Wika at Gramatika: Pang-ugnay na ginagamit sa Sanhi at Bunga BALIK-ARAL 1. Ito ay isang uri ng panitikan na gumagamit ng hayop bilang tauhan? 2. Sino ang pangunahing tauhan sa kwento? 3. Anong hayop ang nais ulamin si Pilandok? 4. Ano ang bali-balitang ugali mayroon ang ating pangunahing tauhan? 5. Sino ang nakatalo kay Pilandok? 6. Anong ginawa ng mga suso upang matalo si Pilandok? 7. Ano ang gintong aral ang nakuha sa pabula? Pang-ugnay na ginagamit sa Sanhi at Bunga Ang sanhi ay tumutukoy sa ugat o dahilan ng naging ng isang pangyayari ito’y matutukoy sa pamamagitan ng mga panandang ito. Sapagkat Dahil sa Palibhasa Kasi Halimbawa 1. Nawala ang tiwala ni Gilbert sa kanyang kaibigan, sapagkat nalaman niyang sinisiraan siya nito sa kanyang mga kamag-anak. 2. Dahil sa malakas na pag-ulan, bumaha sa maraming Probinsya. 3. Agad siyang nakapasok sa trabaho sa pamahalaan, palibhasa’y anak siya ng artista. 4. Siya ay pinauna sa mahabang pila, kasi meroon siyang kapansanan. samantalang ang bunga naman ay tumutukoy sa naging kinalalabasan ng isang pangyayari. Ito’y matutukoy sa pamamagitan ng mga panada tulad ng mga sumusunod: Kaya Bunga nito Tuloy Dahil dito Halimbawa 1. Kaya siya ang nanalo sa isang paligsahan,dahil siya ay napakahusay. 2. Palaaway at nanakit sa kanyang mga kalaro si James, bunga nito nilalayuan na siya ng kanyang mga kaibigan. 3. Nagpakita ng husay sa pagkanta si Gemma,tuloy s’ya ang napili upang ilaban sa paligsahan sa pagkanta sa ibang bayan. 4. Luminis ang tubig sa Manila Bay, dahil dito, dinarayo na ito ng mga tao. 1. Ano ang napansin mo sa mga larawan? 2. Ano-ano ang mga katangian sa larawan ang hindi makikita sa katangian ng isang ordinaryong tao? 3. Maituturing ba silang bayani? Bakit? 4. Batay sa larawan ano ang katangian ng isang epiko? EPIKO Galing sa salitang Griyego “epos” na ang kahulugan ay “awit” Bawat rehiyon ay may bukod tanging epiko.
Ito ay tumatalakay sa mg kabayanihan at
pakikipagtunggali ng isang tao mga tao laban sa mga kaaway na halos hindi mapaniwalaan dahil may mga tagpuang makababalaghan . EPIKO Kwento ng kabayanihan noong unang panahon na punong-puno ng mga kagila-gilalas na pangyayari.
Ang mga pangunahing tauhan ay nagtatanglay
ng katangiang nakahihigit sa karaniwang tao at kadalasang buhat sa lipi ng mga diyos 0 diyosa . Halimbawa ng Epiko
Hudhud ni Aliguyon ( Epiko ng
Ibalon ( Epiko ng Bicol) Ifugao) Biag ni Lam-Ang (Epiko ng Ilokano)
Maragtas ( Epiko ng Bisaya) Bantugan ( Epiko ng Mindanao) Hinilawod ( Epiko ng Panay)
INDARAPATRA AT SULAYMAN Epiko ng Maguindanao Indarapatra at Sulayman 1. Sino-sino ang itinuturing na bayani ng mga taga Maguindanao? 2. Ibigay ang kanilang katangiang taglay? 3. Bakit kailangang iligatas ng mga bayani ang mga taga Maguindanao? 4. Ano ang hiniling ni Indarapatra sa Diyos? 5. Sino ang pinakasalan ni Indarapatra? 6. Anu-ano ang mga tinuro ang iniwan ni Indarapatra sa taga- Maguindanao?