Professional Documents
Culture Documents
Bài 1. Tạo Lập Thế Giới
Bài 1. Tạo Lập Thế Giới
0 Học sinh nhận biết và phân tích 0 Học sinh phân tích được các chi
được một số yêu tố của truyện tiết tiêu biểu, nhân vật và mối
1 thần thoại: không gian, thời 3 quan hệ của chúng trong chỉnh
gian, cốt truyện, nhân vật thể tác phẩm
0 Học sinh nhận xét được nội 0 Học sinh liên hệ để thấy được
một số điểm gần gũi về nội dung
2 dung của văn bản truyện kể
4 giữa các tác phẩm truyện kể của
các nền văn hóa khác nhau
NGỮ LỚP
VĂN 10 BÀI 1. TẠO LẬP THẾ GIỚI (THẦN THOẠI)
THẦN
THOẠI?
MYT
NGỮ LỚP
VĂN 10 BÀI 1. TẠO LẬP THẾ GIỚI (THẦN THOẠI)
THẦN THOẠI
Myth – nguồn gốc từ tiếng Hi Lạp, nghĩa đen là truyền
thuyết, truyền thoại. Thường được hiểu đó là những truyện về
các vị thần, các nhân vật được sùng bái hoặc có quan hệ nguồn
gốc với các vị thần, về các thế hệ xuất hiện trong thời gian ban
đầu, tham gia trực tiếp hoặc gián tiếp vào việc tạo lập thế giới
cũng như việc tạo lập những nhân tố của nó – thiên nhiên và
văn hóa.
THỨC NGỮ
NGỮ LỚP
VĂN 10 BÀI 1. TẠO LẬP THẾ GIỚI (THẦN THOẠI)
Tìm hiểu
VĂN
chung về
thần thoại
NHIỆM VỤ HỌC TẬP
1. ĐỊNH NGHĨA
THẦN
Thần thoạiTHOẠI
là một thể loại văn học dân gian, một
thể sáng tạo nghệ thuật ngôn từ truyền miệng đầu
tiên và không tự giác ra đời vào giai đoạn xã hội
nguyên thủy đã phát triển từ hoang dã đến văn minh.
Đó là một tập hợp những truyện kể dân gian về các vị
thần, phản ánh quan niệm về thế giới tự nhiên và đời
sống xã hội thời kì thị tộc, bộ lạc, biểu hiện nhu cầu
nhận thức và những khát vọng tự nhiên về một cuộc
sống tốt đẹp và có tính nhân bản.
(Giáo trình Văn học dân gian, NXB Giáo dục Việt Nam)
NGỮ LỚP
VĂN 10 BÀI 1. TẠO LẬP THẾ GIỚI (THẦN THOẠI)
2. PHÂN LOẠI
THẦN THOẠI
3. ĐẶC TRƯNG
THẦN THOẠI
Là không gian vũ trụ đang trong Là thời gian cổ sơ, không xác
quá trình tạo lập, không xác định định và mang tính vĩnh hằng
nơi chốn cụ thể
NGỮ LỚP
VĂN 10 BÀI 1. TẠO LẬP THẾ GIỚI (THẦN THOẠI)
3. ĐẶC TRƯNG
Cốt truyện THẦN THOẠI
Thường là chuỗi sự kiện xoay quanh quá
trình sáng tạo nên thế giới, con người và
văn hóa của các nhân vật siêu nhiên
Nhân vật
Thường là thần, có sức mạnh phi thường
để thực hiện công việc sáng tạo thế giới
và sáng tạo văn hóa
NGỮ LỚP
VĂN 10 BÀI 1. TẠO LẬP THẾ GIỚI (THẦN THOẠI)
TẬP
NGỮ LỚP
VĂN 10 BÀI 1. TẠO LẬP THẾ GIỚI (THẦN THOẠI)
Câu 1. Thần thoại là một trong những thể loại truyện dân gian. Thần
thoại kể về …..
B. Các vị thần, các nhân vật anh D. Những con người hư cấu,
hùng, các nhân vật văn hóa tưởng tượng
NGỮ LỚP
VĂN 10 BÀI 1. TẠO LẬP THẾ GIỚI (THẦN THOẠI)
A. 2 loại C. 4 loại
B. 3 loại D. 5 loại
NGỮ LỚP
VĂN 10 BÀI 1. TẠO LẬP THẾ GIỚI (THẦN THOẠI)
A. Thường là chuỗi sự kiện xoay quanh quá trình sáng tạo nên thế giới,
con người và văn hóa của các nhân vật siêu nhiên
B. Thường là chuỗi sự kiện xoay quanh con người và văn hóa của các
nhân vật siêu nhiên
C. Thường là chuỗi sự kiện xoay quanh các vị thần tạo ra thiên nhiên
của ta bây giờ
NGỮ LỚP
VĂN 10 BÀI 1. TẠO LẬP THẾ GIỚI (THẦN THOẠI)
Câu 5. Thời gian và không gian của thần thoại có gì đặc biệt?
PHẦN I: ĐỌC
THẦN
TRỤ
TRỜI
NGỮ LỚP
VĂN 10 BÀI 1. TẠO LẬP THẾ GIỚI (THẦN THOẠI)
Tóm tắt quá trình tạo lập nên trời và đất của nhân vật thần Trụ Trời và nêu
nội dung bao quát câu chuyện
Nhận xét về cách giải thích quá trình tạo lập thế giới của tác giả dân gian
02 Học sinh liên hệ với truyền thuyết có cùng nội dung và so sánh
giữa truyền thuyết và thần thoại.
NGỮ LỚP
VĂN 10 BÀI 1. TẠO LẬP THẾ GIỚI (THẦN THOẠI)
KHỞI
ĐỘNG
NGỮ LỚP
VĂN 10 BÀI 1. TẠO LẬP THẾ GIỚI (THẦN THOẠI)
NHIỆM VỤ
- Nhóm 1: Hình ảnh – Vẽ lại chân dung thần trụ trời và thuyết trình
- Nhóm 2: Tư duy – Sơ đồ hóa các đặc điểm của thần trụ trời, xác
định không gian, thời gian và cốt truyện
- Nhóm 3: Ngôn ngữ - Viết đoạn văn/bài văn ngắn để chỉ ra các dấu
hiệu của thần thoại biểu hiện trong tác phẩm
- Nhóm 4: Nghệ thuật – Viết bài thơ/bài hát/đoạn rap ngắn để giới
thiệu về thần trụ trời
RUBRIC THẢO LUẬN NHÓM
Bài làm còn sơ sài, trình bày cẩu thả Bài làm tương đối đẩy đủ, chỉn chu Bài làm tương đối đẩy đủ, chỉn chu
Hình thức Sai lỗi chính tả Trình bày cẩn thận Trình bày cẩn thận
(2 điểm) Không có lỗi chính tả Không có lỗi chính tả
Có sự sáng tạo
Chưa trả lời đúng câu hỏi trọng tâm Trả lời tương đối đầy đủ các câu hỏi gợi dẫn Trả lời tương đối đầy đủ các câu hỏi gợi dẫn
Nội dung Không trả lời đủ hết các câu hỏi gợi dẫn Trả lời đúng trọng tâm Trả lời đúng trọng tâm
(6 điểm) Nội dung sơ sài mới dừng lại ở mức độ biết và nhận Có ít nhất 1 – 2 ý mở rộng nâng cao Có nhiều hơn 2 ý mở rộng nâng cao
diện
Có sự sáng tạo
Hiệu quả Các thành viên chưa gắn kết chặt chẽ Hoạt động tương đối gắn kết, có tranh luận nhưng Hoạt động gắn kết
nhóm vẫn đi đến thông nhất
Vẫn còn trên 2 thành viên không tham gia hoạt động Có sự đồng thuận và nhiều ý tưởng khác biệt, sáng tạo
(2 điểm) Vẫn còn 1 thành viên không tham gia hoạt động
Toàn bộ thành viên đều tham gia hoạt động
NGỮ LỚP
VĂN 10 BÀI 1. TẠO LẬP THẾ GIỚI (THẦN THOẠI)
• Trời đất chỉ là một vùng hỗn độn, tối • Trời đất phân đôi
tăm, lạnh lẽo • Đất phăng như cái mâm vuông, trời
• Trời như một tấm màn rộng mênh trùm lên như cái bát úp
mông • Trời đã cao và khô
• Mây xanh mù mịt • Mặt đất ngày nay không bằng
phẳng, mà chỗ lồi, chỗ lõm.
NGỮ LỚP
VĂN 10 BÀI 1. TẠO LẬP THẾ GIỚI (THẦN THOẠI)
Trong đám hỗn độn, thần đứng dậy, ngẩng đầu đội
SỨC
trời lên, tự mình đào đất, đắp đá, đắp thành một
MẠN
cái cột cao, vừa to để chống trời.
H
NGỮ LỚP
VĂN 10 BÀI 1. TẠO LẬP THẾ GIỚI (THẦN THOẠI)
I. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN
1. Thời gian, không gian, nhân vật và sự kiện chính của truyện kể
Cốt truyện Xoay quanh việc thần Trụ trời trong quá trình tạo lập nên trời và đất.
Thần Trụ trời xuất Thần Trụ trời tự mình Cột được đắp cao lên
bao nhiêu thì trời
hiện với sức mạnh đào đất, đập đá, đắp
được nâng lên dần
và hình hài đặc thành một cái vừa cao, chừng ấy vòm trời
biệt vừa to để chống trời. được đẩy lên cao.
Thời gian “thuở ấy” thời gian mang tính chất cổ xưa, không rõ
Nhận xét ràng.
Xoay quanh việc thần Trụ trời trong quá trình tạo lập
Cốt truyện
nên trời và đất.
Đây là cách giải thích về thế giới của những người xưa cổ
bằng trực quan và tưởng tượng, chưa có đầy đủ căn cứ,
chưa được xác minh về độ chính xác và còn mang yếu tố
hư cấu.
Liên hệ: Theo như ngày nay, khoa học công nhệ phát
triển, cách lý giải theo hướng dân gian này có thể sẽ
không còn phù hợp nữa. Nhưng mặt khác, nó lại giúp
gìn giữ được nét văn hóa trong dân gian Việt Nam. Xã
hội bây giờ đã hiện đại và khoa học phát triển, có đủ
nguồn thông tin, cách minh chứng khoa học nên khi giải
thích bất kì một hiện tượng nào cũng luôn yêu cầu, đòi
hỏi độ chính xác cao, có căn cứ rõ ràng, xác thực. Như
vậy, thông tin ấy mới có thể thuyết phục được mọi
người.
NGỮ LỚP
VĂN 10 BÀI 1. TẠO LẬP THẾ GIỚI (THẦN THOẠI)
I. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN
Ý NGHĨA 2. Giải thích nhận thức tạo lập thế giới và ý nghĩa thần trụ trời
Nhận thức: Ông Trời sáng tạo ra muôn loài, muôn vật. Nhận thức của
con người nguyên thủy là trời đất được sinh ra bởi ông Trời – người có
quyền lực toàn năng trong vũ trụ. Đồng thời lí giải sự hình thành của đất
trời và tự nhiên Điều đặc biệt là truyện còn thể hiện được vết tích của
cột chống trời ở núi Thạch Môn, Hải Dương hiện nay. Soi trên thực địa
thì núi An Phụ huyện Kim Môn, Hải Dương, nơi có đền thờ chúa Liễu
Hạnh và Trần Hưng Đạo cho thấy đây chính là vết tích thần thoại của
người Việt cổ.
NGỮ LỚP
VĂN 10 BÀI 1. TẠO LẬP THẾ GIỚI (THẦN THOẠI)
I. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN
Ý NGHĨA 2. Giải thích nhận thức tạo lập thế giới và ý nghĩa thần trụ trời
• Quan niệm: Ông Trời tạo ra muôn loài, tin tưởng vào tín ngưỡng thờ
thần đặc biệt là ông Trời (điều này khác với phương Tây với quan
điểm Chúa là đấng cứu thế)
• Khát vọng: Thể hiện được khát vọng khai hoang, lập địa của con
người thưở sơ khai.
NGỮ LỚP
VĂN 10 BÀI 1. TẠO LẬP THẾ GIỚI (THẦN THOẠI)
TIỂU KẾT
LUYỆ
N TẬP
NGỮ LỚP
VĂN 10 BÀI 1. TẠO LẬP THẾ GIỚI (THẦN THOẠI)
1. Trắc nghiệm
NGỮ LỚP
VĂN 10 BÀI 1. TẠO LẬP THẾ GIỚI (THẦN THOẠI)
LUYỆN TẬP
1. Trắc nghiệm
1. Không gian trong Thần Trụ Trời được miêu tả như thế nào?
• Trời đất chỉ là một vùng hỗn độn, tối tăm, lạnh lẽo
A
• Trời như một tấm màn rộng mênh mông
C Cả hai đáp án A và B
NGỮ LỚP
VĂN 10 BÀI 1. TẠO LẬP THẾ GIỚI (THẦN THOẠI)
LUYỆN TẬP
1. Trắc nghiệm
2. Thời gian trong Thần Trụ Trời được miêu tả như thế nào?
A Thuở ấy, chưa có thế gian, cũng như chưa có muôn vật và loài
người.
B Sau này người ta thường nói rằng vết tích cột đó ở núi Yên Phụ, vùng
Hải Hưng
C Cả hai đáp án A và B
NGỮ LỚP
VĂN 10 BÀI 1. TẠO LẬP THẾ GIỚI (THẦN THOẠI)
LUYỆN TẬP
1. Trắc nghiệm
A Một vị thần khổng lồ, chân thần dài không tả xiết. Bước một bước có
thể đi từ núi nọ sang núi kia
B Thần có khả năng tự mình đào đất, đắp đá, đắp thành một cái cột
cao, vừa to để chống trời
C Cả hai đáp án A và B
NGỮ LỚP
VĂN 10 BÀI 1. TẠO LẬP THẾ GIỚI (THẦN THOẠI)
LUYỆN TẬP
1. Trắc nghiệm
5. Thần Trụ Trời thể hiện nhận thức gì của người Việt cổ?
Cách hình dung và miêu tả đất, trời trong câu “Đất phẳng như cái
mâm vuông, trời trùm lên như cái bát úp…” trong truyện Thần Trụ Trời
gợi cho bạn nhớ đến truyền thuyết nào của người Việt Nam? Hãy tóm
tắt truyền thuyết ấy và chỉ ra điểm tương đồng, khác biệt giữa hai tác
phẩm
NGỮ LỚP
VĂN 10 BÀI 1. TẠO LẬP THẾ GIỚI (THẦN THOẠI)
LUYỆN TẬP
2. Tự luận
Gợi ý
Cách hình dung và miêu tả đất, trời trong câu “đất phẳng như cái
mâm vuông, trời trùm lên như cái bát úp, ...” trong truyện Thần Trụ
trời gợi cho chúng ta nhớ đến truyền thuyết Sự tích bánh chưng,
bánh dày.
NGỮ LỚP
VĂN 10 BÀI 1. TẠO LẬP THẾ GIỚI (THẦN THOẠI)
LUYỆN TẬP
2. Tự luận
Tóm tắt truyền thuyết Bánh chưng, bánh dày:
Sau khi đánh dẹp xong giặc Ân, vua Hùng Vương thứ 6 có ý định truyền ngôi cho
con với điều kiện nếu ai tìm được món ăn ngon lành, để bày cỗ có ý nghĩa thì sẽ được
nối ngôi. Trong khi các hoàng tử khác đua nhau tìm kiếm thứ của ngon vật lạ thì Lang
Liêu – con trai thứ 18 lại lo lắng không biết cần chuẩn bị gì. Một hôm, chàng nằm mơ
thấy có vị Thần đến bảo “Này con, vật trong Trời Đất không có gì quý bằng gạo, vì gạo
là thức ăn nuôi sống con người. Con hãy nên lấy gạo nếp làm bánh hình tròn và hình
vuông, để tượng hình Trời và Đất. Hãy lấy lá bọc ngoài, đặt nhân trong ruột bánh, để
tượng hình Cha Mẹ sinh thành”.
Nghe xong, chàng lập tức chọn loại gạo nếp tốt nhất để làm bánh Chưng, bánh Dày.
Cuối cùng, món ăn của Lang Liêu được nhà vua khen ngon, có ý nghĩa và quyết định
truyền ngôi cho chàng. Từ đó, mỗi dịp Tết Nguyên Đán, bánh Chưng và bánh Dày là hai
loại bánh không thể thiếu khi cúng Tổ Tiên và Trời Đất.
NGỮ LỚP
VĂN 10 BÀI 1. TẠO LẬP THẾ GIỚI (THẦN THOẠI)
LUYỆN TẬP
2. Tự luận
Gợi ý
LIÊN HỆ
VẬN
DỤNG
NGỮ LỚP
VĂN 10 BÀI 1. TẠO LẬP THẾ GIỚI (THẦN THOẠI)
Đề 1. So sánh Thần Trụ Trời của Việt Nam và Ông Bàn Cổ trong thần
thoại Trung Quốc. Lí giải vì sao các vị thần sáng tạo thế giới luôn xuất
phát từ việc tách rời trời và đất?
Đề 2. Theo con, niềm tin của con người ngoài các vị thần thì còn có
những điều gì nữa? Lí giải?
NGỮ LỚP
VĂN 10 BÀI 1. TẠO LẬP THẾ GIỚI (THẦN THOẠI)
LIÊN HỆ - VẬN DỤNG
Gợi ý
Đề 1.
Hành động đầu tiên khi Thần Trụ Trời xuất hiện là “vươn vai đứng dậy, ngẩng cao đầu đội
trời lên, giang chân đạp đất xuống,…” cũng là hành động và việc làm có tính phổ biến của nhiều
vị thần tạo thiên lập địa khác trên thế giới như ông Bàn Cổ trong thần thoại Trung Quốc cũng đã
làm giống hệt như vậy. Tuy nhiên vẫn có điểm khác biệt chính là sau khi đã xuất hiện trong cõi
hỗn độn giống như quả trứng của vũ trụ, ông đạp cho quả trứng tách đôi, nửa trên là trời, nửa
dưới là đất và ông tiếp tục đẩy trời lên cao, đạp đất xuống thấp bằng sự biến hóa, lớn lên không
ngừng của bản thân ông chứ không phải như Thần Trụ Trời đã xây cột chống trời.
NGỮ LỚP
VĂN 10 BÀI 1. TẠO LẬP THẾ GIỚI (THẦN THOẠI)
LIÊN HỆ - VẬN DỤNG
Gợi ý
Đề 1.
Như vậy cho thấy việc khai thiên lập địa của ông Thần Trụ Trời ở Việt Nam và ông Bàn Cổ ở Trung
Quốc vừa có điểm giống nhau vừa có điểm khác nhau. Và đó cũng chính là nét chung và nét riêng có ở
trong thần thoại của các dân tộc. Từ cái ban đầu vốn ít ỏi, người Việt cổ cũng như các dân tộc khác trên thế
giới không ngừng bổ sung, sáng tạo làm cho nền văn học, nghệ thuật ngày một đa dạng hơn. Chúng ta
cũng có thể đánh giá về kho tàng thần thoại Việt Nam đối với nền nghệ thuật Việt Nam như thế nào. Cũng
nhờ nghệ thuật phóng đại mà các nhân vật thần thoại có được sức sống lâu bền, vượt qua mọi thời gian để
còn lại với chúng ta ngày nay. Thần thoại đã tạo nên cho con người Việt Nam nếp cảm, nếp nghĩ nếp tư
duy đầy hình tượng phóng đại và khoáng đạt.
NGỮ LỚP
VĂN 10 BÀI 1. TẠO LẬP THẾ GIỚI (THẦN THOẠI)
LIÊN HỆ - VẬN DỤNG
Gợi ý
Đề 2.
Học sinh có thể trả lời: Niềm tin về bản thân, sức mạnh nội tại.
Niềm tin xuất phát từ con người, lòng yêu thương, trắc ẩn…
NGỮ LỚP
VĂN 10 BÀI 1. TẠO LẬP THẾ GIỚI (THẦN THOẠI)
VĂN BẢN 2
Prô – mê – tê
và loài người
MỤC TIÊU BÀI HỌC
01 Học sinh vận dụng tri thức Ngữ văn để:
Chỉ ra các chi tiết về không gian, thời gian, nhân vật, cốt truyện của câu
chuyện
Tóm tắt quá trình tạo lập nên loài người của hai vị thần và nêu nội dung
bao quát câu chuyện
Nhận xét về cách giải thích quá trình tạo lập thế giới của tác giả dân gian
02 Học sinh đánh giá được cách lí giải về nguồn gốc loài người
và thế giới, so sánh giữa Thần Trụ trời và Prô-mê-tê và
loài người
KHỞI
ĐỘNG
NGỮ LỚP
VĂN 10 BÀI 1. TẠO LẬP THẾ GIỚI (THẦN THOẠI)
HÌNH
THÀNH
KIẾN THỨC
NGỮ LỚP
VĂN 10 BÀI 1. TẠO LẬP THẾ GIỚI (THẦN THOẠI)
NHIỆM VỤ
Điểm
NGỮ LỚP
VĂN 10 BÀI 1. TẠO LẬP THẾ GIỚI (THẦN THOẠI)
1. THỜI GIAN,
KHÔNG GIAN,
NHÂN VẬT VÀ
CỐT TRUYỆN
CỦA TRUYỆN KỂ
NGỮ LỚP
VĂN 10 BÀI 1. TẠO LẬP THẾ GIỚI (THẦN THOẠI)
• Mặt đất mênh mông dẫu đã có • Thuở ấy thế gian chỉ có các vị
khá nhiều vị thần cai quản nhưng thần
vẫn còn hết sức vắng vẻ
NGỮ LỚP
VĂN 10 BÀI 1. TẠO LẬP THẾ GIỚI (THẦN THOẠI)
I. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN
Nhân vật Ê -
1. Thời gian, không gian, nhân vật và sự kiện chính của truyện kể
pi – mê - tê
Thời gian “thuở ấy” thời gian mang tính chất cổ xưa, không rõ
Nhận ràng.
xét
Cốt truyện Xoay quanh việc thần Prô-mê-tê tạo ra loài người và
thần Ê-pi-mê-tê tạo ra loài vật.
Có thể thấy tín ngưỡng, tôn giáo của người Hy Lạp xưa
luôn gắn với hình những vị thần trong thần thoại Hy Lạp.
Những vị thần được coi như những người đã khai sinh ra
thế giới, vạn vật và người Hy Lạp xưa luôn tôn thờ, và
kính ngưỡng điều này.
LUYỆ
N TẬP
VÒNG QUAY
30
20
MAY MẮN 40
10
50
80
1 2 3
60
70
4 5 6
QUAY
NGỮ LỚP
VĂN 10 BÀI 1. TẠO LẬP THẾ GIỚI (THẦN THOẠI)
CÂU HỎI 1:
Công việc thần Ê-pi-mê-tê đã làm là gì?
ĐÁP ÁN: Lấy đất và nước nhào nặn ra các loài vật và
ban cho chúng một đặc ân của thần, một “vũ khí” để
phòng thân, hộ mệnh
QUAY VỀ
NGỮ LỚP
VĂN 10 BÀI 1. TẠO LẬP THẾ GIỚI (THẦN THOẠI)
CÂU HỎI 2:
Công việc của thần Prô – mê – tê là gì?
ĐÁP ÁN:
Tạo ra loài người và trao lửa cho con người
QUAY VỀ
NGỮ LỚP
VĂN 10 BÀI 1. TẠO LẬP THẾ GIỚI (THẦN THOẠI)
CÂU HỎI 3:
Vì sao có thể nói cốt truyện của “Prô-mê-tê và loài người”
là cốt truyện đặc trưng
của thần thoại?
ĐÁP ÁN: Cốt truyện ngắn gọn, cụ thể, tập trung vào
việc nêu lên quá trình tạo nên con người và thế giới
muôn loài của hai vị thần
QUAY VỀ
NGỮ LỚP
VĂN 10 BÀI 1. TẠO LẬP THẾ GIỚI (THẦN THOẠI)
CÂU HỎI 4:
Ý nghĩa của truyện “Prô-mê-tê và
loài người” là gì?
ĐÁP ÁN: Thể hiện nhận thức và lí giải của con người
Hi Lạp về tạo lập con người và thế giới
QUAY VỀ
NGỮ LỚP
VĂN 10 BÀI 1. TẠO LẬP THẾ GIỚI (THẦN THOẠI)
CÂU HỎI 5:
“Prô-mê-tê và loài người” thuộc nhóm thần thoại nào?
QUAY VỀ
NGỮ LỚP
VĂN 10 BÀI 1. TẠO LẬP THẾ GIỚI (THẦN THOẠI)
CÂU HỎI 6:
Thần Prô-mê-tê đã lấy cắp ngọn lửa của ai?
QUAY VỀ
LỚP
NGỮ
VĂN 10 BÀI 1. TẠO LẬP THẾ GIỚI (THẦN THOẠI)
LIÊN HỆ
VẬN
DỤNG
NGỮ LỚP
VĂN 10 BÀI 1. TẠO LẬP THẾ GIỚI (THẦN THOẠI)
LIÊN HỆ - VẬN DỤNG
Nhiệm vụ
Đề bài. So sánh điểm tương đồng và khác biệt giữa hai truyện Thần Trụ
Trời và Prô-mê-tê và loài người.
GỢI Ý
Tiêu chí Thần Trụ Trời Prô-mê-tê và loài
người
- Cả hai truyện đều thuộc thể loại truyện thần thoại.
Giống - Cả hai truyện đều lí giải bằng trực quan và bằng
tưởng tượng.
- Đều có những yếu tố tưởng tượng, hư cấu.
- Đều nói về sự tạo lập thế giới.
Khác Quá trình tạo lập trời và đất Quá trình tạo nên con
- Nhấn mạnh vào sức mạnh người và sự sống
của vị thần trong việc mở - Nhấn mạnh vào việc hình
mang các cõi thành sự sống và nền văn
minh cho nhân loại
NGỮ LỚP
VĂN 10 BÀI 1. TẠO LẬP THẾ GIỚI (THẦN THOẠI)
Văn bản 3
ĐI SAN MẶT ĐẤT
(Truyện của người Lô Lô)
NGỮ LỚP
VĂN 10 BÀI 1. TẠO LẬP THẾ GIỚI (THẦN THOẠI)
KHỞI
ĐỘNG
NGỮ LỚP
VĂN 10 BÀI 1. TẠO LẬP THẾ GIỚI (THẦN THOẠI)
Theo dõi video dưới đây và cho biết nội dung của video là về điều gì?
NGỮ LỚP
VĂN 10 BÀI 1. TẠO LẬP THẾ GIỚI (THẦN THOẠI)
HÌNH THÀNH
KIẾN THỨC
MỚI
NGỮ LỚP
VĂN 10 BÀI 1. TẠO LẬP THẾ GIỚI (THẦN THOẠI)
NHIỆM VỤ
Học sinh thảo luận nhóm đôi
Bài làm còn sơ sài, trình bày cẩu thả Bài làm tương đối đẩy đủ, chỉn chu Bài làm tương đối đẩy đủ, chỉn chu
Hình thức
Sai lỗi chính tả Trình bày cẩn thận Trình bày cẩn thận
(2 điểm)
Không có lỗi chính tả Không có lỗi chính tả
Có sự sáng tạo
Chưa trả lơi đúng câu hỏi trọng tâm Trả lời tương đối đầy đủ các câu hỏi gợi Trả lời tương đối đầy đủ các câu hỏi gợi
Nội dung dẫn dẫn
Không trả lời đủ hết các câu hỏi gợi dẫn
(6 điểm) Trả lời đúng trọng tâm Trả lời đúng trọng tâm
Nội dung sơ sài mới dừng lại ở mức độ biết và
nhận diện Có ít nhất 1 – 2 ý mở rộng nâng cao Có nhiều hơn 2 ý mở rộng nâng cao
Có sự sáng tạo
Các thành viên chưa gắn kết chặt chẽ Hoạt động tương đối gắn kết, có tranh luận Hoạt động gắn kết
Hiệu quả
nhưng vẫn đi đến thông nhát
nhóm Vẫn còn trên 2 thành viên không tham gia Có sự đồng thuận và nhiều ý tưởng khác
hoạt động Vẫn còn 1 thành viên không tham gia hoạt biệt, sáng tạo
(2 điểm)
động
Toàn bộ thành viên đều tham gia hoạt
động
Điểm
TỔNG
NGỮ LỚP
VĂN 10 BÀI 1. TẠO LẬP THẾ GIỚI (THẦN THOẠI)
1. NỘI DUNG KHÁI QUÁT CỦA VĂN BẢN
Trong văn bản, người Lô Lô giải thích cần đi đi san bầu trời, đi san
mặt đất do "Bầu trời nhìn chưa phẳng", " Mặt đất còn nhấp nhô''
Người Lô Lô muốn khám phá thêm vùng trời cũng như vùng
đất mới, đất còn nhấp nhô thì họ sẽ đi san đất để chinh phục,
mở rộng vùng đất đó
b Qua truyện Thần Trụ trời, ta thấy người thời cổ nhận thức và lí giải về cách hình
Thiếu
Bài hụt
thành thế giới rất giản đơn. Trời đất ban đầu dính vào nhau. Sau đó, thần Trụ trời
1 đào đất, đập đá đắp thành cái cột vừa cao vừa to để chống, đẩy vòm trời lên mãi
chủ đề
phía mây xanh mù tịt. Từ đó, trời đất mới phân đôi.
c Hình tượng người nông dân trong văn học hiện thực phê phán có những nét đẹp truyền
thống. Nếu đặt họ bên những nhân vật phản diện như Nghị Lại, Nghị Quế, thì họ hoàn
Lạc toàn đối lập với bản chất kệch cỡm, nhố nhăng, tàn ác của bọn quan lại. Chị Dậu không
chủ đề như Chí Phèo, khi gặp hoạn nạn thì tha hóa nhân cách và đạo đức, chị đã đấu tranh để
bảo vệ nhân phẩm.
NGỮ LỚP
VĂN 10 BÀI 1. TẠO LẬP THẾ GIỚI (THẦN THOẠI)
PHẦN II: THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT
Dùng phương tiện liên Thay “tuy nhiên” bằng “Vì vậy”
b
kết chưa phù hợp
Bài 3 Thiếu phương tiện liên Văn bản Đi săn mặt đất giúp người đọc hiểu về quá trình tạo
c kết và dùng phương lập thế giới trong nhận thức của người Lô Lô xưa. Nhận thức
tiện liên kết chưa phù ấy còn khá đơn giản. Tuy nhiên, họ cũng đã hiểu được vai trò
hợp của con người trong việc cải tạo thiên nhiên.
TỪ ĐỌC
ĐẾN VIẾT
NGỮ LỚP
VĂN 10 BÀI 1. TẠO LẬP THẾ GIỚI (THẦN THOẠI)
NHIỆM VỤ
Làm công việc ấy, thần vừa biểu lộ tình thương muôn loài, vừa
biểu hiện quyết tâm, siêng năng, chăm chỉ. Khi làm xong công
việc, thần không chờ muôn loài trả ơn, lẳng lặng bay về trời, để
những công việc còn lại cho các vị thần khác tiếp tục xây dựng
cho thế giới, cho muôn loài có cuộc sống tốt đẹp hơn. Em nghĩ
trên đời chẳng có ai có những đức tính tột như thần. Truyện
Thần Trụ Trời là một thần thoại mà em thích, giúp em hiểu
được quan niệm của người xưa về sự hình thành trời đất.
RUBIC CHẤM BÀI VIẾT
TIÊU CHÍ CẦN CỐ GẮNG ĐÃ LÀM TỐT RẤT XUẤT SẮC
(0 – 4 điểm) (5 – 7 điểm) (8 – 10 điểm)
1 điểm 2 điểm 3 điểm
Bài làm còn sơ sài, trình Bài làm tương đối đẩy đủ, Bài làm tương đối đẩy
bày cẩu thả chỉn chu đủ, chỉn chu
Hình thức Sai lỗi chính tả Trình bày cẩn thận Trình bày cẩn thận
(3 điểm) Sai kết cấu đoạn Chuẩn kết câu đoạn Chuẩn kết câu đoạn
Không có lỗi chính tả Không có lỗi chính tả
Có sự sáng tạo
Điểm
TỔNG
NGỮ LỚP
VĂN 10 BÀI 1. TẠO LẬP THẾ GIỚI (THẦN THOẠI)
Kiểu bài Kĩ nă ng
Nộ i dung
Phâ n tích, đá nh giá 1 2 1 2
mộ t truyện kể Phân tích, đánh
2 Xác định chủ đề Bố cục:
1 giá đặc sắc nghệ
và phân tích, đánh • Lập luận chặt chẽ, • MB: giới thiệu
thuật: cốt truyện,
Mục đích: làm rõ giá ý nghĩa, giá diễn đạt mạch lạc, truyện kể, khái
tình huống, sự
đặc điểm, giá trị trị. thể hiện suy nghĩ quát nội dung
Phương tiện: dùng kiện, nhân vật...
nội dung, nghệ cá nhân • TB: lần lượt trình
lí lẽ, bằng chứng
thuật của một TP • Lí lẽ xác đáng bày luận điểm
truyện kể. • Sử dụng câu • KB: khẳng định
chuyển tiếp, từ lại giá trị của chủ
ngữ liên kết đề và hình thức
NT; nêu ý nghĩa
NGỮ LỚP
VĂN 10 BÀI 1. TẠO LẬP THẾ GIỚI (THẦN THOẠI)
VIẾT VĂN BẢN NGHỊ LUẬN PHÂN TÍCH, ĐÁNH GIÁ MỘT TRUYỆN KỂ
NHIỆM VỤ
dung chính chứng làm rõ
luận
điểm
Thân bài
6HS/nhóm): thảo luận
và thực hiện phiếu học
tập số 9.
Kết bài
NGỮ LỚP
VĂN 10 BÀI 1. TẠO LẬP THẾ GIỚI (THẦN THOẠI)
VIẾT VĂN BẢN NGHỊ LUẬN PHÂN TÍCH, ĐÁNH GIÁ MỘT TRUYỆN KỂ
Sự đáp ứng của MB, TB, KB với yêu cầu của kiểu bài
Cách người viết phân tích, đánh giá ý nghĩa, giá trị của chủ
đề
Cách người viết phân tích, đánh giá đặc sắc nghệ thuật của
truyện
NGỮ LỚP
VĂN 10 BÀI 1. TẠO LẬP THẾ GIỚI (THẦN THOẠI)
VIẾT VĂN BẢN NGHỊ LUẬN PHÂN TÍCH, ĐÁNH GIÁ MỘT TRUYỆN KỂ
Sự đáp ứng của MB, TB, KB với yêu cầu của kiểu
bài
Sự sắp xếp các luận điểm, các lí lẽ và dẫn chứng trong luận điểm
Luận điểm 1: Chủ đề và ý nghĩa của chủ đề Luận điểm 2: Những nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật
Tác phẩm vì thế, không chỉ là tiếng nói phê phán một nhân vật cụ thể, Chủ đề và bài học nêu trên càng trở nên sâu sắc, thấm thía hơn
trong một tình huống cụ thể mà còn là lời cảnh tỉnh sâu sắc: hãy lên nhờ được thể hiện qua một hình thức nghệ thuật đặc sắc của
án cái ác và coi chừng những “kẻ mạnh” bất chấp lẽ phải như con sói truyện kể với tình huống truyện độc đáo, nhân vật giùa tính biểu
kia; hãy thương xót và tìm cách bảo vệ những kẻ yếu thế, ngây thơ, trưng, kết cấu tương phản, lối kể chuyện bằng thơ hàm súc mà
đơn độc như chú chiên con kia. hấp dẫn.
.
Lí lẽ, dẫn chứng 1: Phân tích, đánh giá nghệ thuật tạo tình huống
Lí lẽ, dẫn chứng 2: Phâ n Lí lẽ, dẫn Lí lẽ, dẫn
- Lí lẽ: Thông thường, khi muốn thể hiện lối ứng xử, tính cách nhân vật
tích đá nh giá cá ch xây dự ng chứng 3: Phâ n chứng 4:
nào đó, tác giả truyện ngụ ngôn sẽ đặt các nhân vật trước những tình
nhâ n vậ t già u tính biểu tích đá nh giá Phâ n tích
huống thách thức khó khăn, nguy hiểm.
trưng và tá c dụ ng trong việc cá ch kể chuyệ n đá nh giá cá ch
- Dẫn chứng: Trong truyện “Chó sói và chiên con”, tình huống nguy
thể hiệ n chủ đề bằ ng thơ. cá ch khắ c họ a
hiểm ấy là…
tính cá ch
. . nhâ n vậ t qua
.
đố i thoạ i.
NGỮ LỚP
VĂN
LỚP
10
10
BÀI 1. TẠO LẬP THẾ GIỚI (THẦN THOẠI)
VIẾT VĂN BẢN NGHỊ LUẬN PHÂN TÍCH, ĐÁNH GIÁ MỘT TRUYỆN KỂ
NGỮ LỚP
VĂN 10 BÀI 1. TẠO LẬP THẾ GIỚI (THẦN THOẠI)
VIẾT VĂN BẢN NGHỊ LUẬN PHÂN TÍCH, ĐÁNH GIÁ MỘT TRUYỆN KỂ
Cách người viết phân tích, đánh giá ý nghĩa, giá trị của chủ
đề; cách người viết đánh giá đặc sắc nghệ thuật
• Lự a chọ n truyện kể dâ n gian cụ • Viết nhằ m mụ c đích gì? (thể hiện nhậ n
thể. thứ c, đánh giá về truyện kể; luyện tậ p
• Nên chọ n truyện có chủ đề xá c kĩ nă ng; chia sẻ vớ i ngườ i khá c…)
định, hình thứ c nghệ thuậ t thú vị,
có nộ i dung ý nghĩa sâ u sắ c.
Người đọc
Mở bài
Thân bài
Kết bài
NGỮ LỚP
VĂN 10 BÀI 1. TẠO LẬP THẾ GIỚI (THẦN THOẠI)
VIẾT VĂN BẢN NGHỊ LUẬN PHÂN TÍCH, ĐÁNH GIÁ MỘT TRUYỆN KỂ
- Truyệ n cổ tích “Sọ Dừ a” là truyện tiê u biểu cho kiể u truyện về nhâ n
vậ t bấ t hạ nh.
- Truyện thể hiện ướ c mơ đổ i đờ i và ướ c mơ về mộ t xã hộ i cô ng bằ ng,
Mở bài già u tình yêu thương.
- Truyện thà nh cô ng nhờ nhữ ng yếu tố nghệ thuậ t đặ c sắ c như xây
dự ng nhâ n vậ t (kiểu nhâ n vậ t bấ t hạ nh), cố t truyện độ c đá o, tình
huố ng thú vị, sử dụ ng cá c yế u tố kì ả o mộ t cá ch hấ p dẫ n…
NGỮ LỚP
VĂN 10 BÀI 1. TẠO LẬP THẾ GIỚI (THẦN THOẠI)
KHÁM PHÁ KIẾN THỨC Lập dàn ý
Phần Nội dung
(Về truyện “Sọ Dừa”)
• Giới thiệu truyện kể (tên tác phẩm, thể loại, tác giả…)
Mở bài
• Nêu nội dung khái quát cần phân tích, đánh giá.
VIẾT VĂN BẢN NGHỊ LUẬN PHÂN TÍCH, ĐÁNH GIÁ MỘT TRUYỆN KỂ
MỞ RỘNG
NGỮ LỚP
VĂN 10 BÀI 1. TẠO LẬP THẾ GIỚI (THẦN THOẠI)
PHẦN IV: NÓI VÀ NGHE
NÓI
BƯỚC 1: chuẩn bị bài nói BƯỚC 2: trình bày bài nói BƯỚC 3: trao đổi, đánh
giá
Tìm ý Mở đầu và kết thúc ấn Lắng nghe ý kiến người
Lập dàn ý tượng nghe.
Tôn trọng, tương tác Đánh giá dựa vào bảng
Luyện tập
với người nghe kiểm SGK
NGỮ LỚP
VĂN 10 BÀI 1. TẠO LẬP THẾ GIỚI (THẦN THOẠI)
NGỮ LỚP
VĂN 10 BÀI 1. TẠO LẬP THẾ GIỚI (THẦN THOẠI)
NGỮ LỚP
VĂN 10 BÀI 1. TẠO LẬP THẾ GIỚI (THẦN THOẠI)
NGỮ LỚP
VĂN 10 BÀI 1. TẠO LẬP THẾ GIỚI (THẦN THOẠI)
PHẦN V: ÔN TẬP
Bài tập 2, 3, 4, 5
các em về nhà
làm nhé.
CẢM ƠN
CÁC EM.