Actividade Interactiva 1

Obxectivos de Desenvolvemento
Sostible no Ámbito Urbano
A Axenda Urbana do Eixo Atlántico
Curso 2019-2020

BRUNO BLANCO VARELA

ANTECEDENTES
 NACIÓNS UNIDAS EN CLAVE ODS: A
AXENDA 2030

• A Axenda 2030 para o Desenvolvemento Sostible foi asinada

en 2015 polos países membros de Nacións Unidas

• Representa o compromiso internacional para afrontar os retos

sociais, económicos e medio ambientais da globalización,

poñendo no centro as personas, o planeta, a prosperidade e a

paz, baixo o lema de “non deixar a ninguén atrás”

 NACIÓNS UNIDAS EN CLAVE ODS: A
AXENDA 2030
• Transformar o noso mundo: Axenda 2030 para o Desenvolvemento
Sostible

• Un novo Contrato Social Global que non deixe a ninguén atrás

• 193 países comprométense cos ODS (169 metas e 234 indicadores)

• Os ODS persiguen erradicar pobreza, protexer o planeta e asegurar a

prosperidade para todas as persoas como parte dunha nova axenda
de desenvolvemento sostible

• Interconectividade a escala global entre conflitos, pobreza,

desigualdade e medio ambiente
 NACIÓNS UNIDAS EN CLAVE ODS: A
AXENDA 2030
• ODS como parte dun proceso: vén dos ODM e non remata en
2030

• Os ODM estaban destinados aos países en desenvolvemento,

axudados e apoiados polos más desenvolvidos

• Xorden da reflexión e da experiencia previa

• Necesidade de xerar unha dinámica máis participativa: nos

actores que participan e en como participan (multiactor,
multinivel)
MARCO DAS AXENDAS
URBANAS

ALGÚNS EXEMPLOS
 AXENDA URBANA
• A Axenda Urbana é un proceso de reflexión, definición e
tranformación estratéxica da cidade

• É un método de traballo colaborativo e corresponsable

• A cidade está moi estudada a través de plans territoriais, sectoriales,

etc., pero falta unha visión unificada, de conxunto sobre cara onde ir

• Implementar, no plano local, os obxectivos da cascada de

planificación estratéxica que conforma o marco referencial
 AXENDA URBANA
• Reforzar un proceso de construción dun novo modelo de gobernanza

• Cumprir os compromisos adquiridos no marco referencial

• A estratexia define o plan e determina o territorio de actuación

• Non é unha novidade, recolle a longa traxectoria do

desenvolvemento do modelo de desenvolvemento urbano europeo
(integralidade e sostibilidade)

• Precedentes: Axenda 21, EDUSI

• Van estar vinculadas ao financiamiento europeo e nacional

 AXENDA URBANA
• Principios comúns:

• Sostibilidade

• Metodoloxía de enfoque integrado en materia de desenvolvemento

urbano

• O enfoque integrado caracterízase por ser multisectorial, multinivel,

multiactor e colaborativo, participativo e gobernanza

• Reforzamento do territorio, co fin de que ningún territorio se quede

atrás. Equilibrio territorial, integración de cidades medianas e
pequenas
AXENDA URBANA
 ESTRUTURA E
DESENVOLVEMENTO
 ESTRUTURA E
DESENVOLVEMENTO

Fonte: Axenda Urbana Española

 O EIXO ATLÁNTICO
• O Eixo Atlántico do Noroeste Peninsular é un organismo sen ánimo
de lucro que apoia as iniciativas que fomenten a cooperación
transfronteriza

• Fúndase en 1992 como asociación de 13 ciudades (actualmente 38)

• Contexto do papel das cidades e rexións na area política comunitaria

• Orzamento 2018: 4,65 millóns de euros e 14 persoas empregadas

• Foro de relacionamento e de benchmarking; servizo de estudos e de

planeamento estratéxico; Lobby; consultaría de captación de
proxectos UE
 O EIXO ATLÁNTICO
• Declaración de Porto (1 de abril de 1992), documento fundacional do
Eixo Atlántico: “A aplicación e entrada en vigor da Acta Única
Europea a partir do 1 de xaneiro de 1993, así como el desarrollo de
las medidas adoptadas en la Conferencia de Maastricht requiren a
urxencia de adoptar medidas políticas que permitan asegurar o papel
das cidades na construción da Europa Unida”
O EIXO ATLÁNTICO
O EIXO ATLÁNTICO
 A AXENDA URBANA DO EIXO
ATLÁNTICO
• Finalidade: oportunidade política, facer algo que está no
epicentro dos debates e darlle visibilidade ao Eixo Atlántico
• Fortalezas: maritimidade, patrimonio inmaterial, base
industrial con potencialidades, sistema urbano organizado e
policéntrico
• Debilidades: poboación dispersa, envellecemento, perda
talento mozo, territorio periférico, desequilibrio
costa/interiorPrincipios inspiradores da axenda e marcas
transversais 5 obxectivos
 A AXENDA URBANA DO EIXO
ATLÁNTICO
• Principios inspiradores:

• Enfoque Holístico

• Sustentabilidade

• Gobernanza democrática

• Equidade

• Compartir para server

• Innovación económica e social

• Programación integrada
 A AXENDA URBANA DO EIXO
ATLÁNTICO
• Marcas transversais:

• Smart Cities

• Cambio ambiental global

• Cidade resiliente

• Rexeneración urbana

• Especialización intelixente

• Diplomacia urbana

• Cooperación colaborativa
 A AXENDA URBANA DO EIXO
ATLÁNTICO
• Obxectivos

• Desenvolvemento territorial policéntrico e equilibrado

• Competitividade global sobre a base dunha economía local

sólida
• Ecosistemas urbanos hipocarbónicos que minimicen o consumo
de recursos naturais
• Comunidades urbanas inclusivas, tolerantes e democráticas

• Cidades resilientes, relacionais, comprometidas e con

gobernanza democrática
 ESTRUTURA DO PLAN DE
ACCIÓN
PRIORIDADES ESTRATEXICAS
DO EIXO ATLÁNTICO
• 4 prioridades estratéxicas
• Liñas de intervención que fan
viables as prioridades
• Obxectivos específicos que
desenvolven as liñas de
CONSTRUÍR A CIDADE DO FUTURO
DESENVOLVER
IMPULSAR A ECONOMÍA
A COHESIÓN E PROMOVER
TERRITORIAL O EMPREGO.
E RESPONDER AO RETO
AFIRMAR O ESPAZO EURORREXIONAL
A EURORREXIÓN DODEMOGRÁFICO
COÑECEMENTO E DA INNOVACIÓN

intervención
• Medidas e programas que
implementan os obxectivos
específicos
 Actividade a realizar na clase
• Encaixar cada unha das metas específicas do Plan de Acción do
Eixo Atlántico cos ODS
• Formar grupos de 4 persoas para traballar as prioridades
estratéxicas (cada grupo inicialmente analiza unha prioridade)
• Cada grupo entrega a tarefa conxuntamente indicando a
prioridade estratéxica, a liña de intervención, o ODS e unha
pequena reflexión para xustificar esa relación
• Exemplo: Prioridade Estratéxica I: Liña de intervención 1.1 ODS:
Número/s: Reflexión: 1-2 frases
• Algunha/s liña/s pode/n corresponderse varios ODS (2 ou máis)
Actividade a entregar mediante
o Campus Virtual (non ApS)
Elaborar un comentario en grupos de 3/4 persoas de 2000 + 300
(acta) palabras.
Valoraranse os seguintes aspectos: Formato/ Citas e bibliografía/ Calidade da redacción/
Desenvolvemento dos argumentos/ Coherencia do discurso/ Acta de realización do traballo

A. Que ODSs se poden desenvolver e implementar nas cidades?

B. Que retos teñen as facendas públicas locais? Son os mesmos
que as facendas públicas rexionais?
C. Políticas municipais = Políticas de cidade?
D. Acta de realización do traballo