ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის

სახელმწიფო უნივერსიტეტის ჰუმანიტარულ

მეცნიერებათა ფაკულტეტი

ენათმეცნიერების
შესავალი

სემინარის ხელმძღვანელი:ქეთევანი ჭილაია

ლექტორი:რუსუდან ასათიან
სტუდენტი:მარგო შირინიან
წარმოგიდგენთ პრეზენტაციას

 ენათმეცნიერების ახალი
დარგები.სოციოლინგვისტიკა
 ენა და საზოგადოება
სოციალური დიალექტოლოგია რომელიც
შეისწავლის მიმართებასა
ენა საზოგადოება

ენის სოციალურ ფუნქციების

ტერმინებია;დიალექტი,ენის ვარიანტი აგრეთვე
ენის სტილი.

ენის ვარიანტების ორი სახე

1.დიალექტური ვარიანდები
2.პიროვნეული ვარიანდები
მეტყველების არაერთგვაროვნება და სამეტყველო
ვარიანდებია მაგალითად
ნოლი ნული
წამიკითხავს წმიკითხია
ვლევ ვსვამ
მეტყველების მრავალფეროვნების მასშტაბი. ეს პარამეტრი
ახასიათებს ერთი და იმავე საზოგადოების ფენებს შორის ანდა
სხვადასხვა საზოგადოებსა თუ ერებს შორის არსებულ
სამეტყველო განსხვავებებს. აქ წარმოდგენილია სამი
საკლასიფიკაციო ტიპი:
1. მულტიდიალექტური ტიპი- ამ შემთხვევაში შეისწავლება ენის
ზოციალურად შეპირობებული ვარიანტები ერთი ენისა და ერთი
ერის ფარგლებში. ასეთია, მაგალითად, მაღალი და საშუალო
ფენების მეტ- ყველებათა შორის განსხვავებები (მაგალითად,
დიდ ბრიტანეთში).
2. მულტიენობრივი ტიპი- ეს ის შემთხვევებია, როდესაც ერთი საზო
გადოების ან ერთი სახელმწიფოს შიგნით სხვადასხვა ენა
გამოყენება. ეს ხდება ისუთ მრავაფეროვან ქვეყნებში, როგორიცაა,
მაგალითად, ბელგია. განა, კანადა და სხვ.
3. . მულტისოციალური ტიპი- იმ შემთხვევებს მოიცავს, როდესაც
სხვადასხვა საზოგადოებრივი ფენა საუბრობს სხვადასხვა ენაზე.
შემთხვევებში მკვლევრის ამოცანაა ერროვნული და სოციალური
განსხგა- გებების გამიჯვნა.
ნორმატიული გრამატიკის შექმნა შეიძლება გარკვეული სახის მართვად
ან მანიპულაციად ენის მიმართ, რასაც სოციოლინგვისტიკაში
ენობრივი დაგეგმარება ეწოდება.ენობრივი დაგეგმარება შეიცავს
შემდეგ ეტაპებს:
1. ფართო მასშტაბით მასალის შეგროვება;
2. ალტერნატიული გეგმების განხილვა;
3. გადაწყვეტილების მიღება და გარკვეული მეთოდებით ამ
გადაწყვეტილების დანერგვა.
 ლინგვისტური დეტერმინიზმი და
რელატივიზმი

უცხო ენის შესწავლის ენობრივი საშუალებაა:

 1. ლექსიკონის ცალკეული სიტყვებით;
 2. გრამატიკული ფუნქციის მქონე მეტყველების ნაწილებით;
 3. მრავალფეროვანი გრამატიკული საშუალებებით.
დიალექტოლოგია და ლინგვისტური გეოგრაფია

სოციალურ დიალექტებთან ერთად გამოიყოფა რეგიონული

დიალექტები,.რეგიონული დიალექტების შესწავლა
შესაძლებელია ორი სხვადასხვა თვალსაზრისით.
 1.სალიტერატურო ენის ან მეზობელი დიალექტების
მონაცემებისგან დამოუკიდებლად მეტნაკლებად სრული
ფონოლოგიური და გრამატიკული აღწერის მისაღებად
 2.გარკვეული რეგიონის ადგილობრივი დიალექტები
შეიძლება ერთმანეთს შევუდაროთ რაღაც ნიშნის მიხედვით
მსკავსებას და განსხვავების დასადგენად.ამ სახის კვლევას
ხშირად ლიგვისტური ატლასის სახე ეძლევა.

 დასკვნა
 რა თქმა უნდა, სოციოლინგვისტიკა არის მნიშვნელოვანი.
ნაწილია.ყველა ადამიანის ცხოვრებაში მნიშვნელოვანია
მშობლიური ენა რომელსაც გადაეცემა თაობასა
თაობა.ყველა ადამიანი ვალდებულია იცოდეს თავისი ენა და
აქ ენათმეცნიერების ახალი დარგებიდან კანსაგუთრებით
სოციოლონგვისტიკიდან შეგვიწლიათ ვიცოდოთ ვსწავლოთ
ენის სოციალური დიალექტების, კულდურის, საზოგადოების
შესახებ.