Giáo viên:

3
2
EM CÓ THÍCH MÙA
BÀI HÁT NHẮC TỚI
ĐÓ KHÔNG ?
MÙA NÀO TRONG
1 NĂM ? 4
NÓI CÔ NGHE, VÌ SAO
CÙNG NGHE MỘT EM THÍCH MÙA ĐÓ ?
BÀI HÁT NHÉ !
Sang thu
- Hữu Thỉnh-
I TÌM HIỂU CHUNG
1 Tác giả

Nguyễn Hữu Thỉnh, sinh năm 1942

Quê huyện Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phúc

Thuộc thế hệ các nhà thơ chống Mĩ

Đề tài: Chiến tranh, người lính và cuộc

sống nông thôn

Phong cách thơ: Tha thiết, nhỏ nhẹ, sâu

lắng
I TÌM HIỂU CHUNG
1 Tác giả

Một số sáng tác tiêu biểu

I TÌM HIỂU CHUNG
2 Tác phẩm
Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về

Sông được lúc dềnh dàng

Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu

Vẫn còn bao nhiêu nắng

Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi.
I TÌM HIỂU CHUNG
2 Tác phẩm

Hoàn
cảnh sáng Xuất xứ: In
tác: Cuối trong “Từ
năm 1977 Thể thơ:
chiến hào
5 chữ
tới thành
phố”
I TÌM HIỂU CHUNG
2 Tác phẩm

Bố cục

Khổ 1 Tín hiệu sang thu

P1

Khổ 2 Quang cảnh đất trời vào thu ( khổ 2)

P2

P3 Khổ 3 Những chuyÓn biÕn ©m thÇm

trong lßng c¶nh vËt.
I TÌM HIỂU CHUNG
2 Tác phẩm
Mạch cảm xúc

Thiên nhiên sang thu Ngoại cảnh

Suy ngẫm về đời người

Tâm cảnh
sang thu

 Lắng dần vào suy tư

I TÌM HIỂU CHUNG
2 Tác phẩm

Ý nghĩa nhan đề
 “ Sang thu” trước hết gợi lên khoảnh khắc
giao mùa của thiên nhiên, khi đất trời
chuyển từ hạ sang thu

 Gợi khoảnh khắc chuyển giao giữa tuổi trẻ

sang độ tuổi trưởng thành vững vàng, từng
trải
II TÌM HIỂU CHI TIẾT
1 Tín hiệu sang thu

Bỗng nhận ra hương ổi

Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về
II TÌM HIỂU CHI TIẾT
1 Tín hiệu sang thu
- “Hương ổi” đi liền với từ “bỗng”.
Hương - Hương ổi đi liền với động từ “phả”.
ổi - Cảm nhận bằng khứu giác.
Tín
hiệu
giao
mùa
II TÌM HIỂU CHI TIẾT
1 Tín hiệu sang thu
- “Hương ổi” đi liền với từ “bỗng”.
Hương - Hương ổi đi liền với động từ “phả”.
ổi - Cảm nhận bằng khứu giác.
Tín - “Gió se”: làn gió heo may, khô, thoáng chút se
hiệu Gió se lạnh- hồn của thu Bắc bộ- nét riêng và đặc trưng .
Làn “gió se” làm dịu đi cái nắng oi ả của mùa
giao hạ.
mùa - Cảm nhận bằng xúc giác.
II TÌM HIỂU CHI TIẾT
1 Tín hiệu sang thu
- “Hương ổi” đi liền với động từ “phả”.
Hương - Cảm nhận bằng khứu giác.
ổi
Tín - “Gió se”: làn gió heo may, khô, thoáng chút se
hiệu lạnh.
Gió se Làn “gió se” làm dịu đi cái nắng oi ả của mùa
giao hạ.
mùa - Cảm nhận bằng xúc giác.
Làn
sương
II TÌM HIỂU CHI TIẾT
1 Tín hiệu sang thu
- “Hương ổi” đi liền với từ “bỗng”.
Hương - Hương ổi đi liền với động từ “phả”.
ổi - Cảm nhận bằng khứu giác.

Tín - “Gió se”: làn gió heo may, khô, thoáng chút se
hiệu lạnh - hồn của thu Bắc bộ- nét riêng và đặc
Gió se trưng .
giao Làn “gió se” làm dịu đi cái nắng oi ả của mùa
mùa hạ.
Làn -- Cảm nhậnchình”-
“Chùng bằng xúc giác. động nhẹ nhàng,có
chuyển
chút bịn rịn của sự tiếc nuối.
sương - Cụm từ “qua ngõ”
- Cảm nhận bằng thị giác.
II TÌM HIỂU CHI TIẾT
1 Tín hiệu sang thu
- NghÖ thuËt: nh©n ho¸, tõ l¸y, h×nh ¶nh giµu søc gîi t¶.
-> Khắc họa sinh động bước chuyÓn nhÑ nhµng, mong manh cña thiªn nhiªn
trong kho¶nh kh¾c giao mïa.
“Hình
“Bỗng” như” 
Cảm giác
Cảm  Cảm
mơ hồ,
giác
xúc bất ngờ
chưa rõ
ràng

 Đó là những cảm nhận tinh tế của tâm hồn yêu thiên nhiên tha thiết thì
mới có thể “chớp” được phút giao mùa ở vùng quê Bắc bộ trong trẻo, dịu
nhẹ với những tín hiệu giao mùa mơ hồ, mong manh của thiên nhiên, đất
trời .
 Lời tự bạch của nhà thơ

“Giữa trời đất mênh mang, giữa cái khoảnh khắc giao mùa kì lạ thì điều
khiến cho tâm hồn tôi phải lay động, phải giật mình để nhận ra, đó chính
là hương ổi. Với những người không làm thơ thì mùi hương đó gợi nhớ
đến tuổi ấu thơ, gợi nhớ đến buổi chiều vàng với một dòng sông thanh
bình, một con đò lững lờ trôi, những đàn trâu bò no cỏ giỡn đùa nhau và
những đứa trẻ ẩn hiện trong triền ổi chín ven song. Nó giống như mùi bờ
bãi, mùa con trẻ…Hương ổi tự nó xốc thẳng vào những miền thơ ấu thân
thiết trong tâm hồn chúng ta. Mùi hương đơn sơ ấy lại trở thành quý giá vì
nó đã trở thành chiếc chìa khóa vàng mở thẳng vào tâm hồn mỗi người, có
khi là cả một thế hệ…”.
II TÌM HIỂU CHI TIẾT
2 Quang cảnh đất trời vào thu ( khổ 2)

Sông được lúc dềnh dàng

Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu
II TÌM HIỂU CHI TIẾT
2 Quang cảnh đất trời vào thu ( khổ 2)

PHIẾU HỌC TẬP

Bức tranh thiên nhiên lúc sang thu

- Cảnh vật:......................................................................................................
+ Sông:...........................................................................................................
+ Chim:..........................................................................................................
+ Đám mây:...................................................................................................
- BPNT:.........................................................................................................
 Nhận xét..................................................................................................
II TÌM HIỂU CHI TIẾT
2 Quang cảnh đất trời vào thu ( khổ 2)

Cảnh
vật
Sông dềnh Mây vắt nửa
Chim vội vã
dàng mình
II TÌM HIỂU CHI TIẾT
2 Quang cảnh đất trời vào thu ( khổ 2)

Êm đềm, sâu lắng,thong

thả không còn vội vã, hối
hả, cuồn cuộn trong những
ngày mưa lũ của mùa hạ
Cảnh
vật
Sông dềnh Tận hưởng vẻ đẹp yên bình
của mùa thu
dàng
II TÌM HIỂU CHI TIẾT
2 Quang cảnh đất trời vào thu ( khổ 2)

Hành động nhanh vội, gấp

gáp để bay về tránh rét
Cảnh
vật
Chim vội vã Tâm trạng xao xuyến
II TÌM HIỂU CHI TIẾT
2 Quang cảnh đất trời vào thu ( khổ 2)

><
Sông dềnh Chim vội vã
dàng
II TÌM HIỂU CHI TIẾT
2 Quang cảnh đất trời vào thu ( khổ 2)

Hình ảnh thơ đẹp, độc đáo,

vừa duyên dáng, vừa có hồn,
nên thơ

Cảnh
vật Là nhịp cầu nối của thời
Mây vắt nửa gian, gợi vẻ đẹp của thời
khắc giao mùa
mình
II TÌM HIỂU CHI TIẾT
2 Quang cảnh đất trời vào thu ( khổ 2)

Khoảnh khắc giao mùa được tái hiện rất

tinh tế, sống động bằng những câu thơ
giàu giá trị tạo hình sang thu biến
chuyển nhẹ nhàng rõ nét hơn.
 Thiªn nhiªn sang thu
Khæ 1 Khæ 2
Gi¸c quan Thính giác, thị giác,
khứu giác (cảm giác- - Ngắm nhìn
ngỡ ngàng). (tri giác).
VÞ trÝ miªu Thiên nhiên đư­ợc miêu Không gian rộng
t¶ cña c¶nh tả ở tầm thấp, gần. mở, có tầng bậc
(vườn , ngõ) vừa cao vời vừa
thoáng đãng
 Lời tự bạch của nhà thơ

Mây mùa Hạ thường chứa nhiều màu sắc, thậm chí đầy giông bão tựa hồ
những ước mơ khao khát của tuổi trẻ. Những ước mơ khao khát ấy thường
lấy đi rất nhiều sức lực của tuổi trẻ. Tuy nhiên giữa mơ và thực là hai thế
giới luôn đối lập nhau và chẳng phải ước mơ nào cũng trở thành hiện
thực… Sự dang dở, sự mất mát là một hiện thực buộc chúng ta phải chấp
nhận trong cuộc sống của mình. Ngay cả người lính cũng vậy. Rất nhiều
dồng đội của tôi đã nằm lại ở tuổi còn rất trẻ, ở ngưỡng của mùa đẹp nhất
của cuộc đời. Vì thế nên đám mây trong thơ ấy chỉ “vắt nửa mình sang
thu” thôi, nửa còn lại đã trở thành kí ức ...”
II TÌM HIỂU CHI TIẾT
3 Những chuyÓn biÕn ©m thÇm trong
lßng c¶nh vËt.

Vẫn còn bao nhiêu nắng

Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi.
II TÌM HIỂU CHI TIẾT
3 Những chuyÓn biÕn ©m thÇm trong lßng c¶nh vËt.

Nắng ----- mưa ------ sấm ---- hàng cây

Vẫn còn ---- đã vơi ---- cũng bớt ---- đứng tuổi

 Nghệ thuật đảo ngữ, ẩn dụ

 Sự chuyển biến của các hiện
tượng tự nhiên: hạ nhạt dần – thu
đậm nét hơn.
II TÌM HIỂU CHI TIẾT
3 Những chuyÓn biÕn ©m thÇm trong lßng c¶nh vËt.

HOẠT ĐỘNG NHÓM

Có ý kiến cho rằng: “Hai
câu thơ cuối của khổ thơ
thứ ba vừa có tính tả thực,
vừa chứa đựng nhiều hàm
ý sâu xa.”
Em có đồng ý không?
Vì sao?
II TÌM HIỂU CHI TIẾT
3 Những chuyÓn biÕn ©m thÇm trong lßng c¶nh
vËt.
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi.

Nghĩa
tả Sấm và hàng cây
lúc sang thu
thực
II TÌM HIỂU CHI TIẾT
3 Những chuyÓn biÕn ©m thÇm trong lßng c¶nh vËt.
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi.
Sấm: những khó khăn, thử
Nghĩa thách
ẩn dụ
Hàng cây đứng tuổi: con người từng
trải,điềm tĩnh, bản lĩnh vững vàng
=> Tõ c¶nh vËt gîi suy ngÉm s©u xa, kÝn ®¸o vÒ cuéc ®êi. C¶nh vËt
sang thu vµ con ngư­êi còng ë ®é “sang thu”
II TÌM HIỂU CHI TIẾT
3 Những chuyÓn biÕn ©m thÇm trong lßng c¶nh
vËt.

 Khổ thơ đã bộc lộ trọn vẹn những

khoảnh khắc thiên nhiên và
đời người lúc sang thu, với những
cảm nhận tinh tế và suy ngẫm
sâu sắc của nhà thơ.
Mạch cảm xúc đi từ chỗ hướng ngoại tứ thơ đã
chuyển sang hướng nội để lại dư âm lắng
đọngcho người đọc về chiêm nghiệm cuộc đời.
 Lời tự bạch của nhà thơ

“Với hình ảnh có giá trị tả thực về hiện tượng thiên

nhiên này, tôi muốn gửi gắm suy ngẫm của mình, khi
con người đã từng trải thì cũng vững vàng hơn trước
những tác dộng bất thường của ngoại cảnh, của cuộc
đời.”
III TỔNG KẾT

1 NỘI DUNG
 Bài thơ là sự cảm nhận tinh tế của tác giả về vẻ đẹp thiên
nhiên với những bước chuyển mình từ hạ sang thu. Đồng
thời, qua tác phẩm còn nói lên niềm xúc động, những suy
ngẫm và triết lý trong khoảnh khắc giao mùa của nhà thơ.

2 NGHỆ THUẬT

 Từ ngữ biểu cảm

 Nghệ thuật nhân hóa, ẩn dụ độc đáo
 Hình ảnh đối lập, liên tưởng
 SANG THU (Hữu Thỉnh)
• H·y ®äc nh÷ng c©u th¬ vÒ mïa thu mµ em biÕt.
Long lanh ®¸y nư­íc in trêi
Thµnh x©y khãi biÕc non ph¬i bãng vµng.
( NguyÔn Du)

Em kh«ng nghe rõng thu

L¸ thu r¬i xµo x¹c,
Con nai vµng ng¬ ng¸c
§¹p trªn l¸ vµng kh«?
( Lư­u trọng Lư­, Tiếng thu)
N¾ng thu ®ang tr¶i ®Çy
§· tr¨ng non mói bư­ëi
Bªn cÇu con nghÐ ®îi
C¶ chiÒu thu sang s«ng
( H÷u ThØnh, ChiÒu s«ng Thư­¬ng)
TÝnh ®a nghÜa cña bµi th¬
Sang thu
ĐẤT
NƯỚC
THIÊN
NHIÊN
CON
NGƯỜI
 SANG THU (Hữu Thỉnh)

Khæ I Khæ II Khæ

C¶nh III
(Thiªn nhiªn)

T×nh
(C¶m nghĩ)

NghÖ thuËt

tranluongsd@gmail.com
 SANG THU (Hữu Thỉnh)

Khæ I Khæ II Khæ III

C¶nh TÝn hiÖu thu §Êt trêi sang thu §æi thay s©u kÝn
vÒ (cao,réng,xa) (ngoµi vµo trong)
T×nh (thÊp, hÑp,
Ngì ngµng Ng¾m nh×n TrÇm ng©m
(c¶mgÇn)
gi¸c) (tri gi¸c) (suy ngÉm)

NghÖ thuËt
- Nh©n ho¸, Èn dô kÕt hîp ®èi lËp t­ư¬ng ph¶n...……
- Tõ ng÷ giµu søc gîi c¶m, h×nh ¶nh giµu tÝnh tư­îng
tranluongsd@gmail.com
NHỔ CÀ RỐT
 Con có dám thử không?
Được chứ. Nhưng để ta
xem con ở trường có học
hành đàng hoàng không
thì ta mới cho

Bác ơi ! Cháu đói lắm

bác cho cháu củ cà rốt
Giờ ta sẽ cho con tự được không ạ ?
Dạ. Con đồng ý
nhổ cà rốt
 Sự biến đổi của đất trời lúc sang thu được nhà thơ
cảm nhận lần đầu tiên từ đâu?
A : Từ một mùi hương
B : Từ một cơn mưa
C : Từ một đám mây
D : Từ một cánh chim

A B C D
 Trời đất lúc sang thu được miêu tả qua những
phương diện nào?
A : màu sắc, hương vị
B : hoạt động, âm thanh
C : ca ngợi, hình hồn
D : trầm tĩnh, răn dạy

A B C D
 Ý nào nói đúng cảm xúc của tác giả trong bài thơ
Sang thu?
A : hồn nhiên, tươi trẻ
B : lãng mạn, hào hùng
C : mộc mạc, chân thành
D : mới mẻ, thú vị

A B C D
 Bài thơ Sang thu được viết theo thể thơ nào?

A : lục bát
B : song thất lục bát
C : thất ngôn tứ tuyệt
D : lục ngôn

A B C D
CHÀO CÁC EM VÀ HẸN GẶP LẠI