KASAYSAYAN NG Yunit III

WIKANG PAMBANSA
PANAHON NG Yunit III KASAYSAYAN NG

KASTILA WIKANG PAMBANSA

 MALAYO POLINESYO
INDONESIAN

TAGALOG, BISAYA, ILOKANO, PAMPANGO,

SAMAR-LEYTE, BICOL AT IBA PA SA PILIPINAS

MALAYO - EUROPEAN

INGLES AT ESPANYOL
 SALIGANG BATAS NG
BIAK-NA-BATO 1896
“Wikang TAGALOG ang
gagamiting wikang opisyal na
wika ng pamahalaang
rebolusyonaryo.”
 ALIBATA

3
14
 KULTURA
AT
KRISTIYANI
SMO
prayle
19
na taon
 KONSEPTO NG PAG-AARAL SA
EUROPA

1 John Locke
governments have obligations to their citizens, have only limited powers over their
citizens, and can ultimately be overthrown by citizens under certain circumstances.

Jean – Jacques Rousseau

Rousseau finds the solution to the problem of reconciling authority and freedom:
where the laws are the citizens’ general will, the law-abiding citizen obeys only his
own will and not the command of any other person, and so is free. 
2
 “Pepe
”

LIBERALISM
 ILUSTRA
DO Rizal
1 = Jose
2 = Lopez Jaena
3 = Del Pilar
“mga taong nakabatid ng kalinawan
at kaliwanagan”
 Kilusang
propaganda
 LAYUNIN NG PROPAGANDA

Gawing bahagi ng Espanya ang Pilipinas

Gawing mamamayang Kastila ang Pilipino

Magkaroon ng kinatawan ang Pilipino sa “CORTEZ”

 LA
SOLIDARIDA
D

Disyembre 13,1888
 Kasapi ng La Solidaridad
pangulo = Galicano Apacible
Pangalawang Pangulo = Graciano Lopez Jaena
Ingat yaman = Mariano Ponce
Pangulong Pandangal = Jose P. Rizal
 La Solidaridad
Opisyal na nalathala noong
15 pebrero 1889 – 15 nobyembre 1895
 PANAHON NG
REBOLUSYONARYONG Yunit III KASAYSAYAN NG
WIKANG PAMBANSA
FILIPINO
“ANG KALAYAAN AY
TULAD NG TUBIG.
ILAGAY MO SA
IYONG PALAD AT
KUYUMIN, ITO’Y
TUTULO AT PILIT
HAHANAP NG
BUTAS”
Middle
class
ilustrad
Pantay na pagtingin
Kinatawan sa kortes
sa mata ng batas
/ cortez

Maging Pilipino ang Kalayaan sa

kura paroko pamamahayag at
pananalita
 Jose P. Rizal
Marcelo H. Del Pilar
Graciano Lopez Jaena
Mariano Ponce
Jose Ma. Panganiban
Antonio Luna
Pedro Serrano Laktaw
Isabelo Delos Reyes
Pascual Poblete
katipunan
 KATIPUNE
RO
1 = Andres bonifacio
2 = Emilio Jacinto
3 = Apolinario Mabini
 GAWAIN #3
Gumawa ng isang sariling tula na binubuo ng apat na
saknong na may apat na taludtod.

May sukat at tugma na nagpapakita ng mga pangyayari

sa panahon ng Kastila at Rebolusyonaryong Filipino.
PANAHON NG Yunit III KASAYSAYAN NG
AMERIKANO WIKANG PAMBANSA

(1898 - 1930)
GEORGE EMILIO
DEWEY AGUINALDO
THOMASI
TES
 Cecilio Apostol = ODA kay Rizal

Claro M. Recto = Banaag at Sikat

Jose Corazon De Jesus = Huseng Batute

“Hari ng Balagtasan”

Severino Reyes = Walang Sugat

“ama ng dulang tagalog”
 DUL PELIKU
A
• “BODABIL” LA NG
• TEMA
ARTISTA AY KALIKASAN
• BUHAY NI RIZAL
SUMASAYA AT ANG NOLI AT EL
AT KUMAKANTA FILI
• “SILENT • ZAMBOANG
MOVIES” A
• ISINAPELIKULA
ARTISTA AY NI
GUMAGALAW JOSE NEPOMUCENO
AT NAGSASALITA ANG DULANG
JUAN K. ABAD - “Tanikalang Ginto”

Aurelio Tolentino
“kahapon, ngayon at bukas”
Anonymous
“hindi ako patay”
PANAHON NG MGA HAPONES Yunit III KASAYSAYAN NG
(1941 - 1945) WIKANG PAMBANSA
Mga nangyari sa panahon ng HAPONES…
Ipinatigil ang Liwayway Magazine

Hindi pinagamit ang ingles.

Dumami ang mga panitikan sa wikang tagalog.

Naging pangulo si Jose P. Laurel.

GOLDEN AGE NG PANITIKAN.

MGA PANITIKANG NAGING TANYAG
SA PANAHON NG MGA HAPON

- MAIKLING KATHA/KWENTO
- TULA (HAIKU AT TANAGA)
- DULA
X NOBELA
PANAHON NG PAGSASARILI
HANGGANG KASALUKUYAN Yunit III KASAYSAYAN NG
WIKANG PAMBANSA
1946 - kasalukuyan
PAMAHALAA
NG
MARCO
MARTIAL
LAW
MGA PANITIKANG NAGING TANYAG
SA PANAHON NG MARTIAL LAW
- NOBELA
- MAIKLING KWENTO
- DULA/DULAAN
- TULA
MGA PANITIKANG NAGING TANYAG SA
PANAHON NG IKAAPAT NA REPUBLIKA

- PANULAAN
- MAIKLING KUWENTO
- DULA/DULAAN
- SANAYSAY
 KASAYSAYSAN NG
WIKANG PAMBANSA
⮚ Marso 26, 1954 - Nagpalabas ng isang kautusan ang
Pangulong Ramon Magsaysay sa taunang pagdiriwang ng
Linggo ng Wikang Pambansa mula sa Marso 29 - Abril 4.
Subalit ang petsa ng pagdiriwang ay inilipat sa Agosto 13-
19 tuwing taon.
⮚ Agosto 12, 1959- Tinawag na Pilipino ang Wikang Pambansa
ng lagdaan ni Kalihim Jose Romero ng Kagawaran ng
Edukasyon ang Kautusang Blg 7. Ayon sa kautusang ito,
kaylaman at tutukuyin ang pambansang wika ay Pilipino
ang gagamitin.
⮚ Oktubre 24,1967- Nilagdaan ni Pangulong Marcos ang isang
kautusang nagtatadhana na ang lahat ng mga gusali at mga
tanggapan ng pamahalaan ay panganlan sa Pilipino.
⮚ Marso, 1968 - Ipinalabas ni Kalihim Tagapagpaganap,
Rafael Salas, ang isang kautusan na ang lahat ng
pamuhatan ng liham ng mga kagawaran, tanggapan at
mga sangay nito ay maisulat sa Pilipino.

⮚ Agosto 7, 1973- Nilikha ng Pambansang Lupon ng

Edukasyon ang resolusyong nagsasaad na gagamiting
midyum ng pagtuturo mula sa antas elementarya
hanggang tersyarya sa lahat ng paaralang pambayan o
pribado at pasisimula sa taong panuruan 1974--75.

⮚ Hunyo 19, 1974 - Nilagdaan ni Kalihim Juan Manuel ng

Kagawaran ng Edukasyon at Kultura ang Kautusang
Pangkagawaran Blg.25 para sa pagpapatupad ng
edukasyong bilingwal sa lahat ng kolehiyo at
pamantasan.
Kasaysayan ng Wikang Pambansa
⮚ Pagkatapos ng Rebolusyon ng Edsa,
bumuo muli ang pamahalaang
rebolusyonaryo ng Komisyong
Konstitusyonal na pinamunuan ni Cecilia
Muñoz Palma. Pinagtibay ng Komisyon
ang Konstitusyon at dito’y nagkaroon
muli ng pitak ang tungkol sa Wika:
 1987 Artikulo XIV – Wika
⮚ Sek. 6 - Ang Wikang Pambansa ng Pilipinas ay
Filipino. Samantalang nalilinang, ito ay dapat
payabungin at pagyamanin pa ang salig sa mga
umiiral na wika sa Pilipinas at sa iba pang mga wika.
Alinsunod sa mga tadhana ng Batas at sang-ayon sa
nararapat na maaaring ipasya ng Kongreso, dapat
magsagawa ng mga hakbangin ang Pamahalaan upang
ibunsad at paspasang itaguyod ang paggamit ng
Pilipinas bilang midyum na opisyal na Komunikasyon
at bilang wika ng pagtuturo sa sistemang pang-
edukasyon.
 1987 Artikulo XIV – Wika
⮚ Sek. 7 -Ukol sa mga layunin ng Komunikasyon at
pagtuturo, ang mga Wikang Opisyal ng Pilipinas ay
Filipino at , hanggat walang itinatadhana ang batas,
Ingles. Ang mga Wikang Panrelihiyon ay pantulong ng
mga wikang opisyal sa mga rehiyon at magsisilbi na
pantulong sa mga wikang panturo roon. Dapat
itaguyod ng kusa at opsyonal ang Kastila at Arabic.

⮚ Sek. 8 - Ang Konstitusyong ito ay dapat ipahayag sa

Filipino at Ingles at dapat isalin sa mga pangunahing
Wikang Panrehiyon, Arabic at Kastila.
 1987 Artikulo XIV – Wika
⮚ Sek. 9 - Dapat magtatag ag Kongreso ng
isang Komisyon ng Wikang Pambansa na
binubuo ng mga kinatawan ng iba’t ibang
mga rehiyon at mga disiplina na
magsasagawa, mag-uugnay at
magtataguyod ng mga pananaliksik sa
Filipino at iba pang mga wika para sa
kanilang pagpapaunlad, pagpapalaganap at
pagpapanitili.