Professional Documents
Culture Documents
Makedonski Narodni Nosii
Makedonski Narodni Nosii
NOSII
Tija Ivanovska
Македонски народни носии
Народните носии во Македонија имаат многувековна
традиција. Тие се дел од материјалната култура на
македонскиот народ и претставуваат значајна гранка од
народното уметничко творештво. Создавани како колективна
придобивка на сиот македонски народ, тие во долга низа
години се пренесувале од поколение на поколение и во својот
развоен пат во себе вклопиле многу елементи од разните
културни влијанија што се вкрстувале на овој дел од Балканот.
На најстариот културен слој - старобалканскиот, како и на
древната хеленистичка култура, се надоврзува културата на
облекувањето на старите Словени, кои во силните налети од V
до VII век го населуваат овој дел на Балканскиот Полуостров. Во
понатамошните културни текови се надоврзува влијанието на
византиската цивилизација, како и силниот уплив на турско-
ориенталните елементи, па сè до најновите струења од Запад.
Nosii vo okolinata na Probi{tip
Во материјалната култура на општина
Пробиштип спаѓа и народната носија. За
поголем дел од селата, посебно оние кои
гравитираат кон овче поле и на југоисток
кон Злетовска река е карактеристична
которската носијa.Kotorskata nosija se deli na
maska I zenska
Женската носија ја сочинуваат:
– Кошула од конопно или памучно платно до петиците или под колената,
со рамно кроени широкоотворени ракави, украсени со вез на ракавите,
предниот и долниот дел т.е. тантели познати уште како сорки или пупки.
– Манта или екалак – правоаголно платнено парче, се носело за покривање
на градниот отворен дел од кошулата.
– Елек – горна безракавна облека од домашна волнена ткаенина “Алаџа” во
пруги на црвена основа долг до под половината на долниот дел, проширен
и украсен со монистра.
– Пешкир – од две соединети дипли на црвена или црна основа на краевите
украсен со шари од разни бои.
– Појас или ѕуница – ткаен од волнена преѓа, најчесто на црвена основа.
– Каврак – вид марама од еднобојна свилена ткаенина, на рабовите
украсена со рачно плетени тантели – сорки.
– Чорапи – од волнена преѓа со шарки.
Машката носија ја сочинуваат:
– Кошула од бело домашно памучно платно, долга до појасот,
ракавите на долниот дел завршувале со манжети, на предниот
дел и ракавите со везени елементи.
– Чакшири – од клашна до потколената.
– Фустан – се облекувал над чакширите долг до под колената.
– Елек – горна до појасна облека од црна или црвена клашна
на предниот дел украсена со гајтани.
– Појас – на црна или црвена основа, со прави хоризонтални
шари, долг од 3 – 5 метри, на краевите со реси.
– Бришалка – крпа од бело платно, се носела во летните
денови за заштита од сонце при полски работи.
– Капа (шубара) – црна по боја.
Во долготрајниот процес на оформување на
народните носии во Македонија учествува сиот
македонски народ-творец и создавач на народните
носии. Во нивното оформување се одразени разните
историски, општествени, економски и културни
настани. Различните културни влијанија низ вековите,
во различни историски епохи, се примани во
народните носии, преработувани со творештвото на
народното сознание, прилагодени на народниот бит и
начин на живот, развиени и усовршени со народните
естетски сфаќања. Така се создале народните носии во
Македонија како израз на народните колективни,
естетски и психички диспозиции.
Folklorot e edna od tradicionalnite raboti vo
Makedonija koj ostava golem vpecatok kaj
strancite.Toj ima poveke osobini koi go pravat se
poubav kako {to se:Narodnite ora,narodnite pesni
narodna muzika,narodna
instrumentalka,starogradska muzika i mnogu drugi
raboti.
Vo Makedonija postojat mnogu ansambli koi so
golem trud i qubov rabotat za svojata
tradicija:Tanec,Orce Nikolov,Toska [tip I u{te
mnogu drugi
Toska [tip