Infermeria dhe ligji

Dr.sc.Izet Sadiku
• Në kujtim të të gjithë atyre pacientëve që më kanë pasuruar jetën dhe më
kanë bekuar me shpirtin e tyre të të jetuarit – ndërkohë që po vdesin.
• • Infermieria është nderi dhe privilegji i kujdesit për nevojat e individëve
në kohën e tyre të nevojës.
• Përgjegjësia është ajo e rritjes për të zhvilluar mendjen, shpirtin dhe
mirëqenien fizike të vetes, si dhe të atij që kujdeset.
• • Ka shumë gjëra që më pëlqejnë në lidhje me të qenit një RN, por si
infermiere në Dhomën e Rimëkëmbjes, e preferuara ime, deri tani, është të
jem në gjendje t'i them një pacienti të turbullt, por të shqetësuar, "Ishte
beninje".
• • Përsosmëria ka të bëjë me atë se kush jemi, në çfarë besojmë, çfarë bëjmë
me çdo ditë të jetës sonë.
• Dhe në një farë mënyre ne jemi një shumë totale e atyre që na kanë dashur
dhe atyre që ia kemi dhënë veten.
• • Unë kam qenë me një numër njerëzish/pacientësh kur ata vdesin dhe
kam qëndruar me frikë.
• • Infermieria përfshin sublimen dhe të frikshmen. Nga ne pritet rregullisht
të bëjmë të pamundurën. Ndihem i nderuar që jam në këtë profesion.
• • Për t'u shëruar, e dija se duhej të pranoja kujdesin dhe dashurinë që më
jepeshin—kur e bëra, shërimi më lau si uji.
• • Gjatë gjithë kësaj nuk kam qenë kurrë vetëm. Faleminderit!
• • Në kujdesin për njëri-tjetrin, të dyja ndryshojnë përgjithmonë.
• • Një mik të merr dorën dhe të prek zemrën.
• • Të gjithë juve emrat e të cilëve u turbulluan nga dhimbja dhe droga.
• • Mos e nënvlerësoni kurrë rolin tuaj në ngritjen e pacientëve në këmbët e
tyre.
• • A do të humbas dinjitetin tim? A do të kujdeset dikush? A do të zgjohem
nesër nga ky makth?
• — SPITAL SUEDIS, SEATTLE, UASHINGTON, AUTORË TË PANJOHUR
• Roli i infermierit vazhdon të zgjerohet për shkak të mungesës së mjekëve të
kujdesit parësor në zonat rurale dhe brenda qytetit, specializimit gjithnjë në
rritje, teknologjisë së përmirësuar, kërkesës publike dhe pritshmërive
brenda vetë profesionit.
• Një infermier që tejkalon qëllimin e tij ose të saj të praktikës siç përcaktohet
nga statutet në fuqi (p.sh., aktet e praktikës së infermierit) mund të zbulohet
se ka shkelur dispozitat e licencës dhe si rrjedhim i nënshtrohet masave
disiplinore.
• Për shkak të procedurave gjithnjë e më komplekse të infermierisë dhe
mjekësore, ndonjëherë është e vështirë të dallohen detyrat që janë qartësisht
të rezervuara për mjekun nga ato që mund të kryhen nga infermierja
profesioniste.
• Infermierët, megjithatë, në përgjithësi nuk kanë hasur në padi për tejkalim
të fushës së praktikës së tyre, përveç nëse sjellja neglizhente është një
çështje.
• DIAGNOZA INFERMIERORE
• Shtete të ndryshme pranojnë se infermierët mund të bëjnë një diagnozë
infermierore. Siç ishte rasti në Cignetti kundër Camel
•  
• 1 ku i pandehuri-mjekët injoruan vlerësimin e një infermiere për diagnozën
e një pacienti, gjë që kontribuoi në një vonesë në trajtim dhe lëndim të
pacientit.
• Infermierja dëshmoi se i tha mjekut se shenjat dhe simptomat e pacientit
nuk ishin ato të lidhura me dispepsi. I pandehuri-mjeku e kundërshtoi këtë
dëshmi, duke treguar se një deklaratë e tillë përbënte një diagnozë
mjekësore nga një infermiere. Trupi gjykues lejoi që dëshmia të vihej në
provë.
 Seksioni 335.01(8) i Statutit të Rishikuar të Misurit (1975) autorizon një RN të
bëjë një vlerësim të personave që janë të sëmurë dhe të bëjë një diagnozë
infermierore.
Në apel, Gjykata e Apelit në Misuri konfirmoi vendimin e gjykatës më të ulët,
duke deklaruar se provat e neglizhencës së paraqitur nga një punonjës spitali,
për të cilën një mjek obstetër nuk ishte përgjegjës, ishte e pranueshme për të
treguar ngjarjet që ndodhën gjatë qëndrimit në spital të pacientit.
• LICENCËS E INFERMIERIT
• Modeli i përbashkët organizativ i autoritetit të licencimit të infermierëve në
çdo shtet është krijimi i një bord të veçantë, të organizuar dhe funksionuar
sipas udhëzimeve të legjislacionit specifik, për të licencuar të gjithë
infermierët profesionistë dhe praktikë.
• Secili bord nga ana e tij është përgjegjës për përcaktimin e përshtatshmërisë
për licencim dhe rilicencim fillestar; për zbatimin e statuteve të licencimit,
duke përfshirë pezullimin, revokimin dhe rivendosjen e licencave; dhe për
miratimin dhe mbikëqyrjen e institucioneve arsimore. Edhe pse një bord
licencimi ka autoritetin për të pezulluar një licencë, ai duhet ta bëjë këtë
brenda rregullave dhe rregulloreve ekzistuese.
• Kërkesat për licencim

• Trajnimi zyrtar profesional është i nevojshëm për licencimin e infermierit në të

gjitha shtetet. Kërkesat e kurseve ndryshojnë, por të gjitha kurset duhet të
përfundojnë në shkolla ose institucione të miratuara nga bordi. Secili shtet kërkon
që një aplikant të kalojë një provim me shkrim, i cili ështënë përgjithësi
administrohet dy herë në vit.

• Një bord licencimi mund të hartojë provime, ose një shërbim profesional i provimit
ose bordi kombëtar i provimit mund t'i përgatisë ato. Disa shtete heqin dorë nga
provimi i tyre me shkrim për aplikantët që paraqesin një certifikatë nga një bordi
kombëtar i provimit të infermierisë. Infermierët e diplomuar zakonisht janë në
gjendje të praktikojnë infermierinë nën mbikëqyrje ndërsa presin rezultatet e
provimit të tyre. Katër metodat themelore me të cilat bordet licencojnë infermierë
jashtë shtetit janë (1) reciprociteti, (2) miratimi, (3) heqja dorë dhe (4) provimi.
• Një bord licencimi mund të hartojë provime, ose një shërbim profesional i provimit
ose bordi kombëtar i provimit mund t'i përgatisë ato.

• Disa shtete heqin dorë nga provimi i tyre me shkrim për aplikantët që paraqesin
një certifikatë nga një bordi kombëtar i provimit të infermierisë.

• Infermierët e diplomuar zakonisht janë në gjendje të praktikojnë infermierinë nën

mbikëqyrje ndërsa presin rezultatet e provimit të tyre.

• Katër metodat themelore me të cilat bordet licencojnë infermierë jashtë shtetit

janë (1) reciprociteti, (2) miratimi, (3) heqja dorë dhe (4) provimi.
• Reciprociteti

• Reciprociteti është një marrëveshje zyrtare ose joformale midis shteteve ku një
bord licencimi infermierësh në një shtet njeh të licensuar të një shteti tjetër nëse
bordi i atij shteti shtrin njohje reciproke për të licensuarit nga shteti i parë.

• Për të pasur reciprocitet, kërkesat fillestare të licencimit të të dy shteteve duhet të

jenë në thelb ekuivalente.
• Miratimi

• Edhe pse disa borde të licencimit të infermierëve përdorin termin "miratim" në

vend të "reciprocitetit", të dy fjalët kanë kuptime të ndryshme.

• Në licencimin me miratim, bordet përcaktojnë nëse kualifikimet e infermierëve

jashtë shtetit janë ekuivalente me kërkesat e tyre shtetërore në kohën e licencimit
fillestar.

• Shumë shtete e bëjnë kusht për miratim që provimi kualifikues i kryer në një shtet
tjetër të jetë i krahasueshëm me ato të tyre.

• Ashtu si me reciprocitetin, miratimi bëhet shumë më i lehtë kur standardet

uniforme të kualifikimit zbatohen nga shtete të ndryshme.
• Heqja dorë

• Infermierët mund të licencohen në disa shtete me heqjen dorë dhe provimin. Kur
aplikantët nuk plotësojnë të gjitha kërkesat për licencim por kanë kualifikime
ekuivalente, parakushtet specifike të arsimit, përvojës ose provimit mund të hiqen
dorë.

• Provimi

• Disa shtete nuk do të njohin infermierë të licencuar jashtë shtetit dhe e bëjnë të
detyrueshme që të gjithë aplikantët të kalojnë një provim licencimi. Shumica e
shteteve japin licenca të përkohshme për infermierët.

• Këto licenca mund të lëshohen në pritje të një vendimi nga një bord licencimi për
licencë të përhershme ose mund t'u jepen infermierëve jashtë shtetit të cilët
synojnë të jenë në juridiksion për një kohë të kufizuar, të specifikuar.
• Maturantëve të shkollave në vendet e tjera u kërkohet të përmbushin të njëjtat
kualifikime si infermierët e trajnuar në Shtetet e Bashkuara.

• Shumë borde shtetërore kanë krijuar kërkesa të veçanta për trajnim, shtetësi dhe
përvojë për studentët që arsimohen jashtë vendit; të tjerët insistojnë mbi trajnimin
shtesë në Shtetet e Bashkuara.

• Infermierët që përfundojnë studimet e tyre në një vend të huaj kërkohet të

kalojnë një provim të aftësisë angleze dhe / ose një provim licencimi të
administruar në anglisht. Disa shtete kanë marrëveshje reciprociteti ose miratimi
me disa vende të huaja.
• Pezullimi dhe revokimi i licencës

• Bordet e licencimit të infermierëve kanë autoritetin të pezullojnë ose revokojnë

licencën e një infermiereje që zbulohet se ka shkelur normat e përcaktuara të
sjelljes. Shkeljet e tilla mund të përfshijnë prokurimin e një licence nga
mashtrimi; sjellje joprofesionale, e pandershme, e pamoralshme ose e
paligjshme; kryerjen e veprimeve specifike të ndaluara me statut; dhe
keqpërdorimi.

• Procedurat e pezullimit dhe revokimit janë më së shpeshti të përfshira në aktin e

licencimit; megjithatë, në disa juridiksione, procedura lihet në diskrecionin e bordit
ose përmbahet në aktet e përgjithshme të procedurës administrative. Për pjesën
më të madhe, pezullimi dhe procedurat e revokimit janë administrative, sesa
gjyqësore, dhe nuk mbajnë sanksione penale.
• Praktikimi pa licencë

• Organizatave shëndetësore u kërkohet të verifikojnë që licenca e çdo infermiere

është aktuale.

• Fakti i thjeshtë që është i punësuar një praktikant i palicencuar nuk do të imponojë

përgjithësisht në vetvete përgjegjësi shtesë nëse një pacient nuk pëson dëm si
rezultat i neglizhencës së infermierit të palicencuar.

• Sidoqoftë, një person që paraqitet si infermier mund të përballet me akuza penale.

• Infermieret praktikante

• Infermierë praktikante(NP) janë RN të cilët kanë përfunduar arsimin e nevojshëm

për t'u angazhuar në vendimmarrjen e kujdesit shëndetësor parësor. PK është
trajnuar në ofrimin e kujdesit shëndetësor parësor dhe vlerësimin e problemeve
shëndetësore psikosociale dhe fizike, siç janë kryerja e ekzaminimeve rutinë dhe
renditja e testeve diagnostikuese rutinë.

• Një mjek nuk mund të delegojë një detyrë te një PK kur rregulloret përcaktojnë që
mjeku duhet ta kryejë atë personalisht ose kur delegimi është i ndaluar sipas ligjit
shtetëror ose nga politikat e vetë një organizate.
• Rreziqet e mundshme të përgjegjësisë për PK janë po aq reale sa rreziqet për çdo
infermiere tjetër. Standardi i kujdesit që kërkohet me shumë gjasa do të
përcaktohet me statut. Nëse jo, gjykatat do të përcaktojnë standardin bazuar në
doktrinën e personit të arsyeshëm, për shembull, "Çfarë do të bënte një PK e
arsyeshme e arsyeshme në rrethana të ngjashme?“
• Standardi do të vendoset përmes përdorimit të dëshmive të ekspertëve të PK-ve
të tjera në terren. Për shkak të problemeve të mundshme të përgjegjësisë dhe
presionit nga mjekët, spitalet historikisht kanë hezituar të përdorin PK-të në masën
e plotë të trajnimit të tyre. Një ngurrim i tillë është zvogëluar pasi aftësia e PK-ve
është demonstruar mirë në praktikë.
• Neglizhenca e imponuar ndaj mjekut

• Neglizhenca e një infermierje praktikante mund t'i ngarkohet një mjeku nëse
mjeku është punëdhënësi i infermierit. Paditësja në Adams kundër Krueger5 shkoi
në zyrën e mjekut të saj për diagnostikim dhe trajtim. Një IP e cila ishte e punësuar
nga mjeku bëri vlerësimin e saj dhe diagnostikoi paditësin se kishte herpes gjenital.
Mjeku përshkroi një vaj për të ndihmuar në lehtësimin e simptomave të pacientit.

• Paditësi përfundimisht u këshillua me një mjek tjetër i cili e këshilloi atë që ajo të
kishte një infeksion maj(candidiaz), jo herpes gjenital. Paditësja dhe burri i saj
paraqitën një padi kundër mjekut fillestar kurues dhe IP të tij për dështimin e tyre
për të diagnostikuar dhe trajtuar saktë gjendjen e saj. Veprimi kundër mjekut u
bazua në dështimin e tij për të rishikuar diagnozën dhe planin e trajtimit të IP.
•  

• Gjykata Supreme e Idaho vlerësoi se neglizhenca e infermierit i ishte ngarkuar siç

duhet mjekut. Gjykata Supreme e Idaho vlerësoi se mjeku dhe NP ishin në një
marrëdhënie master-shërbëtor dhe se infermierja veproi brenda fushës së punës
së saj.

• Si pasojë, neglizhenca e saj i atribuohej si duhet punëdhënësit të saj - mjekut.

• RREZIQET LIGJORE T N INFERMIEREVE

• Kjo pjesë ofron një përmbledhje të disa prej rreziqeve më të zakonshme ligjore të
infermierisë. Ashtu si me shumë raste neglizhence, lexuesi duhet të identifikojë
çështjet etike të çështjes, që nëse adresohen, mund të ndihmojnë në uljen e
frekuencës së padive nga neglizhenca.
• Gabimet e dhenjes ilaçeve

• Infermierët u kërkohet të trajtojnë dhe administrojnë një larmi të gjerë të barnave

që përshkruhen nga mjekët dhe shpërndahen nga farmacia e një organizate.

• Medikamentet mund të variojnë nga aspirina te ilaçet tejet të rrezikshme (p.sh.,

kimioterapia, klorur kaliumi) të administruara përmes tretësirave IV.

• Medikamentet duhet të administrohen në mënyrën dhe dozën e përcaktuar për të

parandaluar dëmtimin serioz të pacientëve.
• Praktika e farmacisë përfshin porositjen, përgatitjen, dhënien dhe administrimin e
ilaçeve.

• Këto aktivitete mund të kryhen vetëm nga një farmacist i licencuar ose nga një
person i përjashtuar nga dispozitat e statuteve të farmacive të një shteti.

• Infermierët përjashtohen nga statutet e ndryshme të farmacive kur administrojnë

një ilaç me urdhër oral ose me shkrim të një mjeku.
• Mos administrimi i barnave

• Në Spitalin Kallenberg kundër Beth Israel, 7 një pacient vdiq pas hemorragjisë së
saj të tretë cerebrale për shkak të dështimit të mjekëve dhe stafit për të
administruar ilaçet e nevojshme.

• Kur pacienti u shtrua në spital, mjeku i saj përcaktoi që asaj duhet t'i jepej një ilaç
specifik për të ulur presionin e saj të gjakut dhe për ta bërë gjendjen e saj të
funksionueshme.

• Për një arsye të pashpjegueshme, ilaçi nuk u administrua. Presioni i gjakut i

pacientit u rrit dhe pas hemorragjisë përfundimtare, ajo vdiq. Juria e gjeti spitalin
dhe mjekët neglizhentë duke mos administruar ilaçin dhe vendosi që neglizhenca
shkaktoi vdekjen e pacientit.
• Dështimi në Dokumentimin e Mbetjeve të Drogës

• Infermierja në Bordin e Infermierisë Matthias v. Iowa8 nuk arriti të përputhet me

standardet minimale të praktikës duke lënë pas dore dokumentimin e humbjes ose
harxhimit të substancave të kontrolluara.

• Standardi minimal i praktikës së pranueshme kërkon që infermierët të numërojnë

substancat e kontrolluara çdo ndërrim, të dokumentojnë të gjitha humbjet ose humbjet e
substancave të kontrolluara dhe të marrin nënshkrimin e një dëshmitari për asgjësimin e
substancave të kontrolluara.

• Seksioni 147 55 (2) i Iowa Code lejon pezullimin ose revokimin e një licence profesionale
kur i licencuari përfshihet në paaftësi profesionale. Kodi Administrativ i Ajovës, neni 655 4.
19 (2) (c), i cili rregullon veprimet e bordit, përcakton paaftësinë profesionale si përfshirjen
e "[largimit të paligjshëm ose të përsëritur nga ose mosrespektimi i standardeve minimale
të praktikës së pranueshme dhe mbizotëruese" e infermierisë në shtetin e Iowa-s. ”
• Administrimi i barnave pa recetë

• Në People v. Nygren, 9 prova u konsideruan të mjaftueshme për të vërtetuar një

shkak të mundshëm për të akuzuar drejtorin e infermierisë dhe një infermiere të
ngarkuar me sulm të shkallës së dytë në administrimin e Thorazine pa një recetë të
duhur për një banor në një kohë kur pacienti ishte i paaftë të sigurimit të pëlqimit.

• Ka pasur një arsye të mundshme për të besuar se të pandehurit kanë kryer veprën
e akuzuar dhe se do të ishte vërtetuar nëse prokuroria do të ishte lejuar të
paraqiste dëshmitarët e saj, dy të cilët do të dëshmonin se infermieret
administronin Thorazine pa recetë.
• Mjeku kurues i tha hetuesit special nga zyra e Prokurorit të Përgjithshëm se
Thorazine nuk ishte përshkruar kurrë për banorin ndërsa ishte në institucionin e
infermierisë. Banori ishte i vonuar mendërisht dhe i paaftë për të dhënë pëlqimin
për administrimin e ilaçit. Provat mjekësore të sasisë së Thorazinës në gjakun e
banorit ishin në përputhje me mpirjen dhe dëmtimin e funksioneve fizike dhe
mendore.
 Betimi i Florence Nightingale
• Betohem solemnisht përpara Zotit dhe në prani
të kësaj Asambleje qё do ta kaloj gjithё jetën
time në pastërti morale dhe ta ushtroj
profesionin tim me besnikëri.
• Unë do të heq dorë nga çfarëdo gjëje që është
shkatërrimtare dhe dashakeqe, si dhe nuk do të
mbaj dhe nuk do të jap kurrë me dijeninë time
asnjë medikament dёm prurёs.
•
• Zotohem se unë do të bëj gjithçka kam
mundësi për të rritur nivelin tim profesional
dhe do të mbaj nё fshehtësi gjithçka personale
apo familjare qё mё ёshtё besuar mua gjatё
ushtrimit tё detyrёs, ku jam thirrur tё shërbej.
• Do tё bashkёpunoj me besnikëri me mjekun
dhe do t’i përkushtohem me devotshmëri
mirëqenies së atyre pacientëve që kanё nevojё
pёr pёrkujdesjet e mia.
 Kushtetuta
• Neni 51
• [Mbrojtja Shëndetësore dhe Sociale]
• 1. Kujdesi shëndetësor dhe sigurimi social
rregullohen me ligj.
• 2. Sigurimi social themelor, që ka të bëjë me
papunësinë, sëmundjen, aftësitë e kufizuara
dhe moshën e shtyrë, rregullohet me ligj.
• Konventa për mbrojtjen e të Drejtave të Njeriut dhe
Lirive Themelore
• Romë, 4.XI.1950
• Qeveritë nënshkruese, anëtare të Këshillit të Evropës,
• Duke pasur parasysh Deklaratën Universale të të Drejtave
të Njeriut, të shpallur nga Asambleja e Përgjithshme e
Kombeve të Bashkuara më 10 dhjetor 1948;
• Duke pasur parasysh, se kjo Deklaratë ka për qëllim të
sigurojë njohjen dhe zbatimin universal dhe efektiv të të
drejtave të shpallura në të;
• Duke pasur parasysh se qëllimi i Këshillit të Evropës është
që të realizojë një bashkim më të ngushtë midis anëtarëve
të tij dhe se një nga mjetet për të arritur këtë qëllim është
mbrojtja dhe zhvillimi i të drejtave të njeriut dhe i lirive
themelore;
• Duke ripohuar besimin e tyre të thellë në këto liri
themelore që përbëjnë themelet e drejtësisë dhe të paqes
në botë, ruajtja e të cilave mbështetet kryesisht mbi një
regjim politik demokratik nga njëra anë, dhe nga ana tjetër
mbi një kuptim dhe respektim të përbashkët të të drejtave
të njeriut nga të cilat varen;
• Të vendosura, si qeveri të shteteve evropiane,
që shtyhen nga e njëjta frymë dhe që kanë një
trashëgimi të përbashkët idealesh, traditash
politike, lirie dhe shteti të së drejtës, për të
marrë masat fillestare për zbatimin e
përbashkët të disa prej të drejtave të shpallura
në Deklaratën Universale;