მაჟორიტარული საარჩევნო სისტემა

მაჟორიტარული საარჩევნო სისტემის დროს ამომრჩევლები დაყოფილნი არიან

საარჩევნო ოლქებად, გეოგრაფიული ადგილმდებარეობის მიხედვით. ამ დროს
ამომრჩევლები ხმას უშუალოდ წარმოდგენილ კანდიდატებს აძლევენ.
მაჟორიტარულ არჩევნებში განასხვავებენ: აბსოლუტური უმრავლესობის,
შედარებითი უმრავლესობისა და კვალიფიციური უმრავლესობის სისტემებს.
აბსოლუტური უმრავლესობის დროს, იმარჯვებს ის კანდიდატი, რომელიც აიღებს
ხმათა ნახევარზე მეტს ე.წ “50% +1”. შედარებითი უმრავლესობის დროს,
არჩეულად ითვლება პირი, რომელიც სხვებთან შედარებით ყველა მაღალ
შედეგს მიაღწევს ხმათა რაოდენობაში, ხოლო კვალიფიციური უმრავლესობის
დროს, კი წინასწარ დგინდება, თუ ხმების რა რაოდენობა უნდა აიღოს
კანდიდატმა, იმისათვის, რომ იგი გამარჯვებულად გამოცხადდეს, მაგრამ ამ
ხმათა რაოდენობა უნდა არ ემატებოდეს ნახევარს. მაგალითად : 2/3, 3 / 4 და ა.შ.
მაჟორიტარული საარჩევნო სისტემა გამოიყენება ისეთ დემოკრატიულ
ქვეყნებში, როგორებიცაა: აშშ, დიდი ბრიტანეთი, კანადა, საფრანგეთი, სამხრეთ
კორეა და სხვა.
მაჟორიტარული საარჩევნო სისტემის მთავარი დადებითი მხარე არის ის რომ,
იმარჯვებს ის კანდიდატი, რომელსაც საზოგადოებაში უფრო მეტი მხარდაჭერა
აქვს, ანუ კანდიდატს, მის ოპონენტებთან შედარებით უფრო დიდი ლეგიტიმაცია
აქვს, განსხვავებით პროპორციული საარჩევნო სისტემისაგან, სადაც მაღალია
რისკი იმისა, რომ საკანონმდებლო სიებში ჩაიწეროს ის პირები, რომელთა
მიმართაც პარტიის ლიდერს პირადი დამოკიდებულებები, ან ნათესაური კავშირი
აკავშირებს. მაჟორიტარული საარჩევნო სისტემის დროს ძალიან დაბალია
ალბათობა პოლიტიკური კრიზისებისა ქვეყანაში, მაშინ როცა პროპორციული
საარჩევნო სისტემის დროს “ პარლამენტის სიჭრელე “ ხშირად იწვევს კრიზისებს
და აქედან გამომდინარე ქვეყანაში ფერხდება განვითარება, ვინაიდან
პოლიტიკურ პარტიებს შორის სახესხვაობა ართულებს მათ კონსენსუსამდე
მიყვანას, ვერ ყალიბდება მთავრობა და კვალ ტარდება არჩევნები
 მაჟორიტარული საარჩევნო
სისტემა vs
პროპორციული საარჩევნო სისტემა
პირველი დადებითი მხარე
პროპორციული საარჩევნო სისტემის
• სიმარტივე: მაჟორიტარული სისტემები შედარებით მარტივი
და ადვილად გასაგებია. ამომრჩეველი უბრალოდ ირჩევს
ერთ კანდიდატს და ყველაზე მეტი ხმის მქონე კანდიდატი
იმარჯვებს. ამ სიმარტივემ შეიძლება ხელი შეუწყოს
ადმინისტრაციის გამარტივებას და ამომრჩეველთა გაგებას.
მეორე დადებითი მხარე
• სტაბილურობა: მაჟორიტარული სისტემები აყალიბებენ
ძლიერ, სტაბილურ მთავრობებს, რადგან ისინი ხშირად
იწვევენ ერთპარტიულ უმრავლესობას. ამან შეიძლება
გამოიწვიოს გადაწყვეტილების ეფექტური მიღება და
პოლიტიკის განხორციელება, რადგან არ არის საჭირო
კოალიციის შექმნა ან მოლაპარაკება მრავალ პარტიასთან.
მესამე დადებითი მხარე
• მკაფიო მანდატი: მაჟორიტარულ არჩევნებში
გამარჯვებულს შეუძლია მოითხოვოს მმართველობის
მკაფიო მანდატი, რადგან მათ ყველაზე მეტი ხმა აქვთ
მიღებული. ამან შეიძლება გააძლიეროს ხელისუფლების
ლეგიტიმაცია და უზრუნველყოს ამომრჩევლის წინაშე
პასუხისმგებლობის გრძნობა.
მეოთხე დადებითი მხარე
• ადგილობრივი ინტერესების ეფექტური
წარმომადგენლობა: მაჟორიტარული სისტემები ხშირად
იწვევს ერთი წარმომადგენლის არჩევას თითოეული
გეოგრაფიული ოლქისთვის. ამან შეიძლება უზრუნველყოს
კონკრეტული რეგიონების ან უბნების საზრუნავი და
ინტერესები საკანონმდებლო ორგანოში ადეკვატურად
წარმოდგენილი.
მეხუთე დადებითი მხარე
• ძლიერი და ანგარიშვალდებული ლიდერობა:
მაჟორიტარული სისტემები ხშირად ქმნიან ძლიერ
ლიდერებს, რომლებსაც შეუძლიათ გადამწყვეტი
ლიდერობის განხორციელება. იმის გამო, რომ
აღმასრულებელი და საკანონმდებლო შტო ხშირად
თანმიმდევრულია, უფრო ადვილია მთავრობის
პასუხისმგებლობის დაკისრება მის ქმედებებზე.
მეექვსე დადებითი მხარე
• შემცირებული ფრაგმენტაცია: მაჟორიტარული სისტემები
ხელს უშლის მცირე ან რეგიონალური პარტიების
გამრავლებას. ამან შეიძლება ხელი შეუწყოს პოლიტიკური
ფრაგმენტაციის თავიდან აცილებას და უზრუნველყოს, რომ
პოლიტიკის საკითხების უფრო ფართო სპექტრი
განიხილება ძირითადი პარტიების მიერ.
დასკვნის სახით შეგვიძლია ვთქვათ, რომ პროპორციულისაგან განსხვავებით
მაჟორიტარული საარჩევნო სისტემა ხელს უწყობს ქვეყანაში პოლიტიკურ
სტაბილურობასა და განვითარებას, ამცირებს საპარლამენტო მუშაობის
უმოქმედობისა და კრიზისების შანსებს კანდიდატები პარლამენტის მანდატს
იღებენ არა პოლიტიკური პარტიის ლიდერის კეთილი ნების ხარჯზე, არამედ
ხალხის მხარდაჭერითა და მათი ლეგიტიმაციის ხარჯზე, უფრო მარტივი საარჩევნო
სისტემაა, განსხვავებით პროპორციულისაგან და რაც მთავარია ზემოხსენებული
მაჟორიტარული სისტემა კარგად მუშაობს რიგ დემოკრატიულ ქვეყნებში,
რომლებიც მოწინავე არიან, როგორც ეკონომიკური, ისე დემოკრატიული
განვითარების ინდექსით. სწორედ ამიტომ, მიგვაჩნია რომ მაჟორიტარული
საარჩევნო სისტემა ხელსაყრელია ქვეყნის განვითარებისათვის.
ჩავატაროთ თავისუფალი და ჯანსაღი
არჩევნები!
მადლობა ყურადღებისთვის
პრეზენტაციაზე იმუშავეს ნიკოლოზ კორძახიამ და ნინო ხუციშვილმა