LESSON 2

PANITIKANG FILIPINO
KASAYSAYAN AT PAG-
UNLAD
 Kabanata 1: Panimulang Pag-aaral ng Panitikan

ANO ANG PANITIKAN?

Ang "panitikan" ay isang malawak na termino na

tumutukoy sa mga akda ng sining sa pagsusulat. Ito
ay naglalaman ng iba't ibang anyo ng kathang-isip
tulad ng tula, maikling kwento, dula, nobela, sanaysay,
at iba pa. Ang panitikan ay isang paraan ng
pagsusulat na nagpapahayag ng mga karanasan,
damdamin, ideya, at kaisipan ng mga manunulat. Ito
ay isang mahalagang bahagi ng kultura ng isang bansa
at nagpapakita ng mga halaga, tradisyon, at pananaw
ng lipunan.
 PANITIKAN

KAHULUGAN:

Ang panitikan ay tinatawag ding panulatan. Ito ay mainam na

pagsulat na mayanyo, pananaw, at diwang nakasasanhi ng
matagal na pagkawili at gana. May hugis,may punto de bista at
nakapagpapahaba ng interes ng mambabasa ang isang sulating
pampanitikan.
 PANITIKAN

KAHULUGAN:

Ayon kina Atienza, Ramos, Zalazar at Nazal- ang panitikan ay yaong

walang kamatayan, ito ay nagpapahayag ng damdamin sa tao.
Bro. Azarias- ang panitikan ay ang pagpapahayag ng tao sa lipunan,
pamahalaan, kapaligiran, sa kapwa at da dakilang lumikha.
Webster-ang panitikan ay may-ugnayan sa pag-iisip at damdamin ng tao.
Ramos-ang panitikan ay kasaysayan ng kaluluwa ng mga mamamayan.
 ANG PANITIKAN AT ANG KASAYSAYAN

 Ang panitikan at kasaysayan ay mayroon ding

pagkakaiba. Ang panitikan ay maaaring mga likhang-
isip o bungang-isip lamang o mga pangyayaring hubad
sa katotohanan na naisalita, samantalang ang
kasaysayan ay pawang mga pangyayaring tunay na
naganap may pinangyarihan, may sanhi ng pangyayari,
at may panahon
 MGA PARAAN NG PAGPAPAHAYAG!

1. PAGSASALAYSAY- Itoý isang uri ng pagpapahayag na nagsasalaysay ng

isang karanasan.
Halimbawa. Isang karanasang Hindi ko Malilimutan”

2. PAGLALAHAD- Itoý isang paraan nagbibigay katuturan sa isang ediya o

konsepto.
Halimbawa: Ano ang panitikan?”

3. PAGLALARAWAN-Itoý isang paraang naglalarawan ng isang bagay, tao

lunan.
Halimbawa: Kulay anyo ng Lahi.”
 MGA PARAAN NG PAGPAPAHAYAG!

4. PANGANGATWIRAN- Ito ay naglalayong humikayat sa bumabasa o sa

mga nakikinig na pumanig sa opinyon ng nagsasalita o sa sumulat ang paraang
ito.
Halimbawa. Kailangan ang tapat na pananalig sa diyos sa anumang oras.”
Bakit dapat mag-aral ng panitikan?
 MGA KALAGAYANG NAKAPANGYAYARI SA PANITIKAN

1.Ang Klima
2.Ang hanapbuhay o gawaing Pang-araw-araw
3.Ang Pook o Tinitirahan
4.Lipunan at Pulitika
5.Edukasyon at Pananampalataya
 ANG IMPLUWENSIYA NG PANITIKAN

1. BANAL NA KASULATAN O BIBLIYA- Itoý naging batayan ng Kakristayuhan. Mula sa

Palestino at Gresya.

2. KORAN-Ang pinakabibliya ng mga muslim. Galing ito sa Arabia.

3. ANG ILIAD AT ODYSSEY- Ito ay ipinapalagay ng mga mitolohiya at Paalamatan

ng Gresy. Akda ito ni Homer.

4. ANG MAHABHARATA-Ito ay ipinapalagay na pinakamahabang epiko sa sa

buong daigdig. Naglalaman ito ng kasaysayan ng pananampalataya ng India.
 ANG IMPLUWENSIYA NG PANITIKAN

5. Canterbury Tales- Naglalarawan ito ng Pananampalataya at pag-uugali ng mga

Ingles noong unang panahon. Galing ito sa Inglatera at isinulat ni Chaucer.

6. UNCLE TOM’S CABIN-Akda ito ni Harriet Beetcher Stowe ng Estados Unidos.

Kababasahan ito ng naging karumal-dumal na kalagayan ng alipin at naging batayan
ng demokrasya.

7. ANG DIVINE COMEDIA- Akda ni Dante ng Italya. Nagpapahayag ito ng

pananampalataya at pag-uugali ng mga italyano nang panahon yaon.
 ANG IMPLUWENSIYA NG PANITIKAN

8. ANG EL CID COMPEADOR-Nagpapahayag ng mga katangiang panlahi

ng mga kastila at ng kanilang kasaysayang pambansa.

9. ANG AWIT NI ROLANDO-Kinapapalooban ito ng Doce Pares at

Roncesvalles ng Pransya. Nagsasalaysay ng gintong Panahon ng
Kakristiyanuhan sa Pransya.

10. ANG AKLAT NG PATAY-Naglalaman ito ng mga kulto ni Osiris at ng

Mitolohiya at teolohiya ng Ehipto.
 ANG IMPLUWENSIYA NG PANITIKAN

11. ANG AKLAT NG MGA ARAW-Akda ito ni Confucios ng Tsina. Naging Batayan
ng mga Intsik sa kanilang pananampalataya.

12. ISANG LIBO’T ISANG GABI-Mula ito sa Arabia at Persya. Nagsasaad ito ng
mga ugaling pampamahalaan, pangkabuhayan at panlipunan ng mga Arabo at
Persyano.