INIHANDA NG:

G-4
Pinagmulan ng Kaamulan Festival

Kauna-unahang kaamulan festival ay ginanap

noong Mayo 15, 1974 sa Munisipalidad ng
Malaybalay.

Ang Tanong “Paano nakilala o nagging

popular ang okasyon?”

Dahil sa “Isang reporter ng manila times”

na naging bisita alkalde.
Ipinagtibay ang rehiyunal na festival ng Regional
Development Council noong Setyembre 16, 1977.

Sa pagitan ng 1960 hanggang 1970 – bawat indibidwal ay

nagpunyaging buuin ang selebrasyon

Sa buwang Nobyembre 1977- naganap ang ka una-unahang

Kaamulan festival.

Sa taong 1978 hanggang 1998- ang kaamulan ay

napagkasunduang idaos tuwing unang Biyernes ng
Setyembre.
Noong 1999- ito ay nalipat sa kalagitnaan ng Pebrero
hanggang Marso, kasabay sa pagkatatag ng
Foundation Day ng Bukidnon.

Noong 2002- naidagdag ang kaun-unahang Kaamulan

Off-Road Challege at Kaamulan Invitational
Shootfest.

Noong 2006- nagkaroon ng kauna-unahang National

Folk Conference at pagsusulat ng katutubong awit
para sa mga estudyante.
Paglalarawan sa mga Tao

• 95% Pilipino
• 5% Britanyo, Amerikano, Indonesyo, Tsino, at
Koreano.

Sebuano – Wikang gamit ng mga Bukidnon.

Kultural na grupong kasapi sa kaamulan festival

• Manobo • Higaonon • Talaandig

• Bukidnon • Matigsalug • Tigwahanon

• Umayamnon
Manobo
- Makikita sa probinsya ng hilagang cotabato, napabilang sa
orihinal na Proto-Philippines stock.

• Timuay o Datu – Pinuno

• Walian o Shaman – Espiritwal na
aspekto
• Mandirigma – Taong karaniwan
 Bukidnon

 7 na edad – panliligaw at pag-aasawa

 Sining ng Bukidnon – sayaw, tula at awit,
paghahabi ng banig at buslo.
 Instrumentong musika –
Higaunon
- nangunguhulugang “people of the wilderness”.
 Agusan del ur at hangganan ng Misamis Oriental.

Prinsipal na Pinuno – namamahala sa buong komunidad.

Menor na datu – Tagabantay ng buong komunidad.
Matigsalug

- “Mga tao sa ilog ng salug” makikita sa lambak ng

Tigwa-salug, San Fernando.
 146,500 – Populasyon
• Lalaking kasootan sa Matigsalug
 Talaandig
Isa sa nagpapatuloy at nagprepreserba ng kanilang katutubong
kaugalian, paniniwala at praktis.
Baranggay at munisipalidad ng bundok kitanglad.

 Magbabaya - Diyos
“We gather soil of different colors and we
use while give as paint binder”
Datu Vic Migketay “wayway” saway
Tigwahanon
- (guwa o scattered) watak-watak sa buong munisipalidad ng
San Fernando at hangganan ng Davao del Norte ang Tigwa o
Tigwahanon.

36,128 – Agusan del Norte, Bukidnon, Agusan del Sur

Misamis Oriental.
Umayamnon
- Nakatira sa may ilog ng
umaran sa probinsya ng
Bukidnon.

 101,906 - Populasyon
ILANG MGA KASANAYANG
KULTURAL

Praktis ng mga
MANOBO
1. PANGAMPO
• Taunang Ritwal
• Buwan ng Enero
• Pagdarasal kay Magbabaya
 7
1.
Pinakaimportanteng Bagay sa Mundo
Lupa
2. Tubig
3. Punong kahoy
4. Apoy
5. Hangin
6. Tunog
7. Tradisyon at
Paniniwala
2. PANAGULILAY

 Seremonya
 Buwan ng Marso
 Paghingi ng pahintulot kay
Magbabaya na MAGTANIM
• SALANGSANG
- Seremonya

- Paghingi ng pahintulot kay

Magbabaya
na MAGTANIM
• PANG -IBABASOK
- Pagsamba - Nangangailangan
- Bago at pagkatapos
MAGTANIM
• LAYAG - LAYAG

- Seremonya ng panangga

*talabugta- diwa ng lupa

3. LAGONG
• Pasalamat
• Biyayang galing kay
Magbabaya
• Tula o Musikang tunog
(Limbay)
4. SAMAYAAN
• Ritwal: Pasasalamat
• Kapayapaan at matiwasay na lipunan
• Magandang kalusugan
• Oktubre o katapusan ng taon
5. PANGAPAR
• Pagtitipon: Lahat ng manggagamot
• Kapag may epidemya
• Ritwal
• KANDULIAN
- Nalaman ang pinagmulan ng sakit:
naghahandog ng pagkain
- Ginagawa kung may sakit ang katribu

• KALIGA
- 9 na araw ng pagdarasal
- Pagkanta at pagsayaw (dugso)
Ano Ang mamanwa?

- Ang salitang Aeta, Ayta, Agta(ata), ate, at ita, ay galing

sa salitang-ugat na "it" na Ang kahulugan ay "Maitim".

- Ang Mamanwa ay mga taoNg bundok na Maitim,

pandak, kulot Ang buhok, at sarat Ang ilong na may
maiitim na mga mata.
Saan matatagpuan Ang mga mamanwa?

- Sa Mindanao, Ang mga Aeta ay tinatawag na

Mamanwa na naninirahan sa hilagang silangan ng mga
probinsya Ng Surigao at Agusan.
 Ang Salitang Mamanwa ay may kahulugang FIRST
FOREST DWELLERS, galing sa salitang Man(first) at
Banwa(forest). Ang Salitang ito ay galing sa salitang
"conquista" na Ang inig sabihin ay the conquered ones.
Pag aasawa ng mga mamanwa

-Monogamy
-Malaya ang babae at lalaking Mamanwa sa
pagpili ng kanilang mapapangasawa.
-kailangan niyang magbayad ng inazo, dowry, o
bagay sa pamilya ng babae.