Zasady monitorowania

układu krążenia
Metodami nieinwazyjnymi

Rafał Malinowski
Norbert Drab
Michał Szymański
Michał Iwaszczyszyn
 Sprawdzenie tętna
• Tętno (HR) - Falisty ruch naczyń tętniczych zależny od skurczów serca i od elastyczności
ścian tętniczych.
• Badanie tętna - Wykonuje się na tętnicach powierzchniowych. Najlepszym miejscem na
sprawdzanie tętna jest tętnica szyjna, tętno można sprawdzić też na innych tętnicach
np. promieniowej nadgarstka, udowej czy piszczelowej tylnej. Należy pamiętać, że przy
badaniu tętna nie wykorzystujemy kciuka, gdyż istnieje ryzyko pomylenia tętna
badanego z własnym oraz nie mierzymy tętna po intensywnym wysiłku i w
czasie  przeżyć emocjonalnych.
• Pomiar tętna - Najprostszym sposobem pomiaru jest umiejscowienie palców na którejś
z dostępnych tętnic i przez 10 sekund liczyć uderzenia. Następne ilość uderzeń
pomnożyć przez 6 i otrzyma się wynik uderzeń na minutę. Przy pomiarze należy zwrócić
uwagę na miarowość, wypełnienie, napięcie, chybkość, symetrie.
• Częstotliwość: 
- puls niemowląt – ok. 130 uderzeń na minutę
- puls dzieci starszych – ok. 100 uderzeń na minutę
- puls młodzieży – ok. 85 uderzeń na minutę
- puls dorosłych – ok. 70 uderzeń na minutę
- puls ludzi starszych – ok. 60 uderzeń na minutę
Ciśnienie tętnicze krwi
• Ciśnienie tętnicze (BP) - To siła nacisku, jaką płynąca krew wywiera na ściany tętnic. Bijące serce z każdym
uderzeniem wyrzuca z siebie porcję krwi, która następnie rozpływa się po naczyniach tętniczych.
• Badanie ciśnienia - Pomiar należy wykonać przynajmniej po 5-minutowym odpoczynku w pozycji siedzącej,
ręka na której wykonywany jest pomiar, powinna być zgięta w łokciu, rozluźniona i wsparta na poziomie
serca. Przy pomiarze ciśnienia tętniczego krwi wyróżnia się ciśnienie maksymalne, czyli skurczowe oraz
minimalne, czyli rozkurczowe. Wynik pomiaru jest wyrażony w milimetrach słupa rtęci (mmHg).
• Pomiar ciśnienia - Do pomiaru ciśnienia tętniczego krwi używa się przyrządu zwanego sfigmomanometrem
(ciśnieniomierz) z zastosowaniem metody osłuchowej (Korotkowa). Nowoczesne, elektroniczne przyrządy do
pomiaru ciśnienia wykorzystują najczęściej do pomiaru metodę oscylometryczną. Mankiet należy założyć
bezpośrednio na skórę, na wysokość 2/3 ramienia czyli około 2cm nad zgięciem łokciowym.
• Normy ciśnienia -  Prawidłowe ciśnienie rozpoznaje się, gdy jego wartości wahają się w granicach 100–
139/60–89 mmHg. Za optymalne uznaje się ciśnienie o wartości 120/80 mmHg.
Nawrót kapilarny
• Nawrót kapilarny (CRT)-  Badanie mające na celu ocenę perfuzji obwodowej czyli przepływ płynu
ustrojowego (najczęściej krwi) przez tkankę lub narząd.
• Pomiar nawrotu - Polega na uciśnięciu przez pięć sekund palca ręki czy paznokcia położonego na wysokości
serca, z taką siłą by skóra zbladła. Po zwolnieniu ucisku trzeba zmierzyć czas, w jakim kolor skóry wróci do
normy.
• Normy nawrotu kapilarnego - Prawidłowy powinien wynosić mniej, niż 2 sekundy. Jeśli trwa to dłużej,
świadczy o zaburzeniach krążenia. Jednak taki test może dać wynik fałszywie dodatni, np. za sprawą niskiej
temperatury otoczenia.
Elektrokardiografia (EKG)
• EKG – Jest to zabieg diagnostyczny, który bada graficzny zapis elektrycznej pracy serca. Wykonywany jest w
celu wykrycia ewentualnych zaburzeń pracy serca.
• Badanie EKG – Do badania pacjent musi znajdować się w pozycji leżącej z okrytymi kończynami oraz klatką
piersiową. Badanie wykonuje się aparatem EKG. Elektrody umieszcza się na kończynach oraz klatce
piersiowej. W celu lepszego przewodzenia pobudzeń elektrycznych, na miejsca przylegania elektrod nakłada
się żel lub zwilża je woda.
• Przykładowe zapisy EKG
                      1 Migotanie przedsionków                                               2 Tachykardia zatokowa                

                      3 Migotanie komór                                                             3 Bradykardia zatokowa

       
Rozmieszczenie elektrod EKG
• Rozmieszczenie elektrod kończynowych:
1. czerwona - prawe ramię (okolica nadgarstka)
2. żółta - lewę ramię (okolica nadgarstka)
3. zielona - lewa noga (podudzie, bliżej okolicy stopy)
4. czarna - prawa noga (podudzie, bliżej okolicy stopy)
Elektrody również można przykleić na obojczykach adekwatnie do strony czerwoną i żółtą oraz nad
talerzami biodrowymi zielona i czarna.
• Rozmieszczenie elektrod przedsercowych:
1. (V1) czerwona - IV międzyżebrze, linia przymostkowa prawa
2. (V2) żółta - IV międzyżebrze, linia przymostkowa lewa
3. (V3) zielona - między V2, a V4,
4. (V4) brązowa - V międzyżebrze, linia środkowo-obojczykowa lewa
5. (V5) czarna - na poziomie V4, linia pachowa przednia środkowa lewa,
6. (V6) fioletowa - na poziomie V4, linia pachowa środkowa lewa
Pulsoksymetria
• Pulsoksymetria (saturacja) SpO2 – Jest to badanie układu krążeniowo-oddechowego. Nieinwazyjna metoda
przezskórnego oznaczania wysycenia krwi tlenem. Metoda opiera się na
zasadzie spektrofotometrycznego pomiaru wysycenia tlenem hemoglobiny, gdyż
hemoglobina utlenowana wykazuje odmienne właściwości optyczne niż odtlenowana.
• Badanie pulsoksymetrem -  Badanie wykonujemy najczęściej na palcach dłoni, stóp. Palce nie powinny być
chłodne. W przypadku, gdy dłonie są zimne, naczynia krwionośne będą nieco mniejsze pod względem
objętości. Przekłada się to na zakłócenie wyników badania pulsoksymetru. Podobnie może stać się w sytuacji
gdy dana osoba ma np. grubą warstwę lakieru na paznokciach. 
• Normy saturacji - Prawidłowy wynik dla zdrowego człowieka waha się w granicach 93%-100%.
Dziękuje za uwagę