Chương 1

KHÁI LUẬN VỀ TRIẾT HỌC VÀ TRIẾT HỌC

MÁC - LÊNIN

Giảng viên chính, TS. Lâm Bá Hòa

Email: lamtuelam@due.udn.vn

Đà Nẵng, 2023 1
 CẤU TRÚC CHƯƠNG 1

I. TRIẾT HỌC VÀ VẤN ĐỀ CƠ BẢN CỦA TRIẾT HỌC

1. Khái lược về triết học
2. Vấn đề cơ bản của triết học
3. Biện chứng và siêu hình
II. TRIẾT HỌC MÁC – LÊNIN VÀ VAI TRÒ CỦA TRIẾT
HỌC MÁC – LÊNIN TRONG ĐỜI SỐNG XÃ HỘI
4. Sự ra đời và phát triển của triết học Mác - Lênin
5. Đối tượng và chức năng của triết học Mác - Lênin
6. Vai trò của triết học Mác - Lênin trong đời sống xã hội
và trong sự nghiệp đổi mới ở Việt Nam hiện nay
Khái niệm
Triết học là gì?

Theo tôi, triết học đơn

giản là một khoa học
giúp giải thích bản chất
của cuộc sống và của
thế giới
Triết học giúp bạn hoài nghi về những
điều bạn đã biết?

Triết học giúp bạn lựa chọn cách sống?

Triết học dạy chúng ta những kỹ thuật cơ bản để tìm thấy ý nghĩa và
mục đích trong một thế giới nơi không có ý nghĩa cho trước, không có ý
nghĩa vũ trụ.

Triết học cho chúng ta những công cụ để xác định được điều gì có thể là
quan trọng và đúng đắn và những gì có khả năng là phù phiếm và ngụy
tạo.

Triết học chỉ cho ta những nguyên tắc giúp định hướng hành động của
chúng ta, xác định giá trị bản thân và những giá trị của chúng ta, tạo ra
một từ trường để định hướng la bàn nội tâm của chúng ta, nhờ vậy mà
chúng ta không bao giờ cảm thấy mất phương hướng nữa.
“Khoa học là điều bạn đã biết. Triết học là điều bạn chưa biết” - Bernard Russell

Suy cho cùng, nếu được tiếp cận một cách đúng
đắn và hợp lý thì triết học, với tất cả sự thông thái
và từ bi của nó, có thể (và có quyền) đóng một vai
trò giàu ý nghĩa và giành lấy một vị thế vững chãi
trong cuộc đời của chúng ta mà không đòi hỏi bạn
phải có giải Fields của môn toán học

Triết học là sự nghiên cứu về hiểu biết của chúng ta về

thực tế, kiến thức, và cách chúng ta nên sống
Triết học – hạt nhân lý luận của thế giới quan
 Triết học là hạt nhân của thế giới quan, bởi:

1 Bản thân triết học chính là thế giới quan

Trong các thế giới quan khác như thế giới quan của các khoa học cụ thể,
2 thế giới quan của các dân tộc, hay các thời đại… triết học bao giờ cũng là
thành phần quan trọng, đóng vai trò là nhân tố cốt lõi

Với các loại thế giới quan tôn giáo, thế giới quan kinh nghiệm hay thế giới
33 quan thông thường…, triết học bao giờ cũng có ảnh hưởng và chi phối, dù
có thể không tự giác.

Thế giới quan triết học như thế nào sẽ quy định các thế giới quan và các
4 quan niệm khác như thế
 Vai trò của thế giới quan

Xác định được những mối liên hệ chung của thế giới và vị trí của con
1 người ừong thế giới nên thế giới quan giúp con người xác định mục
tiêu, phương hướng hoạt động của mình

Thế giới quan vừa là kết quả của sự nhận thức thế giới của con
người, vừa đóng vai trò lăng kính qua đó con người xem xét, nhìn
2 nhận thế giới, định hướng cho cuộc sống, cho nhận thức và hoạt
động thực tiễn của mình.

Nhờ các tri thức chung về thế giới và về bản thân con người, cùng
3 với niềm tin và tình cảm được củng cố trong thế giới quan, nên thế
3 giới quan có thể chi phối hoạt động nhận thức và hoạt động thực
tiễn của con người ở mức độ khá sâu sắc.
II. TRIẾT HỌC MÁC – LÊNIN VÀ VAI TRÒ CỦA TRIẾT HỌC MÁC –
LÊNIN TRONG ĐỜI SỐNG XÃ HỘI
1. Sự ra đời và phát triển của triết học Mác - Lênin

Điều kiện kinh tế - xã hội

Sự củng cố và phát Sự xuất hiện giai cấp

triển của phương thức vô sản trên vũ đài lịch Nhu cầu lý luận của
sản xuất tư bản trong sử với tính cách là một thực tiễn cách mạng
điều kiện cách mạng lực lượng chính trị xã của giai cấp vô sản
công nghiệp hội độc lập
 Nguồn gốc lý luân

Triết học Cổ điển Kinh tế chính trị học Chủ nghĩa xã hội
Đức Anh không tưởng Pháp
 Tiền đề khoa học tự nhiên

Học thuyết tế bào Học thuyết tiến hoá

với tư cách là bằng của các loài với tư
Chủ nghĩa xã hội
chứng khoa học về cách là khoa học về
không tưởng Pháp
tính thống nhất của quá trình phát triển
toàn bộ sự sống của sự sống
Tiền đề khoa học tự nhiên
Tiền đề khoa học tự nhiên
Tiền đề khoa học tự nhiên
b Những thời kỳ chủ yếu trong sự hình thành và phát triển của
Triết học Mác

c Thực chất và ý nghĩa cuộc cách mạng trong triết học do

C.Mác và Ph.Ăngghen thực hiện
2. Đối tượng và chức năng của triết học Mác - Lênin

a Khái niệm triết học Mác - Lênin

b Đối tượng của triết học Mác - Lênin

c Chức năng của triết học Mác - Lênin

3. Vai trò của triết học Mác - Lênin trong đời sống xã hội và trong sự
nghiệp đổi mới ở Việt Nam hiện nay

Là thế giới quan, phương pháp luận khoa học và cách mạng cho con
1
người trong nhận thức và thực tiễn

Là cơ sở thế giới quan và phương pháp luận khoa học và cách mạng
2 để phân tích xu hướng phát triển của xã hội trong điều kiện cuộc
cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại phát triển mạnh mẽ.

Là cơ sở lý luận khoa học của công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội
3 trên thế giới và sự nghiệp đổi mới theo định hướng xã hội chủ nghĩa
ở Việt Nam.