İNSAN DOĞASINA BAKIŞ

VE KİŞİLİK
DR. ÇİĞDEM DÜRÜST
GESTALT TERAPİSİNİN İNSAN DOĞASI GÖRÜŞÜ

 Birey, özellikle kendi içinde ve dışında

neler olup bittiğinin tam olarak farkına
varırsa, sorunlarıyla başa çıkabilir.
 Benliğin reddedilen bir parçası,
kimliğin karışımına yeniden entegre
edilebilir.
 Benliğin reddedilen bir parçası,
bireyin benliğini nasıl algıladığıyla
çelişebilecek bir şeydir.
GESTALT TERAPİSİNİN İNSAN DOĞASI
GÖRÜŞÜ

 Sorunlar, bireyin aslında olmadığı kişi gibi davranmaya çalıştığı zaman

ortaya çıkar
 «Maskelerle” yaşamak ve özgün olmamak değişimi teşvik etmez
 Aslında kişiliği durgunlaştırır
 Birey ne kadar çok olmadığı gibi davranırsa, o kadar çok aynı kalır
GESTALT TERAPİSİNİN İNSAN DOĞASI GÖRÜŞÜ

 Birey ne çevresinden yalıtılmış olarak yaşayabilir ne de beden-zihin gibi

parçalarına ayrılabilir. (Holizm)

 Kişisel seçim ve sorumluluk kaçınılmazdır (Hümanistik/varoluşçuluk)

 Gestalt Terapi
 «Büyümeye» yönelik bir yaklaşımdır
 Patolojiye ve tedaviye değil, büyüme sürecine odaklanır.
 KİŞİLİK TEORİSİ

• Bir olayı sınıflandırmak veya bir neden-sonuç dizisi aramak yerine, bir olayın parçası olan bütün alanı tanımlar.
HER BİREYİN BİR ALANI VARDIR.
Kendiliğinden oluşan
Bireyin oluşturduğu
• Hiçbir eylem uzakta değildir.
• Bireyi etkileyen olaya, olayın kendi zamanı ve mekanındaki etkiler ile dokunulması önemlidir.
• Fenomenolojik alan, gözlemci tarafından tanımlanır/oluşturulur.
• Bu nedenle, terapist referans çerçeveyi tanımlayabilecek bilgiyi toplamalıdır.
Alan yaklaşımı

Spekülatiftir
Yorumlanabilirdir
Sınıflandırıcı olmaktan
çok tanımlayıcıdır.
ORGANİZMANIN ÖZ DÜZENLEMESİ-KENDİLİK BİLİNCİ
Kontrol edilmesi gereken tek bir şey var:
 Durum…
«İçinde bulunduğun durumu anlar ve içinde bulunduğun durumu kontrol altına
alırsan, hayatla başa çıkmayı öğrenirsin.» Fritz Perls

Öz düzenlemede:
Organizmam nasıl?
Olanları kabul etme durumum?
Seçme ve öğrenme bütünsel olarak gerçekleşir.
Zihin ve beden doğal bir şekilde entegredir.
Bireyin alışkanlığı tam olarak nedir?
Olması gereken nedir?
Birey ne olduğunu
Ne olması gerektiği
Ne olmaması gerektiği ile bir arada düşünüp kavramalıdır.
Biliş hüküm sürer.
GESTALT’TA ŞEKİL - ZEMİN OLUŞUMU

"İçgörü,
Algıladığı alanda önemli gerçeklikler görünür
mü?
Modellemede her bir ayrıntıya hassasiyetle
yaklaşıldı mı?
İlgili faktörler bütüne göre yerine oturduğu
zaman «Gestalt» oluşmuştur."
Heidbreder, 1933
BİLİNÇ VE BİLİNÇSİZLİK

• Görüş, Freudyen görüşün kökeninden farklıdır.

• Farkındalık ve farkında olmama kavramları

bilinçdışının yerini alır.

• Gestalt teorisi, arka planın ve ön planın akıcı bir

şekilde değiştiğini kabul eder.

• Danışanın çatışmaları arka plana göre düzenlenir ve

terapi ile ön plana çıkarılır.
GESTALT KAVRAMLARI
Bireyin büyüme eğilimi
• İnsanlar öz düzenleme kapasitesiyle doğarlar.

Kendi kendini düzenleme

• Koşullar büyümeyi engelleyebilir.
• İnsanlar kendilerini diğerlerine göre tanımlar.

Sınırlardaki rahatsızlıklar
• Optimal işleyişte, bir şey içeri alındığında temas ve farkındalık vardır.
• Engellenen deneyimler izolasyon yaratır.

Yaratıcı düzenleme
• Ortamı değiştirmek ve mevcut koşullara uyum sağlamak arasındaki yaratıcı denge.

• Olgunluk
GESTALT KAVRAMLARI
İyi bir Gestalt
• Netlik ve iyi biçimle organize edilmiş bir algısal alandır.

Yaratıcı ayarlamanın sonuçları

Bozulmuş kişilik işleyişi

Kutuplar
• Sağlık, şekil ve zemin arasında geçiş yapma yeteneğini temsil eder (yaşam/ölüm, güç/zayıflık gibi kutuplar).
• Sağlık, değişen ihtiyaç durumlarının farkındalığıdır.
• Bütün olmak, kişinin süregelen, an be an deneyimiyle özdeşleşmesidir.
• Gerçekte olanla temas halinde olmayı gerektirir.
• Uyumsuzluk, kutuplar katılaştığında ve ikilikler halinde görüldüğünde ortaya çıkar.

Direnç
GESTALT TERAPİSİNDE DİRENÇ – ÇIKMAZ - KAYGI
DİRENÇ
• Tehditkar bir figürün
oluşumuna karşı çıkma süreci
ÇIKMAZ
• Bireyin deneyiminde destek
bulamadığı durumlarda içine
düştüğü durum
• Yeni destekler henüz harekete
geçirilemediğinden çıkmaz
sürer
KAYGI
• Bedenin ve zihnin, gerçek ya
da hayali, tehdit ya da tehlike
algısıyla oluşan bir durumu
• Gestalt terapistleri kaygının
içeriğiyle değil, kaygı
süreciyle ilgilenirler.
• Anksiyete, geleceğe yönelik
ve desteklenmeyen nefes
almanın sonucudur.
3. DERSİN SONU