ELABORACIÓN DO PLAN DE

TRABALLO DA UNIDADE
CONVIVENCIAL
OBJETO DEL SAD
 OBXETO DO SAD (Orden 22 de enero de
2009 que regula o SAD)
• O servizo de axuda a domicilio ten por
obxeto prestar un conxunto de atencións
ás persoas no seu domicilio, desde unha
perspectiva integral e normalizadora, en
aquelas situacións nas que teñan
limitada sua autonomía personal ou nos
casos de desestructuración familiar.
 OBXETIVOS DO SAD
• a) Mellorar a calidade de vida das
persoas usuarias.
• b) Posibilitar a permanencia das persoas
no seu entorno de convivencia habitual.
• c) Favorecer e potenciar a autonomía
persoal no propio domicilio.
• d) Manter, mellorar e recuperar as redes
de relación familiar e social.
• e) Previr situacións de dependencia ou
exclusión social.
• f) Retardar ou evitar a institucionalización.
• g) Reforzar a solidariedade e potenciar o
voluntariado social.
LEi 39/2006 DO 14 DE DECEMBRO
DE PROMOCIÓN DA AUTONOMÍA
PERSOAL E ATENCIÓN ÁS PERSOAS
EN SITUACIÓN DE DEPENDENCIA
 DEPENDENCIA
• Estado permanente en que se atopan as
persoas que por razóns derivadas da idade, a
enfermidade ou a discapacidade, e ligadas á
falta ou á perda de autonomía física, mental,
intelectual ou sensorial precisan da atención
doutra ou outras persoas ou axudas
importantes para realizar ABVD ou no caso de
persoas con discapacidade intelectual ou
enfermidade mental doutros apoios para a
súa autonomía persoal.
 ACTIVIDADES DA VIDA DIARIA

• ABVD

• AIVD

• AAVD
 GRADOS DE DEPENDENCIA
• GRADO I ou Dependencia Moderada
• GRADO II ou Dependencia Severa
• GRADO III ou Gran Dependencia
 O PROXECTO DE INTERVENCIÓN
• FASES
– Presentación e estudo da demanda
– Diagnóstico
– Planificación
– Aplicación e execución
– Avaliación
 ESTUDO DA DEMANDA
• DIRECTA
• INDIRECTA

• ENTREVISTA: obter datos, aspectos

biopsicosociais. Escoita activa e adecuarse ó
ritmo da persoa
 DIAGNÓSTICO
• Detéctanse necesidades e demandas, faise
a síntese, a identificación e avaliación da
situación.
• Coñecer o tipo de familia, os membros,
relacións entre eles, expectativas en
relación co SAD, recursos dispoñibles,
situación económica
• Establécense obxectivos, tomar decisións
• VISITA DOMICILIARIA
• VALORACIÓN: baremo
• INFORME SOCIAL
• CONCESIÓN DO SERVIZO
 VISITA DOMICILIARIA
• No domicilio da persoa solicitante
• Deben estar a persoa usuaria e a persoa coidadora
principal
• DATOS A RECOLLER
– U.C.; situación laboral; rede de apoio
– Nivel de autonomía nas AVD
– Hábitos: alimentación, hixiene, reparto tarefas,
administración económica
– Accesibilidade da vivenda, barreiras arquitectónicas
– Relación co entorno social, veciñanza…
– Coñecer posibles dificultades da persoa coidadora
principal
 VALORACIÓN
• Empregaráse un baremo
• Valóranse déficits de autonomía, factores
persoais e sociofamiliares, apoio social,
vivenda…
• Lista de espera
 INFORME SOCIAL
• Facilitar a toma de decisión
• Reflexado o obxecto da demanda, valoración,
diagnóstico social, proposta de intervención
• Si concede o servizo: tipo de prestación, días,
horario, prezo/hora.
 CONCESIÓN DO SERVIZO
• Notificación da concesión ou non do servizo
• Alta ou lista de espera
 PLANIFICACIÓN
• Trátase de detallar o traballo que se vai a
realizar e cómo
• Etapas:
– Valoración
– Deseño do Proxecto de Intervención
Individualizado
 PROXECTO DE INTERVENCIÓN
INDIVIDUALIZADO
• Datos de identificación do expediente
• Atención a prestar
• Existencia doutros Servizos/Apoios prestados
a Domicilio
• Obxectivos do servizo proposto
• Desglose das tarefas básicas a realizar
• Periodicidade dos seguimentos
 PLAN DE TRABALLO
• Persoa usuaria
• Tarefas a desenvolver
• Número de horas e horario
• Data e sinaturas
 EXECUCIÓN
• TRABALLADOR/A SOCIAL: organizar, coordinar,
seguemento e avaliación
• AUXILIAR DE SAD: realizar tarefas do plan de
traballo e informar de incidencias
• VOLUNTARIADO
• OUTROS/AS PROFESIONAIS
 AVALIACIÓN
• COA AUXILIAR DO SAD
• CON OUTROS/AS PROFESIONAIS
• CON PROFESIONAIS DOUTROS
SERVIZOS
• COA PERSOA USUARIA/FAMILIA
• CO VOLUNTARIADO
 FACTORES PARA DETERMINAR AS
NECESIDADES E DEMANDAS
• FACTORES FÍSICOS: nivel de autonomía,
enfermedades, capacidades sensoriales
• FACTORES PSICOLÓXICOS: trastornos mentais, déficits
sociais, cogntivos e funcionais
• FACTORES ECONÓMICOS: situación económica,
pensións, paro..
• FACTORES CONTEXTUAIS: ambiente familiar
• FACTORES EDUCATIVOS: formación e información
• FACTORES SOCIAIS: cambios de rol, modificación das
relacións de convivencia
 OUTROS DOCUMENTOS
• FOLLA DE REXISTRO OU INCIDENCIAS
• CONTRATO DE COMPROMISO
• REGULAMENTO DE REXIME INTERIOR
• CONSENTIMENTO DE TRATAMENTO DE DATOS
PERSOAIS
 CARACTERÍSTICAS DO PROXECTO DE
INTERVENCIÓN
• INDIVIDUALIZADO: circunstancias do
usario
• CONSECUENTE: xorde según o proceso
avaliativo
• FLEXIBLE: adáptase ós intereses da
persoa e ós imprevistos
• COORDINADO: evita o solapamento de
recursos e actuacións profesionais
• ABIERTO:
• EFICAZ
• EFICIENTE
• DESCENTRALIZADO
• PERIÓDICO
• INTEGRAL
• DINÁMICO
• AVALIABLE
• PARTICIPATIVO
• AUTOXESTIONADO
• INTERDISCIPLINARIO
APLICACIÓN DE TÉCNICAS DE
XESTIÓN DE PRESUPOSTO DA
UNIDADE CONVIVENCIAL
 CONCEPTOS BÁSICOS DE CONTABILIDAD

• PRESUPUESTO
• INGRESO
• GASTO
• SALDO
• PARTIDA ECONÓMICA
• AFORRO
• ECONOMÍA DOMÉSTICA
• ENDEUDAMENTO
• BALANCE
 PRESUPOSTO
• Ferramenta de planificación e cálculo dos
gastos e ingresos durante un tempo
determinado
• É preventivo e anticipatorio de posibles
errores no consumo
 INGRESO
• Son entradas de diñeiro derivadas de
diferentes fontes e periodos concretos.

NÓMINAS PENSIÓNS

PRESTACIÓNS
 GASTOS
Son saídas de diñeiro derivados de gastos
fixos, variables, imprevistos e superfluos
 GASTOS FIXOS
• Son periódicos e escasa variación nun periodo
de tempo determinado
– Impostos
– Rentas
– Aluguer
– Hipotecas
– Préstamos
 GASTOS VARIABLES
• Son os que van a depender do consumo real
que se produzca en cada periodo de pago.
Algúns gastos poden variar según a estación
do ano

….
 IMPREVISTOS
• Son gastos aislados por unha causa
determinada: reparación de
electrodomésticos, automóvil, accidente,…
 GASTOS SUPERFLUOS
• Son os que están relacionados con
deseos persoais ou da U.C. Están
orientados a gastos de produtos ou
servizos que no son de primeira
necesidade
 SALDO
• Cantidade de diñeiro resultante unha vez
realizada a diferencia entre gastos e
ingresos

- =
s
 PARTIDA ECONÓMICA
• Ou monto, cantidade de diñeiro destinada a
un fon concreto. Exemplo: alimentación dos
membros da U.C.
 AFORRO
• Diñeiro sobrante unha vez que se restan o
gastos ós ingresos, durante al menos un mes.
 TÉCNICAS BÁSICAS DE XESTIÓN
• ELABORACIÓN DO PRESUPOSTO
• CREACIÓN DUNHA LISTA DE COMPRAS
• CALENDARIO DE PAGOS
 ADMINISTRACIÓN E CONTROL DE GASTOS
DA U.C.
• Para levar unha correcta administración dos
gastos hai que ter en conta: os ingresos, os
gastos, as necesidades reais, as preferencias e
hábitos da U.C.
• Priorizar necesidades. Realizar listado
• Previr situacións imprevistas, gastos futuros,
adaptacións do fogar…
 FASES DUN PRESUPOSTO DOMÉSTICO
• Identificar os ingresos de cada mebro da U.C.,
de dónde proceden e periodicidade
• Elaborar un listado e calendario
 INTERPRETACIÓN DA DOCUMENTACIÓN DE
XESTIÓN DOMICILIARIA

• La documentación de xestión domiciliaria

é toda a información detallada de gastos,
ingresos, inversións, etc que se contrata
con empresas ou entidades para a
adquisición de un ben ou servizo.
• INCONVINTE: dificultade de lectura por non
posuir contrastes da cor e letra nos distintos
apartados, tamaño reducido, palabra
acotadas…
 FACTURAS
• Son documentos nos que se reflexa a
información detallada sobre un
determinado producto ou servizo
contratado e o coste do mesmo
durante un periodo concreto.
 TIPOS DE FACTURAS
• ORDINARIAS: información comercial sobre
determinados productos ou servizos
• RECTIFICATIVAS: corrixe unha factura previa,
debe acompañala.
• RECAPITULATIVAS: información de otras
facturas a modo de balance durante un
periodo determinado
• ORIXINAL: factura única entregada á persoa
usuaria
• COPIA: reproducción exacta da orixinal que se
identifica cunha marca de auga
• DUPLICADO: un estracto que posee os mesmo
datos que unha orixinal pero pon duplicado
• FACTURAS FORMATO PAPEL
• FACTURAS ELECTRÓNICAS
 RECIBO
• Documento firmado que serve de resgardo
acreditativo da adquisición e recepción dun
producto ou obxecto ou incluso de diñeiro
nunha operación comercial.
• Comprobante de pago
• Xustificante de aboar a cantidade
• Non teñen valor por Lei para deducir IVA.
 FACTURA RECIBO

• Relatorio detallado • Documento no que

dos costes dos se realiza descripción
productos e servizos xeral da operación
contratados a unha realizada
empresa
 SISTEMA DE REXISTRO
• Organizar as facturas, recibos e demáis
documentación
• Mellor ordear por meses
• Reconto dos movementos monetarios
mensuais
• Rexistrar en carpeta física ou folla de cálculo
 PARTIDA DE GASTO MENSUAL
• Son aquelas cantidades de diñeiro
distribuídas nas distintas categorías ou
áreas de gasto no domicilio cunha
periocidade dun mes como, por exemplo,
alimentación, vivenda,
telecomunicacións ou ocio.
 PARTIDA DE GASTO MENSUAL NO
DOMICILIO
• GASTOS FIXOS
• GASTOS VARIABLES
• GASTOS SUPERFLUOS
• GASTOS IMPREVISTOS O EXTRAORDINARIOS
• AHORRO Y SOBRANTE MENSUAL
 PARTIDA DE GASTO MENSUAL NO
DOMICILIO
• GASTOS FIXOS
• GASTOS VARIABLES
• GASTOS SUPERFLUOS
• GASTOS IMPREVISTOS OU EXTRAORDINARIOS
• AHORRO: 4%-10%
• SOBRANTE MENSUAL: [Ingresos –
(gastos+ahorros)]
• GASTOS ORDINARIOS: son os gastos fixos e
variables
• GASTOS EXTRAORDINARIOS:
- Gastos imprevistos
- Gastos extras: cóntanse con eles,
 DISTRIBUCIÓN E EQUILIBRIO
DISTRIBUCIÓN EQUILIBRIO
• Asignar cantidades • Consiste en que a
necesarias a cada distribución sexa o
partida de gasto máis axustada
posible, tendo en
conta as nocións de
proporcionalidad e
priorización
 AXUSTE DE PORCENTAXES
• Refírese á distribución en porcentaxes e
por orden de prioridade das distintas
partidas económicas da unidade
convivencial, sen obviar ningunha e
repartindo os ingresos de xeito que
queden cubertas todas as partidas,
engadindo unha pequena porcentaxe
destinado ó aforro.
 FACTORES QUE CONDICIONAN A
PRIORIZACIÓN DOS GASTOS
• ESTADO DE SAÚDE
• ECONÓMICOS
• CONTEXTUALES
• SOCIOFAMILIARES
CONSELLOS ÚTILES
 FACTORES QUE DETERMINAN A LISTA DA
COMPRA
• LISTA DA COMPRA: recopilación racional e
detallada dos productos que necesita o fogar
do dependente tendo en contaas necesidades,
o número de persoas que conforman a
unidade convivencial e o presuposto do que se
dispón. Serve para fomentar o consumo
responsable.
 TÉCNICAS PARA IMPLICAR Á PERSOA
USUARIA
• Planificar con antelación os menús, engadindo
recetas adaptadas ó gusto da persoa.
• Comprobar as existencias coa persoa usuaria,
o estado de conservación e data de
caducidade.
 ESTRATEXIAS
• CLASIFICACIÓN: elaborar un lista ordeada dos
productos, priorizando os esgotados ou por
necesidades de dieta
• AUTORREGULACIÓN: adquirir os productos
anotados, evitando comprar outros e alterar o
presuposto.
• ORDENACIÓN: enumeración racional dos productos
considerando primarios y secundarios
• REPASO: realizar co fin de non olvidar productos,
evitando compras urxentes.
 FACTORES QUE INCIDEN NO
COMPORTAMENTO DO CONSUMIDOR
• FACTORES ECONÓMICOS
• FACTORES PSICOLÓXICOS
• FACTORES SOCIOLÓXICOS
• FACTORES NUTRICIONAIS
• FACTORES FORMATIVOS E CULTURAIS
• FACTOR SANITARIO
 FACTORES ECONÓMICOS
• Débese analizar a economía de cada domicilio
para axustar o presuposto ao máximo posible.
• Valorar as características do que se compran e
non o producto ou marca
 FACTORES PSICOLÓXICOS
• Hai que ter en conta os gustos (según as
pautas marcadas), as preferencias, o estado
de ánimo, as motivacións, as percepcións, a
personalidade do dependente.
 FACTORES SOCIOLÓXICOS
• O entorno e clase social pode influir na
elaboración da lista da compra.
• Os prexuizos de pertenza a unha clase social
pode levar a comprar en tendas con productos
máis selectos e caros. Evitando por exemplo
de marca blanca.
 FACTORES NUTRICIONAIS
• Relacionados coas necesidades dietéticas de
certas patoloxías.
• Van variar en función da actividade física,
idade, estado de saúde xeral
• Ter coñecementos culinarios.
FACTORES FORMATIVOS E CULTURALES

• Relacionado co sistema de valores,

crenzas e tradicións, van a influir á hora
de elexir os productos.
 FACTORES SANITARIOS
• A elaboración da lista da compra debe estar
encamiñada á protección e prevención da
saúde.
• Ter en conta o plan de intervención.
• Erradicar hábitos nocivos
• A implicación da persoa usuaria na
elaboración da lista da compra vai supoñer
unha importante estimulación cognitiva,
favorencendo a comunicación e a autoestima.
• Carácter preventivo e rehabilitador: fomenta
as relacións sociais, participa da selección dos
productos, pago, cálculo…
 CORRESPONDENCIA CO PRESUPOSTO
ELABORADO
• Debe realizarse en función da partida
presupuestaria
• Calcularse previamente tendo en conta:
número de persoas da UC, características
sanitarias e nutricionais, periodo de consumo
e gustos, preferencias
 RECOMENDACIÓNS PARA NON
SOBREPASAR O PRESUPOSTO
• Aproveitar as ofertas
• Elexir productos conxelados, mellor prezo e
mesma calidade.
• Stock no conxelador
• Productos perecederos de tempada
• Adquirir marcas brancas
• Contar cun remanente
• Ofertas na hora de peche, fin de semana, final de
mes
 DECISIÓN DE COMPRA
• É a resposta racional despois dun proceso
meditado e estructurado de búsqueda,
selección e análise e avaliación dos diferentes
productos, marcas, establecementos e
cantidades necesarias para cubrir os
requerimentos da persoa usuaria.
• Debe comezar coa determinación das necesidades da
persoa usuaria e o seu entorno
– Incapacidade para realizar a lista da compra
– Requerimentos dietéticos
– Capacidade de almacenamento
– Búsqueda de información dos establecementos do
entorno: folletos, experiencia personal, boca a
boca…
– Seleccionar establecemento e producto a comprar
• Dónde, cuando e qué productos comprar
• Decisión de compra
• Actitude crítica (cumple os requisitos, calidade
–prezo, cumpre as necesidades da persoa
dependente
• Variables que inflúen na decisión de compra
 VARIABLES
• CAPACIDADE ADQUISITIVA DO FOGAR: é
necesario coñecer as posibilidades
económicas do fogar
• ENTORNO CULTURAL E SOCIAL DO USUARIO
• EXIXENCIAS MÉDICO-DIETÉTICAS
• SITUACIÓNS DE URXENCIA
• UBICACIÓN XEOGRÁFICA DA U.C.
 COMPRA
• Actividade na que se presegue o
aprovisionamento dos productos e
os alimentos habituais e necesarios
nos fogares
• COMPRA PROGRAMADA: faise seguindo una
lista pechada e elaborada previamente, e que
se levará a cabo cunha periocidade diaria,
semanal, quincenal…
• Vai facilitar a labor da auxiliar porque permite
organizar mellor as tarefas
• Débese evitar compras ocasionales ou
urxentes, e a compra impulsiva
• La actuación de la auxiliar debe tender á
compra racional, sendo a lista da compra
un ferramenta fundamental dónde
fomentar o consumo responsable,
axustar o presuposto ó establecido e
cubrir as necesidades da persoa usuaria.
 TIPOS DE ESTABLECEMENTOS
• ESPACIOS COMERCIALES CON
ESTABLECIMIENTO
• ESPACIOS COMERCIALES SIN
ESTABLECIMIENTO
 CON ESTABLECIMIENTO
• VENTA TRADICIONAL
• LIBRE SERVICIO
 SIN ESTABLECIMIENTO
• VENTA AMBULANTE
• VENTA DIRECTA
• VENTA AUTOMÁTICA
• VENTA A DISTANCIA
VANTAXES E INCONVINTES
 VENTA TRADICIONAL
VENTAJAS INCOVENIENTES
 LIBRE SERVICIO
VENTAJAS INCOVENIENTES
 VENTA DIRECTA
VENTAJAS INCONVENIENTES
 VENTA AMBULANTE
VENTAJAS INCONVENIENTES
 VENTA A DISTANCIA
VENTAJAS INCONVENIENTES
 VENTA AUTOMÁTICA
VENTAJA DESVENTAJA
 OUTROS TIPOS DE COMPRA
• VIRTUAL
• POR TELÉFONO
VIRTUAL
 ANÁLISE DA ETIQUETAXE
• As mencións , indicacións, marcas de
fábrica ou comerciales, debuxos o signos
relacionados cun producto alimenticio
que figuren en calqueira envase,
documento, rótulo, etiqueta, faixa ou
collarín que acompañen ou se refiran a
dito producto alimenticio
 NORMATIVA
• Real decreto 1334/1999, de 31 de julio e
modificacións posteriores.
• https://www.boe.es/buscar/act.php?id=BOE-A
-1999-17996
• Reglamento UE 1169/2011
 INTERPRETACIÓN DA ETIQUETA
• DENOMINACIÓN DE VENTA DEL PRODUCTO:
identificar o producto e estado físico.
 LISTA DE INGREDIENTES
• Son os aditivos e sustancias que reflexan a
composición completa dos productos
• A lista debe ir introducida pola palabra
ingredientes, en orden decreciente (según su
peso)
• Indicaráse a cantidade de ingredientes ou
categoría de ingredientes, peso
• Se é baixo a algunha sustancia indicaráse en
porcentaxe a cantidade máxima e mínima.
 LISTADO LETRA “E”
• Correspóndese con sustancias
sintéticas ou naturales que se
engaden na elaboración de
productos alimentarios, para
mellorar a súa conservación,
aspecto, cor e sabor.
• E100-199 COLORANTES
• E200-299 CONSERVANTES
• E300-399 ANTIOXIDANTES
• E400-499 ESTABILIZADORES Y EMULGENTES
• E500-599 REGULADORES ACIDEZ Y
ANTIGLUTINANTES
• E600-699 POTENCIADORES SABOR
• E900-E999 CERAS, GLASIFICANTES, AGENTE
DE MEJORADOS, GASES DE ENVADO,
EDULCORANTES Y ESPUMANTES
• VALOR NUTRICIONAL MEDIO: valor
enerxético en 100g/100ml y por unidad o
porción
• INFORMACIÓN NUTRICIONAL: tipos de
grasas, hidratos de carbono, proteínas,
sal, vitaminas, minerales, fibras y
declaraciones nutricionales (si no es apto
para diabéticos, rico en calcio, si es
integral 100%...)
 GRADO ALCOHÓLICO
• Nas bebidas con graduación superior a 1,2%
 CANTIDADE NETA
• Debe incluir o contenido neto
• Non é obrigatorio en:
– En productos que se vendan por unidades e se
vexa claramente o número
– Que estén suxeitos a perdas considerables de
volumen e se vendan por unidades
– Si é inferior a 5 gr ou 5 ml
DATA DURACIÓN MÍNIMA OU CADUCIDADE

• Indicar a data a cál o producto vai manter as

condicións de conservación axeitadas
• Se é inferior a tres meses debe reflexar o día e
mes, e indicar a frase “Consumir
preferentemente…”
 MODO DE EMPLEO
• Certos productos deben conter a indicación
relativa cómo se deben empregar
 IDENTIFICACIÓN DA EMPRESA
• Debe constar os datos da empresa do
fabricante, o envasador ou importador
LOTE E LUGAR DE ORIXE OU PROCEDENCIA

• Conxunto de unidades de fabricación,

producción ou envasado dun producto e que
soe aparecer xunto
• https://www.youtube.com/watch?v=DDnETnd
cY2A
• https://www.youtube.com/watch?v=-O05bFw
QXFc
SISTEMAS E MÉTODOS DE CONSERVACIÓN
• CONSERVACIÓN
• PROCESADO
• HIXIENE
 PROCESADO DE ALIMENTOS
• CONSISTE EN TRANSFORMALOS DO SEU
ESTADO NATURAL A OUTRO ESTADO COA
FINALIDADE DE FACELOS FACILMENTE
ACCESIBLES AO TRABLLO DOS ÓRGANOS
DIXESTIVOS, MÁIS APETECIBLES, O
SIMPLEMENTE AUMENTAR A SÚA VIDA ÚTIL.
• SE TRANSFORMA O SABOR, COR, VOLUMEN E
ESTADO DOS ALIMENTOS
 HIXIENE DE ALIMENTOS
• PAUTAS PARA TRATAR OS ALIMENTOS PARA
PREVIR E EVITAR RISCOS POTENCIALES
 HIXIENE ALIMENTARIA
• SEÚNA OMS:
• MEDIDAS NECESARIAS PARA GARANTIZAR A
INOCUIDADE SANITARIA DOS ALIMENTOS,
MANTENDO Á VEZ O RESTO DE CUALIDADES
QUE LLES SON PROPIAS, CON ESPECIAL
ATENCIÓN Ó CONTENIDO NUTRICIONAL.
 TÉCNICAS DE PROCESADO
• Co procesado de alimentos libéranse certos
principios que favorecen a súa dixestión.
• Algúns como as frutas só precisan ser lavadas
e outros precisan un procesado máis
complexo, que poden chegar a modificar as
súas características organolépticas e nutritivas
 TÉCNICAS DE PROCESADO

• ASADO: forno, prancha e parrilla

• COCCIÓN: vapor, a presión, fervido, baño
maría, escalfado, escaldado e estofado
• FRITURA: rebozado, enfariñado, empanado, á
romana e dourado.
 PREVENCIÓN E DETERIORO
• A auxiliar debe previr o deterioro de alimentos
• Evitar a proliferación de microorganismos
patóxenos que forman parte da composición
dos alimentos
• A forma de previr é aplicando sistemas de
conservación de alimentos e ter en conta as
normas de hixiene e almacenamento.
 CONSIDERACIÓNS XERAIS DE HIXIENE
• SELECCIÓN DE ALIMENTOS
– Utilizar guantes de plástico en froitas verduras
– Depositalos en bolsas individuais
– Non misturar pescado e carne
– Deixar para o final os alimentos perecederos
– Transportar os conxelados en bolsas isotérmicas
 TRANSPORTE
• Hai que ter en conta que ao transportar os
perecedeiros a temperaturas inadecuadas
pode perder as súas propiedades nutritivas e
contaminarse
 ALMACENAMENTO
• Evitar que os alimentos manteñan contacto co
chan
• Gardar no frigorífico ou conxelador aqueles
que o precisen
• Aqueles que se vaian a refirxerar deben estar
en envases ou tapados
 PREPARACIÓN DE ALIMENTOS
• Lavar correctamente as mans
• Antes de iniciar a actividade, despois da
manipulación de alimentos en crudo e antes
da manipulación de alimentos elaborados
• Cubrir cortes e feridas
• Os trapos para secar utensilios de cociña non
deben usarse para limpar as mans e hai que
cambialos amenudo.
• O conxelado e e frigorífico deben estar ordeados e non
sobrecargados
• Non abrir con frecuencia
• Desconxelar preferiblemente no frigorífico
• Os productos de limpeza deben colocarse nun lugar
separado dos alimentos, que non sexan accesibles para
nenos ou personas que teñan mermadas as súas
capacidades.
• Non cambiar de envase
• Almacenados en zonas ventiladas e sen humidade
• E baixo chave se é preciso
• O restos de comida e lixo teñen que ser depositados nos
envases e bolsas adecuadas seguindo as normas de
retirada de residuos
 LIMPEZA E COLOCACIÓN DOS MATERIAIS
DE COCIÑA
• A cociña é unha zona que pode provocar risco
para a saúde debido á proliferación de
xérmenes.
• A auxiliar debe extremar as precaucións á
hora de facer a limpeza e cando se coloque os
materiais.
• Deben colocarse no seu sitio os materiais de
cociña
 TRES ZONAS ESENCIALES
• ZONA DE REFRIXERADOS OU CONXELADOS
• ZONA DE PROCESADOS E ALMACENADOS
• ZONA DE LIMPEZA
 LIMPEZA DOS MATERIAIS
• XABÓN NEUTRO OU DETERXENTE LÍQUIDO
• DESENGRAXANTES
• LIXIVIA, DESINFECTANTES
• NON DEIXAR MATERIALES SEN LIMPAR
• RETIRAR OS UTENSILIOS OXIDADOS
• ESCURRIR OS CUBERTOS NUN RECIPENTE
ADECUADO O SECALOS E COLOCALOS NO SEU
SITIO
• LAVAR AS CACEROLAS E SARTENES DESPOIS
DA VAIXELA E A CUBERTERÍA
• CONTAR NA COCIÑA CON ENVASES
HERMÉTICOS DE VIDRIO OU PLÁSTICO
• DÉBESE EXTREMAR A LIMPEZA COAS TÁBOAS
DE CORTE, LAVAR CON AUGA QUENTE E
XABONOSA E DESINFECTAR
• EXTREMAR AS PRECAUCIÓNS CON PERSOAS
CELÍACAS OU OUTRA INTOLERANCIA
• NON UTILIZAR UNS UTENSILIOS QUE SE
EMPREGUEN CUNS ALIMENTOS PARA COCIÑAR
OUTROS
• LIMPAR EN PROFUNDIDADE A ENCIMERA CON
DESENGRAXANTE OU OUTRO PRODUCTO
• LIMPAR RESTO DE ELECTRODOMÉSTICOS E
COCIÑA
• LIMPAR PAREDES DE ZONA DE FREGADEIRO E
COCIÑA
• BARRIDO E FREGADO DO CHAN
• VENTILAR PARA SUS SECADO
 ACCESIBILIDADE
• ADAPTADO Á PERSOA USUARIA DEPENDENTE
• COLOCAR ELEMENTOS E UTENSILIOS Ó
ALCANCE DA SÚAS NECESIDADES
• ALTURA ADPATADA DE ENCIMERAS,
FREGADEIROS, TIRADORES…UTILIZANDO
SEMPRE QUE SEXA POSIBLE RODAMENTOS
• TIRADORES, ENCHUFES, INTERRUPTORES…
DEBEN ESTAR DIFERENCIADOS
• ESPACIOS LIBRES DE OBXECTOS
• USAR TABOLEIROS OU MESAS EXTRAÍBLES
• CONTAR CON PRODUCTOS DE APOIO PARA
PERSOAS CON DETERMINADOS DÉFICITS,
COMO UTENSILIOS ADAPTADOS PARA
CORTAR, PICAR OU DIVIDIR ALIMENTOS
 Cómo colocar en la nevera
• https://www.youtube.com/watch?v=rI20pE6H
ugw
 TÉCNICAS BÁSICAS DE COCIÑA
• SON AS DIVERSAS FORMAS DE
PROCESADO, PREPARADO, CORTADO E
LIMPEZA DOS ALIMENTOS DESTINADOS
Ó CONSUMO CO FIN DE QUE SEXAN
FACILMENTE DIXERIBLES ADEMÁIS DE
PROPOSCIONARLLE MELLOR SABOR,
TEXTURA E PRESENTACIÓN.
• FERVIDO
• ESCALFADO
• ESCALDADO
• ESTOFADO
• COCCIÓN Ó VAPOR
• COCCIÓN A PRESIÓN
• FORNO
• PRANCHA
• BARBACOA
• ENFARIÑADO
• REBOZADO
• EMPANADO
• DORADO
• SOFRITO
• SALTEADO
• COCIÑADO EN MICROONDAS
• BAÑO MARÍA
MENAXE, UTENSILIOS E
ELECTRODOMÉSTICOS
TÉCNICAS DE PREELABORACIÓN DE
ALIMENTOS
 TIPOS DE CORTADO
• BRUNOISE
• BOLAS
• DADOS
• JARDINERA
• JULIANA
• GAJOS
• RODAJAS
• TIRAS
ELABORACIONES ELEMENTAIS DE COCIÑA
 CONDIMENTOS
• SON AS SUSTANCIAS QUE
INTESIFICAN O SABOR DOS
ALIMENTOS
 ACEITE
–ACEITE DE OLIVA
• VIRGEN
• VIRGEN EXTRA
• REFINADO
• PURO DE OLIVA
• ORUJO
• ACEITE
–ACEITE DE OLIVA
• VIRGEN
• VIRGEN EXTRA
• REFINADO
• PURO DE OLIVA
• ORUJO
–ACEITE DE SEMILLAS
• GIRASOL
• GERMEN DE MAÍZ
• SOJA
• SAL
• AZÚCAR
–BLANQUILLA
–MORENO
–GLAS
• VINAGRE
• HARINA Y PAN RALLADO
• FRUTOS SECOS
• ESPECIAS
– PIMIENTA
– CANELA
– COMINO
– NUEZ MOSCADA
– PIMENTÓN…..
• HIERBAS AROMÁTICAS
– ALBAHACA
– MENTA
– LAUREL
– ORÉGANO
– PEREJIL
– ROMERO
– TOMILLO
 VEXETAIS
• HORTALIZAS
• TUBÉRCULOS
• VERDURAS
• A OMS RECOMENDA O CONSUMO DIARIO DE
CINCO PEZAS DE VEXETAIS
• APORTAN VITAMINAS E MINERAIS
• PODEN CONSUMIRSE CRUDOS, COCIDOS,
PRANCHA, FORNO…
 HORTALIZAS
• APORTAN POUCAS CALORÍAS E TEÑEN ALTO
PORCENTAXE EN AUGA, VITAMINA (C Y B),
FIBRA, ANTIOXIDANTES E MINERAIS
 HORTALIZAS
• FRUTOS
• BULBOS
• DE FOLLAS
• TALLOS COMESTIBLES
• FUNGOS OU SETAS
 LEGUMES
• SON FRUTOS SECOS QUE FORMAN PARTE DE
VAINAS VEXETAIS
• RICAS EN VITAMINAS, MINERAIS, PROTEÍNAS,
HIDRATOS DE CARBONO E ALTO CONTENIDO
EN FIBRA
ARROZ
PASTAS
 CARNES
• APORTA PROTEÍNAS, GRASAS E
MINERAIS, ALIMENTOS ESENCIAIS NA
ALIMENTACIÓN E INDESPENSABLES PARA
O CRECEMENTO, A MELLORA DAS
DEFENSAS E A REXENARACIÓN DOS
TECIDOS
• O CONSUMO DEBE SER MODERADO
• A CANTIDADE VAI EN FUNCIÓN DA FORMA DE
PREPARADO.
• Á PRANCHA E ASADOS 150GR/PERSONA
• GUISADOS E ESTOFADOS 200 GR/PERSONA
PARTES VACA
PESCADOS E MARISCOS
OVOS
ESQUEMA DE ELABORACIÓN E EXECUCIÓN
DE PLATOS TIPOS
• IDENTIFICACIÓN DEL PLATO
• INGREDIENTES NECESARIOS Y CANTIDADES
• PASOS PARA SU ELABORACIÓN
• PRESENTACIÓN
• TIEMPO ESTIMADO DE ELABORACIÓN
• GRADOS DE DIFICULTAD
• NÚMERO DE COMENSALES
 CARACTERÍSTICAS INDIVIDUALES DE LA
PERSONA

• DIFICULTAD DE DEGLUCIÓN
• PARALISIS FACIAL
• DIFICULTADES DE LAS EXTREMIDADES
• PROBLEMAS DE MASTICACIÓN
 POSIBILIDAD ECONÓMICA
• COMPRAR LO NECESARIO PARA CUBRIR LAS
NECESIDADES NUTRICIONALES BÁSICAS
EXIGENCIA Y ADECUADA DISTRIBUCIÓN
DE LOS ELECTRODOMÉSTICOS

• PREPARAR LOS PLATOS EN FUNCIÓN DE LOS

ELECTRODOMÉSTICOS
 ENSALADAS

• FORMADOS POR DIFERENTES VARIEDADES DE

VERDURAS
• ALTO CON CONTENIDO EN VITAMINAS
• FRÍAS, TIBIAS O CALIENTES
 POTAJES
• INTRODUCIR LEGUMBRES FRESCAS O SECAS Y
ALGÚN PRODUCTO CÁRNICO O PESCADO
• ALTO VALOR ENERGÉTICO
 SOPAS
• CALDO MÁS SUAVE, ELABORADO CON PASTAS
O SOPAS Y UNA BASE DE CARNE
• SUELEN RECIBIR EL NOMBRE EN FUNCIÓN DEL
INGREDIENTE MAYORITARIO
• DE FÁCIL DIGESTIÓN
• UTILIZADO EN ESTADOS DE CONVELENCIA O
DEBILIDAD PARA RECURPERAR FUERZAS
 CONSOMÉ
• CALDO EN EL QUE SE EMPPLEAN POCOS
INGREDIENTES
• AGUA, CARNE, HUESOS, HORTALIZAS Y
ESPECIAS, COCERSE DURANTE LARGO TIEMPO
A FUEGO LENTO
• COLAR
 ENTREMESES E APERITIVOS
• ALIMENTOS QUE SE INTRODUCEN ANTES DE LA
COMIDAD
• SU FUNCIÓN ES ESTIMULAR EL APETITO A
TRAVÉS DE LA VISTA, OLFATO Y GUSTO
• NO DEBEN SER COPIOSOS, NI DE GRANDES
DIMENSIONES PERO SI VARIADOS
• LOS APERITIVOS SE DIFERENCIAN DE LOS
ENTREMESES PORQUE SE ACOMPAÑAN DE
BEBIDA REFRESCANTE
• LOS ENTREMESES PUEDES SER DULCES O
SALADOS
• IMPORTANTE LA PRESENTACIÓN VISUAL
• MÁS HABITUALES: CANAPÉS, EMPANADILLAS,
CROQUETAS, EMPAREDADOS, TARTALETAS
 GUARNICIÓNS CULINARIAS
• ADITAMENTOS SERVIDOS PARA ACOMPAÑAR
A LA CARNE O PESCADO
• SE CLASIFICAN EN SIMPLES Y COMPLEJAS
 SIMPLES
• PATATAS
• HORTALIZAS
 COMPLEJAS

• COMPUESTA POR VARIOS INGREDIENTES

• PANACHÉ DE VERDURAS
• PISTO
• AFRICANA
NORMATIVA HIXIÉNICO-SANITARIA
• EXISTEN MÚLTIPLES E LEXISLACIÓNS APLICABLES
Á SEGURIDADE HIXIÉNICA-SANITARIA
• A FINALIDADE ÚLTIMA É EFECTUAR OS
CONTROIS PLANIFICADO, ASI COMO OS
DIFERENTES SEGUIMENTOS NECESARIOS Ó
LARGO DE TODOS OS ESLABÓNS DA CADEA
ALIMENTARIA PARA GARANTIZAR QUE OS
PRODUCTOS, DESDE A SÚA ORIXE ATA O SEU
CONSUMO ESTÉN EN CONDICIÓNS ÓPTIMAS
• OS PROFESIONAIS DE AXUDA A DOMICILIO
PRECISAN COÑECER A NORMATIVA VIXENTE
EN CANTO A MANEXO, TRANSPORTE,
ALMACENAXE, CONSERVACIÓN E
PREPARACIÓN DOS PRODUCTOS
ALIMENTICIOS, XA QUE VAI A INCIDIR NA
SAÚDE DA PERSOA USUARIA.
 ADITIVOS
• É A INCLUSIÓN DE SUSTANCIAS CONTROLADAS
ÓS ALIMENTOS CO FI DE MELLORAR AS SÚAS
CUALIDADES FÍSICAS, ORGANOLÉPTICAS, DE
SABOR E TEXTURA PARA ADPTARLOS ÓS
REQUERIMENTOS DIETÉTICOS ESPECÍFICOS E
FAVORECER A SÚA CONSERVACIÓN SEN QUE
DAÑE OU AFECTE Á SAÚDE DO CONSUMIDOR
• COLORANTES
• CONSERVATES
• ANTIOXIDANTES
• POTENCIADORES DE SABOR
 NORMATIVA MANIPULACIÓN DE
ALIMENTOS
• A NORMATIVA EXISTENTE INCLUE TODAS AS
FASES DA CADEA ALIMENTARIA DESDE A
FABRICACIÓN ATA A PREPARACIÓN CULINARIA
• O OBXECTIVO E PREVIR A PROLIFERACIÓN DE
AXENTES CONTAMINANTES QUE POIDAN
PERXUDICAR ÓS CONSUMIDORES
 MANIPULADOR DE ALIMENTOS
• É AQUELA PERSOA QUE POR SÚA ACTIVIDADE
LABORAL TEN CONTACTO DIRECTO COS
PRODUCTOS ALIMENTICIOS EN SU
FABRICACIÓN, TRANSFORMACIÓN,
ENVASADO, ELABORACIÓN, ALMACENADO,
TRANSPORTE, DISTRIBUCIÓN, VENTA E
PREPARADO.
 RISCOS PARA A SAÚDE
• MANTER A LIMPEZA
• SEPARAR OS ALIMENTOS CRUOS DOS
COCINADOS PARA EVITAR CONTAMINACIÓNS
CRUZADAS
• COCINAR OS ALIMENTOS COMPLETAMENTE
• MANTER OS ALIMENTOS A TEMPERATURAS
ADECUADAS
• USAR AUGAS E MATERIAS PRIMAS SEGURAS,
SANAS Y FRESCAS
 CONTAMINACIÓN ALIMENTARIA
• ALIMENTO CONTAMINADO É O QUE CONTÉN
SUSTANCIAS FÍSICAS, QUÍMICAS OU BILÓXICAS
ALLEAS Ó MESMO QUE Ó SER CONSUMIDAS
PODEN SER PERXUDICIAIS PARA A SAÚDE.
 CONTAMINACIÓN FÍSICA
• INCLUSIÓN DE SUSTANCIAS ALLEAS
ÓS ALIMENTOS COMO PELOS, PAPEL,
TELAS, ETC
 CONTAMINACIÓN QUÍMICA
• HONGOS OU TOXINA CAUSADAS POR
MOHOS
 CONTAMINACIÓN BIOLÓXICA
• APARICIÓN DE XÉRMENES NOS
ALIMENTOS TRANSMITIDOS A TRAVÉS
DO AIRE, MANS, TERRA, ETC
 TOXIINFECCIÓNS ALIMENTARIAS
• SON ENFERMIDADES CAUSADAS POR A
INXESTA DE ALIMENTOS CON
MICROORGANISMOS QUE DESENVOLVEN ,
POSTERIORMENTE TOXINAS NO ORGANISMO.
 MÁIS COMÚNS
• SALMONELOSIS
• LISTERIOSIS
• ESTAFILOCOCIA
• DIARREA COLIFORME
• BOTULISMO
SUSTANCIAS TÓXICAS DOS ALIMENTOS
• AXENTES QUE PODEN TRANSMITIR GRAVES
ENFERMEDADES POR ISO É IMPORTANTE AS
NORMAS DE HIXIENE ALIMENTARIA
SUSTANCIAS TÓXICAS DE ORIXE NATURAL

• PODEN ATOPARSE EN CERTOS TIPOS DE SETAS,

E EN DOSIS MOI BAIXAS FAN UN EFECTO
INMEDIATO PUDIDENDO PROVOCAR A
MORTE. (AMANITA PHALLOIDES)
• OUTROS ALIMENTOS CONTEÑEN SUSTANCIAS
TÓXICAS PERO TEÑEN QUE SER CONSUMIDOS
EN MOI GRANDES CANTIDADES
 SUSTANCIAS TÓXICAS QUÍMICAS
• PRIXINADA POLA CONTAMINACIÓN CON
PRODUCTOS QUIMICOS, METALES,
PRAGUICIDAS, HERBICIDAS AGRÍCOLAS,
INSECTIZIDAS, FERTILIZANTES…
SUSTANCIAS TÓXICAS BIOLÓXICAS
• ALIMENTOS QUE CONTEÑEN PARÁSITOS
OU XÉRMENS PATÓXENOS E PODEN
OCASIONAR ENFERMIDADES
PARASITARIAS COMO A TRIQUINOSIS
(LARVA DOS PRODUCTOS CÁRNICOS)
ATENCIÓN ESPECIAL AS NORMAS
DE HIXIENE ALIMENTARIA
 HIXIENE ALIMENTARIA
• TODAS AS MEDIDAS NECESARIAS PARA
GARANTIZAR A INOCUIDADE SANITARIA
DOS ALIMENTOS, MENTENDO Á VEZ O
RESTO DE CUALIDADE QUE LLES SON
PROPIAS CON ESPECIAL ATENCIÓN Ó
CONTIDO NUTRICIONAL
• SÚA FUNCIÓN É GARANTIR QUE OS ALIMENTOS
CHEGUEN EN BO ESTADO E SEXAN APTOS PARA
O CONSUMO
• SE ESTABLECEN DESDE A ORIXE DE
MANIPULACIÓN DA MATERIA PRIMA, PASANDO
POLOS ESTABLECEMENTOS ELABORADORES,
TRAZABILIDAD E PERSOAL MANIPULADOR
• HIXIENE PERSOAL
• A APARICIÓN DE NOVOS BROTES FAVORECE O
CAMBIO DA LEXISLACIÓN
• A AUXILIAR DEBE PRESTAR ESPECIAL
IMPORTANCIA AS NORMAS DE
HIXIENE E CREAR NOVOS HÁBITOS
DE COMPORTAMENTO NA UNIDADE
DE CONVIVENCIA, EVITANDO RISCOS
IMPORTANTES E PREVINDO
ENFERMIDADES
APLICACIÓN DE TÉCNICAS DE LIMPEZA DO
FOGAR
 ÚTILES DE LIMPEZA
• Son aqueles utensilios que se
utilizan para realizar as tarefas de
limpeza
 ESCOBAS
• UTENSILIO QUE SERVE PARA BARRER
ARRASTRANDO A SUCIEDADE E
LEVALA HACIA O RECOLLEDOR
• DEPENDENDO DO TIPO DE CHAN
UTILÍZASE UN TIPO OU OUTRA
PARA CHAN DE GRES OU TERRAZO
NO INTERIOR DO FOGAR
MATERIAL SINTÉTICO
ABRILLANTAR E RETIRAR A SUCIEDADE E O POLVO
ELABORADAS CON MATERIAL TEXTIL REUTILIZABLE
OU DESECHABLE
HAI QUE APLICAR UN LÍQUIDO PARA FACILITAR A
SÚA ADHERENCIA
A MOPA EVITA A VOLATILIZACIÓN DO POLVO
PARA O EXTERIOR
ARRASTRAN A SUCIEDADE COMPACTA
• REQUIREN DUNHA LIMPEZA PERIÓDICA
• DEIXAR EN REMOLLO CON AUGA
QUENTE E XABÓN, DEIXAR 5 MINUTOS,
ACLARAR E DEIXAR SECAR COAS PÚAS
CARA ARRIBA
 ESCOBILLAS
• ELEMENTOS DE LIMPEZA DOS WC
• DE PEQUEÑO TAMAÑO E SON DE CERDAS DE
MATERIAL SINTÉTICO
• DEBEN SER LAVADAS CON MOITA FRECUENCIA
DEIXANDO EN DESINFECTANTE
 CEPILLOS
• DE CERDAS DURAS DE NAILON OU CRIN
• MÁIS SÓLIDOS QUE AS ESCOBAS
• DESTINADOS A DISTINTOS USOS ,ROUPA,
CALZADO, PARA CHANS..)
 RECOLLEDORES
• SON FERRAMENTAS DE APOIO AS ESCOBAS E
CEPILLOS ONDE SE ACUMULA A SUCIEDADE
• DE PLÁSTICO OU METAL
• TAMÉN CON TAPA
 FREGONAS
• SERVEN PARA RETIRAR MANCHAS E
SUCIEDADE INCRUSTADA NO CHAN
UTILIZANDO AUGA XABONOSA E PRODUCTOS
DE LIMPEZA ESPECÍFICOS
• DEBEN SER LAVADA PERIÓDICAMENTE PARA
NON COLLER OLORES
 CUBOS
• SOEN TER CAPACIDADE DE 5L OU MENOS
• DISPOSITIVO PARA ESCURRIR A FREGONA
• PODEN TER DOUS COMPARTIMENTOS PARA A
AUGA
• PODEN DISPOÑER DE RODAS
 CUBETAS
• DISTINTOS TAMAÑOS E FORMAS
• CONTER AUGA PARA ACLARADOS OU
PRODUCTOS DE LIMPEZA
• PARA LIMPEZA DE CIRSTAIS, MOBILIARIO…
 ESPONXAS
• NATURAIS OU SINTÉTICAS
• HIXIENE DE ASEO DA PEL OU SUPERFICIES
• MOITOS TAMAÑOS OU FORMAS
 ESTROPAJOS
• EMPRÉGANSE PARA ELIMINAR A SUCIEDADE
INCRUSTADA
• MÚLTIPLES FORMAS E CON DISTINTOS
MATERIAIS
 BAIETAS
• GRAN CAPACIDADE DE ABSORCIÓN
• ÚTILES PARA BAÑOS, COCIÑAS,
MOBILIARIO…
GAMUZAS
TÉCNICAS E PRODUTOS DE LIMPEZA
LIMPEZA DE DORMITORIOS E OUTRAS
ESTANCIAS
LIMPEZA DE COCIÑA E BAÑOS
LIMPEZA DE CHANS E SUPERFICIES
LIMPEZA DE ENSERES E MOBILIARIO
LIMPEZA DE PRODUTOS DE APOIO
CLASIFICACIÓN DE RESIDUOS E LIXO
APLICACIÓN DE TÉCNICAS DE LAVADO,
REPASADO E PRANCHADO DE ROUPA
PRODUTOS E MATERIAIS
MANTEMENTO DE USO LAVADORAS E
SECADORAS
COLOCACIÓN E LIMPEZA DE ARMARIOS
REVISIÓN E MANTEMENTO BÁSICO DO
DOMICILIO
COLOCACIÓN DE ORDEN E ENSERES
DOMÉSTICOS
REVISIÓN DE CONDUCCIÓN DE AUGAS
REVISIÓN DE APARATOS ELÉCTRICOS E
ELECTRODOMÉSTICOS
SISTEMAS DE ALARMA E TELEALARMA
MANTEMENTO DE AXUDAS TÉCNICAS
PREVENCIÓN DE RISCOS LABORAIS
INSTALACIÓNS ELÉCTRICAS
ELECTRODOMÉSTICOS
INSTALACIÓNS DE GAS
TELEASISTENCIA