Professional Documents
Culture Documents
Dış Ticaret Uygulamaları (7.hafta)
Dış Ticaret Uygulamaları (7.hafta)
İhracatçı, ihraç edeceği mala göre ihracatçı birliğine üye olan, vergi
numarasına sahip gerçek veya tüzel kişiler ile tüzel kişilik statüsüne sahip
olmamakla birlikte yürürlükteki mevzuat hükümlerine istinaden hukuki
tasarruf yapma yetkisi tanınan ortaklıkları ifade etmektedir.
İhraç İzni (Müsaadesi), iç ekonomik dengeler ve satış şekli, alıcı ülke, uluslararası
ilişkiler göz önünde bulundurularak müsteşarlıkça verilen izindir.
İhracat işlemlerini yapabilmek için ihracat yapma yetkisini haiz kişi, şirket veya kurum;
İhracat bedelini teslim alır veya bedeli teminat altına alan ödemeyi garanti altına
alan belgeleri kabul eder,
Ürünleri hazırlar,
Vesaikleri sağlar,
Taahhütleri kapatır
İhracat türleri, özellik arz etmeyen ihracat, takas ya da bağlı muamele yoluyla
ihracat, kayda bağlı ihracat, ithal edilmiş malların ihracı, kredili ihracat,
konsinye ihracat, transit ticaret, bedelsiz ihracat, kiralama yoluyla yapılacak
ihracat, serbest bölgelere yapılacak ihracat olarak sınıflandırmaya tabi
tutulmaktadır.
Özellik arz etmeyen ihracat; yurtdışından temini yasak olmayan, herhangi bir
kurumun özel iznine bağlı olmayan, kayda bağlı mallar listesi dışında bulunan ve
kayda bağlı olmaksızın yapılan ihracat türüdür.
Takas ya da bağlı muamele yoluyla ihracat; süresi 6 ayı geçmeyen bağlı ticaret
anlaşmaları gereğince, karşılıklı ödemeler ölçülebilir olmak kaydıyla, mal veya
hizmet şeklinde olabileceği gibi kısmi olarak parayla da olabilir.
Bağlı ihracat türünde malların cinsi, miktarı, standardı, birim fiyatı, taşıma
şekli, teslim şekli gibi bilgiler yer almalıdır.
İthal edilmiş malların ihracı, bu ihracat türü de normal, özellik arz etmeyen
ihracat şeklinde yapılmaktadır.
Kredili ihracat, bu ihracat türünce mal bedeli, belge tesliminden daha sonraki bir
zamanda alınmaktadır.
Transit ticaret, Yurt dışında veya serbest bölgede yerleşik bir firmadan ya da
antrepodan satın alınan malın, ülkemiz üzerinden transit olarak veya doğrudan
doğruya yurt dışında veya serbest bölgede yerleşik bir firmaya ya da antrepoya
satılmasını ifade eder.
Transit ticaret talepleri, Transit Ticaret Talep Formu ile bankalara yapılır.
Kiralama yoluyla yapılacak ihracat, ülke dışına kiraya verilen malların geçici
süreliğine ülke dışına çıkarılmasıdır. Bu ihracatın gerçekleşmesi için, kira
sözleşmesi, ilgili malın teknik özelikleri, kira süresi, kira bedeli, ödeme şekli ve
zamanı, malın teslim türü ve toplam fiyatı gibi bilgileri içeren bir dilekçe ile
İhracat Genel Müdürlüğüne başvuruda bulunulur.
Ön izne bağlı ihracat, ihracı uluslararası anlaşma, kanun, kararname ve ilgili sair
mevzuat uyarınca belli bir mercinin iznine bağlı malların ihracatında, ilgili
mercilerden ön izin alındıktan sonra ihracat mevzuatı hükümleri uygulanır.
bulunmaktadır.
Kabul Kredili Ödeme, ödeme yönteminde poliçenin kullanıldığı, mal bedelinin belirli
Akreditifli Ödeme, taraflar ilk kez ticaret yapıyorlarsa tam güven ortamının
halinde ithalatçının bankası tarafından verilen yazılı bir ödeme teminatıdır. Diğer
yöntemlere göre pahalı ancak her iki tarafı da koruyan bir yöntemdir. Transfer
Vesaik Mukabili (Belge Karşılığı) Ödeme, ihraç edilen malların ihraç ülkesinden nakliye
ihraç bedelinin ödenerek bankadan teslim alınması yoluyla yapılan ödeme şeklidir.
Yaygın olarak kullanılan bir ödeme şekli olan vesaik mukabili ödeme yöntemi,
ihracatçı için mal mukabili ödeme yöntemine göre daha güvenilir bir yöntemdir.
Mal Mukabili Ödeme, ithalatçı tarafından malın teslim alınmasından sonra, ihraç
edilen malın bedelinin ödenmesi şeklinde gerçekleştirilen bir ödeme şeklidir. Bu
ödeme türünde, ihracat belgeleri, ihracat konusu mallar ile birlikte ithalatçıya
gönderilir. Belgeleri teslim alan ithalatçı, ödeme yetkili birimlere ibraz ettikten sonra
malları teslim alabilir. Bu yöntem, ilk defa birbirleriyle ticari alışverişte bulunan
taraflar arasında daha az kullanılır. Genellikle, birbirine güvenen taraflar arasında
yaygın olarak kullanılan bir yöntemdir. İhracatçı için en riskli, ithalatçı için ise en
ideal yöntemdir.
Merkez Bankası:
Birincisi yapılan ihracatın vergi, resim ve harç istisnasından yararlandırılması
şeklinde verilen ihracat reeskont kredisidir.
İkincisi, ihracat ile ilgili belgelerin tahsile gönderildiğini gösteren belgeler
karşılığında kullanılan vesaik mukabili kredidir.
Üçüncüsü aracı bankalara, yurt dışında müteahhitlik faaliyetleri karşılığında döviz
sağlayacak işletmelere kullandırılmak üzere aracı bankalara tahsis edilen yurt dışı
müteaahitlik hizmetleri reeskont kredisidir.
Dördüncüsü, ihracatın sevkiyatından önce ve ya sonra ihracat performansı
bazında EXIMBAK aracılığıyla dönüşümlü olarak kullandırılan özel ihracat reeskont
kredisidir.
Red Clause Akreditif, ihracatçıya açık kredi şeklinde peşin ödeme yada avans ödemesi
yapılmasına olanak sağlar.
Prefinansman, mal ve hizmet alımının finansmanında kullanılmak üzere, işletmeler
tarafından ithalatçılardan veya uluslararası kuruluşlardan, döviz veya efektif olarak
sağlanıp bankalar aracılığıyla TL cinsinden kullanılan anapara, faiz ve giderlerinin,
ihracat ve döviz kazandırıcı işlemlerden sağlanan dövizlere ödenen kredilerdir.
Peşin ödeme yurt dışı satışlarda alıcın malları almadan önce ödeme yapmasıdır.
Banka kabulü, ithalatçıdan alınan bono ve poliçelere bir bankanın garanti vermesidir.
Alınan bono ve poliçeler ikincil piyasalarda vadesinden önce satılarak finansman aracı
olarak kullanılır.
Faktoring, firmaların mal ve hizmet satışlarından doğan yurt içi ve yurt dışı vadeli
alacaklarının faktör şirket tarafından temlik alınarak garanti, alacak ve tahsilat
yönetimi, finansman hizmetlerinin bir arada sunulabildiği finansman yöntemidir.
Forfaiting, ihracatçının nakit akışları ile ilgili daralmalar yaşamasının önüne geçerek
gecikmeye düşmesini engelleyen, ithalatçılara cazip kredi vadeleri tanımasını
sağlayan bir finansman aracıdır.
Leasing, bir yatırım malının, makine veya teçhizatın vb mülkiyeti leasing şirketinde
kalarak, belirlenen kiralar karşılığında kullanım hakkının kiracıya verilmesi ve
sözleşmede belirtilen sözleşme süresi sonunda mülkiyetinin anlaşmaya göre kiracıya
geçmesini sağlayan bir finansman yöntemidir.