Yunit I

Filipino Bilang Wika at Larangan

Mga Layunin
1. Maipaliwanag ang ugnayan ng mga tungkulin ng wikang
Filipino bilang wikang pambansa, wika ng bayan at wika ng
pananaliksik na nakaugat sa pangangailangan ng sambayanan.

2. Makapag-ambag sa pagtataguyod ng wikang Filipino bilang

daluyan ng makabuluhan at mataas na antas ng diskurso na
akma at nakaugat sa lipunang Pilipino, bilang wika ng
pananaliksik na nakaayon sa pangangailangan ng komunidad at
ng bansa.

3. Malinang ang adhikaing makibahagi sa pagbabagong

panlipunan.
Wika
🞂 Simbolo ng pagkakakilanlan
🞂 Susi ng pagkakaisa ng bayan
🞂 Naging sandata upang pag-isahin ang nag-aalab na puso ng
mamamayang Pilipino laban sa mapang-aping mga dayuhan
Sa deskripsyon ng Komisyon ng Wikang Filipino (KWF), ang
wikang Filipino ay buháy o matatawag na dinamiko. Dumaan
ito sa proseso ng paglinang sa pamamagitan ng panghihiram
sa mga wika sa Pilipinas at mga di-katutubong wika. Ang
wikang Filipino ay nagkaroon ng ebolusyon ng iba’t ibang
barayti ng wika para sa iba’t ibang saligang sosyal at para sa
mga paksa ng talakayan ng iskolarling pagpapahayag.
Filipino Bilang Wikang Pambansa
🞂 Disyembre 30, 1937 ay ipinoroklama ang wikang Tagalog bilang batayan ng
Wikang Pambansa. Ito ay ayon sa Saligang Batas ng 1935 kung saan ang Kongreso
ay gagawa ng hakbang sa pagpapaunlad at pagpapayaman ng wikang pambansa
batay sa mga umiiral na katutubong wika. Subalit ang proklamasyon ay
magkakabisa lamang dalawang taon matapos ang pagpapatibay nito.
⮚ Noong 1940, ipinag-utos ang pagtuturo ng Wikang Pambansa sa ikaapat na taon sa
lahat ng pampubliko at pribadong paaralan sa buong bansa.
🞂 Noong 1959, inilabas ni Pangulong Jose P. Garcia na salitang Pilipino ang itatawag
sa wikang pambansa , mula sa Tagalog ginawa itong Pilipino
Filipino Bilang Wikang Pambansa
 Konstitusyon ng Biak na Bato 1899 – hinihikayat ang lahat ng katipunero na gamitin ang wikang Tagalog

🞂 Noong 1987, alinsunod sa Konstitusyon, ang wikang pambansa ng Pilipinas ay tatawaging Filipino. Ito ay
hindi batay sa pinaghalo-halong sangkap ng katutubong wika na umiiral sa bansa bagkus ito ay nucleus ng
Pilipino at Tagalog.
🞂 Seksyon 6. Ang wikang Pambansa ng Pilipinas ay Filipino. Samantalang nalilinang ito ay dapat na
payabungin at pagyamanin pa salig sa umiiral ng mga wika sa Pilipinas. Alinsunod sa tadhana ng batas at
sang-ayon sa nararapat na maaaring ipasya ng kongreso, dapat magsagawa ng mga hakbangin ang
Pamahalaan upang ibunsod at puspusang itaguyod and paggamit ng Filipino bilang midyum ng opisyal na
komunikasyon at wika ng pagtuturo sa sistemang pang-edukasyon.

🞂 Seksyon 7. Ukol sa mga layunin ng komunikasyon at pagtuturo, ang mga wikang opisyal ng Pilipinas ay
Filipino, at hangga’t walang ibang itinatadhana ang batas, Inggles. Ang mga wikang panrehiyon ay
pantulong na mga wikang opisyal sa mga rehiyon at magsisilbi na pantulong ng mga wikang panturo roon.
Dapat itaguyod nang kusa at opsyonal ang Espanol at Arabic.m ng opisyal na komunikasyon at wika ng
pagtuturo sa sistemang pang-edukasyon.
🞂 Seksyon 9. Dapat magtatag ang Kongreso ng isang Komisyon ng Wikang Pambansa ng
binubuo ng mga kinatawan ng iba’t ibang mga rehiyon at mga disiplina na magsasagawa,
mag-uugnay at magtataguyod ng mga pananaliksik sa Filipino at sa iba pang mga wika para
sa kanilang pagpapaunlad, pagpapalaganap at pagpapanatili.

🞂 Itinatag ang Komisyon ng Wikang Filipino (KWF) upang magbalangkas ng

mga patakaran, mga plano at mga programa upang matiyak ang higit pang
pagpapaunlad, pagpapayaman, pagpapalaganap at preserbasyon ng Filipino
at iba pang wika sa Pilipinas. Nilalayon din ng samahan na ganyakin ang
mga iskolor at manunulat na itaguyod ang wikang Filipino sa pamamgitan
ng pagbibigay ng insentibo tulad ng mga grant at award. Hinihikayat din
ng KWF ang paglalathala ng iba’t ibang orihinal na obra at teksbuk at mga
materyales na reperensiya sa iba’t ibang disiplina gamit ang Filipino at iba
pang wika sa bansa
Filipino
🞂 Ang katutubong wika na ginagamit sa buong Pilipinas
bilang wika ng komunikasyon ng mga etnikong grupo.
🞂 Ang wika ay dinamiko
🞂 Dumaan sa proseso ng paglinang sa pamamagitan ng mga
panghihiram sa mga wika ng Pilipinas at mga di
katutubong wika at sa ebolusyon ng iba’t ibang barayti ng
wika para sa iba’t ibang sitwasyon, sa mga nagsasalita
nito na may iba’t ibang salitang sosyal, at para sa mga
paksa ng talakayan at iskolarling pagpapahayag.
🞂 Minsan ay binanggi t ni Manuel L. Quezon sa Pagdiriwang ng Buwan ng Wika ang
mga katagang, “Hindi ko nais ang Kastila o Ingles ang maging wika ng pamahalaan.
Kailangang magkaroon ng sariling wika ang Pilipinas, isang wika na nakabatay sa isa
sa mga katutubong wika. ”
🞂 Sa Artikulo XIV Konstitusyong 1987 ay nagsasaad ng ganito:
Seksiyon 8. Ang Konstitusyong ito ay dapat ipahayag sa Filipino at Inggles, at dapat na
isinalin sa mga pangunahing wikang panrehiyon, Arabic at Kastila.

🞂 Sinabi naman sa artikulo ni Vitangcol III (2019) sa kanyang artikulong, “Ano ang
Saysay ng Wikang Filipino,” na kahit ang dating Pangulong Aquino ay nagsabi na,
“imbes na mga galos at pilat ang makuha dahil sa pagtatagisang-tinig, sana ay
umusbong ang pagkakaunawaan at pusong makabayan. May tungkulin ang bawat isa
na palaganapin ang isang kulturang may malalim na pagkakaintindihan sa isa’t isa
gamit ang isang wikang pinagbubuklod at pinagtitibay ng buong bansa.” Dagdag pa
niya, “Wika ang dapat pagbubuuin tayo, hindi tayo dapat paghihiwalayin.” Malinaw sa
pahayag na ito, na ang wikang Filipino ay sandatang nagbubuklod sa lahat ng Pilipino
saan mang dako ng mundo sila naroroon.
MULTILINGGWAL AT
MULTIKULTURAL
ANG PILIPINAS
Filipino Bilang Wika ng Pananaliksik
🞂 Ayon kay Renato Constantino noong 1996 “Ang wika ay isang
kasangkapan ng proseso ng pag-iisip. Sa pamamagitan ng wika, ang pag-
iisip ay nalilinang at ang pag-unlad ng pag-iisip ay humahantong sa lalong
pag-unlad ng wika. Ngunit pag ang wika ay naging sagabal sa pag-iisip,
ang proseso ng pag-iisip ay nahahadlangan o nababansot a nagkakaroon
tayo ng kultural na pagbabantulot”

🞂 Sinabi ni Jose Rizal “Ano ang gagawin ninyo sa wikang dayuhan...

Papatayin nyo lamang ang inyong pansariling katauhan at ilalantad ang
iniisip sa ibang kasisipan. Sa halip na gawing malaya ang inyong sarili ay
gagawin nyo lamang itong alipin... Kapwa kayo nakakalimot na habang
ang tao ay may sariling wika ay mayroon kayong kalayaan”
Filipino Bilang Larangan at Filipino sa
Iba’t ibang Larangan
🞂 Tinalakay ni Gonzales (n.d.) sa kanyang Modyul na may
titulong “Ang Pagpapayabong at Intelektwakisasyon ng
Wikang Filipino: Mula sa Paninging Teoretikal, Historikal, at
Sosyolohikal” ang modelo ng paglinang ng wika ayon kina
Haugen (1972) at Ferguzon (1971). Ayon sa kanila, isang
paraan ng pagpapayabong ng wika ay ang elaborasyon o pag
o pagpapayabong nito na tinatawag ding intelektwalisasyon.
🞂 Ayon naman kay Constantino (2015) sa aklat ni San Juan et
al. (2019) ang kahalagahan ng intelektwalisasyon ay ang
paggamit ng Filipino sa iba’t ibang larangan tungo sa
pagpapaunlad hindi lamang ng wikang Filipino kundi ng
kaisipang Filipino.
May malaking potensyal ang
Filipino, kailangan nating
maniwala at sumulong
Ang Wikang Filipino at Banta ng
Globalisasyon ni BIENVENIDO LUMBERA
🞂 Ang globalisasyon ay ang pagtatatag ng tinatawag na
tinatawag na boarderless world
PAANO NAGSASALUNGATAN O HINDI
PAGSASALUNGATAN ANG PRINSIPYONG PANG
WIKA AT ISINULONG NA PAMBANSANG
KAUNLARAN SA PANGANGALAGA NG
IDENTIDAD SA PILIPINAS?