HYGIENE

AND
SANITATIO
N
PANIMULA
Ang hygiene at sanitation ay mga
mahahalagang aspeto ng pang-araw-araw
na buhay na naglalayong mapanatili ang
kalinisan at kalusugan ng mga tao at ng
kanilang kapaligiran. Sa pamamagitan ng
wastong pangangalaga sa hygiene at
sanitation, maaari nating maiwasan ang
pagkalat ng sakit at mapanatiling ligtas
ang ating mga sarili at ng ating mga
kapwa.
topics

hygiene
Personal hygiene is important, and so is food
hygiene. In fact, it’s one of the most vital
aspects of good health

Dental health
Habits related to food hygiene are quite
simple and should be taught and enforced
both at home and at school
topics
handwashing
Habits related to food hygiene are quite
simple and should be taught and enforced
both at home and at school

Personal hygiene
Personal hygiene is important, and so is food
hygiene. In fact, it’s one of the most vital
aspects of good health

sanitation
hygiene
● Ang hygiene ay ang praktikal na
pagpapanatili ng kalinisan at kaginhawaan
sa katawan, kapaligiran, at iba pang mga
lugar. Ito ay may layuning maiwasan ang
pagkalat ng mga mikrobyo, bacteria, virus,
at iba pang mga nakakapinsalang
organismo na maaaring magdulot ng sakit
at karamdaman.
● May iba't ibang aspeto ang hygiene,
kabilang ang personal hygiene (tulad ng
paghuhugas ng kamay, pagligo, at paglilinis
ng ngipin), food hygiene (tamang pagluluto
at pag-iingat sa pagkain upang maiwasan
ang foodborne illnesses), environmental
hygiene (paglilinis at pagdisinfect ng mga
paligid at gamit), at iba pa.
 BASIC HYGIENE HABITS

Hugasan ang kamay bago at 0

pagkatapos kumain
1 0 Subukan umubo o bumahing
gamit ang likuran na bahagi

Hugasan maigi ang mga 0 2 ng siko.

prutas at gulay
3 0 Huwag basta basta mamigay
ng pagkain sa ibang tao
Maghugas ng kamay 0 4
pagkatapos mag banyo
5
 oral
health
Babasahin ko ang mga pangungusap na nagpapakita ng mga sitwasyon ng pag-
aalaga ng mga ngipin.
Tumayo at itaas ang kamay kung TAMA ang nakasaad sa pangungusap at umupo
naman at itaas ang kung mali
1. Kailangan magsipilyo ng ngipin nang dalawang beses o higit pa sa isang araw.
2. Kumain ng mga matatamis na pagkain para maiwasan ang pagkasira ng ngipin.
3. Ang bulok na ngipin ang dahilan ng mabahong hininga.
4. Ang pagsisipilyo ang makatutulong para hindi masira ang ating ngipin.
5. Magpatingin o magpakonsulta sa dentista kada buwan.
6. Linisan ang dila gamit ang toothbrush.
7. Hindi kailangan na may fluoride ang ating gagamitin na toothpaste.
8. Ang tao ay tutubuan ng 32 permanenteng ngipin.
9. Ang pagkain ng masusustansyang pagkain ay nakatutulong para maging malusog ang
ngipin.
10. Ang malusog na ngipin ay may butas.
● Ang oral health ay tumutukoy sa kalusugan ng
bibig, ngipin, at oral cavity (bibig). Ito ay may
kinalaman sa pag-aalaga at pagpapanatili ng
kalusugan ng mga ngipin, gilagid, dila, at iba
pang bahagi ng bibig upang maiwasan ang mga
sakit at problema tulad ng karies (cavities),
gingivitis (pamamaga ng gilagid), periodontitis
(pamamaga at pagkakabasag ng buto ng gilagid),
at iba pang mga karamdaman.
Ang tamang oral health care ay kinabibilangan ng
mga sumusunod na pamamaraan:

● Regular na paglilinis ng ngipin: Ito ay kabilang ang

pagsisipilyo ng ngipin nang dalawang beses sa isang
araw gamit ang fluoride toothpaste.

● Paggamit ng dental floss o sinulid sa pagitan ng mga

ngipin: Ito ay upang alisin ang natitirang pagkain at
plakang hindi kayang maabot ng toothbrush.
Ang tamang oral health care ay kinabibilangan ng
mga sumusunod na pamamaraan:
● Pagbisita sa dentista: Regular na pagpapa-checkup sa
dentista ay mahalaga upang masuri ang kalusugan ng
ngipin at gilagid, at upang masolusyunan agad ang
anumang problema.

● Pag-iwas sa mga pagkaing mayaman sa asukal: Ang

labis na pagkain ng mga pagkaing matatamis ay
maaaring magdulot ng karies at iba pang mga oral
health problems.
Handwashing
Tingnan mo ang larawan. Ano ang masasabi mo dito? Ano
ang kahalagahan ng kanyang ginagawa?
Personal
hygiene
1. Ano ang nakikita ninyo sa
larawan?
2. Ilang beses kayo
nagsisipilyo sa isang araw?
3. Bakit kailangan nating
maligo araw-araw?
4. Bakit mahalaga na alagaan
natin an gating katawan?
 Wastong Paliligo
1. Basain ang katawan.
2. Gumamit ng sabon at ipabula gamit ang kamay.
3. Tutukan ang mukha, tainga leeg, braso, kamay,singit,
dibdib, tiyan, hita, at talampakan.
4. Magbanlaw.
5. Gumamit ng shampoo sa paglinis ng buhok.
6. Basain ang buhok, maglagay ng konti na shampoo sa
tabo na may konting tubig at ilagay sa buhok.
7. Masahiin, lalo na ang anit; pagkatapos ay banlawan.
8. Punasan ng malinis at tuyo na tuwalya ang ulo at buong
katawan.
 Wastong Pag sisipilyo

1. Hawakan ang sipilyo sa 45 degree angle.

2. Marahang magsipilyo mula sa bahaging nagtatagpo ang galagid at
ngipin hanggang sa chewing surface.
3. Para linisin ang mga inside surface ng top at bottom front teeth at
ng gilagid hawakan ng pahalang ang sipilyo.
4. Gamit ang back-and-forth motion, padaanin ang harap ng brush sa
ibabaw ng ngipin at gilagid.
5. Marahang linisin ang dila.
6. Magsipilyo nang dalawa hanggang tatlong beses kada araw.
 Wastong Pag sisipilyo

7. Gumamit ng toothbrush na may soft bristles.

8. Dahan-dahan lamang sa pagsisipilyo.
9. Palitan ang sipilyo kada tatlong buwan.
10.Gumamit ng dental floss.
11.Regular na bumisita sa dentist
 Mga Tamang Gawi sa Paglilinis ng Tainga

1. Gumamit ng cotton buds.

2. Hindi paggamit ng mga matutulis na
bagay sa paglilinis ng tenga.
 Mga Tamang Gawi sa Pag-aalaga ng Kamay at Paa.

1. Kailangang gupitin ang kuko gamit ang nail

cutter.
2. Gupitin sa isang linggo ang mga kuko at
sundin ang hugis ng daliri.
3. Linisan ang mga paa. Kung may di kanais-nais
na amoy at ito’y pawisan, ibabad sa maligamgam
na tubig na may kaunting asin sa loob ng limang
minute.
SANITATIO
N
 Subukin natin ang inyong kaalaman sa modyul na ito. TUMAYO kung sa
palagay mo ay
TAMA ang mga pahayag na nabanggit at manatiling NAKAUPO kung
1. Ang paghuhugas ng kamay ito ay gamit
MALI. ang sabon ay nararapat
pagkatapos gumamit ng palikuran.
2. Sa pagtatapon ng basura ihalo ang nabubulok sa di nabubulok
na mga bagay.
3. Ang maduming kapaligiran ay pwedeng pamahayan ng mga
lamok at peste na nagdadala ng sakit.
4. Ang Material Recovery Facility o MRF ay nagsisilbing
palamuti lamang sa ating barangay bilang pagsunod sa
ordinansa ng munisipyo.
5. Ang malinis na kapaligiran ay hindi nakakatulong sa pag-
unlad ng pamayanan.
● Igrupo ang mga klase sa tatlo (3). Bibigyan ang
bawat grupo ng mga larawan. Pumili ng lider,
tagasulat at reporter ang bawat grupo.
Magkakaroon ng malayang talakayan ang mga
kasapi ng bawat grupo sa loob ng labin-limang (15)
minuto kung anu-ano ang mga paraan na maari
nilang gawin upang mapanatili ang kalinisan sa
ating kapaligiran. Pagsamahin ang lahat ng mga
hinuha o ideya ng bawat miyembro ng grupo. Bawat
grupo ay bibigyan ng limang (5) minuto na iulat ang
kanilang natalakay.
 Subukin natin ang inyong kaalaman sa modyul na ito. TUMAYO kung sa palagay
mo ay
TAMA ang mga pahayag na nabanggit at manatiling NAKAUPO kung ito ay
MALI.
1. Ano ano ang mga paraan sa paglilinis ng ating palikuran?
(Para sa pangkat 1)
2. Paano natin masisigurado na malinis ang ating kapaligiran?
(Para sa pangkat 2)
3. Bilang mag-aaral sa inyong paaralan, paano mo ipapakita ang
pagpapanatili ng kalinisan sa inyong paaralan? (Para sa
pangkat 3)
4. Ano ano ang mga paraan sa wastong pagtatapon ng ating mga
basura?
5. Mayroon bang naitalagang Material Recovery Facility o
MRF ang ating eskwelahan?