunahing
tauhan na nagtataglay ng katangiang nakahihigit sa karaniwang tao na kadalasan
siya’y buhat sa lipi ng mga diyos o diyosa.

Ang paksa ng mga epiko ay mga kabayanihan ng pangunahing tauhan sa kanyang

paglalakbay at pakikidigma.

Ang salitang epiko ay galing sa Griyego na epos na nangangahulugang ‘awit’

ngunit ngayon ito’y tumutukoy sa pasalaysay na kabayanihan.
- ito ay mga salaysay na mula sa mga likhang-isip na mga tauhan na
kumakatawan sa mga uri ng mamamayan tulad ng hari, isang
marunong na lalaki, o kaya sa isang hangal na babae.
- ito ay kadalasang kaugnay sa isang tiyak na pook o rehiyon ng
isang bansa o lupain. Ito ay katulad rin ng mga alamat at mga
mito. Ang mga akdang ito ay karaniwang may ibinibigay na
mensaheng ubod ng kaalaman katulad ng salawikain.
- Ang Batik Ng Buwan mula sa Bayan ng Bisaya
- Ang kahulugan ng sanaysay ay "essay" sa Wikang Ingles. Ang sanaysay ay
isang uri ng sulatin nanagpapahayag ng pananaw o opinyon ng nagsulat nito.
Ang isang sanaysay ay may pokus sa iisang diwa at paksa. Ang mga sanaysay ay
may layong magbahagi ng impormasyon, magpahayag ng
nararamdaman,magbahagi ng opinyon, manghikayat ng ibang tao, at iba pa.
- Ito ay isang uri ng sulatin o komposisyon na naglalayong maibahagi ang
saloobin ng nagsulat nito. Ito rin ay maaaring magbahagi ng impormasyon,
magpahayag ng nararamdaman, magbahagi ng opinyon o damdamin,
manghikayat ng ibang tao, at iba pa. Ang isang sanaysay ay maaaring tumalakay
ng iba't ibang paksa gaya ng pag-ibig, kapaligiran, pamilya,lipunan, mundo, at
iba pa
2 Uri ng Sanaysay
1. Pormal
Tumatalakay ito sa mga seryosong paksa na nagtataglay ng masusing pananaliksik ng sumulat.
Kadalasan itong nagbibigay ng impormasyon tungkol sa isang tao, bagay, lugar o pangyayari. Ang
tono nito ay siryoso at walang halong biro.
Isang uri ng pormal na sanaysay ang editoryal sa mga pahayagan. Ito ay tungkol sa opinyon ng
sumulat sa mga maiinit na balita.
2. Di-pormal
Ito naman ay tumatalakay sa mga paksang karaniwan, personal at pang araw-araw na nagbibigay-
lugod o mapang-aliw sa mga mambabasa. Binibigyan diin nito ang mga bagay-bagay at karanasan
ng may akda sa isang paksa kung saan mababakas ang kanyang personalidad na para bang
nakikipag-usap lamang siya sa isang kaibigan kaya naman ito ay madaling maintindihan.
Sa madaling sabi, tungkol sa damdamin at paniniwala ng may akda ang paksa ng di-pormal na
sanaysay.
Talambuhay ay ang pagsasalaysay tungkol sa kwento ng buhay ng isang tao. Ang salitang talambuhay ay
nagmula sa Greek "bios " Ano ang ibig sabihin "habang buhay"Y"graphein”Na nagpapahiwatig "magsulat
ng", para sa kung ano ang ibig sabihin nito "sumulat ng buhay".
Ang talambuhay ay isang Ika-17 siglong uri ng panitikan, isinalaysay sa ikatlong tao at nagpapaliwanag sa
isang maikling buod, ang buhay ng isang tao, sa pangkalahatan, ay isang publiko at tanyag na tao, kung saan
ang ibang tao, alinman sa isang mamamahayag o ng ibang propesyon, ay nagsusulat ng buhay ng indibidwal
sa pamamagitan ng pagkolekta ng data at, kung maaari, sa pamamagitan ng direktang pakikipanayam sa
biographer o sa kanyang pamilya o mga kaibigan.
Saklaw ng talambuhay ang kapanganakan, pamilya, pagkabata, kumusta ang kanyang pagbibinata, pag-aaral,
propesyon, mga kaugnay na gawa, katangian ng kanyang pagkatao, kung minsan isang maikling buod ng oras
kung saan siya nabuhay o nabuhay, ang kanyang pang-adultong buhay, ang kanyang pamana, bukod sa iba
pang mga punto na isinasaalang-alang ng manunulat na mahalaga o kawili-wili upang makuha. Sa kaso ng
namatay na tao, ang dahilan ng kanyang pagkamatay ay iniulat, kung saan saang lugar siya ay natakpan, mga
taong dumalo, bukod sa iba pang mga bagay na nauugnay sa paksa. Kung hindi man, iyon ay, kung ang
indibidwal ay buhay, nakasulat ito hanggang sa kasalukuyang oras o hanggang sa isinasaalang-alang ng
biographer na may kaugnayan.
Talumpati ay isang buod ng kaisipan o opinyon ng isang tao na pinababatid sa pamamagitan ng pagsasalita sa
entablado para sa mga pangkat na mga tao. Layunin nitong humikayat, tumugon, mangatwiran, magbigay ng
kaalaman o impormasyon at maglahad ng isang paniniwala. Isang uri ito ng komunikasyong pampubliko na
nagpapaliwanag sa isang paksa na binibigkas sa harap ng mga tagapakinig.
Sining ito ng pagpapahayag ng isang kaisipan tungkol sa isang paksa sa paraang pasalita sa harap ng
tagapakinig. Ang panandaliang talumpati (extemporaneous speech) ay ang agarang pagsagot sa paksang
ibinibigay sa mananalumpati at malaya siyang magbibigay ng sariling pananaw. Maaaring may paghahanda o
walang paghahanda ang talumpati. Tinatawag na impromptu sa wikang Ingles ang talumpating walang
paghahanda kung saan binibigay lamang sa oras ng pagtatalumpati. Sinusubok ang kaalaman ng
mananalumpati sa paksa.
Maaaring binabasa, sinasaulo o binabalangkas ang talumpati. Sa binabasang talumpati, inihanda at iniayos ang
sinusulat muna ang talumpati upang basahin nang malakas sa harap ng mga tagapakinig. Samantalang ang
sinaulong talumpati, inihanda at sinaulo para bigkasin sa harap ng mga tagapakinig. Habang naghahanda ng
balangkas ng kanyang sasabihin ang binalangkas na talumpati kung saan nakahanda ang panimula at wakas
lamang.