Презентација

ФИЗИКА
ПОВТОРУВАЊЕ 1

НОВА НАСТАВНА
ЕДИНИЦА

ПОВТОРУВАЊЕ 2

ЗАДАЧИ

SONG
1. Кои огледала ги нарекуваме сферни и какви
можат да бидат?
2. Кои се елементите на сферните огледала?
3. Колку карактеристични зраци постојат и кои
се тие?
4. Како гласи равенката за вдлабнато сферно
огледало, а како за испакнато?
5. Како гласи равенката за зголемување кај
вдлабнато сферно огледало?
Ликови кај сферните огледала
6. Конструкција на ликови кај вдлабнато огледало

1
2 P

T F L C

РЕАЛЕН
 I. p > 2f

T F L C

реален
смален
превртен
f < l < 2f
 II. F < P < C

T F C
L
реален
зголемен
превртен
l > 2f
 III. p = 2f

T F C
L
реален
еднаков со предметот
превртен

l = 2f
 IV. p < f
L

T F C

имагинарен
поголем од предметот
исправен
 V. p = f

T F C

Не постои лик

l
VI. Испакнато огледало

P
L
C F T
имагинарен
намaлен
исправен
F<l<T
Примена на сферните огледала
Современите телескопи, како земни, така и вселенски,
користат сферни огледала. Тие ја собираат светлината
која патува милијарди години од многу оддалечени
светлосни извори, ѕвезди и галаксии.
ЗАНИМЛИВОСТ
 СИМУЛАЦИИ

СИМУЛАЦИЈА за ВДЛ
АБНАТО
и ИСПАКНАТО
ОГЛЕДАЛО
ЗАДАЧИ
Задача 1: Предмет висок 4cm се наоѓа на растојание од 10cm пред
конкавно сферно огледало со радиус на закривеност 60 cm. Пресметај
колку е оддалечена сликата од предметот, нејзината големина и графички
нацртај. Дали сликата е реална или виртуелна, превртена или исправена?
Решение: 𝑹 𝟔𝟎
P= 4 cm 𝒇= ¿
𝟐 𝟐
p = 10 cm L T P
R = 60 cm 𝒇 =𝟑𝟎 𝒄𝒎 o F S o
l, L = ?

𝟏 𝟏 𝟏 𝟏 𝒇 −𝒑
= − = 𝑳 𝒍 𝟏𝟓
𝒇 𝒑 𝒍 𝒍 𝒑𝒇 = 𝑳= 𝟒
𝑷 𝒑 𝟏𝟎
𝟏 𝟏 𝟏 𝒍
= − l = 15 cm 𝑳= 𝑷 L= 6 cm
𝒍 𝒑 𝒇 𝒑
Задача 2: Со конструкција определи го ликот на предметот од сликата,
пресметај ја неговата големина и пресметај на кое растојание се наоѓа
ликот? 4cm
Решение: 𝟏 𝟏 𝟏 𝟏 𝟏 𝟏
= + = − 2cm
P= 2 cm 𝒇 𝒑 𝒍 𝒍 𝒇 𝒑 F
f = 4 cm
p= 6 cm
l, L = ?
l = 12 cm 6cm

𝑳 𝒍 𝒍
= 𝑳= 𝑷
𝑷 𝒑 𝒑
F
L= 4 cm
Задача 3: Вдлабнато огледало зголемува 5 пати. Колку изнесува
растојанието помеѓу предметот и ликот, ако радиусот на закривеност
изнесува 24cm?
Решение:
z= 5 𝑹 𝟐𝟒
𝒇= = T P
R = 24 cm 𝟐 𝟐 F S
L
l-p = ?
f = 12 cm
𝒍
𝒛= 𝟏 𝟏 𝟏 𝟏 𝟏 𝟏 𝟏 𝟔𝒑
𝒑 = + = + =
𝒇 𝒑 𝒍 𝟏𝟐 𝒑 𝟓 𝒑 𝟏𝟐 𝟓 𝒑 𝟐
𝒍
𝟓= 𝟏 𝟔
𝒑 = 𝟓 𝒑=𝟕𝟐 𝒑=𝟏𝟒. 𝟒 𝒄𝒎
𝟏𝟐 𝟓𝒑
𝒍=𝟓 𝒑 𝒍=𝟕𝟐 𝒄𝒎 l-p= 57,6 cm
Задача 4: Имагинарниот лик на предметот кој се наоѓа на оптичката оска
од конкавно огледало, зголемен е трипати. Колкаво е растојанието меѓу
предметот и ликот? Радиусот на закривеност на огледалото е 90cm
Решение: 𝑹 𝟗𝟎 𝒍
z= 3 𝒇= = 𝒛=
𝟐 𝟐 𝒑
R = 90 cm
𝒍
p+l = ? f = 45 cm 𝟑=
𝒑
𝒍=𝟑 𝒑
𝟏 𝟏 𝟏
= −
𝒇 𝒑 𝒍 𝟏 𝟑𝒑−𝒑
= 𝒍=𝟗𝟎 𝒄𝒎
𝟒𝟓 𝟑 𝒑 𝟐
p+l= 120 cm
𝟏 𝒍−𝒑 𝟏 𝟐
= = 𝒑 =𝟑𝟎 𝒄𝒎
𝟒𝟓 𝒑𝒍 𝟒𝟓 𝟑𝒑
ПОВТОРУВАЊЕ
Сферни огледала можат да бидат:

Мазни и рапави

Вдлабнати и испакнати

Северни и јужни

Полни и празни
Вдлабнатите сферни огледала уште се
нарекуваат:

Конвексни

Растурни

Конкавни

Бели
На сликата е прикажано:

Конкавно сферно огледало

Вдлабнато сферно огледало

Собирно сферно огледало

Конвексно сферно огледало

 Растојанието СТ од сликата
е:

Фокусно растојание

Теме на сферното огледало

Центар на закривеност

Радиус на закривеност
 Точката С од сликата е:

Фокусно растојание

Теме на сферното огледало

Центар на закривеност

Радиус на закривеност
 Правата ОО од сликата е:
p

F C P
T Споредна оптичка оска
O L O
l
Средна оптичка оска

Двојно фокусно растојание

Главна оптичка оска

Сферни огледала се огледалата кои се
делови од:
Сферни површини

Правоаголни површини

Триаголни површини

Четириаголни површини
 За фокусното растојание важи
формулата:
𝑹
𝒇 =
𝟐
𝒇 =𝟐 𝑹
𝟐
𝒇 =
𝑹
𝒇 = 𝑹+𝟐
 На дадената слика ликот е:
p
O T P O
F C Нереален
L
l
Имагинарен

Реален

Нестварен
 Растојанието FT од сликата
е:
Фокусно
Фокуснорастојание
растојание

Теме на сферното огледало

Центар на закривеност

Радиус на закривеност
 На дадената слика ликот е:
P
OC F
L
T p O Реален
l

Имагинарен

Стварен

Вистински
Испакнатите сферни огледала уште се
нарекуваат:
Конвексни

Собирни

Конкавни

Бели
Равенката за вдлабнато сферно огледало е:

𝟏 𝟏 𝟏
= +
𝒇 𝒂 𝒃
𝟏 𝟏 𝟏
=− +
𝒇 𝒂 𝒃
𝟏 𝟏 𝟏
− = −
𝒇 𝒂 𝒃
𝟏 𝟏 𝟏
− =− −
𝒇 𝒂 𝒃
 Точката Т од сликата е:

Фокусно растојание

Теме на сферното огледало

Центар на закривеност

Радиус на закривеност
Равенката за испакнато сферно огледало е:
𝟏 𝟏 𝟏
= +
𝒇 𝒂 𝒃
𝟏 𝟏 𝟏
=− +
𝒇 𝒂 𝒃
𝟏 𝟏 𝟏
− = −
𝒇 𝒂 𝒃
𝟏 𝟏 𝟏
− =− −
𝒇 𝒂 𝒃
 Зголемувањето или
намалувањето на ликот од
сликата е даден со
формулата:

𝒍 𝒃 𝒍 𝒂
𝒛= = 𝒛= =
𝒑 𝒂 𝒑 𝒃

𝒑 𝒂 𝒍 𝒂
𝒛= = 𝒛= =
𝒍 𝒃 𝒑 𝒂
 На сликата е прикажано:

Конкавно сферно огледало

Испакнато сферно огледало

Растурно сферно огледало

Конвексно сферно огледало