IKALAWANG

GRUPO
ELMIDO
MANLIMOS
BOCA
ORITO
Hanapin ang mga salita na
nasa ibaba sa loob ng
crossword puzzle. Maari itong
naka Horizontal, Vertical at
diagonal.

KAALAMAN
SINUSULAT
KASALUKUYAN
PANGYAYARI
KOMUNIKASYON
SINASALITA
Hanapin ang mga salita na
nasa ibaba sa loob ng
crossword puzzle. Maari itong
naka Horizontal, Vertical at
diagonal.

KAALAMAN
SINUSULAT
KASALUKUYAN
PANGYAYARI
KOMUNIKASYON
SINASALITA
PAGSULAT NG
BALITA
BALITA
Ang balita ay napapanahon at
makatotohanang ulat ng mga
pangyayaring naganap na, nagaganap at
magaganap pa lamang.
 Ito ay maaaring maibahagi sa
pamamaraang

Pampaningin Pasalita Pasulat

Mga salik sa Mahalaga sa
pagsulat ng Balita
1. Mga Pangyayari o detalye nito
2. Kawilihan
3. Mambabasa
Mga Katangian sa pagsulat ng
1. Ganap na kawastuhan
Balita
2. Timbang
3. Walang kinikilingan
4. Kaiklian
5.Kalinawan
6. Kasariwaan
MGA URI NG
BALITA
1.Ayon sa saklaw o
A. Balitang
pinagmulan Lokal o Nasyunal
1.Ayon sa saklaw o
pinagmulan
B. Balitang Dayuhan o Banyaga (International News)
1.Ayon sa saklaw o
pinagmulan
C. Balitang may petsa at pinanggalingan
Naglalaman ito ng petsa, kailan sinulat at lunan, at kung saan
isinulat.
2. Ayon sa
pagkakasunod-sunod
A. Paunang Balita
Ang mga paunang balita ay kadalasang naglalaman ng mga
mahahalagang impormasyon tungkol sa isang kaganapan o
pangyayari. Ito ay ginagamit upang bigyan ng maagang
impormasyon ang mga mambabasa tungkol sa mga nangyayari sa
kanilang komunidad, bansa, at sa buong mundo.
2. Ayon sa
pagkakasunod-sunod
B. Balitang Di-Inaasahan
2. Ayon sa
pagkakasunod-sunod
C. Balitang Itinalaga (Coverage News)

Sa pamamahayag, ang isang editor ng pagtatalaga ay isang editor -

alinman sa isang pahayagan o isang istasyon ng radyo o telebisyon -
na pumipili, bubuo, at nagpaplano ng pag-uulat ng mga takdang-
aralin, alinman sa mga kaganapan sa balita o tampok na mga
kuwento, na saklawin ng mga mamamahayag.
 2. Ayon sa
pagkakasunod-sunod
D. Balitang Pamatnubay (Lead News)
Isang maikling impormasyon sa balita na sumasagot sa 5W’s and 1H. 1-3
pangungusap lamang.
Sa nagdaang aktibidad noong nakaraang Setyembre 13-14 at 18, 2023, ay
inilunsad ng mataas na paaralan ng Southern Leyte State University- San Juan
Campus ang “ Intramural Games” na may temang "One Body, One Ambition:
An Exhibition of Camaraderie and Competitive Excellence through Sports,
Culture, and the Arts". Isa sa mga pinaka panabik-panabik at kina-aabangan
nang madla ay ang patimpalak na Mr. and Ms. Intramurals at Litmus Contest.
Ang nasabing patimpalak ay dinaluhan at kinasangkutan ang limang
departmento- D’Moulders, D’Mighty Akawntants, Young Executive,D
‘Technocrats at ang D’Specialist.
3. Ayon sa Anyo
A. TUWIRANG BALITA ( Straight News ) 

• Inverted Pyramid
• Inilalathala ng tuwiran at walang
paligoy – ligoy.
• Maikli, simple at madaling
maunawaan.
3. Ayon sa Anyo
B. BALITANG LATHALAIN ( News Features )

• Nababatay sa tunay na pangyayari.

Nakaayos sa pinakamahalagang o
pangyayari, kagaya ng pagkakaayos ng
isang kwento. Nahahawig din ito sa o
pagbabalita, editoryal at lathalain.
3. Ayon sa Anyo
C. BALITANG IISANG PAKSA O TALA ( Single
Feature or One – Incident Story)
• Kinapapalooban ng iisang pangyayari o
paksa ang taglay ng pamatnubay. 
• Sa katawan ng balita ipinapaliwanag ang
mga detalye.
3. Ayon sa Anyo
D.BALITANG MARAMING ITINATAMPOK
( Several Features or Composite Story )
pahupang kahalagahan ( according to
decreasing importance )  ang
pagpapaliwanag sa mga paksa ay nakaayos
mula sa pinakamahalaga hanggang sa hindi
gaanong kahalagang pangyayari.
4. Ayon sa pagtatalakay
ng
A. Paksa
Balitang May Pamukaw
(Human Interest Story)
– Damdamin o Kawilihan

• Karaniwang maiikli, ngunit nagagawa

nitong paiyakin, patawanin, pagalitin o
pagdadamin ang mambabasa.
4. Ayon sa pagtatalakay
ng
B. Paksa
Balitang May Pagpapakahulugan
Interpretative News)
(Interpretatve or

• Hindi ipinahahayag ang pangyayari sa

payak o tuwirang paraang lamang, kundi
nilalakipan ng interpretasyon upang
lalong maunawaan ng mambabasa.
4. Ayon sa pagtatalakay
ng Paksa
C. Balitang May Lalim (In – Depth Report)

• Ito ay nasasalig sa backgrounding mula sa

pagsasaliksik, o paghahanap pa ng mga
bagay o pangyayaring higit sa nakita o
nasaksihan. Nagbibigay kahulugan ito sa
mga pangyayari ngunit hindi lumalabas na
opinion ng sumulat.
4. Ayon sa pagtatalakay
ng Paksa
D. Batay sa mga talang nakuha (Fact Story)

• Ito ay nasasalig sa backgrounding mula sa

pagsasaliksik, o paghahanap pa ng mga
bagay o pangyayaring higit sa nakita o
nasaksihan. Nagbibigay kahulugan ito sa
mga pangyayari ngunit hindi lumalabas na
opinion ng sumulat.
5. Ayon sa Nilalaman
A. Balitang Pang-agham
B. Balitang Pangkaunlaran
C. Balitang Pampalakasan
 MGA HAKBANG SA
PAGSULAT NG BALITA
1. Isulat ang buod
2. Itala ang mga pangyayari ayon
sa pababa o paliit na kahalagahan.
3. Isulat ang balita ayon sa
pagkakasunod- sunod na
pangyayari batay sa pababang
kahalagahan
 MGA MUNGKAHING
PARAAN SA PAGSULAT
NG BALITA
1. Isulat kaagad ang balita
pagkatapos makalap.
2. Bigyang-diin at palawakin ang
nangingibabaw na pangyayari.
3. Maging tumpak.
4. Iwasang magbigay ng opinyon.
5. Banggitin ang awtoridad o
pinagmulan ng balita lalo na kung
1) nangingibabaw ang opinyon
kaysa tunay na pangyayari,
2) ang balita ay kontrobersyal at
3) ang balita ay nagpapatalastas ng
bagong regulasyon.
6. Ibigay ang buong pangalan ng
tao sa unang pagbanggit. * G. Sa
apelyido * Bb. O Gng.
7. Ilahad ang pangyayari nang
walang kinikilingan.
8. Ipakilala ang pangalang
binanggit.
9. Iwasan ang pagkakaron ng kulay sa
paggamit ng salita o pariralang
maaaring makapinsala sa paniniwala
at asal ng mambabasa o ibinabalita.
10. Simulan ang bawat talata sa
mahalaga at kawili-wiling pangyayari.
11. Sumulat ng maikling pangungusap.
12. Ilagay ang tuwiran at di- tuwirang
sabi sa magkahiwalay na talata.
13. Iwasan ang pampahaba o
pampakapal lamang na mga
pangungusap at talata na pampuno
lamang ng ispasyo.
14. Gumamit ng mga payak at tiyak na
salita.
 15. Sumulat ng mabisang pamatnubay.
16. Gamitin ang tinig na tukuyan ( active
voice ) kaysa balintiyak ( passive voice ),
maliban kung ang layon ay higit na
mahalaga kaysa gumaganap.
17. Sundin ang istilong pamahayagan.
Gabay sa pagtsek ng
Balita
 1. Sumasagot sa 5W’s at 1H.
2. May maaksyong ulo ng balita.
3. May malinaw na pamatnubay.
4. Maaksyon ang nilalaman.
5. Sumusunod sa Inverted Pyramid o
Decreasing Importance.
6. Buo ang mga detalye.
 7. Walang paliguy- ligoy.
8. Walang opinyon.
9. May 3 bahagi hanggat maaari:
Pamatnubay, Katawan at Pawakas.
10. Derecho at walang pinapanigan.
11. Nakapokus sa mga isyung
pampaaralan.
HALIMBAWA NG BALITA
Pagbasa ng balita (2-3minuto)
ASSAKAPABA
ANO SINO
BAKIT
SAAN KAILAN PAANO
EVALUATION
BY PAIR
Panuto: Bumuo ng isang kwentong balita gamit ang impormasyong bigay ng
ASSAKAPABA. Bumuo at dagdagan ng mga detalye ayon sa impormasyong
ibinigay (ASSAKAPABA). Pag-isipan ng mabuti na ang detalyeng ibibigay ay
konektado sa pamatnubay na tumutugon sa ASSAKAPABA. Ilagay ang iyong sarili
na naroon ka sa pangyayaring sakuna.
ASSAKAPABA
ANO:Banggaan ng SUV at Delivery truck, 2 sugatan kasama ang delivery truck driber at
asawa ng driber ng SUV.
SINO: Delivery Driver: Juan Dela Cruz
Asawa ng driber ng SUV: Kristina Salili
SAAN: Sa kanto ng EDSA at Boni Ave.
KAILAN: Alas dyes ng gabi Oktubre 08, linggo.
PAANO: Dahil nawalan ng preno ang delivery truck
BAKIT: Hindi napansin ng delivery truck diver na mayroong isang kotse na patungong North
Bound at kasalukuyang hindi makontrol ang preno ng sasakyan.
 TAKDANG ARALIN
• Manood ng balita sa TV o sa internet
(Latest news) pagkatapos ay kunin
ang mga impormasyon na tumutugon
sa ASSAKAPABA. Huwag kalimutan
ang sanggunian ng balitang
MARAMING SALAMAT!